Salomos Ordsprog 20
1 Vinen er ein spottar, rusdrykken ein ståkar, ingen som tumlar av honom, er vis.
Daadhiin wayinii nama qoostuu, dhugaatiin cimaan immoo waccuu nama godha; namni isaaniin fudhatamus ogeessa miti.
2 Den rædsla kongen vekkjer, er som løveburing, den som fær hans vreide på seg, set livet sitt på spel.
Dheekkamsi mootii akkuma aaduu leencaa ti; namni isa aarsus lubbuu ofii isaa dhaba.
3 Mannsens æra er å halda seg frå trætta, men kvar uviting glefser til.
Lola irraa fagaachuun ulfina; gowwaan hundi garuu lolatti ariifata.
4 Letingen pløgjer ikkje um hausten, i skurdonni leitar han fåfengt etter grøda.
Dhibaaʼaan yeroodhaan hin qotatu; kanaafuu inni yeroo haamaatti ni ilaala malee homaa hin argatu.
5 Råd i mannsens hjarta er som vatn i djupet, men ein skynsam mann kann draga det upp.
Yaadni qalbii namaa akkuma bishaan gad fagoo ti; hubataan namaa garuu ni waraabbata.
6 Mest kvar mann råkar ein som elskar honom, men kven finn ein som er å lita på?
Namni hedduun akka jaalala hin dhumne qabu dubbata; nama amanamaa garuu eenyutu argachuu dandaʼa?
7 Den som ferdast ulastande og er rettferdig, sæle er borni hans etter honom.
Namni qajeelaan amanamummaadhaan jiraata; ijoolleen isaa warri booddee dhalatanis ni eebbifamu.
8 Ein konge som sit på domarstol, skil ut alt vondt med augo sine.
Mootiin tokko yeroo murtii kennuuf teessoo isaa irra taaʼutti, waan hamaa hunda ijuma isaatiin gingilchee addaan baasa.
9 Kven kann segja: «Eg hev halda hjarta reint og er fri frå syndi mi?»
Eenyutu, “Ani garaa koo qulqulleeffadheera; ani qulqulluu dha; cubbuus hin qabu” jechuu dandaʼa?
10 Tvo slag vegt og tvo slag mål er båe tvo ein styggedom for Herren.
Madaalii jalʼaa fi safartuu jalʼaa lamaanuu Waaqayyo ni balfa.
11 Alt guten syner i si gjerd um ferdi hans vert rein og rett.
Mucaan xinnaan iyyuu amalli isaa qulqulluu fi qajeelaa taʼuun isaa hojii isaatiin beekama.
12 Øyra som høyrer og auga som ser - Herren hev skapt deim båe tvo.
Gurra dhagaʼuu fi ija argu, lachanuu Waaqayyotu uume.
13 Elska ikkje svevn, for då vert du fatig, haldt augo uppe, so fær du brød til mette.
Akka hin hiyyoomneef, hirriba hin jaallatin; midhaan akka quuftuuf, dammaqii jiraadhu.
14 «Klent, klent!» segjer kjøparen, men når han gjeng burt, so rosar han seg.
Namni waa bitatu, “Wanni kun gaarii miti; wanni kun gaarii miti!” jedha; ergasii immoo dhaqee waaʼee waan bitate sanaa boona.
15 Vel finst det gull og mange perlor, men dyraste gogni er lippor med kunnskap.
Warqeen ni jira; lulli diimaanis baayʼinaan jira; arrabni beekumsa dubbatu garuu faaya gatii guddaa ti.
16 Tak klædi hans! for han hev borga for ein annan, og panta honom for framande!
Nama nama ormaatiif wabii taʼe irraa uffata isaa fudhadhu; yoo inni dubartii ormaatiif wabii taʼes uffata sana qabdii qabadhu.
17 Søtt er for mannen det brød han hev fenge med fals, men sidan vert munnen hans full av småstein.
Nyaanni gowwoomsaadhaan argame namatti miʼaawa; dhuma irratti garuu afaan nama sanaa cirrachatu guuta.
18 Råder vert stødige med rådleggjing, få då klok styring når du fører krig!
Gorsaan karoora baafadhu; qajeelfama ogummaatiin waraana bani.
19 Den som fer med drøs, ber løynråd ut, og gapen skal du ikkje hava noko med.
Hamattuun icciitii baafti; kanaafuu odeessituu wajjin tokkummaa hin qabaatin.
20 Den som bannar far og mor, hans lampa skal slokna i kolmyrkret.
Namni tokko yoo abbaa isaa yookaan haadha isaa abaare, ibsaan isaa dukkana hamaa keessatti dhaama.
21 Ein arv som ein i fyrstundes er for fus på, vert på slutten utan velsigning.
Dhaalli jalqabumatti dafee argame dhumni isaa eebba hin qabaatu.
22 Seg ikkje: «Eg vil løna med vondt!» Venta på Herren, han vil hjelpa deg.
Ati, “Yakka ati hojjette kanaaf ani gatii kee siifin kenna!” hin jedhin; Waaqayyoon eeggadhu; inni si baasa.
23 Tvo slag vegt er ein styggedom for Herren, og den falske skålvegt er ikkje god.
Waaqayyo madaalii jalʼaa ni balfa; safartuu sobaattis hin gammadu.
24 Frå Herren kjem mannsens stig, og kor kann eit menneskje skyna sin veg?
Adeemsi namaa Waaqayyoon qajeelfama. Yoos namni kam iyyuu akkamiin karaa ofii isaa hubachuu dandaʼa ree?
25 Fårlegt er det for eit menneskje å vigsla eitkvart tankelaust, og fyrst granska lovnaden etterpå.
Namni utuu itti hin yaadin, “Wanni kun Waaqaaf qulqulleeffameera” jedhee ergasii immoo waan wareege sana gaabbe kiyyoo isatti taʼa.
26 Ein vis konge skil ut dei gudlause og let hjulet ganga yver deim.
Mootiin ogeessi hamoota gingilchee addaan baasa; geengoo ittiin midhaan dhaʼan illee isaan irra oofa.
27 Menneskjens ånd er Herrens lampa, og ho ransakar alle rom i hjarta.
Ibsaan Waaqayyoo hafuura namaa sakattaʼa; inni keessa namaa illee isumaan qora.
28 Kjærleik og truskap er vakt um kongen, og han styd sin kongsstol på kjærleik.
Jaalallii fi amanamummaan mootii tokko nagaan jiraachisu; teessoon mootummaa isaas jaalalaan eegama.
29 Ei æra for ungdomar er deira kraft, og ein prydnad for dei gamle er grått hår.
Ulfinni dargaggootaa jabina isaanii ti; arriin mataa kabaja nama umuriin dheeratee ti.
30 Svidande sår reinser burt det vonde, ja, slag reinsar hjartans inste rom.
Abootteen nama madeessu hammina nama irraa qulqulleessa; garaffiin immoo keessa namaa geeddara.
