Salomos Ordsprog 22

1 Eit godt namn er meir verdt enn rikdom stor, og manntekkje betre enn sylv og gull.

نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

2 Rik og fatig råkast, Herren hev skapt deim alle.

دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

3 Den kloke ser fåren og gøymer seg, men fåmingar renner fram og lyt bøta for det.

شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

4 Løn for spaklynde og otte for Herren er rikdom og æra og liv.

ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

5 Klunger og snaror er på den vegen den falske gjeng, den som agtar si sjæl, held seg burte frå deim.

راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

6 Lær guten etter som guten er, so vik han ikkje ifrå det, um han vert gamall.

بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

7 Rikmann rå’r yver fatigfolk, og den som fær lån, vert træl for den som gjev.

فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

8 Den som sår urett, skal hausta vondt, og hans ovmods ris fær ein ende.

هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

9 Den godhjarta vert velsigna, for han gjev sitt brød til armingen.

شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

10 Jaga spottaren ut, so gjeng trætta med, og for skjemsla og kiv fær du fred.

مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

11 Den som elskar hjartans reinleik, den som talar vænt, han hev kongen til ven.

اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

12 Herrens augo vaktar kunnskap, men ord frå den utrue støyter han um.

خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

13 Letingen segjer: «Det er ei løva der ute, eg kunde verta drepen midt på gata.»

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

14 Ei djup grav er skjøkjemunn, den som Herren er harm på, skal falla nedi.

سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

15 Vitløysa heng fast ved hjarta hjå guten, men tukteriset driv henne burt frå han.

حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

16 Trykkjer du armingen, vert det honom til vinning, gjev du den rike, vert det berre til tap.

کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

17 Lut øyra ned og høyr på ord av vismenn vend hjarta til min kunnskap!

به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

18 For det er vænt at du deim varar i ditt hjarta; gjev dei må vera reiduge på dine lippor!

زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

19 Av di du skal lita på Herren, lærer eg deg i dag, just deg.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

20 Hev eg’kje skrive fyndord til deg med råder og kunnskap

این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

21 til å kunngjera deg det som rett er, sannings ord, so du med sannings ord kann svara deim som sender deg?

تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

22 Plundra ikkje ein fatigmann av di han er fatig, og tred ikkje armingen ned i porten!

اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

23 For Herren skal føra saki deira og taka livet deira som tek ifrå deim.

زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

24 Gjev deg ikkje i lag med ein som snart vert vreid, og gakk ikkje med ein bråsinna mann,

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

25 at du ikkje skal venja deg til hans vegar og få sett ei snara for livet ditt!

مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

26 Ver ei millom deim som gjev handtak, millom deim som borgar for skuld!

ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

27 Når du inkje hev å betala med, kvifor skal dei taka sengi di burt under deg?

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

28 Flyt ikkje gamall merkestein som federne dine hev sett!

حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

29 Ser du ein mann som er dugleg i arbeidet, han skal tena hjå kongar og ikkje hjå småfolk.

اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.