Salomos Ordsprog 24
1 Misunn ikkje vonde menneskje, og hav ikkje hug til å vera med deim.
Usiwaonee wivu watu waovu, usitamani ushirika nao;
2 For hjarta deira tenkjer på vald, og um ulukka talar lipporne deira.
kwa maana mioyo yao hupanga mambo ya jeuri, nayo midomo yao husema juu ya kuleta madhara.
3 Med visdom byggjer ein hus, og med vit grunngfester ein det,
Kwa hekima nyumba hujengwa, nayo kwa njia ya ufahamu huimarishwa
4 og med kunnskap fær ein romi fulle av alle slag dyre og gilde ting.
kwa njia ya maarifa vyumba vyake hujazwa vitu vya thamani na vya kupendeza.
5 Ein vis mann er sterk, og ein kunnig er veldug i kraft.
Mtu mwenye hekima ana uwezo mkubwa, naye mtu mwenye maarifa huongeza nguvu,
6 Klok styring skal du bruka når du fører krig, hev du mange rådvise menn gjeng det godt.
kwa kufanya vita unahitaji uongozi na kwa ushindi washauri wengi.
7 Visdom heng for høgt for fåmingen, i porten let han ikkje upp sin munn.
Hekima i juu mno kwa mpumbavu, katika kusanyiko langoni hana lolote la kusema.
8 Den som tenkjer på å gjere vondt, honom kallar me ein fuling.
Yeye apangaye mabaya atajulikana kama mtu wa hila.
9 Synd er dårskaps råd, og spottaren er ei gruv for folk.
Mipango ya upumbavu ni dhambi, watu huchukizwa na mwenye dhihaka.
10 Misser du modet når trengsla kjem, då er di kraft for trong.
Ukikata tamaa wakati wa taabu, jinsi gani nguvu zako ni kidogo!
11 Berga deim som dei fører til dauden, og dei som vinglar til rettarstaden, haldt deim att!
Okoa wale wanaoongozwa kwenye kifo; wazuie wote wanaojikokota kuelekea machinjoni.
12 Um du segjer: «Me visste det ikkje, ser du, » tru ikkje han som veg hjarto, skynar det, og han som agtar på sjæli di, veit det, og han løner mannen etter hans gjerning?
Kama mkisema, “Lakini hatukujua lolote kuhusu hili,” je, yule apimaye mioyo halitambui hili? Je, yule awalindaye maisha yenu halijui hili? Je, hatamlipa kila mtu kulingana na aliyotenda?
13 Et honning, son min, for den er god, og sjølvrunnen honning er søt for din gom.
Ule asali mwanangu, kwa kuwa ni nzuri; asali kutoka kwenye sega ni tamu kwa kuonja.
14 Lær sameleis visdom for sjæli di! Finn du honom, so hev du ei framtid, og di von skal ikkje verta til inkjes.
Ujue pia kwamba hekima ni tamu kwa nafsi yako, kama ukiipata, kuna matumaini kwako ya siku zijazo, nalo tumaini lako halitakatiliwa mbali.
15 Lur ikkje, du gudlause, på rettferdig manns bustad, legg ikkje heimen hans i øyde!
Usivizie kama haramia afanyavyo ili kuyashambulia makao ya mwenye haki, wala usiyavamie makazi yake,
16 For sju gonger dett den rettferdige og stend upp att, men dei gudlause stuper når ulukka kjem.
Kwa maana ingawa mtu mwenye haki huanguka mara saba, huinuka tena, lakini waovu huangushwa chini na maafa.
17 Når din fiend’ fell, so gled deg ikkje, og når han stupar, fegnast ei ditt hjarta!
Usitazame kwa kufurahia adui yako aangukapo; wakati ajikwaapo, usiruhusu moyo wako ushangilie.
18 Elles vil Herren sjå det og mislika det og venda frå honom vreiden sin.
Bwana asije akaona na kuchukia akaiondoa ghadhabu yake mbali naye.
19 Harmast ei yver illgjerdsmenner, misunn ikkje dei gudlause!
Usikasirike kwa sababu ya watu wabaya wala usiwaonee wivu waovu,
20 For den vonde hev ingi framtid; lampa åt gudlause sloknar.
kwa maana mtu mbaya hana tumaini la siku zijazo, nayo taa ya waovu itazimwa.
21 Ottast Herren, son min, og kongen! Gakk ikkje i lag med upprørsmenner!
Mwanangu, mche Bwana na mfalme, wala usijiunge na waasi,
22 For brått kjem ulukka yver deim, og kven veit når åri deira fær ein usæl ende?
kwa maana hao wawili watatuma maangamizi ya ghafula juu yao, naye ni nani ajuaye maafa wawezayo kuleta?
23 Desse ordi er og av vismenner. Det er ikkje godt når ein gjer mannemun i domen.
Hii pia ni misemo ya wenye hekima: Kuonyesha upendeleo katika hukumu si vyema:
24 Den som segjer til den skuldige: «Du er uskuldig.» Honom vil folkeslag banna og folk forbanna;
Yeyote amwambiaye mwenye hatia, “Wewe huna hatia,” Kabila zitamlaani na mataifa yatamkana.
25 men deim som refsar han, gjeng det vel, og velsigning av godt kjem yver deim.
Bali itakuwa vyema kwa wale watakaowatia hatiani wenye hatia, nazo baraka tele zitawajilia juu yao.
26 Ein kyss på lipporne er det når einkvan gjev det rette svaret.
Jawabu la uaminifu ni kama busu la midomoni.
27 Fullfør yrket ditt ute, og gjer det ferdigt for deg på marki! Sidan kann du byggja deg hus
Maliza kazi zako za nje, nawe uweke mashamba yako tayari, baada ya hayo, jenga nyumba yako.
28 ver ikkje vitne mot næsten din utan grunn, for du vil vel’kje svika med lipporne dine?
Usishuhudie dhidi ya jirani yako bila sababu, au kutumia midomo yako kudanganya.
29 Seg ikkje: «Som han hev gjort med meg, so vil eg gjera med han. Eg vil løna mannen etter hans gjerning.»
Usiseme, “Nitamtenda kama alivyonitenda mimi; nitamlipiza mtu yule kwa kile alichonitendea.”
30 Eg gjekk framum ein lat manns mark, og vinhagen til eit vitlaust menneskje,
Nilipita karibu na shamba la mvivu, karibu na shamba la mizabibu la mtu asiye na akili,
31 og sjå, han var vaksen full av tistlar, grunnen var yvergrodd med netlor, og steingarden kringom var riven ned.
miiba ilikuwa imeota kila mahali, ardhi ilikuwa imefunikwa na magugu, na ukuta wa mawe ulikuwa umebomoka.
32 Og eg skygnde på det og agta på det, eg såg det, og denne lærdomen tok eg:
Nikatafakari moyoni mwangu lile nililoliona, nami nikajifunza somo kutokana na niliyoyaona:
33 «Endå litt soving, endå litt blunding, endå litt kvild med henderne i kross!
Bado kulala kidogo, kusinzia kidogo, bado kukunja mikono kidogo upate kupumzika:
34 So kjem armodi di som ein farande fant, og naudi som skjoldvæpna mann.»
hivyo umaskini utakuja juu yako kama mnyangʼanyi, na kupungukiwa kutakujia kama mtu mwenye silaha.
