Salomos Ordsprog 15
1 Mildt svar døyver harm, men eit kvast ord vekkjer vreide.
Dwoko wach mamuol kweyo mirima, to wach makwiny jimbo ich wangʼ.
2 Tunga åt vismenner gjev god kunnskap, men narreskap gøyser or munnen på dårar.
Lew ngʼat mariek konyore gi rieko, to dho ngʼat mofuwo hulo gik mofuwo.
3 Allstad hev Herren augo sine, dei ser etter vonde og gode.
Wenge Jehova Nyasaye ni kuonde duto, karito joricho gi joma beyo.
4 Linnmælt tunga er livsens tre, men range tunga gjev hjartesår.
Lep makelo ber en yath mar ngima, to lep mar miriambo omiyo chuny bedo mool.
5 Ein uviting vanvyrder far sin’s age, men den som agtar på refsing, vert klok.
Ngʼat mofuwo chayo kum mar wuon mare, to ngʼat mawinjo ka ikwere nyiso rieko.
6 Rettferdig manns hus eig stor rikdom, men d’er ugreida med ugudleg manns inntekt.
Od ngʼat makare otingʼo mwandu maduongʼ, to pok mar joricho kelo nigi chandruok.
7 Vismanns-lippor strår ut kunnskap, men so er ei med dårehjarta.
Dho jomariek lando ngʼeyo, to ngʼat mofuwo to wechene obam.
8 Gudløysings offer er ei gruv for Herren, men bøn frå ærlege han likar godt.
Jehova Nyasaye odagi misango mar jaricho, to lamo mar ngʼat moriere tir miye mor.
9 Gudløysings veg er ei gruv for Herren, men han elskar den som renner etter rettferd.
Jehova Nyasaye odagi yore ngʼat marach, to ohero jogo matimo gik makare.
10 Hard refsing fær den som gjeng ut av vegen, den som hatar age, skal døy.
Kum malit orito ngʼat maweyo yo, ngʼat masin kikwere biro tho.
Jehova Nyasaye ongʼeyo gik moko matimore, bed ni en Tho kata Kethruok, omiyo dhano ok dipandne paro manie chunye! (Sheol h7585)
12 Spottaren likar ikkje at ein lastar honom, til vismenner gjeng han ikkje.
Ngʼat ma jasunga dagi puonj, ok odwar mondo ongʼadne rieko gi jomariek.
13 Gladværugt hjarta gjer andlitet ljost, men modet vert brote i hjartesorg.
Chuny mamor miyo wangʼ bedo gi mor, to chuny mokuyo miyo dhano bedo mool.
14 Vitug manns hjarta søkjer kunnskap, men dåremunn fer berre med narreskap.
Chuny mongʼeyo pogo tiend weche dwaro ngʼeyo, to dho ngʼat mofuwo chamo fuwo.
15 Alle ein armings dagar er vonde, men den glade i hjarta hev gjestebod alltid.
Ndalo duto mag ngʼat mahinyore gin thagruok, to chuny mamor ni kod mor mosiko.
16 Betre er lite med otte for Herren enn eigedom stor med uro attåt.
Ber bedo gi matin ka iluoro Jehova Nyasaye moloyo mwandu mangʼeny kod koko.
17 Betre ei nista av kål med kjærleik til enn gjødde uksen med hat attåt.
Ber chamo alot kama hera nitie, moloyo chamo ringʼo machwe kama achaya nitie.
18 Brålyndt mann valdar trætta, men den toluge stiller kiv.
Ngʼat ma iye wangʼ piyo medo miero, to ngʼat ma terore mos kweyo dhawo.
19 Vegen for letingen er som eit klungergjerde, men stigen er brøytt for dei ærlege.
Yor jasamuoyo olor gi kuthe, to yor ngʼat moriere tir en yo malach.
20 Ein vis son gjer far sin gleda, men eit dårlegt menneskje vanvyrder mor si.
Wuowi mariek miyo wuon mare mor, to ngʼat mofuwo chayo min mare.
21 Dårskap er gleda for vitlaus mann, men ein vitug mann gjeng beint fram.
Fuwo moro ngʼat maonge gi rieko, to ngʼat man-gi winjo wuotho moriere tir.
22 Råder vert til inkjes utan rådleggjing, men med mange rådgjevarar kjem dei i stand.
Chenro ok chopi nikech onge puonj makare, to ka giyudo jongʼad rieko mangʼeny to gichopo.
23 Mannen gled seg når munnen kann svara, og eit ord i rette tid, kor godt det er!
Ngʼato yudo mor e dwoko mowinjore, to mano ber manade kuom wach mochopo e sa midware.
24 Den vituge gjeng livsens veg uppetter, for han vil sleppa burt frå helheimen der nede. (Sheol h7585)
Yor ngima telo kadhi malo ni ngʼat makare, mondo ogengʼe kik odhi mwalo kar tho. (Sheol h7585)
25 Herren riv huset ned for dei ovmodige, men for enkja let han merkesteinen standa.
Jehova Nyasaye muko od ngʼat masungore, to orito kiep dhako ma chwore otho ma ok omul.
26 Vonde tankar er ei gruv for Herren, men milde ord er reine.
Jehova Nyasaye odagi paro mar joricho, to jogo ma chunygi ler miye mor.
27 Den vinnekjære fær sitt hus i ulag, men den som hatar mutor, han skal liva.
Ngʼat ma jawuoro kelo chandruok ne joode, to ngʼatno mamon gi asoya biro dak amingʼa.
28 Rettferdig tenkjer i sitt hjarta korleis han skal svara, men gudlause let vondskap gøysa ut or munnen.
Chuny ngʼat makare pimo dwokoge, to dho ngʼat ma timbene richo hulo gik maricho.
29 Langt er Herren burte frå dei gudlause, men bøni frå rettferdige han høyrer.
Jehova Nyasaye bor gi ngʼat ma timbene richo, to owinjo lamo mar ngʼat makare.
30 Ljos i augo hjarta gled, tidend god gjev merg i beini.
Neno mamor kelo mor ni chuny, to wach maber miyo choke bedo gi ngima.
31 Det øyra som høyrer på rettleiding til livet, held seg gjerne med vismenn i lag.
Ngʼat machiko ite kikwere biro bedo thuolo e kind joma riek.
32 Den som vandar age, vanvyrder si sjæl, den som høyrer på rettleiding, vinn seg vit.
Ngʼat ma ok dew kum ochayore owuon, to ngʼat mawinjo kikwere medo winjo wach.
33 Otte for Herren er age til visdom, og fyre æra gjeng andmykt.
Luoro Jehova Nyasaye puonjo dhano rieko, to bedo mamuol kelo luor.
