Matteus 15
1 So kom det nokre farisæarar og skriftlærde til Jesus frå Jerusalem og sagde:
tunc accesserunt ad eum ab Hierosolymis scribae et Pharisaei dicentes
2 «Kvi bryt læresveinarne dine dei skikkarne me hev etter dei gamle? dei tvær ikkje henderne fyrr dei gjeng til bords!»
quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum non enim lavant manus suas cum panem manducant
3 «Og de, » svara han, «kvi bryt de Guds bod for skikkarne dykkar skuld?
ipse autem respondens ait illis quare et vos transgredimini mandatum Dei propter traditionem vestram
4 Gud hev sagt: «Du skal æra far din og mor di!» og: «Den som bannar far sin eller mor si, skal døy!»
nam Deus dixit honora patrem et matrem et qui maledixerit patri vel matri morte moriatur
5 Men de segjer: «Når ein talar so til far sin eller mor si: «Det som eg kunde ha hjelpt deg med, lyt eg gjeva til templet, » so tarv han ikkje æra foreldri sine.»
vos autem dicitis quicumque dixerit patri vel matri munus quodcumque est ex me tibi proderit
6 Soleis hev de gjort Guds bod um inkje for dykkar eigi læra skuld.
et non honorificabit patrem suum aut matrem et irritum fecistis mandatum Dei propter traditionem vestram
7 De hyklarar! Jesaja spådde sant um dykk då han sagde:
hypocritae bene prophetavit de vobis Esaias dicens
8 «Med lipporn’ lovar dei meg, denne lyden, men hugen deira er langt ifrå meg.
populus hic labiis me honorat cor autem eorum longe est a me
9 D’er liten mun i at dei meg vil æra, når dei lærer folk det som er mannebod.»»
sine causa autem colunt me docentes doctrinas mandata hominum
10 So kalla han folket hitåt seg og sagde til deim: «Høyr etter, og tenk på det eg segjer!»
et convocatis ad se turbis dixit eis audite et intellegite
11 Det er’kje det som kjem inn i munnen som gjer menneskja urein, men det som gjeng ut or munnen, det er det som gjer menneskja urein!
non quod intrat in os coinquinat hominem sed quod procedit ex ore hoc coinquinat hominem
12 Då gjekk læresveinarne fram og sagde til honom: «Veit du at farisæarane vart arge då dei høyrde det du sagde?»
tunc accedentes discipuli eius dixerunt ei scis quia Pharisaei audito verbo scandalizati sunt
13 Han svara: «Kvar plante som ikkje far min i himmelen hev sett, skal rivast upp med rot.
at ille respondens ait omnis plantatio quam non plantavit Pater meus caelestis eradicabitur
14 Bry dykk ikkje um deim! Dei er blinde vegleidarar for blinde; og når ein blind leider ein blind, so dett dei båe i grefti.»
sinite illos caeci sunt duces caecorum caecus autem si caeco ducatum praestet ambo in foveam cadunt
15 Då tok Peter til ords og sagde til honom: «Tyd oss den likningi di!»
respondens autem Petrus dixit ei edissere nobis parabolam istam
16 «Hev de endå ikkje betre vit, de heller?» svara han.
at ille dixit adhuc et vos sine intellectu estis
17 «Skynar de ikkje at alt det som kjem inn i munnen, gjeng ned i magen, og fer ut der det skal?
non intellegitis quia omne quod in os intrat in ventrem vadit et in secessum emittitur
18 Men det som gjeng ut or munnen, kjem frå hjarta, og det gjer menneskja urein;
quae autem procedunt de ore de corde exeunt et ea coinquinant hominem
19 for frå hjarta kjem vonde tankar: manndråp, egteskapsbrot, lauslivnad, tjuvskap, range vitnemål, gudsspotting.
de corde enim exeunt cogitationes malae homicidia adulteria fornicationes furta falsa testimonia blasphemiae
20 Det er det som gjer menneskja urein; men å eta med utvegne hender gjer ikkje menneskja urein.
haec sunt quae coinquinant hominem non lotis autem manibus manducare non coinquinat hominem
21 So for Jesus derifrå, og tok vegen burt til bygderne kring Tyrus og Sidon.
et egressus inde Iesus secessit in partes Tyri et Sidonis
22 Då kom det ei kananæisk kona ut frå dei grenderne og ropa: «Herre, Davids son, gjer sælebot på meg! Dotter mi er so ille plåga av ei vond ånd.»
et ecce mulier chananea a finibus illis egressa clamavit dicens ei miserere mei Domine Fili David filia mea male a daemonio vexatur
23 Men han svara henne ikkje eit ord. Då gjekk læresveinarne fram og bad honom: «Kjære, få henne frå deg! Ho ropar so etter oss.»
qui non respondit ei verbum et accedentes discipuli eius rogabant eum dicentes dimitte eam quia clamat post nos
24 «Det er berre dei forkomne sauerne av Israelshuset eg er send til, » svara han.
ipse autem respondens ait non sum missus nisi ad oves quae perierunt domus Israhel
25 So kom ho og fall på kne for honom og sagde: «Herre, hjelp meg!»
at illa venit et adoravit eum dicens Domine adiuva me
26 Men han svara: «Det er’kje vænt å taka brødet frå borni og kasta det for hund-ungarne.»
qui respondens ait non est bonum sumere panem filiorum et mittere canibus
27 «Det er sant, Herre, » sagde ho, «men hund-ungarne et då av dei molarne som fell frå bordet åt herrarne deira.»
at illa dixit etiam Domine nam et catelli edunt de micis quae cadunt de mensa dominorum suorum
28 Då svara Jesus: «Stor er trui di, kona! Du skal få det som du vil.» Og dotter hennar vart god att i same stundi.
tunc respondens Iesus ait illi o mulier magna est fides tua fiat tibi sicut vis et sanata est filia illius ex illa hora
29 So for Jesus burt derifrå og kom til Galilæasjøen, og han gjekk upp i fjellet og sette seg der.
et cum transisset inde Iesus venit secus mare Galilaeae et ascendens in montem sedebat ibi
30 Då kom dei til honom i store flokkar, og hadde med seg halte og blinde og mållause og kryplingar og mange andre, og lagde deim ned for føterne hans, og han gjorde dei gode att,
et accesserunt ad eum turbae multae habentes secum mutos clodos caecos debiles et alios multos et proiecerunt eos ad pedes eius et curavit eos
31 so folket undra seg då dei såg at mållause tala, og kryplingar vart friske og føre, og halte gjekk ikring, og blinde såg; og dei lova Israels Gud.
ita ut turbae mirarentur videntes mutos loquentes clodos ambulantes caecos videntes et magnificabant Deum Israhel
32 Då kalla Jesus læresveinarne til seg og sagde: Eg tykkjer hjarteleg synd i folket; for no hev dei alt vore hjå meg i tri dagar, og dei hev’kje noko å eta; og ikkje vil eg senda deim fastande frå meg; for då kunde dei ormegtast på vegen.»
Iesus autem convocatis discipulis suis dixit misereor turbae quia triduo iam perseverant mecum et non habent quod manducent et dimittere eos ieiunos nolo ne deficiant in via
33 Læresveinarne svara: «Kor skal me her i øydemarki få brød nok til å metta so stor ein hop?»
et dicunt ei discipuli unde ergo nobis in deserto panes tantos ut saturemus turbam tantam
34 «Kor mykje brød hev de?» spurde Jesus. «Sju leivar, » sagde dei, «og nokre få småfiskar.»
et ait illis Iesus quot panes habetis at illi dixerunt septem et paucos pisciculos
35 Då let han folket setja seg ned på marki,
et praecepit turbae ut discumberet super terram
36 og han tok dei sju leivarne og fiskarne, og takka, og bytte deim sund og gav det til læresveinarne, og læresveinarne gav det til folket.
et accipiens septem panes et pisces et gratias agens fregit et dedit discipulis suis et discipuli dederunt populo
37 Då alle hadde ete og var mette, samla dei upp dei stykki som att var; det var sju fulle korger.
et comederunt omnes et saturati sunt et quod superfuit de fragmentis tulerunt septem sportas plenas
38 Og det var fire tusund mann som hadde ete, umfram kvinnor og born.
erant autem qui manducaverant quattuor milia hominum extra parvulos et mulieres
39 Sidan bad Jesus farvel med folket, og steig ut i båten og for til Magadanbygdi.
et dimissa turba ascendit in naviculam et venit in fines Magedan
