Predikerens 10
1 Eiterflugor set illtev og æsing i salven åt salvemakeren; ein grand dårskap veg meir enn visdom, meir enn æra.
Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
2 Vismanns-hug til retta gjeng, og dåre-hug til keiva.
Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
3 Og kvar helst dåren gjeng, tryt vitet hans, og han segjer frå til kvar og ein at han er ein dåre.
Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
4 Um hovdings vreide reiser seg mot deg, so gakk ikkje frå din post! For roleg åtferd hindrar mange synder.
Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
5 Det er ei ulukka som eg hev set under soli liksom eit mistak som kjem frå ein magthavar:
Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
6 Dårskapen er sett i høge sessar, og rikfolk lyt sitja lågt.
Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
7 Eg hev set trælar på hesteryggen og hovdingar ganga på sin fot som trælar.
Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
8 Den som grev ei grav, kann stupa nedi, og den som riv ein mur, kann ormen stinga.
Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
9 Den som bryt stein, kann få mein; den som høgg ved, kann koma ut i fåre.
Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
10 Når øksi ikkje bit og han ei slipar eggi, då lyt han bruka dess meir magt. Men visdomen veit å vøla til.
Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
11 Når ormen sting fyrr ein fær mana, hev manaren ingen fyremun.
Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
12 Ord av vismanns munn er gudlege, men lipporne på dåren gløyper honom sjølv.
Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
13 Dei fyrste ordi i hans munn er dårskap, og røda endar reint i arge vitløysa.
Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
14 Dåren brukar mange ord, endå ingen mann veit kva som henda skal, og kva som etter hans tid henda skal, kven kann segja honom det?
Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
15 Dåren møder seg med maset sitt, han som ikkje ein gong veit å gå til byen.
Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
16 Usælt er du land som hev eit barn til konge, og fyrstar som held etarlag um morgonen!
Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
17 Sælt er du land som hev ein adelboren konge, og fyrstar som held sine mål i rette tid på kara-vis og ei med fyll!
Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
18 Når leta rår, sig bjelkarne ned, og huset lek når henderne heng. -
Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
19 Til gaman held dei gilde, og vin gjev livet gleda, og pengar greider alt.
Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
20 Ikkje ein gong i tankarne må du banna ein konge, og ikkje i ditt sengrom banna ein rikmann. For himmelens fuglar ber ljoden burt, og dei fløygde melder din tala.
Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
