Baʼuu 22
1 “Namni tokko yoo sangaa yookaan hoolaa hatee qalate yookaan gurgurate, qooda qotiyyoo tokkoo sangaa shan, qooda hoolaa tokkoo immoo hoolaa afur haa baasu.
Əgǝr birsi bir kala yaki ⱪoyni oƣrilap, uni soysa ya setiwǝtsǝ, u bir kalining orniƣa bǝx kala, bir ⱪoyning orniƣa tɵt ⱪoy tɵlisun.
2 “Hattuun tokko utuu cabsee seenuu yoo qabamee tumamee kanumaan duʼe, namichi isa ajjeese sun dhiiga isaatti yakkaan hin gaafatamu;
Oƣri tam tǝxkǝndǝ tutulup ⱪelip, tayaⱪ yǝp ɵlüp ⱪalsa, ɵltürgüqigǝ hun jazasi kǝlmisun.
3 garuu yoo wanni kun erga aduun baatee taʼe, namichi dhiiga sanatti yakkaan ni gaafatama. “Hattuun waan hate haa deebisu; homaa hin qabu yoo taʼe garuu hanna isaatiif gatii baasuudhaaf haa gurguramu.
Lekin xu wǝⱪǝ bolƣan pǝyttǝ kün qiⱪip ⱪalƣan bolsa, undaⱪta ɵltürgüqi hun jazasiƣa tartilsun. Oƣri oƣriliƣinini tɵlǝp ziyanni toluⱪlap berixi kerǝk; uningda bir nemǝ bolmisa, ⱪulluⱪⱪa setilip, oƣriliƣan nǝrsini tɵlixi kerǝk.
4 Horiin hatame sun sangaa yookaan harree yookaan hoolaa taanaan yoo utuu lubbuun jiruu harka isaatti argame hattuun sun dachaa baasuu qaba.
Oƣri tutulƣanda oƣriliƣan nǝrsǝ, kala bolsun, exǝk bolsun, ⱪoy bolsun uning ⱪolida tirik ⱨalǝttǝ tepilsa, u ikki ⱨǝssǝ ⱪimmǝttǝ tɵlǝp bǝrsun.
5 “Namni tokko yoo utuu lafa qotiisaa yookaan dhaabaa wayinii keessa horii tikfatuu horii isaa gad lakkisee horiin sun dhaqee kaloo nama biraa dheede, inni lafa qotiisaa ofii isaa irraa yookaan dhaabaa wayinii ofii isaa irraa kan waan hunda caalu iddoo haa buusuuf.
Əgǝr birsi ɵz mal-qarwilirini etizliⱪⱪa yaki üzümzarliⱪⱪa otlaxⱪa ⱪoyuwetip, baxⱪilarning baƣ-etizliⱪida otlaxⱪa yol ⱪoysa, undaⱪta u ɵzining ǝng esil mǝⱨsulatliridin yaki üzümzarliⱪining ǝng esil mewisidin ziyanni tɵlǝp bǝrsun.
6 “Yoo ibiddi kaʼee daggala seenee akkasiin midhaan tuulame yookaan midhaan dhaabatu yookaan lafa qotiisaa gube, namichi ibidda qabsiise sun gatii baasuu qaba.
Əgǝr ot ketip, tikǝnlikkǝ tutixip ketip, andin ɵnqilǝrni, bax tartip pixⱪan ziraǝtni kɵydürüp, pütkül etizliⱪni kül ⱪiliwǝtsǝ, undaⱪta ot ⱪoyƣuqi barliⱪ ziyanni tɵlǝp bǝrsun.
7 “Namni tokko yoo maallaqa yookaan miʼa imaanaa namatti kennatee, wanni sun mana namichaatii hatamee hattuun sun qabame, hattichi dachaa kaffaluu qaba.
Əgǝr birsi ⱪoxnisiƣa pul yaki mal-dunyasini amanǝt ⱪilƣan bolsa, bular ɵyidin oƣrilinip kǝtsǝ, xundaⱪla oƣri keyin tutulsa, u oƣriliƣinini ikki ⱨǝssǝ ⱪimmǝttǝ tɵlǝp bǝrsun.
8 Yoo hattuun sun hin argamin garuu abbaan mana sanaa akka miʼa nama kaanii tuqee fi akka hin tuqin mirkaneessuuf fuula abbootii murtii duratti haa dhiʼeeffamu.
Lekin oƣri tepilmisa, ɵy igisining ⱪoxnisining meliƣa ⱪol tǝgküzgǝn ya tǝgküzmigǝnliki mǝlum bolsun dǝp, ⱨakimlarning aldiƣa kǝltürülsun.
9 Namni tokko yoo qotiyyoo, harree, hoolaa, uffata yookaan miʼa bade tokko miliqsee namni tokko dhufee, ‘Kun kan koo ti’ jedhe, falmiin isaanii fuula abbootii murtii duratti haa dhiʼeeffamu. Namichi abbootiin murtii itti muran sunis ollaa isaatiif harka lama haa baasu.
Ⱨǝrhil hiyanǝt, u mǝyli kala, exǝk, ⱪoy, kiyim-keqǝk bolsun, yittürüp ⱪoyƣan nǝrsǝ bolsun, ular toƣruluⱪ bir ⱪoxnisi: «ǝmǝliyǝttǝ mundaⱪ idi» dǝp talaxⱪan bolsa, ⱨǝr ikkisining dǝwasi ⱨakimlarning aldiƣa kǝltürülsun; ⱨakimlar ⱪaysiƣa gunaⱨ bekitsǝ, xu ⱪoxnisiƣa ikki ⱨǝssǝ ⱪimmǝttǝ tɵlǝp bǝrsun.
10 “Yoo namni tokko ollaa isaatiif harree, qotiyyoo, hoolaa yookaan horii biraa imaanaa kennatee horiin suni utuu namni hin argin duʼe yookaan miidhame yookaan hatame,
Əgǝr birsi ⱪoxnisiƣa exǝk, kala, ⱪoy yaki baxⱪa bir qarpayni amanǝt ⱪilsa, bu amanǝt meli kixi kɵrmǝy ɵlüp kǝtsǝ, yaki zǝhimlǝnsǝ, yaki ⱨǝydǝp ǝkitilsǝ,
11 namichi sun akka qabeenya ollaa isaa hin tuqin mirkaneessuuf fuula Waaqayyoo duratti haa kakatu; abbaan qabeenyaa sunis kakuu kana fudhachuu qaba; gatiis hin gaafatu.
undaⱪta ⱪoxnisining meliƣa ⱪol tǝgküzgǝn ya tǝgküzmigǝnliki mǝlum bolsun dǝp, Pǝrwǝrdigarning aldida ularning otturisida bir ⱪǝsǝm iqürülsun. Mal igisi bu ⱪǝsǝmni ⱪobul ⱪilsun; ⱪoxnisi uningƣa tɵlǝm tɵlǝp bǝrmisun.
12 Yoo horiin sun isa jalaa hatamee jiraate garuu namichi abbaa horii sanaatiif baasuu qaba.
Lekin mal oƣrilanƣan bolsa, u igisigǝ tɵlǝp bǝrsun.
13 Yoo horii sana bineensatu nyaate taʼe immoo akka ragaa taʼuuf waan bineensa irraa hafe haa dhiʼeessu malee horii nyaatame sanaaf gatii hin baasin.
Əgǝr uni wǝⱨxiy ⱨaywan boƣup ⱪoyƣan bolsa, u malning ⱪalduⱪini guwaⱨliⱪ üqün kɵrsitip, uni tɵlǝp bǝrmisimu bolidu.
14 “Namni tokko yoo ollaa isaa irraa horii ergifatee horiin sun iddoo abbaan horii hin jirretti miidhame yookaan duʼe, namichi ergifate sun gatii haa baasu.
Əgǝr birsi ⱪoxnisidin bir ulaƣni ɵtnǝ elip, ulaƣ igisi yoⱪ yǝrdǝ zǝhimlǝnsǝ yaki ɵlüp ⱪalsa, ɵtnǝ alƣuqi toluⱪ tɵlǝp bǝrsun.
15 Yoo abbaan horii sanaa achi jiraate garuu namichi ergifate sun gatii baasuu hin qabu. Yoo horiin sun kireeffamee jiraate immoo maallaqni baafame sun kiraa horii duʼe sanaa haa taʼu.
Lekin igisi nǝⱪ mǝydanda bolsa, ɵtnǝ alƣuqi tɵlǝp bǝrmisun; ulaƣ ijarigǝ elinƣan bolsa, alƣuqi tɵlǝm tɵlimisun; qünki uni ijarǝ tɵlǝp ǝkǝlgǝn.
16 “Namni tokko yoo durba hin kaadhimatamin gowwoomsee ishee wajjin ciise, inni gabbara misirrittiif malu baaseefii ishee haa fuudhu.
Əgǝr bir adǝm tehi yatliⱪ bolmiƣan bir ⱪizni azdurup, uning bilǝn billǝ yatsa, undaⱪta u uning toyluⱪini berixi kerǝk, andin uni hotunluⱪⱪa alsun.
17 Yoo abbaan ishee intalattii namichaaf kennuu dide immoo namichi sun gabbara durbaaf malu baasuu qaba.
Lekin ⱪizning atisi uni uningƣa bǝrgili unimisa, zina ⱪilƣuqi pak ⱪizlarning toyluⱪiƣa barawǝr kelidiƣan kümüx pulni tarazida ɵlqǝp bǝrsun.
18 “Ati akka dubartiin falfaltuun lubbuun jiraattu hin eeyyamin.
Jadugǝr hotunni tirik ⱪoymiƣin.
19 “Namni horii wajjin ciisu kam iyyuu ajjeefamuu qaba.
Ⱨaywan bilǝn jinsiy munasiwǝt ɵtküzgǝn ⱨǝrbiri jǝzmǝn ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun.
20 “Namni Waaqayyo tokkichaaf malee Waaqa biraatiif aarsaa dhiʼeessu galaafatamuu qaba.
Kimdǝkim birdinbir Pǝrwǝrdigardin baxⱪa ⱨǝrⱪandaⱪ ilaⱨƣa ⱪurbanliⱪ sunsa, ⱨaram dǝp mutlǝⱪ ⱨalakǝtkǝ mǝⱨkum ⱪilinsun.
21 “Isinis waan biyya Gibxii keessatti alagoota turtaniif alagaatti daba hin hojjetinaa; hin cunqursinaas.
Silǝrmu Misirda musapir bolup turƣanikǝnsilǝr, musapir bolƣan kixini ⱨeq harlimanglar wǝ yaki uningƣa ⱨeq zulum ⱪilmanglar.
22 “Haadha hiyyeessaatii fi ijoollee abbaan irraa duʼe hin hacuucinaa.
Ⱨǝrⱪandaⱪ tul hotun yaki yetim balini horlimanglar.
23 Yoo isin isaan miitanii isaan immoo natti booʼan ani dhugumaan booʼicha isaanii nan dhagaʼa.
Sǝn ularni ⱨǝrⱪandaⱪ tǝrǝptǝ horlisang, ular manga pǝryad kɵtürsǝ, Mǝn ularning awazini qoⱪum anglaymǝn;
24 Aariin koo ni bobaʼa; anis goraadeedhaanan isin fixa; niitonni keessan haadhota hiyyeessaa taʼu; ijoolleen keessanis kanneen abbaa hin qabne taʼu.
xuning bilǝn ƣǝzipim tutixip, silǝrni ⱪiliqlap ɵltürimǝn, silǝrning hotunliringlar tul ⱪilinip, baliliringlar yetim bolup ⱪalidu.
25 “Ati yoo saba koo keessaa hiyyeessa si bira jiraatu tokkoof maallaqa liqeessite, akka nama hiiqii argachuuf kennuu hin taʼin; dhalas hin gaafatin.
Əgǝr sǝn Mening hǝlⱪimning iqidin sanga ⱪoxna bolƣan kǝmbǝƣǝlgǝ ⱪǝrz bǝrgǝn bolsang, uningƣa jazanihorlardǝk muamilǝ ⱪilmiƣin; uningdin ɵsüm almanglar.
26 Ati yoo wayyaa nama biraa qabdii qabatte, utuu aduun hin dhiʼin deebisiif;
Əgǝr sǝn ⱪoxnangning qapinini gɵrügǝ alƣan bolsang, kün olturmasta uningƣa yandurup bǝr.
27 wanni inni dhagna isaatti uffatu wayuma sanaatii. Wanni inni uffatee rafu biraa maali? Ani waanan gara laafessa taʼeef, yoo inni natti ol iyyate nan dhagaʼa.
Qünki qapini uning birdinbir yepinqisi bolup, bǝdinini yapidiƣan kiyim xudur. U bolmisa, u nemini yepinip yatidu? Bu sǝwǝbtin Manga pǝryad ⱪilsa, pǝryadini anglaymǝn; qünki Mǝn xǝpⱪǝtlikturmǝn.
28 “Waaqa hin arrabsin; bulchaa saba keetiis hin abaarin.
Hudaƣa kupurluⱪ ⱪilma, wǝ hǝlⱪingning ǝmirlirinimu ⱪarƣap tillima.
29 “Mataa midhaan keetiitii fi dhangalaʼaa wayinii keetii irraa aarsaa dhiʼeessuu hin tursin. “Ilmaan kee keessaas hangafa naa kennuu qabda.
Haminingning ⱨosulining axⱪinidin wǝ xarab-zǝytun meyi kɵlqikingdin taxⱪinidin Manga ⱨǝdiyǝ sunuxni ⱨayal ⱪilmiƣin. Sǝn oƣulliringning tunjisini Manga atiƣin.
30 Loon keetii fi hoolota kee akkanuma godhi. Isaanis bultii torba haadha isaanii bira haa turan; guyyaa saddeettaffaatti garuu naa kenni.
Kala bilǝn ⱪoyliringning tunji balilirinimu ⱨǝm xundaⱪ atiƣin; tunji bala yǝttǝ küngiqǝ anisi bilǝn billǝ tursun; ǝmma sǝkkizinqi küni uni Manga atap sunƣin.
31 “Isin saba koo qulqulluu ni taatu. Kanaafuu foon horii bineensi alatti cabsee kam iyyuu hin nyaatinaa; foon akkanaa saree dura buusaa.
Silǝr Manga atalƣan muⱪǝddǝs kixilǝr bolisilǝr; xunga dalada yirtⱪuq ⱨaywan tǝripidin boƣulƣan ⱨaywanning gɵxini yemǝnglar, bǝlki uni itlarƣa taxlap beringlar.
