1 Kongebok 18
1 Ei lang tid deretter, det var tridje året, kom Herrens ord til Elia, soleis: «Gakk av stad og stig fram for Ahab, so skal eg sidan lata det regna yver jordi.»
[預告旱災結束]過了許多時日，到了第三年，有上主的話傳於厄里亞說：「你去見阿哈布，我要在這地上降雨。」
2 Og Elia tok i veg og vilde stiga fram for Ahab. Men svolten var stor i Samaria.
厄里亞就去見阿哈布；那時，撒瑪黎雅正遭受嚴重的饑荒。
3 Då kalla Ahab til seg Obadja, som var drottsete. Obadja ottast Herren av heil hug;
阿哈布將自己的家宰敖巴狄雅召來，─敖巴狄雅原是一位很敬畏上主的人。
4 den gongen då Jezabel rudde ut Herrens profetar, hadde Obadja teke og gøymt hundrad profetar i tvo hellerar, femti mann i kvar heller, og sytt for deim med brød og vatn.
當依則貝耳殺害上主的先知時，他曾收留一百個先知，每五十人分藏在一個洞裏，私下供給他們飲食。─
5 Ahab sagde då til Obadja: «Far igjenom landet til alle vatskjeldor og bekkjer! Kann henda me kann finna gras, so me kann halda liv i hestar og muldyr og sleppa slagta noko av buskapen.»
阿哈布對敖巴狄雅說：「我們要走遍這地，到所有的水泉和小河那裏去，或許能找到一些青草，使騾馬生存，免得喪失許多牲畜。」
6 Og dei skifte landet millom seg og for igjenom det; Ahab for ein veg for seg, og Obadja tok ein annan veg for seg.
他們於是分地巡行；阿哈布獨自走了一條路，敖巴狄雅也獨自走了另一條路。敖巴狄雅遇厄里亞
7 Då no Obadja var på ferdi, kom Elia til møtes med honom. Og han kjende honom og kasta seg å gruve og sagde: «Er du her, min herre Elia?»
敖巴狄雅走路時，厄里亞恰巧遇見了他；敖巴狄雅認得他，便俯伏在地說：「你不就是我主厄里亞嗎﹖」
8 Han svara honom: «Ja; gakk og seg til herren din at Elia er her!»
厄里亞回答說：「是，你去告訴你的主人說：厄里亞在這裏。」
9 Då sagde han: «Kva hev eg forsynda meg med, sidan du vil gjeva tenaren din i handi på Ahab, so han kann taka livet av meg?
敖巴狄雅說：「我犯了什麼罪﹖你竟要將你的僕人交於阿哈布手中，讓他殺死我﹖
10 So sant Herren, din Gud, liver, det finst ikkje det folk eller det rike utan at herren min hev sendt bod til det og leita etter deg; og når dei sagde: «Her er han ikkje, » so let han det riket eller det folket sverja på at dei ikkje kunde finna deg.
我指著永生的上主，你的天主起誓：沒有一個民族，沒有一個國家，我的主上不派人去尋找你的；如果人們說：厄里亞不在我們這裏；他一定要叫那個國家和那個民族起誓說：實在他們沒有找到你。
11 Og no segjer du: «Gakk og seg herren din at Elia er her!»
現在你說：你去告訴你的主人說：厄里亞在這裏。
12 Um det no gjeng so, når eg er gjengen ifrå deg, at Herrens Ande tek deg burt til ein stad eg ikkje kjennar, og eg like vel kjem til Ahab med bod um det, so drep han meg, når han ikkje finn deg. Og tenaren din hev då ottast Herren like frå ungdomen.
我一離開你，上主的神把你帶到我所不知道的地方去；我若去告訴阿哈布，而他找不到你，啟不要殺死我﹖你的僕人自幼也是個敬畏上主得人啊!
13 Hev dei ikkje fortalt deg, herre, kva eg gjorde då Jezabel drap Herrens profetar? Då gøymde eg hundrad mann av Herrens profetar i tvo hellerar, femti mann i kvar heller, og sytte for deim med brød og vatn.
難道我主沒有聽說過：當依則耳殘殺上主的先知時，我所作的事﹖我曾隱藏一百個上主的先知，每五十人分藏在一個洞裏，由我供給他們飲食。
14 Og no segjer du: «Gakk og seg til herren din: Elia er her» - so at han få livet av meg.»
現在你說：你去告訴你的主人，厄里亞在這裏，他一定要殺我! 」
15 Då sagde Elia: «So sant Herren, allhers drott, liver, han som hev meg i tenesta, so skal eg i dag stiga fram for kongen.»
厄里亞說：「我指著我所服侍的萬軍的永生上主起誓：今天我一定要叫阿哈布看見我。」阿哈布和厄里亞見面
16 Obadja gjekk då til møtes med Ahab og fortalde dette med honom, og Ahab gjekk til møtes med Elia.
敖巴狄雅於是前去會見阿哈布，告訴他這消息，阿哈布就去迎接厄里亞。
17 Då Ahab såg Elia, sagde Ahab til honom: «Er du her, du som dreg ulukka yver Israel?»
阿哈布一見厄里亞，就對他說：「叫以色列遭難的人，不就是你嗎﹖」
18 Han svara: «Det er ikkje eg som dreg ulukka yver Israel, men du og farshuset ditt, med di de hev vendt dykk frå Herrens bod og fylgt Ba’alarne.
厄里亞答說：「不是我叫以色列遭難，而是你和你的父家，因為你們拋棄了上主的誡命，歸順了巴耳邪神。
19 Men send no bod og lat heile Israel stemna saman til meg på Karmelfjellet, og like eins dei fire hundrad og femti Ba’als-profetarne og dei fire hundrad Asjera-profetarne som gjeng til bords hjå Jezabel!
現在，你派人去召集全以色列人，同受依則貝耳供養的那四百五十個巴耳的先知，【及那四百個阿舍辣的先知，】上加爾默耳山，到我跟前來。」
20 Og Ahab sende bod ikring til alle Israels-sønerne, og samla profetarne på Karmelfjellet.
阿哈布便派人召集了所有的以色列子民，聚集了那些先知，一起到了加爾默耳山上。厄里亞與假先知比試
21 Då steig Elia fram for folkemengdi og sagde: Kor lenge vil de halda på å halta til båe sidor? Er det Herren som er Gud, so ten honom; men er det Ba’al som er Gud, so ten honom!» Folket svara ikkje eit ord.
厄里亞走向全體民眾面前說：「你們搖擺不定，模稜兩可，要到幾時呢﹖如果上主是天主，你們就應該隨從上主；如果巴耳是天主，就該隨從巴耳。」人民一句話也不回答。
22 Då sagde Elia til folket: «Eg er no den einaste som er att av Herrens profetar; men Ba’als-profetarne er fire hundrad og femtimann.
厄里亞對人民說：「上主的先知指剩下我一個人了，巴耳的先知卻有四百五十人。
23 Lat oss no få tvo uksar, og lat deim velja seg ut den eine uksen og hogga honom i stykke og leggja honom på offerveden, men ikkje kveikja eld på, og eg skal laga til den andre uksen og leggja den på offerveden, men ikkje kveikja eld på.
請給我們牽兩隻公牛犢來；他們可任選一隻，剖分成塊，放在木柴上，不要點火；我也照樣預備另一隻，放在木柴上，也不點火。
24 So kann de kalla på namnet åt dykkar gud, og eg skal kalla på Herrens namn. Og lat det då vera so, at den gud som då svarar med eld, han er Gud.» Heile folkemengdi svara: «Det framlegget er godt.»
你們呼求你們神的名字，我也呼求上主的名字：那降火顯示應允的神，就是真神。」民眾回答說：「你這話說得很好! 」
25 Og Elia sagde til Ba’als-profetarne: «Vel dykk ut den eine av uksen og laga til den fyrst, etter di de er dei fleste, og ropa so på guden dykkar, men kveik ikkje eld på!»
厄里亞對巴耳的先知們說：「因為你們人數眾多，你們應該先挑選一隻牛犢，準備好，然後呼求你們神的名字，只是不要點火。」
26 Då tok dei den uksen som han hadde gjeve deim, og laga honom til og ropa på Ba’al frå morgon til middag og sagde: «Ba’al, svara oss!» Men det kom ingen ljod, og ingen svara. Dei hinka kringum altaret som dei hadde sett upp.
他們即將人給他們的公牛犢牽來，預備好，從早晨直到中午呼求巴耳的名字說：「巴耳，應允我們罷! 」但是沒有聲音，也沒有答應的。他們就在自己所築的祭壇旁，跪下又起來，跳個不停。
27 Ved middagsleite tok Elia på å gjøra narr av deim og sagde: «Ropa med sterkare mål! For han er då Gud, må vita; han sit vel og grundar på eitkvart, eller og er han gjengen til sides eller er ute på ferd; eller kann henda han søv, då vaknar han vel.»
到了中午，厄里亞嘲弄他們說：「你們再高聲喊叫，因為他是神，或者他正在沉思冥想，或者它暫時隱退，或者正在外旅行，或者他正在睡覺，必須把他叫醒。」
28 Og dei ropa med sterkt mål og flengde seg med sverd og spjot som deira vis var, til dess blodet flaut nedetter deim.
他們遂更高聲喊叫，照他們的習慣，用刀用槍割傷自己，直到全身流出血來。
29 Då det leid yver middag, rasa dei til fram imot grjonoffer-tidi; men det kom ingen ljod, og ingen svara, og ingen brydde seg um deim.
過了中午，他們仍繼續狂喊亂叫，直到晚祭的時候，但仍然沒有聲音，也沒有答應的，也沒有理會。
30 Då sagde Elia til folkemengdi: «Kom hit til meg!» Og folkemengdi gjekk burt til honom. Då bygde han upp att Herrens altar, som hadde vorte nedrive.
厄里亞對全你人民說：「你們到我這裏來。」全體人民便都到他那裏去；厄里亞立即重修了已經坍塌了的上主的祭壇；
31 Elia tok tolv steinar, etter talet på ættarne av Jakobs-sønerne, han som Herren hadde tala til soleis: «Israel skal namnet ditt vera.»
依照雅各伯子孫的支派數目，取了十二塊石頭，─這雅各伯就是上主曾對他說過：「你的名字要叫以色列。」─
32 Og av steinarne bygde han eit altar i Herrens namn, og grov ei veit umkring altaret um lag so stor som til tvo halvskjeppor sæde.
用這些石頭，為上主的名築成一座祭壇，在祭壇四周作了一個水溝，可容二「色阿」穀種。
33 So lagde han offerveden til rettes og hogg uksen i stykke og lagde han ovanpå veden.
把木柴放好，將牛犢剖分成塊，放在木柴上，
34 Og han sagde: «Fyll i fire krukkor med vatn, og aus det ut yver brennofferet og veden!» Og han sagde: «Gjer det ein gong til!» Og dei gjorde det andre gongen. Men han sagde: «Gjer det tridje gongen!» Og dei gjorde det tridje gongen.
然後吩咐說：「盛滿四桶水，倒在全燔祭和木柴上! 」他們就這樣做了。他又吩咐說：「再倒一次! 」他們就再倒了一次；他再吩咐說：「倒第三次! 」他們就倒了第三次；
35 Vatnet flaut rundt umkring altaret, og han fyllte veiti med vatn.
水沿祭壇四周奔流，溝裏滿了水。
36 Og ved grjonoffer-tidi steig Elia, profeten, fram og sagde: «Herre, Abrahams og Isaks og Israels Gud! Lat det verta ålkjent i dag at du er Gud i Israel, og at eg er tenaren din, og at eg hev gjort alt dette etter bod ifrå deg!
到了要奉獻晚祭的時候，厄里亞先知走近前來說：「上主，亞巴郎、依撒格和以色列的天主，求你今天使人知道：你是以色列的天主，我是你的僕人，是奉你的命作這一切事。
37 Svara meg, Herre, svara meg, so dette folket kann få kjenna at du, Herre, er Gud, og vender hugen deira attende til deg!»
上主，求你應允我，應允我! 使這人民知道你上主，是真天主，是你叫他們心回意轉。」
38 Då rann Herrens eld ned og åt upp brennofferet og veden og steinarne og moldi og sleikte upp vatnet som var i veiti.
於是上主的火降下，焚盡了全燔祭、柴木、石頭和塵土，也燒乾了溝中的水。
39 Og folkemengdi såg det, og dei kasta seg å gruve og sagde: «Det er Herren som er Gud! Det er Herren som er Gud!»
全體人民見了，都俯伏在地說：「雅威是天主，雅威是天主!」
40 Då sagde Elia til deim: «Tak Ba’als-profetarne, lat ingen av deim sleppa undan!» Og dei tok dem, og Elia styrde deim ned til Kisonbekken og let deim drepa der.
厄里亞對民眾說：「你們捉住巴耳的先知，不要讓他們走脫一個! 」民眾立即捉住他們。厄里亞帶他們下到克雄小河旁，在那裏將他們全部殺掉。天降大雨
41 Og Elia sagde til Ahab: «Far no upp att og et og drikk! For eg høyrer sus av regn.»
厄里亞對阿哈布說：「你上去吃喝罷! 因為已聽到大雨的怒號聲。」
42 Då for Ahab upp og vilde eta og drikka. Men Elia steig upp på toppen av Karmel, lutte seg ned mot jordi og lagde andlitet millom knei sine.
阿哈布就上去吃喝，厄里亞卻上了加爾默耳山頂，跪伏在地，將臉放在兩膝之間。
43 Og han sagde til drengen sin: «Gakk upp og skoda utåt havet!» Drengen gjekk upp og skoda ut, men sagde: «Eg ser ingenting.» Sju gonger bad han honom ganga upp att.
以後，對自己的僕人說：「你上去，朝海那邊觀看! 」僕人就上去觀看，說：「什麼也沒有。」厄里亞說：「你來回觀看七次! 」他就去了七次。
44 Då han so kom dit sjuande gongen, sagde han: «No ser eg det stig upp av havet ei liti sky; ho er ikkje større enn neven på ein mann.» Då sagde han: «Gakk upp og seg til Ahab: «Beit fyre og far ned, so ikkje regnet skal hefta deg!»»
第七次僕人說：「看，有一片雲彩，小得像手掌那麼大，從海上升起來了。」厄里亞說：「你上去告訴阿哈布說：快套車下去，免得被雨阻止! 」
45 Og i ei handevending myrkna himmelen til med skyer og storm, og snart silregnde det. Men Ahab køyrde av stad og for til Jizre’el.
轉瞬之間，天空因風雲變為昏黑，落下大雨；阿哈布上車去了依次勒耳。
46 Og Herrens hand kom yver Elia, so at han sette livgjord ikring seg og sprang fyre Ahab like til Jizre’el.
上主的手臨於厄里亞身上，他就束上腰，跑在阿哈布前頭，直到依次勒耳的城門口。
