ଦାନିୟେଲ 2

1 ଏଥିଉତ୍ତାରେ ନବୂଖଦ୍‍ନିତ୍ସରର ଶାସନ କାଳର ଦ୍ୱିତୀୟ ବର୍ଷରେ, ନବୂଖଦ୍‍ନିତ୍ସର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଲା; ତହିଁରେ ତାହାର ଆତ୍ମା ଉଦ୍‍ବିଗ୍ନ ହେଲା ଓ ତାହାର ନିଦ୍ରା ଭଗ୍ନ ହେଲା।

Hagi Nebukatnesa'ma nampa 2 kafuma kinima mania kafufina, mago'a ava'naramina ke'ne. Ana avanaramima keteno'a tusi antahintahi hakare nehuno avura omase'ne.

2 ତହୁଁ ରାଜାକୁ ତାହାର ସ୍ୱପ୍ନ ଜଣାଇବା ନିମନ୍ତେ ରାଜା ମନ୍ତ୍ରବେତ୍ତା, ଗଣକ, ମାୟାବୀ ଓ କଲ୍‍ଦୀୟମାନଙ୍କୁ ଡାକିବା ପାଇଁ ଆଜ୍ଞା ଦେଲା। ଏଥିରେ ସେମାନେ ଆସି ରାଜାର ସମ୍ମୁଖରେ ଠିଆ ହେଲେ।

Anama huteno'a ana ava'namofo agafa'ama eme eriama'ma hanazegura, zamavune vahe'ma, zamema nentaza vahe'ma, henkama fore hania zanku'ma kasnampagema nehaza vahetegane Kaldia vaheteganena kea atregeno vuno eno hu'ne. Hagi ana kea antahi'za kini ne'mofo avuga emeri atru hutazageno,

3 ପୁଣି, ରାଜା ସେମାନଙ୍କୁ କହିଲା, “ମୁଁ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଅଛି, ଆଉ ସେହି ସ୍ୱପ୍ନ ବୁଝିବା ପାଇଁ ମୋର ମନ ଚିନ୍ତିତ ହେଉଅଛି।”

Kini ne'mo'a amanage huno zamasami'ne, Nagra mase'ne'na mago ava'na kete'na, ana avanama ke'noa zankura inankna avana ke'noeha hu'na antahintahi hakare hu'noe.

4 ତହିଁରେ କଲ୍‍ଦୀୟମାନେ ଅରାମୀୟ ଭାଷାରେ ରାଜାକୁ କହିଲେ, “ହେ ମହାରାଜ, ଚିରଜୀବୀ ହେଉନ୍ତୁ; ଆପଣଙ୍କ ଦାସମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱପ୍ନଟି ଜଣାଉନ୍ତୁ, ଆମ୍ଭେମାନେ ତହିଁର ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରିବୁ।”

Hige'za ana Kaldia vahe'mo'za amanage hu'za Arami vahe zamagerupinti kenona'a hunte'naze. Kini ne'moka za'zate kinia maninka vugahane. Ana hu'negu kagri eri'za vahe mani'nonanki, ana ava'na huama hugeta nentahita, ana ava'namofo agafa'a eriama huta kasamineno!

5 ରାଜା କଲ୍‍ଦୀୟମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତର ଦେଇ କହିଲା, “ମୋʼ ଠାରୁ କଥା ବାହାରି ଯାଇଅଛି; ତୁମ୍ଭେମାନେ ଯଦି ସେହି ସ୍ୱପ୍ନ ଓ ତହିଁର ଅର୍ଥ ମୋତେ ନ ଜଣାଅ, ତେବେ ତୁମ୍ଭେମାନେ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ କଟାଯିବ ଓ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କର ଗୃହ ଖତରାଶି କରାଯିବ।

Hianagi kini ne'mo'a ana Kaldia vahera amanage huno zamasami'ne. Nagra tamage hu'na tamasamuankita, ana ava'nafima ke'noa zama onasamita, ana avana'mofo agafa'ama eri ama'ma huta onasami'nazana, vahe huzmante'nuge'za tamagrira tamahe'za rukafri kafro hutregahaze. Ana nehu'za tamagri nona tapage tapagu hu'za magopi eri hihi hugahaze.

6 ମାତ୍ର ଯଦି ତୁମ୍ଭେମାନେ ସ୍ୱପ୍ନ ଓ ତହିଁର ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କର, ତେବେ ତୁମ୍ଭେମାନେ ମୋʼ ଠାରୁ ଦାନ, ପୁରସ୍କାର ଓ ମହାସମାଦର ପାଇବ; ଏଥିପାଇଁ ସେହି ସ୍ୱପ୍ନ ଓ ତହିଁର ଅର୍ଥ ମୋʼ ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶ କର।”

Hianagi ana ava'nafima ke'noa zama nenasamita, ana ava'namofo agafa'ama eri ama'ma huta nasamisage'na, nagra rama'a museza nerami'na rantamagi tamigahue. E'ina hu'negu menina ana avanamofo agafa'a eriama huta nasamiho.

7 ସେମାନେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ଉତ୍ତର ଦେଇ କହିଲେ, “ମହାରାଜା, ଆପଣା ଦାସମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱପ୍ନଟି ଜଣାଉନ୍ତୁ, ତହିଁରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରିବୁ।”

Hagi mago'ene ana vahe'mo'za kini nera amanage hu'za asami'naze. Hagi kini ne'moka, ana avanaka'a huama hunka kagri eri'za vahe'mota tasamitegeta antahiteta, ana ava'namofo agafa'a huama huta kasami'neno.

8 ରାଜା ଉତ୍ତର କରି କହିଲା, “ମୋʼ ଠାରୁ କଥା ବାହାରି ଯାଇଅଛି, ଏହା ଦେଖି ତୁମ୍ଭେମାନେ ସମୟ ବିଳମ୍ବ କରିବାର ଇଚ୍ଛା କରୁଅଛ, ଏହା ମୁଁ ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣେ।

Hazageno kini ne'mo'a amanage hu'ne, tamagrama antahi'zana zazate nanekea huta avazu huta nevanunkeno, ko'ma huvempama hu'nea nanekea atreno antahintahi'a rukrahe hugahie huta nehaze.

9 ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭେମାନେ ଯଦି ସେହି ସ୍ୱପ୍ନ ମୋତେ ନ ଜଣାଅ; ତେବେ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଏକମାତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି; କାରଣ ସମୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତୁମ୍ଭେମାନେ ମୋʼ ଛାମୁରେ ମିଥ୍ୟା ଓ ପ୍ରବଞ୍ଚନା-ବାକ୍ୟ କହିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଅଛ; ଏଥିପାଇଁ ତୁମ୍ଭେମାନେ ସ୍ୱପ୍ନଟି ମୋତେ ଜଣାଅ, ତାହାହେଲେ ତୁମ୍ଭେମାନେ ଯେ ତହିଁର ଅର୍ଥ ମୋʼ ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶ କରି ପାରିବ, ଏହା ମୁଁ ଜାଣିବି।”

Hagi ana ava'nafima ke'noa zamofo agafa'ama eri ama'ma huta onasaminage'na, mago avamenteke knazana tamigahuema hu'noa kegu tamagesa nentahita, tamagra mago tamarimpa huta, antahintahi'a rukrahe hugahie huta havige huta nagrira renavatga nehaze. Ana hu'negu menina ana avana kema nasami'nage'na antahisuna, ana avana'mofo agafa'anena eri ama huta nasamigahaze hu'na hugahue.

10 କଲ୍‍ଦୀୟମାନେ ରାଜାର ଛାମୁରେ ଉତ୍ତର କରି କହିଲେ, ମହାରାଜାଙ୍କ ବିଷୟ ଯେ ପ୍ରକାଶ କରି ପାରିବ, “ପୃଥିବୀରେ ଏପରି କୌଣସି ମନୁଷ୍ୟ ନାହିଁ; କାରଣ କୌଣସି ରାଜା, ପ୍ରଭୁ କିଅବା ଶାସନକର୍ତ୍ତା କୌଣସି ମନ୍ତ୍ରଜ୍ଞକୁ କିଅବା ଗଣକକୁ ଅଥବା କଲ୍‍ଦୀୟକୁ ଏପରି କଥା ପଚାରି ନାହାନ୍ତି।

Hanki ana Kaldia vahe'mo'za kini ne'mofona amanage hu'za kenona hunte'naze. Kini ne'moka tagriku'ma hihoma hunkama hana zana, magore huno ama mopafima mani'nea vahe'mo'a huamara huno onkasamigahie. Kini ne'moka ko'ma ama mopafima hankavenentake hu'za ra zamagima eri'za mani'naza kini vahe'mo'za, e'inahu agenoka zamavune vahe'ma, zamema nentaza vahe'ma, henkama fore hania zanku'ma huama nehaza vahe'mokizmia zamantahi onke'nazankna agenoka kagra tantahinegane.

11 ପୁଣି, ମହାରାଜା ଯାହା ଚାହାନ୍ତି, ତାହା ଅସାଧାରଣ ବିଷୟ ଓ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ନିବାସ ମାଂସ ଦେହରେ ନୁହେଁ, ସେହି ଦେବଗଣ ବିନୁ ଆଉ କେହି ମହାରାଜାଙ୍କ ଛାମୁରେ ତାହା ପ୍ରକାଶ କରି ନ ପାରେ।”

Kini ne'moka tagri'ma tantahimagana zama eri ama'ma hu'amo'a, tusiza huno amuho tavesie. Ana hu'neankino mago vahe'mo'a eri amara huno onkasamigahianki, vahe'enena nomaniza anumzantamimoke ana zana eri amara hugahie.

12 ଏହି କାରଣରୁ ରାଜା କ୍ରୁଦ୍ଧ ଓ ପ୍ରଚଣ୍ଡ କୋପାନ୍ୱିତ ହୋଇ ବାବିଲର ସକଳ ବିଦ୍ୱାନ୍‍ ଲୋକଙ୍କୁ ବଧ କରିବାକୁ ଆଜ୍ଞା ଦେଲା।

Kini nemo'ma ana nanekema nentahino'a, tusi arimpa nehegeno, Babiloni mopamofo agu'afima antahi'zane vahe'ma mani'naza vahera zamahe hana hihogu sondia vahera huzmante'ne.

13 ତହିଁରେ ଆଜ୍ଞା ପ୍ରଚାରିତ ହେଲା ଯେ, ବିଦ୍ୱାନ୍‍ ଲୋକମାନେ ହତ ହେବେ; ଆଉ, ଲୋକମାନେ ଦାନିୟେଲ ଓ ତାଙ୍କର ସଙ୍ଗୀମାନଙ୍କୁ ବଧ କରିବା ପାଇଁ ଅନ୍ଵେଷଣ କଲେ।

Antahi'zane vahe'ma zamahe fri nanekemo'a mago kasege efore hige'za, antahi'zane vahera zamahe hana hunaku vu'za e'za hu'naze. Ana nehazage'za mago'a vahera huzmantazage'za Danieline 3'a nagara ome hake'za zamahe frinaku vu'naze.

14 ସେତେବେଳେ ଅରୀୟୋକ୍‍ ନାମକ ଯେଉଁ ରାଜସେନାପତି ବାବିଲୀୟ ବିଦ୍ୱାନ୍‍ମାନଙ୍କୁ ବଧ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥିଲା, ତାହାକୁ ଦାନିୟେଲ ବିବେଚନାରେ ଓ ଜ୍ଞାନରେ ଉତ୍ତର ଦେଲେ;

Hanki kini ne'mofo avate'ma kegavama nehaza sondia vahete kva ne' Arioku'a, Babiloni mopamofo agu'afima antahi'zane vahe'ma mani'naza vahera zamahe fri'naku vu'ne. Anama nehigeno'a Danieli'a knare antahi'zama'areti Arioku'enena keaga hu'ne.

15 ସେ ରାଜସେନାପତି ଅରୀୟୋକ୍‍କୁ ଉତ୍ତର କରି କହିଲେ, “ରାଜାଜ୍ଞା ଏଡ଼େ ବ୍ୟଗ୍ର କାହିଁକି?” ତହିଁରେ ଅରୀୟୋକ୍‍ ଦାନିୟେଲଙ୍କୁ ବୃତ୍ତାନ୍ତ ଜଣାଇଲା।

Danieli'a amanage huno Arioku'na antahige'ne. Na'ane huno kini ne'mo'a e'ina hu hankave kasegea anakino, antahi'zane vahera zamahe frigahue huno nehie? Anagema higeno'a Arioku'a anazamofo agafa'a eriama huno Danielina asami'ne.

16 ଏଥିରେ ଦାନିୟେଲ ରାଜାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ଆପଣା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ସମୟ ନିରୂପଣ କରିବାକୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ, ତାହା କଲେ ମହାରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ ସ୍ୱପ୍ନର ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରିବି ବୋଲି କହିଲେ।

Anante Danieli'a ame huno kini nete vuno, Osi'a kna naminege'na ana ava'namofo agafa'a eriama hu'na kasami'neno huno ome antahige'ne.

17 ଏଥିରେ ଦାନିୟେଲ ଆପଣା ଗୃହକୁ ଗଲେ, ଆଉ ସେ ଓ ତାଙ୍କର ସଙ୍ଗୀମାନେ ଯେପରି ବାବିଲର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଦ୍ୱାନ୍‍ମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ବିନଷ୍ଟ ନୋହିବେ,

Ana kerera kini ne'mo'a hu i'zo higeno, Danieli'a noma'arega vuno 3'a afuhe'ina Hananiane, Misaheline, Azaria kizmia ana nanekea omerinte ama huno nezmasamino,

18 ଏଥିପାଇଁ ଏହି ନିଗୂଢ଼ ବିଷୟରେ ସ୍ୱର୍ଗସ୍ଥ ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କର ଅନୁଗ୍ରହ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ପାଇଁ ଆପଣା ସଙ୍ଗୀ ହନାନୀୟ, ମୀଶାୟେଲ ଓ ଅସରୀୟକୁ ସେହି ବୃତ୍ତାନ୍ତ ଜଣାଇଲେ।

amanage hu'ne, monafinkama mani'nea Anumzamofontega nunamu hanunkeno, agra asunku huneranteno ana ava'namofo agafa'a erinte ama huno tasami'nie. Anama hanigeno'a tagri'ene, ruga'a knare antahi'zane vahe'ma Babilonima mani'naza vahe'enena kini ne'mo'a tahe ofrigahie huno hu'ne.

19 ଏଥିଉତ୍ତାରେ ରାତ୍ରିକାଳୀନ ଦର୍ଶନରେ ସେହି ନିଗୂଢ଼ ବିଷୟ ଦାନିୟେଲଙ୍କ ପ୍ରତି ପ୍ରକାଶିତ ହେଲା। ତହିଁରେ ଦାନିୟେଲ ସ୍ୱର୍ଗସ୍ଥ ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କର ଧନ୍ୟବାଦ କଲେ।

Hagi ana kenagera Danieli'a mase'negeno, Anumzamo'a ana ava'nane, ana avanamofo agafa'a, ava'nagna zampi erinte ama huno averi hu'ne. Anama higeno'a monafinkama mani'nea Anumzamofo agi'a Danieli'a ahentesga huno,

20 ଦାନିୟେଲ ଉତ୍ତର କରି କହିଲେ, “ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କର ନାମ ସଦାସର୍ବଦା ଧନ୍ୟ ହେଉ; କାରଣ ଜ୍ଞାନ ଓ ପରାକ୍ରମ ତାହାଙ୍କର;

amanage hu'ne, Maka kna Anumzamofo agi'a ahentesga huvava hugahune. Na'ankure knare antahi'zane, maka hankavenena Anumzamofopinke me'ne.

21 ଆଉ, ସେ ସମୟ ଓ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି; ସେ ରାଜାଗଣକୁ ପଦଚ୍ୟୁତ କରନ୍ତି ଓ ରାଜାଗଣକୁ ପଦସ୍ଥ କରନ୍ତି; ସେ ଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କୁ ଜ୍ଞାନ ଓ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତମାନଙ୍କୁ ବିବେଚନା ଦିଅନ୍ତି;

Ama mopafima ruzahu ruzahu knama fore'ma nehiana, Anumzamo Agrake higeno fore nehie. Agrake kini vahera azeri fore nehuno, azeri netreno nehie. Ana nehuno Agrake knare antahi'zana vahe'mofona amigeno ama' antahi'zana enerie.

22 ସେ ଗଭୀର ଓ ଗୁପ୍ତ ବିଷୟସବୁ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି; ଅନ୍ଧକାରରେ ଯାହା ଅଛି, ତାହା ସେ ଜାଣନ୍ତି ଓ ତାହାଙ୍କ ନିକଟରେ ଜ୍ୟୋତିଃ ବାସ କରଇ।

Framakino oku'ama me'nea zana Anumzamoke eri ama huno vahera nezamasamino, masare nemania Anumzankino hanimofo agu'afima me'nea zana keno antahino hu'ne. Ana hu'neankino Agra masafi nemania Anumza mani'ne.

23 ହେ ମୋର ପୂର୍ବପୁରୁଷଗଣର ପରମେଶ୍ୱର, ମୁଁ ତୁମ୍ଭର ଧନ୍ୟବାଦ ଓ ପ୍ରଶଂସା କରୁଅଛି, ତୁମ୍ଭେ ମୋତେ ଜ୍ଞାନ ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଦେଇଅଛ ଓ ତୁମ୍ଭ ନିକଟରେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ନିବେଦନର ବିଷୟ ଏବେ ମୋତେ ଜଣାଇଅଛ; କାରଣ ତୁମ୍ଭେ ରାଜାର କଥା ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇଅଛ।”

Nagri nagehe'mokizmi Anumzamoka muse hunegante'na Kagri kagia ahentesga nehue. Na'ankure knare antahi'zane, hankavenena Kagra nenamine. Ana nehunka kini ne'mofo ava'nagu'ma nunamuma hutama kantahigona zana, Kagra eri ama' hunka nasami'ne.

24 ଏହେତୁ ବାବିଲୀୟ ବିଦ୍ୱାନ୍‍ଗଣକୁ ବିନାଶ କରିବା ପାଇଁ ରାଜାର ନିଯୁକ୍ତ ଅରୀୟୋକ୍‍ ନିକଟକୁ ଦାନିୟେଲ ଗଲେ; ସେ ଯାଇ ତାହାକୁ ଏହିପରି କହିଲେ, “ବାବିଲୀୟ ବିଦ୍ୱାନ୍‍ମାନଙ୍କୁ ବଧ ନ କରନ୍ତୁ; ରାଜାଙ୍କ ଛାମୁକୁ ମୋତେ ନେଇ ଯାଉନ୍ତୁ, ମୁଁ ରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରିବି।”

Hagi anante kini ne'mo'ma Babiloni mopamofo agu'afima knare antahi'zane vahe'ma mani'naza vahe'ma vunka zamahe frio huno'ma hunte'nea ne' Ariokunte Danieli'a vuno, amanage huno ome asami'ne. Knare antahi'zane vahe'ma Babiloni mopamofo agu'afima mani'naza vahera kagra zamahe ofrinka nezmantrenka navrenka kini nete vuge'na, kini ne'mofo ava'na ome eriama hu'na asami'neno.

25 ତହିଁରେ ଅରୀୟୋକ୍‍ ଦାନିୟେଲଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର ରାଜା ଛାମୁକୁ ନେଇ ରାଜାକୁ ଏରୂପ କହିଲା, “ନିର୍ବାସିତ ଯିହୁଦାର ସନ୍ତାନଗଣ ମଧ୍ୟରେ ମୁଁ ଜଣେ ମନୁଷ୍ୟ ପାଇଅଛି, ସେ ମହାରାଜାଙ୍କୁ ଅର୍ଥ ଜଣାଇବେ।”

Anante Arioku'a, Danielina ame huno avreno kini nete vuno, amanage huno kini nera ome asami'ne. Juda nagapinti vene'nema kinama eme hu'naza nagapintira mago nera ama hakena avre'na oankino, kagrama ke'nana ava'namofo agafa'a erinte ama huno kasamigahie.

26 ରାଜା ସେହି ଦାନିୟେଲ, ଯାହାଙ୍କ ନାମ ବେଲ୍‍ଟଶତ୍ସର ଥିଲା, ତାଙ୍କୁ ଉତ୍ତର କରି କହିଲା, “ମୁଁ ଯେଉଁ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଅଛି, ତୁମ୍ଭେ କି ତାହା ଓ ତହିଁର ଅର୍ଥ ମୋତେ ଜଣାଇପାର?”

Anante kini ne'mo'a amanage huno Danielina mago agi'a Belsasana antahige'ne. Nagrama ava'nafima ke'noa zana nenasaminka, ana ava'namofo agafa'a eri amara hunka nasamigahano?

27 ଦାନିୟେଲ ରାଜାଙ୍କ ଛାମୁରେ ଉତ୍ତର କରି କହିଲେ, “ମହାରାଜା ଯେଉଁ ନିଗୂଢ଼ କଥା ପଚାରି ଅଛନ୍ତି, ତାହା ବିଦ୍ୱାନ୍‍ ଲୋକ କିଅବା ଗଣକ ଅବା ମନ୍ତ୍ରବେତ୍ତା ଅଥବା ଶୁଭାଶୁଭବାଦୀମାନେ ମହାରାଜାଙ୍କ ଛାମୁରେ ପ୍ରକାଶ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ;

Anagema higeno'a Danieli'a amanage huno kini nera asami'ne. Mago antahi'zane vahemo'o, amema nentea vahemo'o, avune vahe'mo'o, henka fore hania zanku'ma kasnampa nanekema nehaza vahe'mo'za, anama ke'nana ava'namofo agafa'a erinte ama hu'za kini nemoka kasamigara osu'naze.

28 ମାତ୍ର ଯେ ନିଗୂଢ଼ ବିଷୟମାନ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି, ଏପରି ଏକ ପରମେଶ୍ୱର ସ୍ୱର୍ଗରେ ଅଛନ୍ତି, ଆଉ ଅନ୍ତିମ କାଳରେ ଯାହା ଯାହା ଘଟିବ, ତାହା ସେ ମହାରାଜା ନବୂଖଦ୍‍ନିତ୍ସରଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଅଛନ୍ତି। ଆପଣଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ଓ ଶଯ୍ୟା ଉପରେ ଆପଣଙ୍କ ମନର ଦର୍ଶନ ଏହି;

Hianagi monafinkama mani'nea Anumzamo, fra'ma kino oku'ama me'nea zana eri fore nehia Anumza mani'neankino, Anumzamo'a henkama fore hania zamofo sipakare'ma masenankeno'a ava'nafi kini ne'moka eri kaveri hu'ne.

29 ହେ ମହାରାଜ, ଶଯ୍ୟା ଉପରେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଭବିଷ୍ୟଦ୍‍ ଘଟଣା ବିଷୟକ ଚିନ୍ତା ଉପସ୍ଥିତ ହେଲା; ଆଉ ଯେ ନିଗୂଢ଼ ବିଷୟମାନ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି, ସେ ଯାହା ଘଟିବ, ତାହା ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରତି ପ୍ରକାଶ କରିଅଛନ୍ତି।

Hagi kini ne'moka kagrama mase'nenka'ma ava'nama ke'nanana, henkama fore'ma haniaza ke'nane. Ana hu'neankino oku'ama framakino me'nea zama erifore nehia Anumzamo, ana ava'na eri kaveri hu'ne.

30 ମାତ୍ର କୌଣସି ଜୀବିତ ଲୋକର ଜ୍ଞାନ ଅପେକ୍ଷା ମୋʼ ର ଜ୍ଞାନ ଅଧିକ ଅଛି ବୋଲି ଯେ ଏହି ନିଗୂଢ଼ ବିଷୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଅଛି, ତାହା ନୁହେଁ, ମାତ୍ର ମହାରାଜାଙ୍କୁ ଯେପରି ଅର୍ଥ ଜ୍ଞାତ କରାଯିବ ଓ ଆପଣ ଯେପରି ନିଜ ମନର ଚିନ୍ତା ଜାଣିବେ, ଏଥିପାଇଁ ତାହା ମୋ ପ୍ରତି ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଅଛି।

Hagi ama ana ava'namofo agafa'ama eriama'ma huno nagri'ma nasami'neana, nagra mago'a antahi'zane vahera zamagatere'na, antahi'zana eri'nogu huno anara osu'ne, i'o. Anumzamo ana ava'namofo agafa'a nasami'neanki'na, huama hanugenka ava'na kamofo agafa'a antahi ama' hugahane.

31 ହେ ମହାରାଜ, ଆପଣ ଦେଖୁ ଦେଖୁ ଏକ ପ୍ରକାଣ୍ଡ ପ୍ରତିମା ଦେଖିଲେ, ଅତି ବିକ୍ରମୀ ଓ ଅତିଶୟ ତେଜୋବିଶିଷ୍ଟ ସେହି ପ୍ରତିମା ଆପଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଠିଆ ହେଲା ଓ ତହିଁର ଦୃଶ୍ୟ ଭୟଙ୍କର ଥିଲା।

Hagi kini ne'mokama ava'nama ke'nampina, mago ne'mofo amema'a kavuga oti'negenka ke'nane. Ana amema'amo'a tusizankna huno masanentake huno ruzahukna hu'negenka negenka tusi koro hu'nane.

32 ସେହି ପ୍ରତିମାର ମସ୍ତକ ଶୁଦ୍ଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣମୟ, ତାହାର ବକ୍ଷ ଓ ବାହୁ ରୌପ୍ୟମୟ, ତାହାର ଉଦର ଓ ଜଙ୍ଘ ପିତ୍ତଳମୟ,

Ana vahe amema'amofo aseni'a goliretike tro nehu'za, tare azantrene amimiza'a silvareti tro nehu'za, amukofareti'ma uramino amote'ma ome atre'neana, bronsireti tro nehuno,

33 ତାହାର ଚରଣ ଲୌହମୟ ଓ ତାହାର ପାଦର କିଛି ଅଂଶ ଲୌହମୟ, କିଛି ମୃତ୍ତିକାମୟ ଥିଲା।

arenareti'ma urami'nea agiararena ainireti tro hu'naze. Hagi agia'a ainireti'ene higo hapateti eri havia huza tro hu'naze.

34 ଆପଣ ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁ କରୁ ଶେଷରେ ହସ୍ତ ବିନା ଚ୍ଛେଦିତ ଏକ ପ୍ରସ୍ତର ସେହି ପ୍ରତିମାର ଲୌହ ଓ ମୃତ୍ତିକାମୟ ପାଦକୁ ଆଘାତ କରି ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ଭାଙ୍ଗି ପକାଇଲା।

E'i anama hunkama avanama negankeno'a, mago havea vahe'mo azampinti rutamana huotre'neaki, agonafinti agra'a atamanasiteno eramino, ana vahe amema'amofo agiararema, ainireti'ene higo hapatetima eri haviama hu'za tro'ma hu'naza agia rarena rufuzafupetre'ne.

35 ଏଥିରେ ଲୌହ, ମୃତ୍ତିକା, ପିତ୍ତଳ, ରୂପା ଓ ସୁନା ଏକସଙ୍ଗରେ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ଭଙ୍ଗା ଗଲା, ଆଉ ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ଖଳାର ତୁଷ ପରି ହେଲା; ଆଉ, ବାୟୁ ସେସବୁକୁ ଉଡ଼ାଇ ନେଇଗଲା ଓ ସେସବୁର ପାଇଁ ଆଉ ସ୍ଥାନ ମିଳିଲା ନାହିଁ; ପୁଣି, ସେହି ପ୍ରତିମାକୁ ଆଘାତ କଲା ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତର, ତାହା ବଢ଼ି ଏକ ମହାପର୍ବତ ହେଲା, ଆଉ ସମୁଦାୟ ପୃଥିବୀକୁ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ କଲା।

Ana higeno ana maka ainine, higo hapa'ene, bronsine, silvane, golinena magokage rufuzufupegeno, witima neharegeno zaho'mo eno, onoma'a magore huno otreno eme eri harafima huno viaza huno erino vu'ne. Hianagi anama eno ana vahe amema'ama rufuzafupea havemo'a, ra agona seteno maka ama mopa ruvite'ne.

36 ସ୍ୱପ୍ନଟି ଏହି; ଏବେ ଆମ୍ଭେମାନେ ମହାରାଜାଙ୍କ ଛାମୁରେ ତହିଁର ଅର୍ଥ ଜଣାଇବୁ।

Hagi kini ne'moka e'inahu ava'na ke'nanankita menina ana ava'namofo agafa'a eriama huta kasamigahune.

37 ହେ ମହାରାଜ, ଆପଣ ରାଜାଧିରାଜ; ସ୍ୱର୍ଗସ୍ଥ ପରମେଶ୍ୱର ଆପଣଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ, ପରାକ୍ରମ, କ୍ଷମତା ଓ ମହିମା ଦେଇଅଛନ୍ତି।

Kini ne'moka, kagra maka kinia zamagaterenka vugote'nane. Hagi monafinkama mani'nea Anumzamo kagrira kinia manio huno huhamprigenka kinia mani'nankeno hankavene rankaginena kami'ne.

38 ଆଉ, ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ମନୁଷ୍ୟ-ସନ୍ତାନଗଣ ବାସ କରନ୍ତି, ସେହି ସ୍ଥାନର ଭୂଚର ପଶୁଗଣ ଓ ଆକାଶର ପକ୍ଷୀଗଣକୁ ସେ ଆପଣଙ୍କ ହସ୍ତରେ ସମର୍ପଣ କରିଅଛନ୍ତି ଓ ସେହି ସକଳର ଉପରେ ଆପଣଙ୍କୁ କର୍ତ୍ତୃତ୍ୱ ଦେଇଅଛନ୍ତି; ଆପଣ ହିଁ ସେହି ସୁବର୍ଣ୍ଣମୟ ମସ୍ତକ ଅଟନ୍ତି।

Ana nehuno kagrira hankavea kamigenka vahe'ene zaga kfane namaraminena kegava hu'nane. Ana hu'neankinka ana vahe amema'amofo aseni'ama golireti'ma tro hu'nagenka'ma kenanana, e'i kagra mani'nane.

39 ପୁଣି, ଆପଣଙ୍କ ଉତ୍ତାରେ ଆପଣଙ୍କଠାରୁ ନ୍ୟୂନ ଆଉ ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟ ଉଠିବ ଓ ତହିଁ ଉତ୍ତାରେ ପିତ୍ତଳମୟ ତୃତୀୟ ଏକ ରାଜ୍ୟ ଉଠିବ, ତାହା ସମୁଦାୟ ପୃଥିବୀ ଉପରେ କର୍ତ୍ତୃତ୍ୱ କରିବ।

Hanki henka'a kagri kamefira mago kini ne' efore hugahiankino, ana kini ne'mofo hankavemo'a, kagri hankavea agateoregahie. Hagi anantera nampa 3 kini efore huno, maka ama mopa kegava hugahie. Ana hu'neankino agra ana vahe amema'ama bronsireti'ma tro'ma hu'nazankna hu'ne.

40 ପୁଣି, ଚତୁର୍ଥ ରାଜ୍ୟ ଲୌହ ତୁଲ୍ୟ ଦୃଢ଼ ହେବ; କାରଣ ଲୌହ ଯେପରି ସକଳ ଦ୍ରବ୍ୟ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ଆୟତ୍ତ କରେ ଓ ଲୌହ ଯେପରି ଏହିସବୁକୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରେ, ସେହିପରି ସେହି ରାଜ୍ୟ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ଭାଙ୍ଗି ସବୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରିବ।

Hagi ana amefira nampa 4kini efore hugahiankino, hankavenentake huno ainigna hugahie. Na'ankure ainimo'a maka'zana rufuzafu'nepeaza me'ne. Ana hu'neankino ainimo'ma maka'zama rufuzafunepeaza huno, ana kini ne'mo'a maka vahera hahu zamanteno zamazeri haviza huvagaregahie.

41 ଆହୁରି, ଆପଣ ଯେପରି ଦେଖିଲେ ଯେ, ପାଦ ଓ ପାଦର ଅଙ୍ଗୁଳି କିଛି କୁମ୍ଭକାରର ମୃତ୍ତିକାମୟ ଓ କିଛି ଲୌହମୟ ଥିଲା, ସେପରି ସେ ରାଜ୍ୟ ବିଭକ୍ତ ରାଜ୍ୟ ହେବ; ମାତ୍ର ତହିଁରେ ଲୌହର ଦୃଢ଼ତା ରହିବ, କାରଣ କର୍ଦ୍ଦମରେ ଲୌହ ମିଶ୍ରିତ ଥିବାର ଆପଣ ଦେଖିଲେ।

Hagi ana ava'nafima ke'nanana, ana amema'amofo agia ainireti'ene higoreti'ene eri havia hu'za tro hu'naze. E'inama hu'neana, agafa'amo'a amanahu hu'ne. Ana kini ne'mo'ma kegavama hu'nesnia vahe'mo'za zamagrare zamagrare hu'za otitere hugahazankino, mago'amoza aenigna huza hankavenetisageno, mago'amo'za hankave otigahaze.

42 ପୁଣି, ପାଦର ଅଙ୍ଗୁଳିସବୁ ଯେପରି କିଛି ଲୌହମୟ ଓ କିଛି ମୃତ୍ତିକାମୟ ଥିଲା, ସେପରି ରାଜ୍ୟର ଏକାଂଶ ଦୃଢ଼ ଓ ଏକାଂଶ ଭଗ୍ନ ହେବ।

Hagi ana vahe amema'amofo agia'a ainireti'ene higoreti eri haviama hu'za tro hu'nagenkama ke'nana zamofo agafa'amo'a amanahu hu'ne. Anama efore'ma hania kini nemo'ma kegavama hania vahe'mo'za, mago kaziga hankave netiszage'za, mago kaziga hankavea otigahaze.

43 ଆଉ, ଆପଣ ଯେପରି କର୍ଦ୍ଦମ ସଙ୍ଗରେ ଲୌହ ମିଶ୍ରିତ ଥିବାର ଦେଖିଲେ, ସେପରି ସେମାନେ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କ ବଂଶ ସଙ୍ଗେ ଆପେ ମିଶ୍ରିତ ହେବେ; ମାତ୍ର ଲୌହ ଯେପରି ମୃତ୍ତିକାରେ ମିଶ୍ରିତ ହୁଏ ନାହିଁ, ତଦ୍ରୂପ ସେମାନେ ପରସ୍ପର ସଂଲଗ୍ନ ହୋଇ ରହିବେ ନାହିଁ।

Ana vahe amema'amofo agiama ainireti'ene higoreti'ma eri haviama hu'za tro'ma hu'nagenka'ma ke'nana zamofo agafa'amo'a amanahu hu'ne. Anama refko haza kini vahe'mo'za mofa'nezmi omeri emeri nehu'za, eri mago hunaku hanazanagi, zamagra magopina omanigahaze. Na'ankure ainine higomo'enena ruohamprigaha'e.

44 ପୁଣି, ସେହି ରାଜାଗଣର ସମୟରେ ସ୍ୱର୍ଗସ୍ଥ ପରମେଶ୍ୱର ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିବେ, ତାହା କଦାପି ବିନଷ୍ଟ ହେବ ନାହିଁ, କିଅବା ତହିଁର ଆଧିପତ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଗୋଷ୍ଠୀର ହସ୍ତରେ ଛଡ଼ାଯିବ ନାହିଁ; ମାତ୍ର ତାହା ଏହିସବୁ ରାଜ୍ୟକୁ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଓ ନଷ୍ଟ କରି ଆପେ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ହେବ।

Hagi anankini vahe'mo'zama kinima mani'zama esnaza knafina, Monafinkama nemania Anumzamo'a mago kasefa kuma (Kindom) erifore hugahiankino, mago vahe'mo'a eri havizana osutfa huge, mago vahe'mo'a eno hara hunora ana kumara ohanaregahie. Ana hu'neanki'za Anumzamo'ma eri fore hania kumapima mani'snaza vahe'mo'za, mago'a kini vahera zamazeri fenkami atre vaganere'za, zamagra manivava hu'za vugahaze.

45 କାରଣ ପର୍ବତରୁ ହସ୍ତ ବିନା ଛେଦିତ ଏକ ପ୍ରସ୍ତର ଯେ ସେହି ଲୌହ, ପିତ୍ତଳ, ମୃତ୍ତିକା, ରୂପା ଓ ସୁନାକୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କଲା, ଏହା ଆପଣ ଦେଖିଲେ; ଯାହା ଏଥିଉତ୍ତାରେ ଘଟିବ, ତାହା ମହାନ ପରମେଶ୍ୱର ମହାରାଜାଙ୍କୁ ଜ୍ଞାତ କରାଇଅଛନ୍ତି; ପୁଣି, ଏହି ସ୍ୱପ୍ନ ନିଶ୍ଚିତ ଓ ତହିଁର ଅର୍ଥ ସତ୍ୟ।”

Kagrama ana ava'nafima kankeno'a, mago havea vahe'mo azanuti ruofregeneanki, agra'a frageramino ana vahe amema'ama ainireti'ene bronsireti'ene hapa'ene silvareti'ene golireti'ma tro'ma hu'naza vahe amema'ama rufuzafupe'nea havemofo agafa'amo'a e'inahu hu'ne. Hagi Ra agi'ane Anumzamo'a henkama fore'ma haniaza kini nemoka ava'nafi eri kaveri hu'ne. Ama ana ava'na tamage ava'na ke'nane. Ana hu'neankino amama eri fore'ma hu'na kasamua kante anteno efore hugahie.

46 ସେତେବେଳେ ରାଜା ନବୂଖଦ୍‍ନିତ୍ସର ମୁହଁ ମାଡ଼ି ପଡ଼ି ଦାନିୟେଲଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କଲା ଓ ଲୋକମାନେ ଯେପରି ତାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନୈବେଦ୍ୟ ଓ ସୁଗନ୍ଧି ଧୂପ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବେ, ଏହା ଆଜ୍ଞା କଲା।

Kini ne' Nebukatnesa'a Danieli'ma hia nanekema nentahino'a, Danielina agiafi avugosaregati kepri huno umaseno husga hunenteno, ofane mna nentake zantamina erita eta eme kre mna vunteho huno vahera zamasami'ne.

47 ରାଜା ଦାନିୟେଲଙ୍କୁ ଉତ୍ତର କରି କହିଲା, “ତୁମ୍ଭେ ଏହି ନିଗୂଢ଼ କଥା ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଅଛ, ଏଥିପାଇଁ ନିଶ୍ଚୟ ତୁମ୍ଭର ପରମେଶ୍ୱର ଈଶ୍ୱରଗଣର ଈଶ୍ୱର ଓ ରାଜାଗଣର ପ୍ରଭୁ ଓ ନିଗୂଢ଼ ବିଷୟମାନର ପ୍ରକାଶକ ଅଟନ୍ତି।”

Hanki anante kini ne'mo'a amanage huno Danielina asami'ne. Tamagerfa huno kagri Anumzamo'a anumzamokizmi Anumza mani'neno, kini vahe'mokizmi Razami mani'neno, oku'ma me'nea zama eri fore'ma nehia Anumza mani'ne. Ana hu'neankinka ava'nama ke'noa ava'namofo oku antahi'zama'a emeri ama hunka nasami'ne.

48 ତହୁଁ ରାଜା ଦାନିୟେଲଙ୍କୁ ମହାନ କରି ଅନେକ ବହୁମୂଲ୍ୟ ଉପହାର ଦେଲା, ଆଉ ବାବିଲର ସମୁଦାୟ ପ୍ରଦେଶ ଉପରେ କର୍ତ୍ତୃତ୍ୱ ପଦ ଦେଇ ବାବିଲସ୍ଥ ଯାବତୀୟ ବିଦ୍ୱାନ୍‍ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନ ଅଧିପତି କଲା।

Anante kini ne'mo'a Danielina eri'zama'afintira avre anagamutegeno Babiloni mopafina ugota kva ne' mani'ne. Ana nehuno kini nemo'a mago'a marerirfa musezantami Danielina nemino, huntegeno Babiloni mopamofo agu'afima knare antahi'zane vahe'ma mani'naza vahera kegava huzmante'ne.

49 ପୁଣି, ଦାନିୟେଲ ରାଜା ନିକଟରେ ନିବେଦନ କରନ୍ତେ, ରାଜା ଶଦ୍ରକ୍‍, ମୈଶକ୍‍ ଓ ଅବେଦ୍‍ନଗୋଙ୍କୁ ବାବିଲ ପ୍ରଦେଶର କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ କଲା; ମାତ୍ର ଦାନିୟେଲ ରାଜଦ୍ୱାରରେ ରହିଲେ।

Hagi kini ne'mo'ma anama nehigeno'a Danieli'a kini nera antahigegeno, Satrakine, Mesakine, Abetnekonena huhampri zamantege'za, Babiloni mopafina mago'a eri'zantera kegava hu'naze. Ana nehazageno Danieli'a agra kini ne'mofo nompi mani'ne.