Salomos Ordsprog 1
1 Ordtøke av Salomo, son til David, konge yver Israel.
Mithali za Sulemani mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli.
2 Av deim kann ein læra visdom og age og skyna vituge ord.
Mithali hizi zinafundisha hekima na maarifa, kufundisha maneno ya busara,
3 Og få age so ein vert klok, rettferd og rett og rettvisa.
ili mpate maarifa kwa ajili ya kuishi kwa kutenda wema, haki na adili.
4 Dei kann gjeva dei urøynde klokskap, ungdomen kunnskap og ettertanke -
Mithali hizi zinatoa hekima kwa wale ambao hawakufunzwa, na kuwapa vijana maarifa na hadhari.
5 so den vise kann høyra og auka sin lærdom og den vituge verta rådklok.
Watu wenye busara wasikie na kuongeza elimu yao na watu wenye ufahamu wapate mwongozo,
6 Dei gjev skyn på ordtak og myrke ord, ord frå dei vise og gåtorne deira.
kwa kuelewa mithali, misemo, vitendawili na maneno ya wenye busara.
7 Otte for Herren er upphav til kunnskap, uvitingar vanvyrder visdom og age.
Hofu ya Yehova ni chanzo cha maarifa- wapumbavu hudharau hekima na nidhamu.
8 Høyr etter, son min, når far din deg agar, og kasta’kje frå deg det mor di deg lærer!
Mwanangu, sikia fundisho la baba yako na wala usiziache kanuni za mama yako;
9 For det er ein yndeleg krans for ditt hovud, og kjedor kring halsen din.
zitakuwa kilemba cha neema katika kichwa chako na jebu zinazoning'inia kwenye shingo yako.
10 Son min, når syndarar lokkar deg, samtykk ikkje!
Mwanangu wenye dhambi wakikushawishi katika dhambi zao, kataa kuwafuata.
11 Um dei segjer: «Kom med oss! Me vil lura etter blod, setja fella for den skuldlause utan grunn;
Kama watasema, “haya tufuatae, tuvizie ili kufanya mauaji, tujifiche ili tuwashambulie watu wasio na hatia, pasipo sababu.
Haya tuwameza wakiwa hai, kama kuzimu inavyowachukua wenye afya, na kuwa kama wale waangukao kwenye shimoni. (Sheol h7585)
13 Me vinna oss alle slag skattar, og fyller husi våre med rov;
Tutapata vitu vyote vya thamani; tutazijaza nyumba zetu vile tunavyoiba kwa wengine.
14 du skal få lutskifte saman med oss, alle skal me ha same pungen.» -
Weka vitu vyako kwetu; tutakuwa na mfuko moja kwa pamoja.”
15 Son min, gakk ikkje då på vegen med deim, haldt foten din burte frå deira stig!
Mwanangu, usitembee katika njia moja pamoja nao; usiruhusu mguu wako kugusa katika mapito yao;
16 For føterne deira spring til vondt og er snøgge til å renna ut blod.
miguu ya hukimbilia mabaya na huharakisha kumwaga damu.
17 Men fåfengt breier dei netet for augo på alle fuglar.
Kwa kuwa haina maana kumtegea ndege mtego wakati ndege anaona.
18 Dei lurer på sitt eige blod og set eit garn for sitt eige liv.
Watu hawa huvizia kujiua wenyewe—wanatega mtego kwa ajili yao wenyewe.
19 So gjeng det kvar som riv til seg med ran, det drep sin eigen herre.
Ndivyo zilivyo njia za kila ambaye hupata utajiri kwa udhalimu; mapato ya udhalimu huondoa uhai wa wenye utajiri.
20 Vismøyi ropar på gata og lyfter si røyst på torgi.
Hekima inalia kwa sauti mtaani, inapaza sauti katika viwanja;
21 På gatehyrna preikar ho midt i ståket, i porthallar og kring i byen ho talar:
katika mitaa inalia kwa sauti kuu, kwenye maingilio ya milango ya mji inasema “
22 «Kor lenge vil de fåkunnige elska fåkunna, og kor lenge vil spottarar ha hug til spott, og dårar hata kunnskap?
Mpaka lini enyi wajinga mtapenda kuwa wajinga? Mpaka lini enyi wenye dhihaka mtapenda dhihaka, na hadi lini enyi wapumbavu, mtachukia maarifa?
23 Snu dykk hit når eg refser! So skal åndi mi fløyma for dykk, og eg skal kunngjera dykk mine ord.
Zingatia karipio langu; nitatoa mawazo yangu kwa ajili yenu; nitawafahamisha maneno yangu.
24 Eg ropa og de vilde ikkje høyra, og ingen agta på at eg rette ut handi,
Nimeita, nanyi mkakataa kusikiliza; nimeunyosha mkono wangu, wala hakuna aliyezingatia.
25 De brydde dykk ei um all mi råd, og ansa ikkje mitt refsings ord,
Lakini mumedharau mafundisho yangu yote na wala hamkuzingatia maelekezo yangu.
26 So skal eg då læ når de ulukka fær, eg skal spotta når det som de ræddast kjem,
Nitacheka katika taabu yenu, nitawadhihaki wakati wa kupatwa taabu-
27 når det de ræddast kjem som eit uver, og uferdi dykkar fer hit som ein storm, når trengsla og naud kjem på dykk.
hofu ya kutisha itawapata kama tufani na maafa yatawakumba kama upepo wa kisulisuli, taabu na uchungu vitawapata.
28 Då vil eg ikkje svara når de ropar på meg, dei skal naudleita etter meg, men ikkje finna meg.
Halafu wataniita, nami sitawajibu; wataniita katika hali ya kukata tamaa lakini hawataniona.
29 Av di dei hata kunnskap og forsmådde otte for Herren,
Kwa sababu wamechukia maarifa na hawakuchagua kuwa na hofu ya Yehova,
30 ikkje lydde på mi råd, vanyrde all mi påminning,
hawakufuata mafundisho yangu na wakayadharau masahihisho yangu yote.
31 skal dei eta frukt av si åtferd og verta mette av sine råder.
Watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa kwa matunda ya hila zao wenyewe.
32 For einvisa drep dei einfaldne, og tryggleiken dårarne tyner.
kwa maana wajinga hufa wanaporudi nyuma, na kutojali kwa wapumbavu kutawaangamiza.
33 Men den bur trygt, som høyrer på meg, verna um ulukke-rædsla.»
Bali kila anisikilizaye ataishi kwa usalama na atapumzika salama pasipo hofu ya maafa.
