Salomos Ordsprog 25
1 Dette er og ordtøke av Salomo, og mennerne åt Hizkia, kongen i Juda, hev samla deim.
Tovo’ ty razan-tsaontsi’ i Selomò iretiañe, o nitsikombean-droandria’ i Kez’kia, mpanjaka’ Iehodao.
2 Guds æra er å dylja ei sak, og kongars æra å granska ei sak.
Engen’Añahare ty mampikafi-draha, naho volonahe’ o mpanjakao ty mañotsohotso.
3 Himmel-høgd og jord-dypt og konge-hjarto kann ingen granska ut.
Ty haabo’ i likerañey, ty halale’ ty tane toy, izay ty hasaro-pitsikarahañe ty arofom-panjaka.
4 Burt med slagget or sylvet! So fær gullsmeden ei skål av det.
Afaho amo volafotio ty taim-pira’e, le ho amam-panefea’e finga ty mpanefe;
5 Burt med gudlaus mann frå kongen! So vert hans kongsstol fast ved rettferd.
asitaho añatrefa’ i mpanjakay o tsereheñeo, le hijadoñe an-kavantañañe ty fiambesa’e.
6 Briska deg ikkje for kongen, og stell deg ikkje på storfolks plass.
Ko mañonjom-bata añatrefa’ i mpanjakay, ndra mijohañe an-toe’ o aman-kasiñeo;
7 For betre er at dei segjer med deg: «Stig her upp!» Enn at du vert nedflutt for augo på fyrsten. Kva so augo dine hev set.
Hàmake te anoeñe ama’o ty hoe: Miheova mb’aolo atoa, ta t’ie hareke añatrefa’ o roandriañe niisam-pihaino’oo,
8 Ver ikkje for snar til å reisa sak; for kva vil du gjera til slutt, når motparten gjer deg til skammar?
ko malisa hanese sisy; fa inoñe ty hanoe’o ampara’e, t’ie ampisalara’ indatiy?
9 Før di sak med grannen din, men ber ikkje ut ein annan manns løyndom,
Mifandahara hey am’indatiy le ko borahe’o ty tsikenta’ ondaty;
10 For elles vil den som høyrer det, skjella deg ut, og du vil alltid få låkt ord på deg.
tsy mone hinje’e te mahajanjiñe, vaho tsy ho modo ty halolo-lahi’o.
11 Som eple av gull i skåler av sylv er eit ord som ein talar i rette tid.
Hoe raketa volamena niravaheñe volafoty ty saontsy soa mañeva.
12 Som ein gullring i øyra og sylgja av gull er ein vismann som refser for høyrande øyra.
Hoe bange volamena naho ravake volamena ki’e, ty endake an-kihitse an-dravembia mahafijanjiñe.
13 Som svalande snø ein skurdonne-dag er ein tru bodberar for deim som sender han, han kveikjer sjæli åt herren sin.
Hambañe ami’ty hanintsim-panala am-bolam-binta ty ìrake lili-po amo mpañirak’ azeo; ie ampanintsiñe’e ty arofo’ o talè’eo.
14 Som skyer og vind utan regn er ein mann som kyter av gåvor han ikkje gjev.
Hoe rahoñe miharo tioke tsy amañ’orañe ty misenge ravoravo tsy atolo’e.
15 Tolmod fær domaren yvertald, og den linne tunga bryt bein.
Mete handreketse ty mpifehe ty fahaliñisañe, naho mahafipoza-taolañe ty fisaontsy malea.
16 Finn du honning, so et det du treng, so du ikkje vert ovmett og spyr han ut.
Ihe tendreke tantele, mikama ze mahaeneñe, kera habodàja’o te mitipak’ eratse.
17 Set sjeldan din fot i huset åt grannen, so han ikkje vert leid deg og hatar deg.
Soa re te tsy siak’ añ’akiban-drañe’o ao o fandia’oo, tsy mone ho etsak’ azo, vaho ho heje’e.
18 Hamar og sverd og kvasse pil er den som vitnar falskt mot sin næste.
Hoe kobaiñe, naho fibara, vaho ana-pale masioñe ty manara-bande ama’ ondaty.
19 Som roti tonn og ustød fot, so er lit til utru mann på trengselsdagen.
Hoe nife folake ndra fandia mikoletra ty fiatoañe ami’ty mpamañahy an-tsam-poheke.
20 Som kastar du klædi ein frostdag, som eddik på natron, so er den som syng visor for sorgfullt hjarta.
Hoe mañafa-tsaroñe añ’andro manintsy, ndra ty vinegra nalaro sokay ty mibeko ami’ty milendèñe.
21 Er din fiend’ svolten, gjev honom mat, er han tyrst, so gjev honom drikka.
Ie saliko ty rafelahi’o, anjotso mahakama; ie taliñiereñe, fahano rano;
22 For då hopar du gloande kol på hovudet hans, og Herren skal løna deg att for det.
zay ty hamotria’o foroha mirekake añ’ambone’e eo, vaho hanambe azo t’Iehovà.
23 Nordanvind føder regn, og ei kviskrande tunga sure andlit.
Minday orañe ty tiok’ avaratse, naho minday laharañe miloroloro ty lela manao tsikony.
24 Betre å bu i ei krå på taket enn ha sams hus med trættekjær kvinna.
Hàmake himoneñe añ’ilan-tampenak’ ao, ta te añ’anjomba mitraoke aman-drakemba mpitrabike.
25 Som friske vatnet for den trøytte, so er god tidend frå eit land langt burte.
Hoe rano manintsy ami’ty maran-drano, ty talily soa boak’an-tsietoitàne añe.
26 Som gruggi kjelda og ein utskjemd brunn, so er rettferdig mann som vinglar medan gudlaus ser det.
Hoe rano manganahana nileoren-ditsake, naho vovoñe nitivaeñe, ty vantañe miheve ty lo-tsereke.
27 Eta for mykje honning er ikkje godt, men å granska det vandaste er ei æra.
Tsy mahasoa te mikama tantele maro, vaho tsy enge’o t’ie mandrenge vatañe.
28 Som ein by med murarne brotne og burte er mannen som ikkje kann styra sin hug.
Hoe ty fiboroboñafañe an-drova tsy aman-kijoly, t’indaty tsy maha-lie-batañe
