1 Kongebok 18
1 Ei lang tid deretter, det var tridje året, kom Herrens ord til Elia, soleis: «Gakk av stad og stig fram for Ahab, so skal eg sidan lata det regna yver jordi.»
过了许久，到第三年，耶和华的话临到以利亚说：“你去，使亚哈得见你；我要降雨在地上。”
2 Og Elia tok i veg og vilde stiga fram for Ahab. Men svolten var stor i Samaria.
以利亚就去，要使亚哈得见他。那时，撒马利亚有大饥荒；
3 Då kalla Ahab til seg Obadja, som var drottsete. Obadja ottast Herren av heil hug;
亚哈将他的家宰俄巴底召了来。（俄巴底甚是敬畏耶和华，
4 den gongen då Jezabel rudde ut Herrens profetar, hadde Obadja teke og gøymt hundrad profetar i tvo hellerar, femti mann i kvar heller, og sytt for deim med brød og vatn.
耶洗别杀耶和华众先知的时候，俄巴底将一百个先知藏了，每五十人藏在一个洞里，拿饼和水供养他们。）
5 Ahab sagde då til Obadja: «Far igjenom landet til alle vatskjeldor og bekkjer! Kann henda me kann finna gras, so me kann halda liv i hestar og muldyr og sleppa slagta noko av buskapen.»
亚哈对俄巴底说：“我们走遍这地，到一切水泉旁和一切溪边，或者找得着青草，可以救活骡马，免得绝了牲畜。”
6 Og dei skifte landet millom seg og for igjenom det; Ahab for ein veg for seg, og Obadja tok ein annan veg for seg.
于是二人分地游行，亚哈独走一路，俄巴底独走一路。
7 Då no Obadja var på ferdi, kom Elia til møtes med honom. Og han kjende honom og kasta seg å gruve og sagde: «Er du her, min herre Elia?»
俄巴底在路上恰与以利亚相遇，俄巴底认出他来，就俯伏在地，说：“你是我主以利亚不是？”
8 Han svara honom: «Ja; gakk og seg til herren din at Elia er her!»
回答说：“是。你去告诉你主人说，以利亚在这里。”
9 Då sagde han: «Kva hev eg forsynda meg med, sidan du vil gjeva tenaren din i handi på Ahab, so han kann taka livet av meg?
俄巴底说：“仆人有什么罪，你竟要将我交在亚哈手里，使他杀我呢？
10 So sant Herren, din Gud, liver, det finst ikkje det folk eller det rike utan at herren min hev sendt bod til det og leita etter deg; og når dei sagde: «Her er han ikkje, » so let han det riket eller det folket sverja på at dei ikkje kunde finna deg.
我指着永生耶和华—你的 神起誓，无论哪一邦哪一国，我主都打发人去找你。若说你没有在那里，就必使那邦那国的人起誓说，实在是找不着你。
11 Og no segjer du: «Gakk og seg herren din at Elia er her!»
现在你说，要去告诉你主人说，以利亚在这里；
12 Um det no gjeng so, når eg er gjengen ifrå deg, at Herrens Ande tek deg burt til ein stad eg ikkje kjennar, og eg like vel kjem til Ahab med bod um det, so drep han meg, når han ikkje finn deg. Og tenaren din hev då ottast Herren like frå ungdomen.
恐怕我一离开你，耶和华的灵就提你到我所不知道的地方去。这样，我去告诉亚哈，他若找不着你，就必杀我；仆人却是自幼敬畏耶和华的。
13 Hev dei ikkje fortalt deg, herre, kva eg gjorde då Jezabel drap Herrens profetar? Då gøymde eg hundrad mann av Herrens profetar i tvo hellerar, femti mann i kvar heller, og sytte for deim med brød og vatn.
耶洗别杀耶和华众先知的时候，我将耶和华的一百个先知藏了，每五十人藏在一个洞里，拿饼和水供养他们，岂没有人将这事告诉我主吗？
14 Og no segjer du: «Gakk og seg til herren din: Elia er her» - so at han få livet av meg.»
现在你说，要去告诉你主人说，以利亚在这里，他必杀我。”
15 Då sagde Elia: «So sant Herren, allhers drott, liver, han som hev meg i tenesta, so skal eg i dag stiga fram for kongen.»
以利亚说：“我指着所事奉永生的万军之耶和华起誓，我今日必使亚哈得见我。”
16 Obadja gjekk då til møtes med Ahab og fortalde dette med honom, og Ahab gjekk til møtes med Elia.
于是俄巴底去迎着亚哈，告诉他；亚哈就去迎着以利亚。
17 Då Ahab såg Elia, sagde Ahab til honom: «Er du her, du som dreg ulukka yver Israel?»
亚哈见了以利亚，便说：“使以色列遭灾的就是你吗？”
18 Han svara: «Det er ikkje eg som dreg ulukka yver Israel, men du og farshuset ditt, med di de hev vendt dykk frå Herrens bod og fylgt Ba’alarne.
以利亚说：“使以色列遭灾的不是我，乃是你和你父家；因为你们离弃耶和华的诫命，去随从巴力。
19 Men send no bod og lat heile Israel stemna saman til meg på Karmelfjellet, og like eins dei fire hundrad og femti Ba’als-profetarne og dei fire hundrad Asjera-profetarne som gjeng til bords hjå Jezabel!
现在你当差遣人，招聚以色列众人和事奉巴力的那四百五十个先知，并耶洗别所供养事奉亚舍拉的那四百个先知，使他们都上迦密山去见我。”
20 Og Ahab sende bod ikring til alle Israels-sønerne, og samla profetarne på Karmelfjellet.
亚哈就差遣人招聚以色列众人和先知都上迦密山。
21 Då steig Elia fram for folkemengdi og sagde: Kor lenge vil de halda på å halta til båe sidor? Er det Herren som er Gud, so ten honom; men er det Ba’al som er Gud, so ten honom!» Folket svara ikkje eit ord.
以利亚前来对众民说：“你们心持两意要到几时呢？若耶和华是 神，就当顺从耶和华；若巴力是 神，就当顺从巴力。”众民一言不答。
22 Då sagde Elia til folket: «Eg er no den einaste som er att av Herrens profetar; men Ba’als-profetarne er fire hundrad og femtimann.
以利亚对众民说：“作耶和华先知的只剩下我一个人；巴力的先知却有四百五十个人。
23 Lat oss no få tvo uksar, og lat deim velja seg ut den eine uksen og hogga honom i stykke og leggja honom på offerveden, men ikkje kveikja eld på, og eg skal laga til den andre uksen og leggja den på offerveden, men ikkje kveikja eld på.
当给我们两只牛犊，巴力的先知可以挑选一只，切成块子，放在柴上，不要点火；我也预备一只牛犊放在柴上，也不点火。
24 So kann de kalla på namnet åt dykkar gud, og eg skal kalla på Herrens namn. Og lat det då vera so, at den gud som då svarar med eld, han er Gud.» Heile folkemengdi svara: «Det framlegget er godt.»
你们求告你们神的名，我也求告耶和华的名。那降火显应的神，就是 神。”众民回答说：“这话甚好。”
25 Og Elia sagde til Ba’als-profetarne: «Vel dykk ut den eine av uksen og laga til den fyrst, etter di de er dei fleste, og ropa so på guden dykkar, men kveik ikkje eld på!»
以利亚对巴力的先知说：“你们既是人多，当先挑选一只牛犊，预备好了，就求告你们神的名，却不要点火。”
26 Då tok dei den uksen som han hadde gjeve deim, og laga honom til og ropa på Ba’al frå morgon til middag og sagde: «Ba’al, svara oss!» Men det kom ingen ljod, og ingen svara. Dei hinka kringum altaret som dei hadde sett upp.
他们将所得的牛犊预备好了，从早晨到午间，求告巴力的名说：“巴力啊，求你应允我们！”却没有声音，没有应允的。他们在所筑的坛四围踊跳。
27 Ved middagsleite tok Elia på å gjøra narr av deim og sagde: «Ropa med sterkare mål! For han er då Gud, må vita; han sit vel og grundar på eitkvart, eller og er han gjengen til sides eller er ute på ferd; eller kann henda han søv, då vaknar han vel.»
到了正午，以利亚嬉笑他们，说：“大声求告吧！因为他是神，他或默想，或走到一边，或行路，或睡觉，你们当叫醒他。”
28 Og dei ropa med sterkt mål og flengde seg med sverd og spjot som deira vis var, til dess blodet flaut nedetter deim.
他们大声求告，按着他们的规矩，用刀枪自割、自刺，直到身体流血。
29 Då det leid yver middag, rasa dei til fram imot grjonoffer-tidi; men det kom ingen ljod, og ingen svara, og ingen brydde seg um deim.
从午后直到献晚祭的时候，他们狂呼乱叫，却没有声音，没有应允的，也没有理会的。
30 Då sagde Elia til folkemengdi: «Kom hit til meg!» Og folkemengdi gjekk burt til honom. Då bygde han upp att Herrens altar, som hadde vorte nedrive.
以利亚对众民说：“你们到我这里来。”众民就到他那里。他便重修已经毁坏耶和华的坛。
31 Elia tok tolv steinar, etter talet på ættarne av Jakobs-sønerne, han som Herren hadde tala til soleis: «Israel skal namnet ditt vera.»
以利亚照雅各子孙支派的数目，取了十二块石头（耶和华的话曾临到雅各说：“你的名要叫以色列”），
32 Og av steinarne bygde han eit altar i Herrens namn, og grov ei veit umkring altaret um lag so stor som til tvo halvskjeppor sæde.
用这些石头为耶和华的名筑一座坛，在坛的四围挖沟，可容谷种二细亚，
33 So lagde han offerveden til rettes og hogg uksen i stykke og lagde han ovanpå veden.
又在坛上摆好了柴，把牛犊切成块子放在柴上，对众人说：“你们用四个桶盛满水，倒在燔祭和柴上”；
34 Og han sagde: «Fyll i fire krukkor med vatn, og aus det ut yver brennofferet og veden!» Og han sagde: «Gjer det ein gong til!» Og dei gjorde det andre gongen. Men han sagde: «Gjer det tridje gongen!» Og dei gjorde det tridje gongen.
又说：“倒第二次。”他们就倒第二次；又说：“倒第三次。”他们就倒第三次。
35 Vatnet flaut rundt umkring altaret, og han fyllte veiti med vatn.
水流在坛的四围，沟里也满了水。
36 Og ved grjonoffer-tidi steig Elia, profeten, fram og sagde: «Herre, Abrahams og Isaks og Israels Gud! Lat det verta ålkjent i dag at du er Gud i Israel, og at eg er tenaren din, og at eg hev gjort alt dette etter bod ifrå deg!
到了献晚祭的时候，先知以利亚近前来，说：“亚伯拉罕、以撒、以色列的 神，耶和华啊，求你今日使人知道你是以色列的 神，也知道我是你的仆人，又是奉你的命行这一切事。
37 Svara meg, Herre, svara meg, so dette folket kann få kjenna at du, Herre, er Gud, og vender hugen deira attende til deg!»
耶和华啊，求你应允我，应允我！使这民知道你—耶和华是 神，又知道是你叫这民的心回转。”
38 Då rann Herrens eld ned og åt upp brennofferet og veden og steinarne og moldi og sleikte upp vatnet som var i veiti.
于是，耶和华降下火来，烧尽燔祭、木柴、石头、尘土，又烧干沟里的水。
39 Og folkemengdi såg det, og dei kasta seg å gruve og sagde: «Det er Herren som er Gud! Det er Herren som er Gud!»
众民看见了，就俯伏在地，说：“耶和华是 神！耶和华是 神！”
40 Då sagde Elia til deim: «Tak Ba’als-profetarne, lat ingen av deim sleppa undan!» Og dei tok dem, og Elia styrde deim ned til Kisonbekken og let deim drepa der.
以利亚对他们说：“拿住巴力的先知，不容一人逃脱！”众人就拿住他们。以利亚带他们到基顺河边，在那里杀了他们。
41 Og Elia sagde til Ahab: «Far no upp att og et og drikk! For eg høyrer sus av regn.»
以利亚对亚哈说：“你现在可以上去吃喝，因为有多雨的响声了。”
42 Då for Ahab upp og vilde eta og drikka. Men Elia steig upp på toppen av Karmel, lutte seg ned mot jordi og lagde andlitet millom knei sine.
亚哈就上去吃喝。以利亚上了迦密山顶，屈身在地，将脸伏在两膝之中；
43 Og han sagde til drengen sin: «Gakk upp og skoda utåt havet!» Drengen gjekk upp og skoda ut, men sagde: «Eg ser ingenting.» Sju gonger bad han honom ganga upp att.
对仆人说：“你上去，向海观看。”仆人就上去观看，说：“没有什么。”他说：“你再去观看。”如此七次。
44 Då han so kom dit sjuande gongen, sagde han: «No ser eg det stig upp av havet ei liti sky; ho er ikkje større enn neven på ein mann.» Då sagde han: «Gakk upp og seg til Ahab: «Beit fyre og far ned, so ikkje regnet skal hefta deg!»»
第七次仆人说：“我看见有一小片云从海里上来，不过如人手那样大。”以利亚说：“你上去告诉亚哈，当套车下去，免得被雨阻挡。”
45 Og i ei handevending myrkna himmelen til med skyer og storm, og snart silregnde det. Men Ahab køyrde av stad og for til Jizre’el.
霎时间，天因风云黑暗，降下大雨。亚哈就坐车往耶斯列去了。
46 Og Herrens hand kom yver Elia, so at han sette livgjord ikring seg og sprang fyre Ahab like til Jizre’el.
耶和华的灵降在以利亚身上，他就束上腰，奔在亚哈前头，直到耶斯列的城门。
