Salomos Ordsprog 1
1 Ordtøke av Salomo, son til David, konge yver Israel.
Mithali za Solomoni mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli:
2 Av deim kann ein læra visdom og age og skyna vituge ord.
Kwa kupata hekima na nidhamu; kwa kufahamu maneno ya busara;
3 Og få age so ein vert klok, rettferd og rett og rettvisa.
kwa kujipatia nidhamu na busara, kufanya lililo sawa, haki na bila kupendelea;
4 Dei kann gjeva dei urøynde klokskap, ungdomen kunnskap og ettertanke -
huwapa busara wajinga, maarifa na akili kwa vijana;
5 so den vise kann høyra og auka sin lærdom og den vituge verta rådklok.
wenye hekima na wasikilize nao waongeze elimu yao, wenye kupambanua na wapate mwongozo;
6 Dei gjev skyn på ordtak og myrke ord, ord frå dei vise og gåtorne deira.
kwa kufahamu mithali na mifano, misemo na vitendawili vya wenye hekima.
7 Otte for Herren er upphav til kunnskap, uvitingar vanvyrder visdom og age.
Kumcha Bwana ndicho chanzo cha maarifa, lakini wapumbavu hudharau hekima na adabu.
8 Høyr etter, son min, når far din deg agar, og kasta’kje frå deg det mor di deg lærer!
Mwanangu, sikiliza mwongozo wa baba yako, wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
9 For det er ein yndeleg krans for ditt hovud, og kjedor kring halsen din.
Hayo yatakuwa taji la maua la neema kichwani pako, na mkufu wa kuipamba shingo yako.
10 Son min, når syndarar lokkar deg, samtykk ikkje!
Mwanangu, kama wenye dhambi wakikushawishi, usikubaliane nao.
11 Um dei segjer: «Kom med oss! Me vil lura etter blod, setja fella for den skuldlause utan grunn;
Kama wakisema, “Twende tufuatane; tukamvizie mtu na kumwaga damu, njoo tukavizie nafsi isiyo na hatia;
tuwameze wakiwa hai kama kaburi, wakiwa wazima kama wale wanaotumbukia shimoni. (Sheol h7585)
13 Me vinna oss alle slag skattar, og fyller husi våre med rov;
Tutapata aina zote za vitu vya thamani na kujaza nyumba zetu kwa nyara.
14 du skal få lutskifte saman med oss, alle skal me ha same pungen.» -
Njoo ushirikiane nasi, vitu vyote tutakavyopata tutagawana.”
15 Son min, gakk ikkje då på vegen med deim, haldt foten din burte frå deira stig!
Mwanangu, usiandamane nao. Usiweke mguu wako katika njia zao,
16 For føterne deira spring til vondt og er snøgge til å renna ut blod.
kwa kuwa miguu yao hukimbilia kwenye dhambi, ni wepesi kumwaga damu.
17 Men fåfengt breier dei netet for augo på alle fuglar.
Tazama ni jinsi gani ilivyo kazi bure kutandaza wavu wakati ndege wote wanakuona!
18 Dei lurer på sitt eige blod og set eit garn for sitt eige liv.
Watu hawa huvizia kumwaga damu yao wenyewe; hujivizia tu wenyewe!
19 So gjeng det kvar som riv til seg med ran, det drep sin eigen herre.
Huu ndio mwisho wa wote ambao wanajipatia mali kwa hila; huuondoa uhai wa wale wenye mali.
20 Vismøyi ropar på gata og lyfter si røyst på torgi.
Hekima huita kwa sauti kuu barabarani, hupaza sauti yake kwenye viwanja vikubwa;
21 På gatehyrna preikar ho midt i ståket, i porthallar og kring i byen ho talar:
kwenye makutano ya barabara za mji zenye makelele mengi hupaza sauti, kwenye malango ya mji hutoa hotuba yake:
22 «Kor lenge vil de fåkunnige elska fåkunna, og kor lenge vil spottarar ha hug til spott, og dårar hata kunnskap?
“Enyi wajinga, mtangʼangʼania ujinga wenu hadi lini? Mpaka lini wenye mizaha watafurahia mizaha, na wapumbavu kuchukia maarifa?
23 Snu dykk hit når eg refser! So skal åndi mi fløyma for dykk, og eg skal kunngjera dykk mine ord.
Kama mngekuwa mmeitikia karipio langu, ningekuwa nimemimina roho yangu kwenu na kuwafahamisha maneno yangu.
24 Eg ropa og de vilde ikkje høyra, og ingen agta på at eg rette ut handi,
Lakini kwa kuwa mlinikataa nilipowaita na hakuna yeyote aliyekubali niliponyoosha mkono wangu,
25 De brydde dykk ei um all mi råd, og ansa ikkje mitt refsings ord,
kwa kuwa mliyapuuza mashauri yangu yote na hamkukubali karipio langu,
26 So skal eg då læ når de ulukka fær, eg skal spotta når det som de ræddast kjem,
mimi nami nitawacheka katika maafa yenu, nitawadhihaki wakati janga litawapata:
27 når det de ræddast kjem som eit uver, og uferdi dykkar fer hit som ein storm, når trengsla og naud kjem på dykk.
wakati janga litawapata kama tufani, wakati maafa yatawazoa kama upepo wa kisulisuli, wakati dhiki na taabu zitawalemea.
28 Då vil eg ikkje svara når de ropar på meg, dei skal naudleita etter meg, men ikkje finna meg.
“Ndipo watakaponiita lakini sitawajibu; watanitafuta lakini hawatanipata.
29 Av di dei hata kunnskap og forsmådde otte for Herren,
Kwa kuwa walichukia maarifa, wala hawakuchagua kumcha Bwana,
30 ikkje lydde på mi råd, vanyrde all mi påminning,
kwa kuwa hawakukubali mashauri yangu, na kukataa maonyo yangu,
31 skal dei eta frukt av si åtferd og verta mette av sine råder.
watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa matunda ya hila zao.
32 For einvisa drep dei einfaldne, og tryggleiken dårarne tyner.
Kwa kuwa ukaidi wa wajinga utawaua, nako kuridhika kwa wajinga kutawaangamiza.
33 Men den bur trygt, som høyrer på meg, verna um ulukke-rædsla.»
Lakini yeyote anisikilizaye ataishi kwa usalama, atatulia, bila kuwa na hofu ya madhara.”
