1 Kongebok 10

1 Då dronningi i Saba fekk høyra gjetordet um Salomo og det han hadde gjort for Herrens namn, kom ho og vilde røyna honom med djupe gåtor.

BAWIPA e min dawk Solomon e kamthang hah Sheba ram e siangpahrangnu ni a thai toteh, lawk karunaw pacei hane hoi tanouk hanelah a tho.

2 Ho kom til Jerusalem med eit ovstort fylgje, med kamelar som var klyvja med kryddor og gull i store mengder og glimesteinar, og då ho var komi til Salomo, lagde ho fram for honom alt det ho hadde på hjarta.

Hmuitui a phunkuep hoi sui moikapap, talung phu kaawmnaw ka phawt e kalauknaw hoi a tho. Jerusalem kho dawk Solomon siangpahrang koe a pha toteh, a lung dawk kaawm e hah koung a pâpho.

3 Men Salomo gav henne svar på alle spurningarne hennar. For honom var ingenting dult, som han ikkje kunde svara på.

Lawk a pacei e pueng Solomon ni a dei thai hoeh e, a phi thai hoeh e, a thai panuek hoeh e buet touh hai awm hoeh.

4 Då dronningi frå Saba såg all Salomos visdom og såg huset han hadde bygt,

Sheba siagpahrangnu ni Solomon siangpahrang e lungangnae pueng thoseh, im a sak e thoseh,

5 og retterne på bordet hans, og korleis hirdmennerne hans sat der, og korleis tenarane hans varta upp og var klædde, og skjenkjarsveinarne hans og den uppgangen som han hadde til Herrens hus, då vart ho reint ifrå seg.

a caboi dawk ca hane rawcanaw, thaw katawknaw e oang thoseh, a kamthoup awh e thoseh, manang kapoenaw hoi BAWIPA im dawk a poe e hmaisawi thuengnae naw thoseh a hmu toteh, kângairu lahoi sut ao.

6 Og ho sagde til kongen: «So var det då sant det ordet eg høyrde i landet mitt um deg og um visdomen din!

Napui ni siangpahrang koevah, na lungangnae kamthang ka ram koehoi ka thai e heh atang bokheiyah.

7 Eg kunde ikkje tru det dei sagde fyrr eg sjølv kom og fekk sjå det med mine eigne augo; ikkje helvti hev dei fortalt meg, det ser eg no; i visdom og vyrdnad gjeng du yver det gjetordet eg hev høyrt um deg.

Hateiteh, kama ka tho toteh, ka mit ni a hmue hoehnahlan teh hote lawk hah ka yuem hoeh. Atuteh, ka thai tangcoung e a tangawn boehai na dei pouh hoeh. Nange lungangnae hoi na hnopai teh ka thai e hlak puk a tapuet.

8 Sæle er mennerne dine, sæle er desse tenarane dine, som stødt fær standa framfyre deg og høyra visdomen din.

Na hmalah pou kaawm awh niteh, lungangnae ka thai e na taminaw hoi na sannaw teh a yawhawi awh.

9 Lova vere Herren, din Gud, som hadde hugnad i deg og sette deg på Israels kongsstol! For di Herren elskar Israel alle dagar, sette han deg til konge, so du kann skipa rett og rettferd.»

Nange lathueng a lunghawi awh teh, BAWIPA Cathut, Isarel bawitungkhung dawk katahungsakkung teh pholennae lah awm seh. Bangkongtetpawiteh, BAWIPA ni Isarel a lungpataw yungyoe. Hatdawkvah, yuemkamcu hoi kalan lah lawkceng hanelah siangpahrang lah na rawi awh e doeh telah atipouh.

10 So gav ho kongen tri hundrad våger gull og kryddor i store mengder og glimesteinar; so stor mengd av kryddor som den dronningi frå Saba gav kong Salomo, hev aldri vorte innførd sidan.

Siangpahrang koe sui talen 120 hoi hmuitui moikapap hoi talung phu kaawmnaw hah a poe. Sheba siangpahrangnu ni siangpahrang Solomon a poe e patet e hmuitui bout tâcawt hoeh toe.

11 Då skipi til Hiram henta gull frå Ofir, tok dei og med almuggim-tre i stor mengd og dyre steinar frå Ofir.

Khiram long hoi Ophir kho lahoi sui ka phawt e ni hai Ophir kho hoi Almuk thing moikapap hoi talung aphu kaawm hah a phu awh.

12 Av almuggim-treet fekk kongen tillaga handrid til Herrens hus og til huset åt kongen, og like eins cithrar og harpor til songarane; so mykje almuggim-tre hev aldri vore innført eller set sidan til denne dag.

Siangpahrang ni Almuk thing hah BAWIPA e im hoi siangpahrang im tungdum nahane hoi la kasaknaw hane ratoung, vovit sak nahane totouh a hno. Hot patetlae Almuk thing teh bout thokhai awh hoeh toe. Sahnin totouh kamphawng hoeh.

13 Og kong Salomo gav dronningi frå Saba alt det ho hadde hug på, og bad um, umfram det han gav henne i samhøve med Salomos kongelege vyrdnad. So snudde ho heim att til sitt land, ho sjølv og tenarane hennar.

Siangpahrang Solomon ni lungthonae lahoi a poe e hloilah Solomon ni Sheba siangpahrangnu teh a ngai e hoi a hei e pueng a poe. Hottelah hoi ama hoi a sannaw hoi amae ram koelah a ban.

14 Det gullet som kom inn til Salomo på eit år, vog sekstan hundrad og seks og seksti våger,

Solomon koe kum touh dawk e sui ka kâen e a khing talen 666 touh a pha.

15 og då var ikkje medrekna det som kom inn frå kjøpmennerne og av kræmarhandelen og frå alle kongarne i Arabia og frå jarlarne i landet.

Hetheh hno kayawtnaw, leng kamawngnaw, Arabia siangpahrangnaw ukkung bawinaw koehoi e a poe e hai ao rah.

16 Og kong Salomo let gjera tvo hundrad store skjoldar av uthamra gull - seks hundrad lodd gull gjekk med til kvar skjold -

Solomon ni kalen e saiphei 200 touh dei e sui hoi a sak nah, buet touh hanelah sui shekel 600 touh a hno.

17 og tri hundrad små skjoldar av uthamra gull - eit hundrad og åtteti lodd gull gjekk med til kvar skjold - og kongen sette deim upp i Libanonskoghuset.

Dei e sui saiphei 300 touh hai a sak. Saiphei buet touh dawk sui mina kathum touh, hotnaw hah siangpahrang ni Lebanon ratu thung e thing hoi a sak e im dawk a hruek.

18 Kongen let og gjera ein stor kongsstol av flisbein og klædde honom med skirt gull.

Siangpahrang ni kasaino hoi bawitungkhung kalenpounge a sak teh, suitui hoi a pathoup.

19 Kongsstolen hadde seks stig, og ryggstydi på kongsstolen var avrunda ovantil; på båe sidor av sætet var der armar, og attmed armarne stod tvo løvor;

Bawitungkhung dawk luennae lakhout 6 touh ao teh, a hnuklah a kâkalup. Bawitungkhung avangvanglah kut toungnae ao teh, kut toungnae teng vah sendek kahni touh a kangdue.

20 og tolv løvor stod det på dei seks stigi, på båe sidor. Maken til dette var ikkje laga i noko kongerike.

Lakhout coung taruk touh e a van vah, avangvanglah sendek 12 touh a kangdue. Hot patetlae tungkhung teh apie ram dawk hai awm hoeh.

21 Alle drykkjestaupi åt kong Salomo var av gull, og alle gognerne i Libanonskoghuset var og av skirt gull; sylv fanst det ikkje; det var ikkje rekna for noko i Salomos dagar.

Solomon ni a neinae manang pueng hoi Lebanon ratu thung e thing hoi sak e im dawk a hno e manang pueng teh, ngun manang nahoeh, suimanang seng doeh. Solomon se nah ngun hah banglahai noutna awh hoeh.

22 For kongen hadde sine Tarsis-skip på havet attåt floten til Hiram. Ein gong tridje kvart år kom Tarsis-skipi heim og hadde med seg gull og sylv, og filsbein og apor og påfuglar.

Siangpahrang ni tui dawk hno a yonae long hoi Khiram siangpahrang e long hoi reirei a patoun. Kum thum touh dawk vai touh Tarshish e long teh bout a ban. Sui, ngun, kasaino, kalainaw, awtawnaw a phu awh.

23 Kong Salomo vart større enn alle kongar på jordi i rikdom og visdom.

Siangpahrang Solomon ni talai van e siangpahrang pueng hah bawinae koe lahoi lungangnae koe lah koung a tapuet.

24 Folk frå alle land vitja Salomo og vilde høyra visdomen hans, som Gud hadde lagt i hjarta hans.

Solomon e a lungthin dawk Cathut ni a hruek pouh e lungangnae hah Talai tami pueng ni a thai awh hanelah Solomon koe ouk a tho awh.

25 Og då hadde kvar og ein av desse med seg gåvor: ymse ting av sylv og gull, klæde og våpn, kryddor, hestar og muldyr. Soleis gjekk det år etter år.

Lengkaleng ka tho e naw ni suimanang, ngunmanang, khohna, tarantuknae puengcang, hmuitui phunkuep, marang, la naw hah kum tangkuem a poe awh.

26 Salomo samla stridsvogner og hestfolk, so han hadde fjortan hundrad stridsvogner og tolv tusund hestfolk; og deim gav han læger i vognbyarne og i Jerusalem hjå kongen sjølv.

Solomon ni rangleng hoi marang kâcuinaw a pâkhueng teh, rangleng 1,400 touh hoi marangransanaw 12,000 touh a tawn. Hotnaw teh, rangleng a hrueknae khonaw hoi Jerusalem siangpahrang a onae koe ao sak awh.

27 Og kongen gjorde sylvet i Jerusalem so vanleg som stein og cedertre som morberfiketre i låglandet.

Siangpahrang ni Jerusalem kho dawk ngun hah talung patetlah thoseh, Sidar thingnaw hah a yawn dawk e thailahei kungnaw patetlah thoseh apap sak.

28 Og hestarne som Salomo fekk seg, førde han inn frå Egyptarland; ein flokk kjøpmenner hjå kongen henta ei viss mengd til ein fastsett pris.

Solomon ni a tawn e marangnaw teh, Izip ram, Keveh kho lahoi a thokhai e naw doeh. Siangpahrang e hno kayawtnaw ni Keveh kho lahoi a thokhai awh teh tangka hoi a ran awh e doeh.

29 Kvar vogn som vart henta upp og utførd frå Egyptarland, kosta seks hundrad lodd sylv, og kvar hest eit hundrad og femti. På same vis vart dei, med deira hjelp, utførde til alle kongarne hjå hetitarne og i Syria.

Izip ram lahoi leng buet touh hah ngun shekel 600 hoi thoseh, marang buet touh hah ngun shekel 150 hoi thoseh pou a yo awh. Hot patetlah Hit siangpahrang hoi Siria siangpahrangnaw koe Izip marang hoi lengnaw ouk a kâthungkhai.