Lukas 11
1 Ein gong var han ein stad og bad; då han heldt upp, sagde ein av læresveinarne til honom: «Herre, lær oss å beda! Det lærde Johannes og sveinarne sine.»
Jhatokili wakati Yesu is'oka mahali fulani, mmonga ghwa bhanafunzi bha muene akan'jobhela, “Bwana, tumanyisiajhi tete kus'oka kama Yohana kya abhafundisi bhanafunzi bha muene'.
2 Han svara: «Når de bed, skal de segja: Fader vår, du som er i himmelen! Lat namnet ditt helgast; lat riket ditt koma; lat viljen din råda på jordi so som i himmelen;
Yesu akabhajobhela, Pamwisali, mjobhayi, 'Dadi, lihina lya jhobhi litakasibhwayi. Ufalme bhwa bhebhe uhidayi.
3 gjev oss kvar dag vårt daglege brød;
Utupelayi n'kate ghwitu ghwa kila ligono.
4 og forlat oss våre synder, for me og forlet kvar den som er oss skuldig; og før oss ikkje ut i freisting; men frels oss frå det vonde.»
Utusamehajhi makosa gha jhotu, kama tete kyatukabhasamehe bhoha bhabhatukosili. Usitulongosi mu majaribu.”
5 So sagde han til deim: «Um nokon av dykk hev ein ven, og gjeng til han midt på natti og segjer: «Kjære, lån meg tri brødleivar!
Yesu akabhajobhela, “Niani kwa muenga ibeta kujha rafiki ambajhe ibeta kundotela pakilu, ni kun'jobhela, Rafiki nijhasimayi mikate midatu.
6 for ein ven hev kome innum meg på ei ferd, og eg hev’kje noko å setja fram åt honom -
Kwandabha rafiki jhangu anihidili hanu naha kuhoma mu safuari nani nidulili kya kunjandalila.
7 skulde so han der inne svara: «Gjer meg ikkje slikt bry! Døri er longe stengd, og småborni mine er i seng med meg; eg kann ikkje standa upp og gjeva deg det?»
Ni jhola jhaajhe mugati akajibu, usinitaabisi, ndiangu undendibhu, ni bhanabhangu, pamonga ni nene tumalili kugona pa kitanda. Nibhwesya lepi kujhumuka ni kupela bhebhe mikate.
8 Eg segjer dykk: Um han ikkje stend upp og gjev honom det for di det er hans ven, so ris han upp og gjev honom alt han treng for di han er so tråsøkjen.
Nikabhajobhela, japokuwa ijhumuka lepi ni kupela mikate kama rafiki jhake, kwa kujhendelela kun'gongela bila soni, ibeta kujhumuka nikupela fipandi fingi fya mikate kulengana ni mahitaji gha jhobhi.
9 Og eg segjer dykk: Bed, so skal de få! Leita, so skal de finna! Banka på, so skal det verta upplate for dykk!
Nani kabhele nikabhajobhela, Mus'okayi, namu mwipelibhwa; mulondayi namu nwikabha, mupigayi hodi namu mwifungulibhwa.
10 For kvar den som bed, han fær, og den som leitar, han finn, og den som bankar på, vert det upplate for.
Kwa kujha khila munu jhais'oka ibeta kupokela na khila munu jhailonda ikabha, ni khila munu jhaipga hodi ibetakufungulibhwa.
11 Finst det nokon far ibland dykk som vilde gjeva son sin ein stein når han bad um brød, eller når han bad um fisk, vilde gjeva honom ein orm i staden for ein fisk,
Dadi jholekhu miongoni mwa muenga, mwanamunu akan'sokayi somba akampela liyoka?
12 eller når han bad um eit egg, vilde gjeva honom ein skorpion?
Au akas'omayi lifombi akampela kip'el'el'e?
13 Når då de som er vonde, veit å gjeva borni dykkar gode gåvor, kor mykje meir vil so’kje Faderen frå himmelen gjeva den Heilage Ande åt deim som bed honom?»
Kwa hiyo, ikajhiajhi mwe bhaovu mumanyili kubhap'ela bhana bhinu zawadi sinofu, je nesu lepi sana Dadi jhinu ghwa kumbinguni kwamba ibeta kubhap'ela Roho mtakatifu abhu bhabhakarisoka?”
14 Ein gong dreiv han ut ei vond ånd, som var mållaus, og då åndi var utfari, tala den mållause. Folket undra seg,
Baadaye, Yesu akajha ikemela pepo, ni munu mwenye pepo ajhele bubu. Bho pepo limbokili, munu ojhu abhwesi kulongela. Umati bhwastaajabili nesu.
15 men sume av deim sagde: Det er Be’elsebul, djevelhovdingen, som hjelper honom til å driva ut djevlar.»
Lakini bhanu bhangi bhakajobha, ojho ibhosya mapepo kwa Beelzebul, mbaha ghwa mapepo
16 Andre vilde freista honom, og bad honom syna deim eit teikn frå himmelen.
Bhangi bhan'jaribili kwa kundonda abhalasiajhi ishara kuhomela kumbinguni.
17 Men Jesus visste kva dei hadde i tankar, og sagde til deim: «Eit rike som ligg i strid med seg sjølv, kjem snart til å øydast, og eitt hus dett yver hitt.
Lakini Yesu aghatambuili mawazo gha bhene nikubhajobhela, “Khila ufalme bhwa wibeta kugawanyika ibeta kujha ukebha, ni nyumba jhajhigawanyiki jhibeta kubina.
18 Er no Satan og komen i strid med seg sjølv, korleis kann då riket hans standa? - sidan de segjer at det er Be’elsebul som hjelper meg til å driva ut djevlar!
Kama shetani ibeta kujha agawanyiki, ufalme bhwa muene bhwibeta kujhema bhuli? kwandabha mwijibha nibhosya mapepo kwa Belzebuli
19 Og hjelper Be’elsebul meg til å driva ut djevlar, kven fær då dykkar eigne folk hjelp av til å driva deim ut? Difor skal dei vera domarane dykkar.
Kama nene nibhosya mapepo kwa Belzebuli, je bhajhinu bhibhosya mapepo kwa njela jheleku? kwandabha ejhe bhene bhibeta kubhahukumu muenga.
20 Men er det med Guds finger eg driv djevlarne ut, so er då Guds rike kome til dykk.
Lakini, kama nibhosya mapepo kwa kikhonji kya K'yara basi ufalme bhwa K'yara ubhahidili.
21 Når ei kjempa væpna vaktar sin gard, fær han hava alt sitt i fred;
Munu mwenye nghofu ajhe ni silaha ilenda kunyumba jha jhobhi fenu fya muene fibetakujha salama.
22 men kjem det ein sterkare og vinn yver honom, so tek han våpni hans, som han sette si lit til, og skifter ut alt han drog av honom.
Lakini akavamibhwayi ni munu mwenye nghofu zaidi, munu jhola mwenye nghofu ibeta kunyaka silaha sya muene, ni kulola mali sya muene syoha.
23 Den som ikkje er med meg, er imot meg, og den som ikkje sankar med meg, han spreider.
Muene jhajhelepi pamonga ni nene ajhe kinyume ni nene, ni muene jhaibeta kubhonganiya pamonga nani nitabhwanya.
24 Når den ureine åndi fer ut or eit menneskje, flakkar ho gjenom vatslause vidder og leitar etter ein kvilestad, og når ho ingen kvilestad finn, segjer ho: «Eg vil fara attende til huset mitt, som eg flutte ifrå.»
Pepo n'chafu pa ikamboka munu, ilota kulonda ni mahali pa padulili ni mesi ili ap'omosekajhi. Paibetakudula, ajobha nikerebhuka kwa nihomili.
25 Når ho so kjem dit, finn ho huset feia og fjelga.
Akakerebhukajhi ni kukolela nyumba jhifyaghilibhu na jhitamili kinofu.
26 Då fer ho av stad og tek med seg sju andre ånder, som er argare enn ho er sjølv, og dei gjeng inn og vert buande der, og hev det vore ille med det menneskjet fyrr, so vert det endå verre sidan.»
Hivyo ilota ni kulonda mapepo saba ghaghajhele maovu kuliko muene ni kubhaleta bhahidayi bhatamayi mahali pala. Ni hali jha munu ojhu jhijha mbaya kuliko kyajhikajhela mara jha kuanza.”
27 Medan han tala soleis, var det ei kvinna bland folket som sette i og ropa: «Sælt det livet som bar deg, og det brjostet du saug!»
Jhatokili kwamba bhoijobha malobhi aghu, n'dala fulani akakuesya sauti zaidi jha bhoha pa mkutano bhwa bhanu ni kujobha” Libarikibhu lileme lya likuhoguili ni mabhele ghauyong'ili”
28 Då sagde han: «Sæle er heller dei som høyrer Guds ord og tek vare på det!»
Lakini muene akajobha, bhabarikibhu bhala bhabhi p'elekesya lilobhi lya K'yara ni kulitunza.
29 Som no folket flokka seg kring honom, tok han til ords og sagde: «Denne ætti er ei vond ætt; dei krev etter teikn, men dei skal’kje få anna teikn enn Jona-teiknet.
Wakati umati bhwa bhanu bhikibhonganiya ni kujhongeseka, Yesu akajhanda kujobha “Kizazi ekhe ndo kizazi kya uovu. Kilonda ishara, na ijhelepi ishara jhebhibeta kupelibhwa zaidi jha Yona.
30 For liksom Jona vart eit teikn for Nineve-folket, soleis skal og Menneskjesonen vera det for denne ætti.
Maana kama Yona kyaajhele ishara kwa bhanu bha Ninawi, ndo mwana ghwa Adamu kya ibekujha ishara kwa kizazi ekhe.
31 Sudlands-dronningi skal standa fram for domen i hop med mennerne av denne ætti og fordøma deim. For ho kom frå verdsens ende og vilde høyra Salomos visdom, og her er meir enn Salomo.
Malkia ghwa kusini ibeta kujhema ligono lya hukumu ni bhanu bha kizazi ekhe ni kubhahukumu bhene, kwani muene ahomili kumwishu mwa nchi ili ahidayi kup'elekesya hekima sya Solomoni, ni apa ajhe mbaha kuliko Solomoni.
32 Nineve-mennerne skal møta for domen i hop med denne ætti og fordøma deim; for dei vende um då Jona tala for deim, og her er meir enn Jona.
Bhanu bha Ninawi bhibeta kujhema mu hukumu pamonga ni bhanu bha kizazi ekhe ligono lya hukumu bhibeta kukihukumu, kwani bhene bhatubuili kwa mahubiri gha Yona, na langayi, apa ajhe mbaha kuliko Yona.
33 Den som kveikjer eit ljos, set det ikkje i kjellaren eller under skjeppa, men i staken, so dei som kjem inn, kann sjå ljosken.
Ajhelepi munu jhejhioha, jhaibhwesya taa ni kujhibheka sehemu jha pasi jhaijhe ni ngisi jhajhibhoneka lepi au pasi pa likapu, ila ibhwasya ni kubheka panani pa khenu ili khila munu jhaijhingila abhwesyayi kulola muenga.
34 Ljoset i likamen, det er auga ditt; når ditt auga er klårt, so er heile din likam og ljos; men er det dimt, so er likamen og myrk.
Lehu lya bhebhe ndo taa jha mb'ele. Lihu lya bhebhe likajhelayi linofu basi mb'ele bhwa bhebhe wibetakujha mu muenga. Lakini lihu lya bhebhe likajhelayi libaya basi mb'ele bhwa bhebhe bhuoha wibeta kujha mu ngisi.
35 Sjå då til at ikkje ljoset inni deg er myrker!
Kwa hivyo, mkihadhariajhi ili mwanga, bhwabhujhele mugati mwa jhomu usisopibhu ngisi.
36 Er so heile likamen ljos, og ingen lut av honom myrk, då vert han upplyst all igjenom, som når ljoset skin på deg med sine strålar.»
Efyo basi, kama mb'ele ghwa jhobhi bhuoha bhujhe mu mwanga, na ajhelepi sehemu jha jhijhele mu ngisi, basi mbele bhwa bhebhe wibetakujha sawa ni taa jha jhiyaka ni kupisya mwanga kwa muenga.”
37 Då han hadde tala ut, bad ein farisæar honom eta dagverd hjå seg. So gjekk han inn der og sette seg til bords.
Bhoamali kulongela, Farisayo amwaliki akaliajhi kyakulya kunyumba jha muene, ni muene Yesu akajhingila mugati ni kujha pamonga nabhu.
38 Men farisæaren vart forundra då han såg at han ikkje tvo seg fyrst fyre målet.
Ni Mafarisayo bhasyangele jinsi kya abelikusamba hoti kabla jha kyakulya kya kimihi.
39 Då sagde Herren til honom: «Ja, de farisæarar, de reinskar skåler og fat utvendes, men innvendes er de fulle av ran og vondskap.
Lakini Bwana akabhajobhela, “Muenga Mafarisayo mwisuka kwibhala kukikombi ni bakuli, lakini mugati mwa muenga mumemili tamaa ni uovu.
40 Dårar! Han som gjorde det som er utvendes, gjorde han’kje det som er innvendes og?
Muenga bhanu bhamuduli ufahamu, Je muene jha abhombili kwibhala abhombilepi ni mugati kabhele?
41 Men gjer ei sælebotsgåva av det som inni er; då skal de sjå at alt er reint for dykk!
Mubhapelayi maskini ghaghajhele mugati, ni mambo ghoha ghibeta kujha manofu kwa muenga.
42 Men ve yver dykk farisæarar! De gjev tiend av mynta og ruta og allslags urter, men legg ikkje vinn på rettferd og gudselsk! Det skulde ein gjera og ikkje lata vera hitt heller.
Lakini ole bhinu Mafarisayo, kwani mwipisya zaka sya mnanaa ni nchi cha ni khila aina jha mbogha jha bustani. Lakini mughalekili mambo gha haki ni kun'gana K'yara. Ndo muhimu zaidi kubhomba gha haki ni kun'gana K'yara, bila kuleka kubhomba ni agha ghangi kabhele.
43 Ve yver dykk farisæarar! De trår etter å sitja fremst i synagogorne, og vil at folk skal helsa dykk på torgi!
Ole bhinu Mafarisayo, kwa kujha mwigana kutama pa fiti fya palongolo mu masinagogi ni kuamkibhwa ni salamu sya heshima mu soko.
44 Ve yver dykk! De er som ukjennelege graver, folk gjeng på deim og veit ikkje av det!»
Ole bhinu kwani mwiwaningana ni makaburi ghaghadulili alama ambajho bhanu bhigenda panani pa bhene bila kumanya.”
45 Då tok ein av dei lovkunnige til ords og sagde: «Meister, når du segjer slikt, gjeng du oss og for nær!»
Mwalimu mmonga ghwa sheria sya kiyahudi akan'jibu ni kujobha, “Mwalimu, kyawijobha kikatuudhi kabhele tete.”
46 Jesus svara: «Ve yver dykk lovkunnige og! De lesser svære byrer på folk, og sjølve rører de’kje byrderne med ein einaste finger.
Yesu akajobha, “Ole bhinu, bhalimu bha sheria! kwani mukabhapela bhanu misighu mibhabha ghyabhibhwesyalepi kughip'enda, walakini muenga mwigusya lepi misighu ejhu hata kwa jhimonga ghya kikhonji kya jhomu.
47 Ve yver dykk! De byggjer minnesmerke yver profetarne, og det var federne dykkar som slo deim i hel.
Ole bhinu, kwandabha mwijenga ni kubheka kumbukumbu mu makaburi gha manabii ambabho bhakomibhu ni bhakhokhobhinu.
48 So vitnar de då um det som federne dykkar gjorde, og samtykkjer det; for dei slo profetarne i hel, og de byggjer!
Hivyo muenga mwishuhudila ni kukubaliana ni mbombo syabhabhombili bhakhokhobhinu kwandabha hakika bhabhakhomili manabii ambabho mwijenga kumbukumbu mu makaburi gha bhene.
49 Difor sagde og Guds visdom: Eg vil senda profetar og apostlar til deim, og sume av deim skal dei slå i hel, og sume skal dei forfylgja,
Kwandabha ejhu kabhele, hekima jha K'yara jhifobha, 'Nibeta kubhatumila manabii ni mitume na bhene bhibeta kubhatesya ni kubhakoma baadhi jha bhene.
50 so alt profetblod som hev runne frå verdi vart grunnlagd, skal hemnast på denne ætti,
Kizazi ekhe kibeta kuwajibika kwa damu jha manabii bhabhakhomibhu kuhomela kwa dunia,
51 frå Abels blod til Zakarjas’ blod, han som let livet millom altaret og gudshuset. Ja, segjer eg dykk, det skal hemnast på denne ætti.
Kuhoma damu jha Abeli hadi damu jha Zakaria, jhaakhomibhu pagati pa madhabahu ni patakatifu. Ena, nikabhajobhela muenga, kizazi ekhe kibeta kuwajibika.
52 Ve yver dykk lovkunnige! De hev teke burt kunnskapslykelen! Sjølve gjekk de ikkje inn, og dei som vilde inn, fekk de hindra.»
Ole bhinu bhalimu bha sheria sya kiyahudi, kwandabha mtolili fungulusya bhufahamu mwebhene mwijhingila lepi ni bhala bhabhilonda kujhingila mkabhabesya.”
53 Då han gjekk ut att, tok dei skriftlærde og farisæarane til å verta fælt nærsøkne og frega honom um mangt og mykje,
Baada jha Yesu kubhoka pala, bhaandishi ni Mafarisayo bhampingili ni kubishana ni muene juu jha mambo ghamehele.
54 alt med dei lurde på honom og vilde få tak i eitkvart ordet frå hans munn.
Bhakajaribu kun'kamula kwa malobhi gha muene.
