Salomos Ordsprog 24

1 Misunn ikkje vonde menneskje, og hav ikkje hug til å vera med deim.

Usiwe na husuda kwa wenye ubaya, wala usitamani kuambatana nao,

2 For hjarta deira tenkjer på vald, og um ulukka talar lipporne deira.

kwa sababu mioyo yao inapanga njama za vurugu na midomo ya huongea juu ya madhara.

3 Med visdom byggjer ein hus, og med vit grunngfester ein det,

Kwa hekima nyumba hujengwa na kwa ufahamu huimarishwa.

4 og med kunnskap fær ein romi fulle av alle slag dyre og gilde ting.

Kwa maarifa vyumba hujazwa vitu vyote vya thamani na utajiri wa kupendeza.

5 Ein vis mann er sterk, og ein kunnig er veldug i kraft.

Shujaa wa hekima ni imara, na mtu wa maarifa huongeza nguvu zake;

6 Klok styring skal du bruka når du fører krig, hev du mange rådvise menn gjeng det godt.

maana kwa uongozi wa busara unaweza kufanya vita na kwa washauri wengi kuna ushindi.

7 Visdom heng for høgt for fåmingen, i porten let han ikkje upp sin munn.

Hekima ipo juu sana kwa mpumbavu; hafumbui kinywa chake kwenye mlango.

8 Den som tenkjer på å gjere vondt, honom kallar me ein fuling.

Kuna yule mwenye kupanga kufanya mabaya- watu wanamwita bwana wa njama.

9 Synd er dårskaps råd, og spottaren er ei gruv for folk.

Mipango ya mpumbavu ni dhambi na watu humchukia mwenye dhihaka.

10 Misser du modet når trengsla kjem, då er di kraft for trong.

Kama utakuwa dhaifu na mwenye kuogopa siku ya taabu, basi nguvu zako ni haba.

11 Berga deim som dei fører til dauden, og dei som vinglar til rettarstaden, haldt deim att!

Waokoe wanaochukuliwa kwenda kwenye mauti na uwashikilie wale wanaopepesuka kwenda kwa mchinjaji.

12 Um du segjer: «Me visste det ikkje, ser du, » tru ikkje han som veg hjarto, skynar det, og han som agtar på sjæli di, veit det, og han løner mannen etter hans gjerning?

Kama utasema, “Tazama, hatujui chochote juu ya hili,” je yule anayepima mioyo hajui unachosema? Na yule anayelinda maisha yako, je hajui? Je Mungu hatampa kila mmoja kile anachostahili?

13 Et honning, son min, for den er god, og sjølvrunnen honning er søt for din gom.

Mwanangu, kula asali kwa kuwa ni nzuri, kwa sababu matone ya sega la asali ni matamu unapoonja.

14 Lær sameleis visdom for sjæli di! Finn du honom, so hev du ei framtid, og di von skal ikkje verta til inkjes.

Hekima ndiyo ilivyo katika nafsi yako - kama utaitafuta, tumaini lako halitabatilika na kutakuwa na tumaini.

15 Lur ikkje, du gudlause, på rettferdig manns bustad, legg ikkje heimen hans i øyde!

Usisubiri kwa kuvizia kama waovu ambao hushambulia nyumba ya mwenye haki. Usiiharibu nyumba yake!

16 For sju gonger dett den rettferdige og stend upp att, men dei gudlause stuper når ulukka kjem.

Maana mwenye haki huanguka mara saba na kuinuka tena, lakini waovu huangushwa kwa maafa.

17 Når din fiend’ fell, so gled deg ikkje, og når han stupar, fegnast ei ditt hjarta!

Usisherekee wakati adui yako anapoanguka na wala moyo wako usifurahi anapojikwaa,

18 Elles vil Herren sjå det og mislika det og venda frå honom vreiden sin.

au Yehova ataona na kutoridhika na kuondoa ghadhabu juu yake.

19 Harmast ei yver illgjerdsmenner, misunn ikkje dei gudlause!

Usifadhaike kwa sababu ya watenda mabaya, na wala usiwahusudu watu waovu,

20 For den vonde hev ingi framtid; lampa åt gudlause sloknar.

maana mtu mbaya hana matumaini na taa ya watu waovu itazimika.

21 Ottast Herren, son min, og kongen! Gakk ikkje i lag med upprørsmenner!

Mwanangu; mche Yehova, na umwogope mfalme, usishirikiane na watu wenye kuasi dhidi yao,

22 For brått kjem ulukka yver deim, og kven veit når åri deira fær ein usæl ende?

maana kwa ghafula msiba wao utakuja na ni nani ajuaye ukubwa wa uharibifu utakao kuja kutoka kwa hao wote?

23 Desse ordi er og av vismenner. Det er ikkje godt når ein gjer mannemun i domen.

Haya ni maneno ya wenye busara pia. Upendeleo katika kuhukumu kesi kwa sheria si vizuri.

24 Den som segjer til den skuldige: «Du er uskuldig.» Honom vil folkeslag banna og folk forbanna;

Anayemwambia mwenye hatia, “Wewe upo sawa,” atalaaniwa na watu na mataifa yatamchukia.

25 men deim som refsar han, gjeng det vel, og velsigning av godt kjem yver deim.

Bali wenye kuwakemea waovu watakuwa na furaha na zawadi za wema zitakuja kwao.

26 Ein kyss på lipporne er det når einkvan gjev det rette svaret.

Anayetoa jibu la kweli hutoa busu kwenye midomo.

27 Fullfør yrket ditt ute, og gjer det ferdigt for deg på marki! Sidan kann du byggja deg hus

Andaa kazi yako ya nje, na tayarisha kila kitu kwa ajili yako mwenyewe shambani; baada ya hapo, jenga nyumba yako.

28 ver ikkje vitne mot næsten din utan grunn, for du vil vel’kje svika med lipporne dine?

Usitoe ushahidi dhidi ya jirani yako bila sababu na usidanganye kwa midomo yako.

29 Seg ikkje: «Som han hev gjort med meg, so vil eg gjera med han. Eg vil løna mannen etter hans gjerning.»

Usiseme, “Mimi nitamtendea kile alichonitendea; nitalipiza kwa kile alichofanya.”

30 Eg gjekk framum ein lat manns mark, og vinhagen til eit vitlaust menneskje,

Nilikwenda jirani na shamba la mtu mvivu, nikapita kwenye shamba la mzabibu la mtu asiye na akili.

31 og sjå, han var vaksen full av tistlar, grunnen var yvergrodd med netlor, og steingarden kringom var riven ned.

Miiba imeota kila sehemu, ardhi ilikuwa imefunikwa kwa upupu, na ukuta wake wa mawe ulikuwa umebomoka.

32 Og eg skygnde på det og agta på det, eg såg det, og denne lærdomen tok eg:

Kisha nikaliona na kufikiria juu yake; nikatazama na kupokea mafundisho.

33 «Endå litt soving, endå litt blunding, endå litt kvild med henderne i kross!

Kulala kidogo, kusinzia kidogo, kupumzika kwa kukunja mikono kidogo-

34 So kjem armodi di som ein farande fant, og naudi som skjoldvæpna mann.»

na umasikini huja kwa kutembea juu yako, na mahitaji yako kama askari mwenye silaha.