1 Mosebok 42
1 Då Jakob høyrde at det var korn i Egyptarland, sagde han med sønerne sine: «Kvi sit de og stirer på kvarandre?
Egypt ah cangthama om te Jakobloh a hmuh vaengah a carhoek te Jakob loh, “Ba dongah lae sut na sawt uh thae? a ti nah.
2 Eg hev fenge spurt, » sagde han, «at dei hev korn i Egyptarland. Far no der ned og kjøp korn åt oss, so me kann halda livet og ikkje døy burt!»
phoeiah, “Egypt ah cangtham om tila ka yaak dongah he, n'duek uh pawt tih n'hing uh mak atah te lam khaw cet uh lamtah mah hamla koivawn uh saw,” a ti nah.
3 Og brørne hans Josef tok nedigjenom, ti i talet, og vilde kjøpa korn i Egyptarland.
Te dongah Joseph kah a maya hlang rha rhoek loh Egypt kah cang lai ham suntla uh.
4 Men Benjamin, rettebror åt Josef, sende Jakob ikkje av stad med brørne hans; han var rædd det kunde henda honom ei ulukka.
Tedae Joseph mana Benjamin te tah nganboh yook vea ti dongah a mayarhoek taengah Jakob loh tueih pawh.
5 So kom då Israels-sønerne og vilde kjøpa korn, millom alle dei andre som kom; for det var uår i Kana’ans-land.
Kanaan kho te khokhaa om dongah koivawn ham aka cetrhoek lakli ah Israel carhoek khaw cet uh.
6 Men Josef var den som rådde i landet. Han var det som selde korn til all landslyden. Og brørne hans Josef kom og lagde seg å gruve for honom.
Te vaengah Joseph tah a kho kah boei neh diklai pilnam boeih ham cang a yoih. Te dongah Joseph kah a maya rhoek te a caeh uh vaengah anih taengaha maelhmai neh diklai la bakop uh.
7 Då Josef såg brørne sine, kjende han deim att, men lest ikkje ved vera; han tala strengt til deim og spurde: «Kvar er de frå?» «Frå Kana’ans-land, » sagde dei. «Me kjem og vil kjøpa grjon.»
A hmuh vaengah Joseph loh a mayarhoek tea hmat ngawn dae amih taengah muet uh tih rhaprhapa voek phoeiah, “Me lamkah lae na lo uh,” a tinah hatah, “Caak lai ham Kanaan kho lamkah ka lo,” a ti na uh.
8 Josef kjende att brørne sine, men dei kjende ikkje honom.
Joseph loh a mayarhoek tea hmat ngawn dae amih loh Josephte hmat uh pawh.
9 Og Josef laut minnast det som han hadde drøymt um deim, og sagde med deim: «De er njosnarar, de kjem og vil sjå kvar landet er lettast å taka.»
Te vaengah Joseph loh amih kawnga man vaengkah mueimang tea poek. Te dongah amih te, “Nangmih he rhalyuep ni, khohmuen kah a yah te sawt hamnina lo uh,” a ti nah.
10 «Nei, gode herre, » sagde dei; «tenarane dine vil berre kjøpa grjon.
Tedae amah taengah “Pawh, ka boeipa, na salparhoek halo he caak lai ham ngawn ni.
11 Me er alle søner åt ein mann. Me er ærlege folk: tenarane dine hev aldri vore njosnarar.»
Kaimih he hlang pakhat kah a carhoek boeih ni. Kaimih hmantang rhoek ni, na sal kaimih ah he longyama om moenih,” a ti uh.
12 «Jau, » sagde han, «de kjem og vil sjå kvar landet er lettast å taka.»
Tedae amih te Joseph loh khohmuen kah a yah dongah sawt hamna lo uh pawt het nim,” a ti nah.
13 Då sagde dei: «Tenarane dine er tolv brør og søner åt ein mann i Kana’ans-landet. Og den yngste av oss er no heime hjå far vår, men ein er ikkje til lenger.»
Na salrhoek kaimih boeinaphung he hlang pakhat kah a ca rhoek la Kanaan kho ah hlai nit ka lo uh tiha poeih tah tahaeah a pa neh om rhoi dae pakhat te om voelpawh,” a ti na uh.
14 Då sagde Josef med deim: «Det er som eg hev sagt: De er njosnarar.
Tedae amih te Joseph loh, “Nangmih taengah ka thui bangla nangmih he longyam ni ka ti,
15 Men no vil eg røyna dykk: So visst som Farao liver, de slepp ikkje herifrå, fyrr yngste bror dykkar kjem hit.
Pharaoh kah a hingnah vanbangla he nen he kan noem ni. Na manaa poeih te he la halo pawt atah he lamlohna voei uh mahpawh.
16 Ein av dykk skal fara i vegen og henta bror dykkar, og dei andre vil eg halda fengsla, so det kann røynast um det er sant, det de segjer; og er det ikkje det, so er de njosnarar, so visst som Farao liver!»
Nangmih khuikah pakhatte tueih uh lamtah na mana te lo saeh. Nangmih ngawntah kang khoh uh vetih nangmih kah olkate na khuikah oltak la a om atah kan nuemnai pueng ni. Te pawt koinih Pharaoh kah a hingnah vanbangla nangmih he longyam ni,” a ti nah.
17 So heldt han deim alle saman fengsla i tri dagar.
Te dongah amih te thongim ah hnin thuma khoh.
18 Og tridje dagen sagde Josef med deim: «Gjer no som eg segjer, so skal de få liva! Eg hev age for Gud!
Tedaea thum khohnin ah Josephloh a mayarhoek la he tlam he ka saii dae, kai khaw aka hing Pathen te ka rhih van.
19 Er de ærlege folk, so skal ein av dykk brør vera att i fangehuset, men de andre kann fara i vegen og hava med dykk korn til livberging for deim som heime er.
Na thuem uh atah na manuca khatte im kah thongim khuiah khoh saeh. Te vaengah nangmihte cet uh lamtah na im kah aka lamlum ham cang khuen pauh.
20 Og den yngste bror dykkar skal de koma hit til meg med, so ordi dykkar kann sannast, og de ikkje skal missa livet.» Og dei so gjorde.
Tedae na manaa poeih te kai taengah nan khuen uh vaengah nangmih kah olka te khaw cak vetihna duek uh van mahpawh,” a tinah dongah te tlam te a rhoi uh.
21 Og dei sagde seg imillom: «Å ja, ja, kor vel me er verde dette, for det me gjorde mot bror vår! Me såg kor hjarterædd han var, då han bad so vænt for seg, og endå høyrde me ikkje på honom. Difor er me no komne i slik naud.»
Te vaengah amah boeinaphung te khat khat ah, “Manuca a hinglu kah citcaite hmuh uh tih mamih taengah calcal a pang lalah n'yaak pah uh pawt dongah tekah citcai loh m'mah taengla ha thoeng tih mamih he rheprhep n'rhaem coeng,” a ti uh.
22 Då tok Ruben til ords og sagde: «Var det ikkje det eg sagde dykk, at de ikkje skulde fara so stygt med guten? Men de vilde ikkje høyra. Og sjå, no kjem hemnen for blodet hans!»
Te vaengah Reuben loh amih tea doo tih, “Nangmih taengah ka thui moenih a? Camoe te veet uh boeh ka ti lalahna ya uh pawt tih a thii han suk coeng he,” a ti nah.
23 Men dei visste ikkje at Josef skyna det; for han bruka tolk, når han tala med deim.
Tedae amih lakloah oldoeaom dongah Josephloh a yakming te amih loh ming uh pawh.
24 Og han snudde seg frå deim og gret. So kom han innåt deim att, og tala til deim, og han tok Simeon ifrå deim, og batt honom, so dei såg på det.
Te dongah Joseph loh amih taeng lamkah mael tiha rhah phoeiah amih taengla koep halo. Tedae amih tea voek phoeiah amih khui kah Simeon tea loh tih amamih kah mikhmuh aha khoh pah.
25 Sidan sagde Josef frå, at dei skulde fylla sekkjerne deira med korn og leggja pengarne åt kvar av deim att i sekken hans, og gjeva deim nista med på vegen. Og so vart gjort.
Tedae Josephloh a uen coeng dongah amih kah hnopai te canga sang thiluh. Te vaengah a tangka te khaw a tolkhui khuiah rhipa khueh ham khaw, amih hamte longpueng kah lampu khaw paek ham khaw, a saii pah.
26 So klyvja dei kornet på asni sine, og for sin veg.
Te dongah amamih kah cang te laak donglaa pom hang uh tih pahoi cet uh.
27 Men då ein av deim løyste upp klyvi si og vilde gjeva asnet for på kvilestaden, fekk han sjå pengarne sine: dei låg ovanpå i sekken hans.
Tedae rhaehim ah tah pakhat loh laak rhamcak loh ham a tolkhui tea hlam hatah a tangka te sungkoi kah a rhai ah lawta hmuh tarha.
28 Og han sagde med brørne sine: «Pengarne mine hev kome att! Sjå, her ligg dei i sekken min.» Då vart dei reint ille ved; dei såg på kvarandre og skalv, og sagde: «Kva er det Gud hev gjort mot oss her?»
Te dongah a manucarhoek taengah, “Kai kah sungkoi dongah kamah kah tangka koep ham mael bal he,” a tinah hatah amih lungbuei khaw mawt sut dongah lakueng uh tih a boeinaphung khat rhip loh, “Pathen loh mamih ham balaea saii he,” a ti uh.
29 So kom dei heim til Jakob, far sin, i Kana’ans-landet, og dei fortalde honom alt det som hadde hendt deim, og sagde:
Te dongah Kanaan kho kah a napa Jakob taenglaa pha uh vaengah amih taengah aka thoeng boeih te amah taengah puen uh.
30 «Mannen som råder der i landet, tala strengt til oss, og tok oss for folk som vilde njosna ut landet.
Tekah hlang, a kho kah boei te kaimih taengah rhaprhap cal tih kaimih tea kho kah longyam bangla n'khueh.
31 Då sagde me med honom: «Me er ærlege folk; me hev aldri vore njosnarar.
Tedae anih taengah, 'hmantangah kaimih he longyam la ka om moenih.
32 Me er tolv brør, alle sønerne åt far vår. Ein av oss er ikkje til lenger, og den yngste er endå heime hjå far vår i Kana’ans-landet.»
A pa kah a ca rhoek la ka boeinaphungah hlai nit ka lo uh dae pakhat om voelpawt tiha poeih ngawn tah tihnin ah khaw a pa neh Kanaan kho ah hmaih om,’ ka ti na uh.
33 Og mannen som råder der i landet, sagde med oss: «Dette vil eg hava til merke på at de er ærlege folk: Ein av dykk brør skal vera att hjå meg, og de andre kann taka med dykk det de treng til livberging for deim som heime er, og fara i vegen,
Tedae tekah hlang, a kho kah boei loh kaimih te, 'boeinaphung kah pakhat te kai taengahna caehtak uh tih te nente nangmihna thuem ka ming phoeiah na im kah aka lamlum ham caak khuen uh lamtah cet uh.
34 og so lyt de koma til meg att med yngste bror dykkar, so eg fær sjå at de ikkje er njosnarar, men ærlege folk. Då skal de få att bror dykkar, og de kann fara fritt kringum i landet.»»
Tedae na manaa poeih te kai taengah han khuen uh. Te daengah ni nangmihte longyamrhoek pawt tih na hmantang tila ka ming eh. Na manuca te nangmih taengla kan paek vetih khohmuen ah na thenpom uh bitni,’ a ti,” a ti uh.
35 Då dei so tømde sekkjerne sine, då fann kvar sitt pengeknyte i sekken sin; dei såg det både dei og far deira, at det var deira eigne pengeknyte, og vart fælne.
Te dongah amamih kah tolkhui te a kong uh hatah a tangka cunte tolkhui dongah rhip tarha om tih tangka cuna hmuhuhvaengah amamih long khaw a napa long khawa rhih uh.
36 Og Jakob, far deira, sagde med deim: «De gjer meg reint barnlaus; Josef er burte, og Simeon er burte, og no vil de taka Benjamin og ifrå meg; det kjem yver meg, alt dette.»
Te vaengah a napa Jakob loh amih te, “Kai taengah, Josephna hlong uh tih om voelpawh. Simeon khaw om voelpawh. Tahaeah Benjamin bal atah kai taengkah aka om boeih te lo loh ne,” a ti nah.
37 Då sagde Ruben med far sin: «Båe sønerne mine kann du drepa, kjem eg ikkje heim til deg att med honom! Gjev honom berre i mine hender! Eg skal hava honom heim att til deg.»
Te dongah Reuben loh a napa taengah, “Anihte namah taengla kan khuen pawt atah kai ca rhoi khaw ngawn mai. Ka kut dongah han tloeng lamtah kamah loh nang taengla kang khuen bit ni,” a ti nah tih a thui pah.
38 Men han svara: «Son min skal ikkje fara med dykk der ned. For bror hans er burte, og han er att åleine, og hender det honom nokor ulukka på den vegen de ferdast etter, so kjem de til å senda dei grå håri mine med sorg ned i nåheimen.» (Sheol h7585)
Tedae anih loh, “Ka cate a maya duek tih amah buenga sueng dongah nangmih taengla ha suntla boel saeh. Longpuengna caeh uh vaengah yoethae puei vetih kai sampok he saelkhui ah kothae la nan hla uh ve,” a ti nah. (Sheol h7585)
