Salomos Ordsprog 15
1 Mildt svar døyver harm, men eit kvast ord vekkjer vreide.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 Tunga åt vismenner gjev god kunnskap, men narreskap gøyser or munnen på dårar.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Allstad hev Herren augo sine, dei ser etter vonde og gode.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Linnmælt tunga er livsens tre, men range tunga gjev hjartesår.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 Ein uviting vanvyrder far sin’s age, men den som agtar på refsing, vert klok.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 Rettferdig manns hus eig stor rikdom, men d’er ugreida med ugudleg manns inntekt.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Vismanns-lippor strår ut kunnskap, men so er ei med dårehjarta.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Gudløysings offer er ei gruv for Herren, men bøn frå ærlege han likar godt.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 Gudløysings veg er ei gruv for Herren, men han elskar den som renner etter rettferd.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Hard refsing fær den som gjeng ut av vegen, den som hatar age, skal døy.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Spottaren likar ikkje at ein lastar honom, til vismenner gjeng han ikkje.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Gladværugt hjarta gjer andlitet ljost, men modet vert brote i hjartesorg.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Vitug manns hjarta søkjer kunnskap, men dåremunn fer berre med narreskap.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Alle ein armings dagar er vonde, men den glade i hjarta hev gjestebod alltid.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Betre er lite med otte for Herren enn eigedom stor med uro attåt.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Betre ei nista av kål med kjærleik til enn gjødde uksen med hat attåt.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Brålyndt mann valdar trætta, men den toluge stiller kiv.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Vegen for letingen er som eit klungergjerde, men stigen er brøytt for dei ærlege.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Ein vis son gjer far sin gleda, men eit dårlegt menneskje vanvyrder mor si.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Dårskap er gleda for vitlaus mann, men ein vitug mann gjeng beint fram.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Råder vert til inkjes utan rådleggjing, men med mange rådgjevarar kjem dei i stand.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Mannen gled seg når munnen kann svara, og eit ord i rette tid, kor godt det er!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 Den vituge gjeng livsens veg uppetter, for han vil sleppa burt frå helheimen der nede. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Herren riv huset ned for dei ovmodige, men for enkja let han merkesteinen standa.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Vonde tankar er ei gruv for Herren, men milde ord er reine.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Den vinnekjære fær sitt hus i ulag, men den som hatar mutor, han skal liva.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Rettferdig tenkjer i sitt hjarta korleis han skal svara, men gudlause let vondskap gøysa ut or munnen.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Langt er Herren burte frå dei gudlause, men bøni frå rettferdige han høyrer.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Ljos i augo hjarta gled, tidend god gjev merg i beini.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 Det øyra som høyrer på rettleiding til livet, held seg gjerne med vismenn i lag.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Den som vandar age, vanvyrder si sjæl, den som høyrer på rettleiding, vinn seg vit.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 Otte for Herren er age til visdom, og fyre æra gjeng andmykt.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
