Matteus 13
1 Same dagen gjekk Jesus ut og sette seg nedmed sjøen.
He galaskka Yesusay kethafe kare kezidi abba achan utidess.
2 Då samla det seg so mykje folk ikring honom, at han laut ganga ut på eit skip og setja seg der, og heile folkemengdi stod burtetter strandi.
Daro derey iza yuyi adhidi gidothida gish asa aba gaxan agidi wogolo gido geli utidi,
3 Då sagde han deim mangt og mykje i likningar og tok so til ords: «Ein såmann gjekk ut og skulde så,
Daro yo lemusora hizgi yotidess “issi goshanchay zereth zeranas kezidess
4 og då han sådde, fall noko av kornet frammed vegen, og fuglarne kom og åt det upp.
Izi zerishin issi issi zerethi ooge achan wodhiin kafoti yidi maxi mida.
5 Noko fall på steingrunn; der hadde det ikkje mykje jord, og det rann snøgt upp, av di der var so grunt;
Issi issi zerethi melane shuchatiza bitta bolla wodhin bittay mela bitta gidida gish elele caarides.
6 men då soli steig, skein det av; for det hadde ikkje rot.
Gido atin away awin shulidine xapho yedonta agida gish melidess.
7 Noko fall millom klunger, og klungeren voks upp og kjøvde det.
Issi issi zerethay aguntha gidon wodhidess, agunthaykka dicidi carecha culidess.
8 Noko fall i god jord og gav grøda, sumt hundrad foll, og sumt seksti foll, og sumt tretti foll.
Hara zerethikka loo7o orde bittan wodhidi ayfekka ayfidess, issay xetu, issay usupun tamu issay hezu tamu ayfe immidess.
9 Høyr etter, kvar som høyra kann!»
Siyiza haythi diza uray siyo.
10 Læresveinarne kom og sagde til honom: «Kvi talar du til deim i likningar?»
Hessafe iza kalizayti izakko shiqidi aazas lemusora yotay gida.
11 Då svara han: «De fær vita løyndomarne i himmelriket, men det gjer ikkje dei.
Izikka istas hizgidees “Salo kawotetha xuuray intes imitidess istas gidikko immetibeyna.
12 For den som hev, han skal få, so han hev nøgdi; men den som inkje hev, skal missa endå det som han hev.
Dizades dizaysa bolla gujistanane darana shin bayndadafe hina dizarakka ekista gidana.
13 Difor talar eg til deim i likningar; for um dei ser, so ser dei ikkje, og um dei høyrer, so høyrer dei ikkje og skynar ikkje.
Ta hayssatho lemusora yotizay isti siyshe ezigonta gishine xeelishe deemonta gishasa.
14 På deim vert det sanna det som Jesaja spådde: «Ja, høyra skal de nok, men ikkje håtta, sjå skal de nok, men de skal ikkje skilja.
Isayasay “Inte sisa siyanashin yushi qopekista, xeelo xeelana shin wozinan wothekista, dereza wozinay mumides, ista haythaykka siyena, xelonta mala ba ayfe qili7imida, hesi bayndakko issti ba ayfera beydine ba haythara siyidi ba wozinan yushi qopidi taakko ha simin ta issta pathana shin” gida tinbite qalay istan poletidess.
15 For dette folket hev so hard ein hug; tungt høyrer dei med øyro, og augo let dei att, so dei med augo inkje sjå, med øyro inkje høyra skal, og aldri med sitt hjarta skyna, og snu, so eg deim lækja fær.»
16 Men sæle dykkar augo som ser, og dykkar øyro som høyrer!
Inte ayfey xeliza gishine inte haythati siyiza gish inte anjetidayta.
17 For det segjer eg dykk for sant: Mange profetar og rettferdige stunda etter å sjå det som de ser, og fekk ikkje sjå det, og høyra det som de høyrer, og fekk ikkje høyra det.
Ta intes tumu gays daro nabetine daro xillo asati ha7i inte beyzaysa beyanasine ha7i inte siyzaysa siyanas amotida shin istas hanibeyna.
18 So høyr no de likningi um såmannen:
Histikko ha7i zeretha lemusoza birshech siyite
19 Kvar gong nokon høyrer ordet um Gudsriket, og ikkje skynar det, so kjem den vonde og stel burt det som er sått i hjarta hans; det er det kornet som var sått frammed vegen.
Kawotetha qaala siyidi yushi qoponta ay asa wozinappekka Xla7ey yiidi zaretida zeretha bogi ekki gidana. Hessikka ogge bolla wodhida zeretha.
20 Det som var sått på steingrunn, det er den som høyrer ordet og straks tek imot det med gleda,
Shucha bolla zaretidaysi qaala siyda mala ufaysan siyidi herakka ufaysan ekizade milates.
21 men han hev ikkje rot i seg, og held ikkje ut langt bilet; kjem han i naud eller fåre for ordet skuld, so leidest han snart og fell ifrå.
Gido atin xapho yedanas danda7onta agida gish daro gam7onta qaalla gedon metoyne godetethi yiza wode eleli dhuphetes.
22 Det som var sått millom klunger, det er den som høyrer ordet, men suti for det timelege og den svikalle rikdomen kjøver ordet, so det ikkje ber frukt. (aiōn g165)
Aguntha gidon zaretida zerethay qaala siyidi hayssa ha alamezas daro metotethane duretetha qofan baletidine culetidi ayfe immonta asa mala. (aiōn g165)
23 Det som var sått i god jord, det er dei som høyrer ordet og skynar det; dei er det som gjev grøda; ein gjev hundrad foll, og ein seksti foll, og ein tretti foll.»
Lo7o bitan zaretida zerethay qasse qaala siyidi yushi qopizade milates tuma ayfe ayfes, isay xetu issay usupun tamu issay hezu tamu ayfe imidess.
24 So sette han fram ei onnor likning og sagde: «Himmelriket kann liknast med ein mann som hadde sått godt frø i åkeren sin;
Yesusay hara lemiso istas hizgi yotidess; salo kawotethi ba gosha bittan lo7o zereth zeridade milates.
25 men medan folket sov, kom uvenen hans og sådde svimling millom kveiten, og gjekk sin veg.
Gido atin assi wuri zin7ida wode iza morkey yidi gisteza gidon lesho zeridi bidess.
26 Då no åkeren voks upp og skaut aks, so kom svimlingen og til synes.
Gisitezi dicidi ayfe ayfiza wode leshoykka izara issippe betidess.
27 Då gjekk sveinarne til husbonden og sagde: «Herre, sådde du’kje godt frø i åkeren din? Kvar kjem då ugraset frå?»
kaththa goda ashikarati godakko shiqidi “godo, ne goshan lo7o zereth zerabeykki? Haysi leshoy awappe yide. gida.
28 «Det hev ein uven gjort, » svara han. «Vil du me skal ganga og rykkja det upp?» segjer dei.
Izikka istas hessa morkey othidess gidess. Ashikatatikka nu bidi leshoza harumana mala koyiza gi oychida.
29 «Nei, » sagde han, «for då kunde de koma til å riva upp kveiten og med det same.
Izikka istas, akay hanena gasoykka inte leshoza harumishe gistezara gathi shodana,
30 Lat båe veksa med einannan til hausten, og når skurdonni kjem, vil eg segja til skjerarane: «Sanka fyrst svimlingen saman og bunta honom i hop til å brennast, men hav kveiten inn i løda mi!»»»
aagite maxa wodey gakanas issippe dico. He wode maxizayti leshoza kasetidi qori maxidi taman xuganas miirqen miirqen qachite, gisteza qasse shishidi gotaran/ pedhen/ gelthite gada ta intes yotan gidess.
31 So sette han fram ei likning til og sagde: «Himmelriket er likt eit senapskorn som ein mann tok og sette i hagen sin.
Hara lemuso istas hizgides “salo kawotethi issi uray ba gade gidon zerida etha ayfe mala.
32 Det er mindre enn alle andre frøkorn; men når det hev vakse upp, er det større enn alle hagevokstrar og vert eit heilt tre, so fuglane i lufti kjem og byggjer reir i greinerne på det.»
Etha ayfey hara miththa ayfe wursoppe daro lafa gidikkokka dicada miththa wursoppe gitta gidaysu. Salo kafotikka izi hange bolla keexidi deyana gakanas gita mith gidaysu.
33 So sagde han deim ei onnor likning: «Himmelriket er likt ein surdeig som ei kona tok og gøymde i tri skjeppor mjøl, til alt mjølet var syrt.»
Ha7ikka hara lemuso istas hiz gi yotides salo kawotethi macashi liixxey dendanamala liixxe gidon gujida gutha irsho milataysu.
34 Alt dette tala Jesus til folket i likningar, og utan likningar tala han aldri til deim,
Yesusay hayssa wursi asas lemusora yotidess. Lemusoy baynda issinokka yotibeyna.
35 so det skulde sannast det som er tala gjenom profeten, når han segjer: «Med likningar so vil eg lata upp min munn, og segja fram det som var løynt frå verdi vart.»
Hessankka kasse nabe donan “ta duna ta lemuson doyana; alamey medhetosoppe ha simin qotetidaysa ta hasa7ana” geteti yotetidaysi poletidess.
36 So bad han farvel med folket og gjekk inn att. Då kom læresveinarne til honom og sagde: «Tyd ut for oss likningi um svimlingen i åkeren!»
Hessappe asa agidi keth gelidess. Iza kalizayti izakko shiqidi kaththa gidon diza leshoza gish ne yotida lemusoza birshech nus yota dida.
37 Han svara: Den som sår det gode frøet, er Menneskjesonen;
Izikka istas zaridi lo7o zereth zeriday asa na
38 åkeren er verdi; det gode frøet er dei som eig heime i Gudsriket, og svimlingen dei som høyrer under den vonde;
Gosahy hayssa alameza, lo7o zerethay kawotetha nayta gididaysa besess, leshoy qasse Xal7e nayta.
39 uvenen som sådde svimlingen, er djevelen; hausten er endelykti på verdi, og skurdfolket er englarne. (aiōn g165)
Leshoza zeridi bida morkey dabilosa. Maxxa wodey alame wursethi gidishin maxxizayti Xoossa kiitanchata. (aiōn g165)
40 Liksom no svimlingen vert sanka i hop og uppbrend, soleis skal det ganga til når det vert ende på verdi: (aiōn g165)
Leshoy qoretidi taman xugetizaysa mala alame wursethan hessaththo hanana. (aiōn g165)
41 Menneskjesonen skal senda ut englarne sine, og dei skal sanka ut or riket hans alt som skjemmer ut, og alle som gjer urett,
Asa nay ba kitanchata kittana istikka nagaras gaso gididaytane iita ochizayta iza kawotetha garsappe wursi qori kessana.
42 og kasta deim i den gloande omnen, der dei græt og skjer tenner.
Yeehoy dizasone ache garcizaso daro wolqamma taman ista yegana.
43 Då skal dei rettferdige skina som soli i riket åt far sin. Høyr etter, kvar som høyra kann!
Hessa wode xilloti ba aawa kawotethan awa arshe mala po7ana. Siyiza haythi diza uray siyo.
44 Himmelriket er likt ein skatt som var nedgraven i ein åker. Den skatten var det ein mann som fann; han grov honom ned att, og glad som han var, gjekk han burt og selde alt det han hadde, og kjøpte åkeren.
Salo kawotethi gade gidon qotetida mishe milates. Issi uray he mishiyo demidi zari qotidess. Ufaysafe dendidaysan bidi bess dizaz wursi bayzidi he mishiya diza biitta shamidees.
45 Sameleis er himmelriket likt ein kjøpmann som leita etter væne perlor.
Hessathokka salo kawotethi al7o worqa koyza zal7ancha milatess.
46 Då han so fann ei som var ovgild, gjekk han av og gjorde alt han åtte i pengar, og kjøpte den perla.
Daro al7o gidida inqo giza shucha demida mala bidi bess dizaz wursi bayzidi shamidess.
47 Sameleis er himmelriket likt ei not som dei kastar i sjøen og fangar alle slag fisk i;
Qassekka salo kawotethi abba gidon yegetidi dumma dumma mole oykidda mole gitte milates.
48 når ho er full, dreg dei henne upp på strandi, og so set dei seg ned og sankar den gode fisken i koppar, men den som ikkje duger, kastar dei ut.
mole oykizayti gittey kumiza wode gochidi abba mata kessida. Hen utidi lo7o lo7o mole qoridi keechen gujida. Iitta molista wora yegida.
49 Soleis skal det ganga til når det vert ende på verdi. Då skal englarne fara ut og skilja dei vonde frå dei gode (aiōn g165)
Alame wursethan hessaththo hanana. kitanchati yidi nagaranchata xilotappe shakidi yekizasone ache garcizaso gede to7onta taman yegana. (aiōn g165)
50 og kasta dei vonde i den gloande omnen, der dei græt og skjer tenner.
51 «Skyna de alt dette?» «Ja, » svara dei.
Yesuay ista haysi wuri intess gelide? gidess. Istika E gida.
52 «Det er godt, » sagde han; «for ein lærar som hev gjenge himmelriks-skulen, er lik ein husbond som tek fram både nytt og gamalt av det han hev gøymt.»
Izikka zaridi “hessa gish salo kawotetha xuuray gelida Musse woga tamarsizadey oonikka izas miniji wothida al7o mishappe oorathane kasse ceega miish kessizade milates” gidess.
53 Då Jesus hadde sagt deim alle desse likningarne, for han burt att.
Yesusay hayssa lemusota yoti wursidi heppe haraso bidess.
54 So kom han til fødesheimen sin og lærde deim i synagoga deira, so dei vart reint upp i under og sagde: «Kvar hev han fenge slik visdom frå og slike underfulle krafter?
Gede ba dere biidi ista mukuraben asa tamarso oykidess. Istika malaletidi haysi adezi hayssa eratethane hayta maalatata oothana wolqa awappe demide?
55 Er’kje dette timbremanns-sonen? Heiter ikkje mor hans Maria, og brørne hans Jakob og Josef og Simon og Judas?
Haysi anaxeza na dene? iza ayeyi sunthi Maramo dene? Iza ishati Yaqobene Yosefone Simonane Yihuda gidetene?
56 Og systerne hans, bur dei’kje alle her i grendi? Kvar hev so han fenge alt det frå?»
Micheti nunara dizayta gidetene? Histin haysi adezi hayssa wursi awappe ekide? gida.
57 Og dei støyttest ved honom. Men Jesus sagde til deim: «Ein profet er ikkje vanvyrd utan i si eige grend og i si eigi ætt.»
Hesa gish isti izi gizaysa ekkibeytena. Yesusay istas “nabey ba derenine ba kethan bonchetena atin harason bonchetes” gidess.
58 Og han gjorde ikkje mange under der, for di dei var so vantrune.
Isti amanonta agida gish daro malatata hen othibeyna.
