Salomos Ordsprog 1
1 Ordtøke av Salomo, son til David, konge yver Israel.
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Av deim kann ein læra visdom og age og skyna vituge ord.
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Og få age so ein vert klok, rettferd og rett og rettvisa.
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Dei kann gjeva dei urøynde klokskap, ungdomen kunnskap og ettertanke -
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 so den vise kann høyra og auka sin lærdom og den vituge verta rådklok.
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Dei gjev skyn på ordtak og myrke ord, ord frå dei vise og gåtorne deira.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Otte for Herren er upphav til kunnskap, uvitingar vanvyrder visdom og age.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Høyr etter, son min, når far din deg agar, og kasta’kje frå deg det mor di deg lærer!
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 For det er ein yndeleg krans for ditt hovud, og kjedor kring halsen din.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Son min, når syndarar lokkar deg, samtykk ikkje!
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Um dei segjer: «Kom med oss! Me vil lura etter blod, setja fella for den skuldlause utan grunn;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Me vinna oss alle slag skattar, og fyller husi våre med rov;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 du skal få lutskifte saman med oss, alle skal me ha same pungen.» -
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Son min, gakk ikkje då på vegen med deim, haldt foten din burte frå deira stig!
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 For føterne deira spring til vondt og er snøgge til å renna ut blod.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Men fåfengt breier dei netet for augo på alle fuglar.
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Dei lurer på sitt eige blod og set eit garn for sitt eige liv.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 So gjeng det kvar som riv til seg med ran, det drep sin eigen herre.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 Vismøyi ropar på gata og lyfter si røyst på torgi.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 På gatehyrna preikar ho midt i ståket, i porthallar og kring i byen ho talar:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 «Kor lenge vil de fåkunnige elska fåkunna, og kor lenge vil spottarar ha hug til spott, og dårar hata kunnskap?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Snu dykk hit når eg refser! So skal åndi mi fløyma for dykk, og eg skal kunngjera dykk mine ord.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Eg ropa og de vilde ikkje høyra, og ingen agta på at eg rette ut handi,
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 De brydde dykk ei um all mi råd, og ansa ikkje mitt refsings ord,
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 So skal eg då læ når de ulukka fær, eg skal spotta når det som de ræddast kjem,
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 når det de ræddast kjem som eit uver, og uferdi dykkar fer hit som ein storm, når trengsla og naud kjem på dykk.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Då vil eg ikkje svara når de ropar på meg, dei skal naudleita etter meg, men ikkje finna meg.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Av di dei hata kunnskap og forsmådde otte for Herren,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 ikkje lydde på mi råd, vanyrde all mi påminning,
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 skal dei eta frukt av si åtferd og verta mette av sine råder.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 For einvisa drep dei einfaldne, og tryggleiken dårarne tyner.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Men den bur trygt, som høyrer på meg, verna um ulukke-rædsla.»
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
