2 Mosebok 32
1 Då folket såg at Moses drygde med å koma ned av fjellet, so flokka dei seg um Aron, og sagde med han: «Kom, gjer oss ein gud som kann ganga framfyre oss! For me veit ikkje kvar det hev vorte av denne Moses, som fylgde oss ut or Egyptarland.»
A IKE aku la na kanaka i ko Mose hookaulua ana i ka iho mai, mai ka mauna mai, akoakoa iho la na kanaka io Aarona la, olelo ae la ia ia, E ku oe, e hana i akua no kakou, i mea hele mamua o kakou: no ka mea, o ua Mose la, ke kanaka nana kakou i alakai mai nei, mai ka aina o Aigupita mai; aole kakou ike i kona wahi i lilo aku ai.
2 Då sagde Aron til deim: «Tak gullringarne som konorne og sønerne og døtterne dykkar hev i øyro, og kom til meg med deim!»
I mai la o Aarona ia lakou, E uhai oukou i na apo gula pepeiao, i na mea iloko o na pepeiao o ka oukou wahine, a me ka oukou keikikane, a me ka oukou kaikamahine, a e lawe mai io'u nei.
3 Då reiv alt folket gullringarne or øyro sine, og kom til Aron med deim.
Uhai iho la na kanaka a pau i na gula pepeiao, i na mea iloko o ko lakou pepeiao, a lawe mai io Aarona la.
4 Og Aron tok imot gullet, og støypte det um, og laga det med beitelen, so det vart som ein kalv. Då ropa dei: «Dette er guden din, Israel, han som fylgde deg ut or Egyptarland!»
Lawe iho la ia, mai ko lakou lima aku, a koli iho la ia mea i ke kila, a hana ae la i bipi keiki i hooheheeia; a olelo iho la lakou, Eia kou akua, e ka Iseraela, nana oe i lawe mai nei, mai ka aina o Aigupita mai.
5 Då Aron såg det, bygde han eit altar for honom, og ropa ut: «I morgon er det høgtid for Herren!»
A ike aku la o Aarona, hana iho la ia i kuahu imua i ke alo o ia mai; hea aku la o Aarona, i aku la, E, I apopo, he ahaaina na Iehova.
6 Dagen etter reis folket upp i otta, og ofra brennoffer, og bar fram takkoffer; sidan sette dei seg til å eta og drikka, og stod so upp att og gav seg til å leika.
A ia la iho, ala koke ae la lakou, a mohai aku la i mohaikuni, a lawe mai no hoi i mohaihoomalu; a noho iho la na kanaka e ai, a e inu, a ku ae la iluna e paani.
7 Då sagde Herren til Moses: «Skunda deg og gakk ned att! Folket ditt, som du fylgde ut or Egyptarland, hev fare stygt åt.
I mai la o Iehova ia Mose, O hele oe, e iho ilalo; ua hana hewa kou poe kanaka au i lawe mai ai, mai ka aina o Aigupita mai.
8 Dei var snøgge til å taka utav den vegen eg sagde dei skulde fylgja. No hev dei støypt seg ein gullkalv; den legg dei seg på kne for og ofrar til honom og ropar: «Dette er guden din, Israel, han som førde deg ut or Egyptarland!»
Ua huli koke ae lakou, mai ke ala aku a'u i kauoha aku ai ia lakou; ua hana lakou i bipi keiki i hooheheeia no lakou, ua hoomana lakou ia mea, a ua mohai hoi lakou ia ia, me ka i ana aku, E ka Iseraela e, eia kou akua, nana oe i lawe mai nei, mai ka aina o Aigupita mai.
9 «Eg hev havt auga med dette folket, » sagde Herren til Moses, «og set at det er eit hardkyndt folk.
I mai la o Iehova ia Mose, Ua ike no au i keia poe kanaka, aia hoi, he poe kanaka a-i oolea:
10 Lat meg no få råda, so vil eg sleppa harmen min laus, og gjera ende på deim, og sidan vil eg gjera deg til eit stort folk.»
Ano hoi, e ae mai oe ia'u, i wela loa ko'u huhu ia lakou, i hoopau wau ia lakou; a na'u no e hana aku ia oe i lahuikanaka nui.
11 Men Moses freista å blidka Herren sin Gud og sagde: «Herre, kvi vil du sleppa harmen din laus imot folket ditt, som du hev henta ut or Egyptarlandet med di store magt og di sterke hand?»
Nonoi aku la o Mose ma ke alo o Iehova, o kona Akua, i aku la, E Iehova, no ke aha la i wela ai kou huhu i kou poe kanaka au i lawe mai ai, mai ka aina o Aigupita mai, me ka mana nui, a me ka lima ikaika?
12 Skal då egyptarane få det å segja: «Det var ikkje for det gode han fylgde deim ut or landet; han vilde drepa deim i fjelli og rydja deim or verdi»? Døyv harmen som brenn i deg, og legg ned hemntankarne mot folket ditt.
No ke aha la e olelo mai ai ko Aigupita, me ka i ana mai, No ka hewa i lawe mai ai oia ia lakou, e pepehi ia lakou ma na mauna, a e luku aku ia lakou, mai ka maka aku o ka honua? E maliu mai oe mai ka wela mai o kou huhu, a e aloha mai oe no ka hewa e hiki mai ana i kou poe kanaka.
13 Kom i hug det du lova Abraham og Isak og Israel, tenarane dine, då du svor ved deg sjølv: «Eg vil auka ætti dykkar, so ho vert som stjernorne på himmelen, og heile dette landet som eg hev tala um, det vil eg gjeva etterkomarane dykkar; og dei skal eiga det i all æva.»»
E hoomanao oe ia Aberahama, ia Isaaka, ia Iseraela, i kau mau kauwa, i kou hoohiki ana ia lakou ma ou iho; i kau olelo ana mai ia lakou, E hoonui ana au i ka oukou ohana e like me na hoku o ka lani; a o keia aina a pau a'u i olelo ai, na'u no e haawi aku no ka oukou poe mamo, a e noho mau loa lakou ma ia aina.
14 Då angra Herren at han hadde lova folket sitt vondt.
Maliu mai la no o Iehova mai ka hoino mai ana i manao ai e hana mai i kona poe kanaka.
15 So gjekk Moses ned att av fjellet, og i handi hadde han dei tvo lovtavlorne, tavlor som var fullskrivne på båe sidor; alle stader var det skrive på deim.
Huli mai la o Mose, a iho mai la, mai ka mauna mai, aia hoi, maloko o kona lima na pohaku papa kanawai elua: ua palapalaia na papa ma na aoao elua, ua palapalaia no ma kahi aoao, a ma kahi aoao.
16 Og tavlorne dei var Guds eige arbeid, og skrifti ho var Guds eigi skrift, som var inngravi på tavlorne.
O ia mau papa ka ke Akua i hana'i, a o ka palapala, na ke Akua ka palapala, ua kahakahaia maloko o na papa.
17 Då Josva høyrde omen av folket som stima og ståka, so sagde han med Moses: «Eg høyrer stridsljod i lægret.»
A lohe o Iosua i ka walaau o kanaka i ko lakou uwauwa ana, i ae la ia ia Mose, He walaau kaua ka ma kahi e hoomoana'i.
18 «Dette er ikkje fagnadrop frå folk som vinn, og ikkje vådeskrik frå folk som fell; for meg lydest det som mangrøysta song, » svara Moses.
I mai la kela, Aole ia he leo no ka poe uwauwa lanakila, aole hoi ka leo o ka poe uwe i ke pio ana; aka o ka walaau mele ka'u e lohe nei.
19 Då dei kom næmare innåt lægret og fekk sjå gullkalven og dansarflokkarne, då vart Moses so harm, at han kasta tavlorne frå seg nedunder fjellet og slo deim sund.
A kokoke ia i hiki i kahi o lakou i hoomoana'i, ike aku la ia i ka bipi keiki, a me ka haa ana: ulu puni iho la ko Mose huhu, kiola aku la ia i na papa, mai kona lima aku, a naha iho la laua malalo iho o ka mauna.
20 Og han tok kalven som dei hadde gjort, og kasta honom på elden og mulde honom i smått, og strådde dusti på vatnet, og det let han Israels-folket drikka av.
Lawe iho la ia i ka bipi keiki a lakou i hana'i, a puhi aku la i ke ahi, a hoowali iho la a okaoka, a lulu aku la ia maluna o ka wai, a hoohainu aku la i na mamo a Iseraela i ka wai.
21 So sagde han med Aron: «Kva vondt hev dette folket gjort deg, sidan du laut føra deim upp i so stor ei synd?»
I aku la o Mose ia Aarona, Heaha ka mea a keia poe kanaka i hana'i ia oe, i hooili mai ai oe i keia hewa nui maluna o lakou.
22 «Ver ikkje vreid på meg, herre bror!» svara Aron. «Du veit kor gjenomvondt det er, dette folket.
I mai la o Aarona, Mai ulu puni mai ka huhu o kuu haku, ua ike no oe i ka poe kanaka, na paa lakou ma ke kolohe.
23 Dei sagde med meg: «Gjer oss ein gud som kann ganga framfyre oss! For me veit ikkje kvar det hev vorte av denne Moses, han som fylgde oss ut or Egyptarland.»
No ka mea, olelo mai lakou ia'u, E hana oe i na akua no kakou, e hele aku imua o kakou; no ka mea, o ua Mose nei, ke kanaka nana kakou i lawe mai nei, mai ka aina o Aigupita mai, aole kakou i ike i kona wahi i lilo aku ai.
24 Då sagde eg til deim: «Den som hev noko gull på seg, lyt taka det av seg!» So gav dei meg gullet, og eg kasta det i elden; då kom denne kalven fram.»
I aku la au ia lakou, O ka mea ia ia kekahi gula, e uhai oia ia mea. Haawi mai no hoi lakou ia'u: alaila hahao aku la au ia mea iloko o ke ahi, a puka mai la mawaho ua bipi keiki nei.
25 Då Moses såg at folket var agelaust - for Aron hadde mist agen yver deim, til spott for fiendarne -
A ike mai la o Mose i na kanaka, ua haunaele; (no ka mea, ua hoohaunaele o Aarona ia lakou i ka lukuia imua o ko lakou poe enemi: )
26 so gjekk han fram i lægerporten, og ropa: «Hit til meg alle Herrens menner!» Då flokka heile Levi-ætti seg um honom,
Alaila ku mai la o Mose ma ka puka o kahi a lakou i hoomoana'i, i mai la, Owai ka mea ma ko Iehova aoao? e hele mai ia io'u nei. A akoakoa pu mai la na mamo a pau a Levi io na la.
27 og han sagde til deim: «So segjer Herren, Israels Gud: «Spenn sverdet på dykk, alle mann! Gakk att og fram i lægret, frå port til port, og hogg ned for fote, både brør og vener og frendar!»»
I mai la ia ia lakou, Ke i mai nei o Iehova o ke Akua o Iseraela penei, E kau na kanaka a pau i na pahikaua a lakou ma ko lakou aoao, e hele ae lakou a hoi mai, ma kela ipuka a keia ipuka o kahi hoomoana, a e pepehi ke kanaka i kona hoahanau, a o ke kanaka i kona makamaka, a o ke kanaka i kona hoalauna.
28 Levi-sønerne gjorde som Moses sagde, og den dagen fall det av folket ikring tri tusund mann.
Hana iho la na mamo a Levi e like me ka olelo a Mose: a haule iho la ia lakou ia la na kanaka ekolu paha tausani.
29 For Moses sagde: «I dag lyt de vigja dykk åt Herren, um det so er med blodet av sønerne og brørne dykkar; so skal han i dag gjeva dykk si velsigning!»
No ka mea, ua olelo mai o Mose, E hoolaa oukou ia oukou iho no Iehova i keia la, o ke kanaka maluna o kana keiki a maluna o kona hoahanau; i hoomaikai mai kela ia oukou i keia la.
30 Dagen etter sagde Moses med folket: «De hev gjort ei stor synd. No vil eg stiga upp til Herren og beda um nåde for dykk.»
A ia la iho, i mai la o Mose i na kanaka, Ua lawehala loa oukou; ke pii aku nei no hoi au io Iehova la; e hana paha wau i mea e kalaia mai ai ko oukou hewa.
31 So gjekk Moses attende til Herren og sagde: «Ai ei, dette folket hev gjort ei stor synd: dei hev laga seg ein gud av gull.
Hoi aku la o Mose io Iehova la, i aku la, Auwe hoi, ua lawehala loa keia poe kanaka, a ua hana i akua gula no lakou.
32 Å gjev du kunde gløyma syndi deira! Kann du ikkje, so strjuk meg ut or boki di som du skriv i!»
Ano hoi, ina paha e kala mai oe i ko lakou hewa?; aka, i ole, ke nonoi aku nei au ia oe e holoi mai oe ia'u, mai ka buke au i palapala ai.
33 Då sagde Herren til Moses: «Den som syndar mot meg, honom stryk eg ut or boki mi.
I mai la o Iehova ia Mose, O ka mea i lawehala i ka'u, e holoi aku au ia ia, mai ka'u buke aku.
34 Gakk no du, og fylg folket dit som eg hev sagt deg! Sjå, engelen min skal ganga framfyre deg. Men når min time kjem, vil eg heimsøkja deim for syndi deira.»
No ia mea, o hele oe, e alakai ia poe kanaka i kahi a'u i olelo ai ia oe: aia hoi, e hele no ko'u anela mamua ou, aka hoi, i ko'u la e hoopai ai, e hoopai aku au i ko lakou hewa maluna o lakou.
35 Og Herren førde ulukka yver folket for di dei hadde gjort kalven, den som Aron laga åt deim.
Hahau mai la Iehova i na kanaka no ka lakou hana ana i ka bipi keiki a Aarona i hana'i.
