Salomos Ordsprog 10
1 Ordtøke av Salomo. Ein vis son er til gleda for far sin, men ein dårleg son er mor si til sorg.
Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.
2 Ragn-fegne skattar gagnar inkje, men rettferd frelser frå dauden.
Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.
3 Herren let ikkje rettferdig mann hungra, men giren hjå gudlause viser han burt.
Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.
4 Lat-hand skaper armod, men strevsam hand gjer rik.
Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.
5 Ein klok son sankar um sumaren, ein skjemdar-son søv um hausten.
Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.
6 Velsigningar kjem yver hovudet på den rettferdige, men munnen åt dei gudlause gøymer vald.
Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
7 Minnet um den rettferdige ert til velsigning, men namnet åt dei gudlause morknar.
Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.
8 Den vise tek imot påbod, men gapen gjeng til grunns,
Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.
9 den som ferdast i uskyld, ferdast trygt, men den som gjeng krokvegar, skal verta kjend.
Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.
10 Den som blinkar med auga, valdar vondt, men gapkjeften gjeng til grunns.
Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.
11 Rettferdig manns munn er ei livsens kjelda, men munnen åt gudlause gøymar vald.
Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
12 Hat yppar trætta, men kjærleik breider yver alle brot.
Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.
13 På vitug manns lippor er visdom å finna, men riset høver åt ryggen på dåren.
Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.
14 Dei vise gøymer kunnskapen sin, men or narremunn kann ein venta fåre.
Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.
15 Rikmanns eiga er hans faste by; fatigfolks ulukka er deira armod.
Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.
16 Det den rettferdige tener, gjeng til liv, det den gudlause vinn, gjeng til synd.
Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.
17 Den som på tukt tek vare, gjeng til livet, men den fer vilt som ikkje agtar age.
Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.
18 Den som løyner hat, hev ljugarlippor, og den som breider ut baktale, er ein dåre.
Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.
19 Der d’er mange ord, vil synd ikkje vanta, men den som set lås for lipporn’, er klok.
Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.
20 Rettferdig manns tunga er utvalt sylv, men gudløysings vit er lite verdt.
Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.
21 Rettferdig manns lippor læskar mange, men dårarne døyr for dei vantar vit.
Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.
22 D’er Herrens velsigning som gjer rik, og eige stræv legg inkje til.
Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.
23 Dåren finn moro i skjemdarverk, men den vituge mannen i visdom.
Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.
24 Det den ugudlege gruar for, kjem yver han, og det rettferdige ynskjer, vert deim gjeve.
Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.
25 Der stormen hev fare, er den gudlause burte, men den rettvise stend på æveleg grunn.
Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.
26 Som edik er for tennerne og røyk for augo, so er letingen for den som sender han.
Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.
27 Otte for Herren lengjer livet, men gudløysings år vert stytte.
Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.
28 Rettferdige kann venta gleda, men voni åt gudlause vert til inkjes.
Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.
29 Herrens veg er vern for den skuldfri, men øydeleggjing for illgjerningsmenner.
Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.
30 Rettferdig mann skal aldri rikkast, men gudlause skal ei få bu i landet.
Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.
31 Rettferdig manns munn ber visdoms frukt, men avskori vert den falske tunga.
Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.
32 Rettferdig manns lippor søkjer hugnad, men munnen på gudlause berre fals.
Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.
