Salomos Ordsprog 6
1 Hev du borga for grannen din, son min, hev du handtekest for ein annan,
Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam,
2 er du bunden ved ord av din munn, er du fanga i ord av din munn,
illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
3 gjer då soleis, son min, og berga deg, sidan du er komen i handi på grannen: Gakk og kasta deg ned for grannen, gjer ågang på han,
Fac ergo quod dico fili mi, et temetipsum libera: quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum:
4 unn ikkje dine augo svevn, eller augneloki ein blund.
ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebrae tuae.
5 Frels deg som ei gasella or handi hans, som ein fugl or fangarvald!
Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
6 Gakk til mauren, du leting, sjå hans ferd og vert vis!
Vade ad formicam o piger, et considera vias eius, et disce sapientiam:
7 Han hev ingen hovding eller fut eller herre,
quae cum non habeat ducem, nec praeceptorem, nec principem,
8 men lagar um sumaren maten sin til og hev um hausten sanka si føda.
parat in aestate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
9 Kor lenge vil du liggja, du leting? Når ris du upp or di svevn?
Usquequo piger dormies? quando consurges e somno tuo?
10 Endå litt svevn, endå litt blunding, endå litt kvild med henderne i kross,
Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias:
11 so kjem armodi di som ein farande fant og naudi som skjoldvæpna mann.
et veniet tibi quasi viator, egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
12 Ugagns menneskje, illgjerningsmann, er den som gjeng og rengjer munnen,
Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso,
13 som blinkar med augo, skrapar med foten, peikar med fingrarne,
annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
14 med meinspel i hjarta, alltid emnar på ilt, og yppar trættor.
pravo corde machinatur malum, et omni tempore iurgia seminat.
15 Difor kjem hans undergang brått, snøgt vert han ulækjande krasa.
huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
16 Det er seks ting som Herrens hatar, og sju er ei gru for hans sjæl:
Sex sunt, quae odit Dominus, et septimum detestatur anima eius:
17 Storlåtne augo, ljugartunga, hender som renner ut skuldlaust blod,
Oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
18 hjarta som tenkjer upp vonde råder, føter som renner rapt til vondt,
cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
19 den som lyg og vitnar falskt, den som yppar strid millom brør.
proferentem mendacia testem fallacem, et eum, qui seminat inter fratres discordias.
20 Son min, tak vare på bodet åt far din, og kasta’kje frå deg læra åt mor di!
Conserva fili mi praecepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuae.
21 Bitt deim alltid til hjarta ditt, knyt deim um halsen din!
Liga ea in corde tuo iugiter, et circumda gutturi tuo.
22 Når du gjeng, skal læra leida deg; når du ligg, skal ho vaka yver deg; når du vaknar, skal ho tala til deg.
Cum ambulaveris, gradiantur tecum: cum dormieris, custodiant te, et evigilans loquere cum eis.
23 For bodet er ei lykt og lovi er ljos, og påminning med tukt er livsens veg.
quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitae increpatio disciplinae:
24 Dei kann vara deg frå den vonde kvinna, frå den sleipe framande tunga.
ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneae.
25 Ikkje trå i hjarta etter vænleiken hennar, og lat ho’kje fanga deg med augneloki sine!
Non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
26 For skjøkja armar ut til siste brødbit, og gifte kona jagtar etter dyre livet.
pretium enim scorti vix est unius panis: mulier autem viri pretiosam animam capit.
27 Kann nokon taka eld i fanget og ikkje brenna klædi sine?
Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
28 Ell’ kann ein gå på gløder og ikkje svida føterne?
aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantae eius?
29 So vert det med den som gjeng inn til kona åt grannen; ingen kjem urefst frå det, um han rører henne.
sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
30 Vert ikkje tjuven vanvyrd, um han stel og vil stilla sin svolt?
Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit: ut esurientem impleat animam:
31 Vert han teken, lyt han sjufaldt betala, alt han eig i sitt hus, lyt han gjeva.
deprehensus tamen reddet septuplum, et omnem substantiam domus suae tradet.
32 Den som driv hor med ei kona, er vitlaus, den som vil tyna seg sjølv, gjer slikt.
Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam:
33 Hogg og skjemsla fær han, og ingen utslettar hans skam.
turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur.
34 For mannen harmast i åbryskap, på hemnsdagen sparer han ikkje.
quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae,
35 Han bryr seg ikkje um nokor bot og tek’kje imot um du gjev han mykje.
nec acquiescet cuiusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.
