Salomos Ordsprog 24
1 Misunn ikkje vonde menneskje, og hav ikkje hug til å vera med deim.
Vær ikke misunnelig på onde mennesker, og ha ikke lyst til å være med dem!
2 For hjarta deira tenkjer på vald, og um ulukka talar lipporne deira.
For deres hjerte tenker bare på å ødelegge, og deres leber taler ulykke.
3 Med visdom byggjer ein hus, og med vit grunngfester ein det,
Ved visdom bygges et hus, og ved forstand blir det trygget,
4 og med kunnskap fær ein romi fulle av alle slag dyre og gilde ting.
og ved kunnskap fylles kammerne med all slags kostelig og herlig gods.
5 Ein vis mann er sterk, og ein kunnig er veldug i kraft.
En vis mann er sterk, og en kyndig mann øker sin kraft.
6 Klok styring skal du bruka når du fører krig, hev du mange rådvise menn gjeng det godt.
Du skal søke veiledning når du fører krig; hvor det er mange rådgivere, er det frelse.
7 Visdom heng for høgt for fåmingen, i porten let han ikkje upp sin munn.
Visdom er for høi for dåren; i byporten lukker han ikke sin munn op.
8 Den som tenkjer på å gjere vondt, honom kallar me ein fuling.
Den som tenker ut onde råd, blir kalt en renkesmed.
9 Synd er dårskaps råd, og spottaren er ei gruv for folk.
Dårskaps råd er synd, og en spotter er en vederstyggelighet blandt folk.
10 Misser du modet når trengsla kjem, då er di kraft for trong.
Viser du dig motløs på trengselens dag, så er din kraft ringe.
11 Berga deim som dei fører til dauden, og dei som vinglar til rettarstaden, haldt deim att!
Frels dem som hentes til døden, og hold tilbake dem som føres skjelvende bort til retterstedet!
12 Um du segjer: «Me visste det ikkje, ser du, » tru ikkje han som veg hjarto, skynar det, og han som agtar på sjæli di, veit det, og han løner mannen etter hans gjerning?
Når du sier: Se, vi visste ikke noget om det, mon da ikke han skjønner det, han som veier hjertene, og han som gir akt på din sjel, mon ikke han vet det og gjengjelder enhver efter hans gjerninger?
13 Et honning, son min, for den er god, og sjølvrunnen honning er søt for din gom.
Et honning, min sønn, for den er god, og fin honning er søt for din gane!
14 Lær sameleis visdom for sjæli di! Finn du honom, so hev du ei framtid, og di von skal ikkje verta til inkjes.
Akt visdommen like så gagnlig for din sjel! Har du funnet den, så er det en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.
15 Lur ikkje, du gudlause, på rettferdig manns bustad, legg ikkje heimen hans i øyde!
Lur ikke som en ugudelig på den rettferdiges bolig, ødelegg ikke hans hjem!
16 For sju gonger dett den rettferdige og stend upp att, men dei gudlause stuper når ulukka kjem.
For syv ganger faller den rettferdige og står op igjen, men de ugudelige kastes over ende når ulykken kommer.
17 Når din fiend’ fell, so gled deg ikkje, og når han stupar, fegnast ei ditt hjarta!
Når din fiende faller, må du ikke glede dig, og når han snubler, må ikke ditt hjerte fryde sig,
18 Elles vil Herren sjå det og mislika det og venda frå honom vreiden sin.
forat ikke Herren skal se det og mislike det, så han vender sin vrede fra ham.
19 Harmast ei yver illgjerdsmenner, misunn ikkje dei gudlause!
La ikke din vrede optendes over de onde, bli ikke harm over de ugudelige!
20 For den vonde hev ingi framtid; lampa åt gudlause sloknar.
For de onde har ingen fremtid, de ugudeliges lampe slukner.
21 Ottast Herren, son min, og kongen! Gakk ikkje i lag med upprørsmenner!
Frykt Herren, min sønn, og kongen! Med folk som setter sig op mot dem, må du ikke ha noget å gjøre;
22 For brått kjem ulukka yver deim, og kven veit når åri deira fær ein usæl ende?
for ulykken kommer brått over dem, og ødeleggelsen fra dem begge - hvem kjenner den?
23 Desse ordi er og av vismenner. Det er ikkje godt når ein gjer mannemun i domen.
Også disse ordsprog er av vismenn: Dommeren bør ikke gjøre forskjell på folk.
24 Den som segjer til den skuldige: «Du er uskuldig.» Honom vil folkeslag banna og folk forbanna;
Den som sier til den skyldige: Du er uskyldig, ham vil folkeslagene forbanne, ham vil folkene ønske ondt over;
25 men deim som refsar han, gjeng det vel, og velsigning av godt kjem yver deim.
men dem som straffer ham, skal det gå vel, og lykke og velsignelse skal komme over dem.
26 Ein kyss på lipporne er det når einkvan gjev det rette svaret.
Kyss på leber gir den som svarer med rette ord.
27 Fullfør yrket ditt ute, og gjer det ferdigt for deg på marki! Sidan kann du byggja deg hus
Fullfør din gjerning der ute og gjør den ferdig på marken! Siden kan du bygge ditt hus.
28 ver ikkje vitne mot næsten din utan grunn, for du vil vel’kje svika med lipporne dine?
Vær ikke vidne mot din næste uten årsak! Eller skulde du gjøre svik med dine leber?
29 Seg ikkje: «Som han hev gjort med meg, so vil eg gjera med han. Eg vil løna mannen etter hans gjerning.»
Si ikke: Som han har gjort mot mig, således vil jeg gjøre mot ham; jeg vil gjengjelde enhver efter hans gjerninger.
30 Eg gjekk framum ein lat manns mark, og vinhagen til eit vitlaust menneskje,
Jeg kom gående forbi en lat manns mark, et uforstandig menneskes vingård,
31 og sjå, han var vaksen full av tistlar, grunnen var yvergrodd med netlor, og steingarden kringom var riven ned.
og se, den var helt overgrodd med tistler; nesler skjulte dens bunn, og stengjerdet om den var revet ned.
32 Og eg skygnde på det og agta på det, eg såg det, og denne lærdomen tok eg:
Og jeg, jeg blev det var, jeg gav akt på det; jeg så det og tok lærdom av det:
33 «Endå litt soving, endå litt blunding, endå litt kvild med henderne i kross!
Sier du: La mig ennu sove litt, blunde litt, folde mine hender litt og hvile -
34 So kjem armodi di som ein farande fant, og naudi som skjoldvæpna mann.»
så kommer armoden over dig som en landstryker, og nøden som en mann med skjold.
