Salomos Ordsprog 30

1 Agurs, Jakes sønns ord og utsagn. Så talte mannen til Itiel, til Itiel og Ukkal:

Misemo ya Aguri mwana wa Yake, usia: Huyu mtu alimwambia Ithieli, naam, kwa Ithieli na kwa Ukali:

2 Jeg er for ufornuftig til å kalles menneske; manns forstand har jeg ikke.

“Mimi ni mjinga kuliko wanadamu wote; sina ufahamu wa kibinadamu.

3 Jeg har ikke lært visdom og har ikke kunnskap om den Hellige.

Sijajifunza hekima, wala sina maarifa ya kumjua yeye Aliye Mtakatifu.

4 Hvem fór op til himmelen og fór ned? Hvem samlet været i sine never? Hvem bandt vannet i et klæde? Hvem satte alle jordens grenser? Hvad er hans navn, og hvad er hans sønns navn? Du vet det jo.

Ni nani ameshapanda mbinguni na kushuka? Ni nani ameshakusanya upepo kwenye vitanga vya mikono yake? Ni nani ameshafungia maji kwenye nguo yake? Ni nani ameimarisha miisho yote ya dunia? Jina lake ni nani, na mwanawe anaitwa nani? Niambie kama unajua!

5 Alt Guds ord er rent; han er et skjold for dem som tar sin tilflukt til ham.

“Kila neno la Mungu ni kamilifu; yeye ni ngao kwa wale wanaomkimbilia.

6 Legg ikke noget til hans ord, forat han ikke skal straffe dig, og du stå som en løgner!

Usiongeze kwenye maneno yake, ama atakukemea na kukuthibitisha kuwa mwongo.

7 To ting beder jeg dig om, nekt mig dem ikke, før jeg dør:

“Ninakuomba vitu viwili, Ee Bwana; usininyime kabla sijafa:

8 La falskhet og løgnens ord være langt borte fra mig! Gi mig ikke armod og heller ikke rikdom! La mig ete mitt tilmålte brød,

Uutenge mbali nami udanganyifu na uongo; usinipe umaskini wala utajiri, bali unipe chakula cha kunitosha kila siku.

9 forat jeg ikke når jeg blir mett, skal fornekte dig og si: Hvem er Herren? og ikke når jeg blir fattig, stjele og forbanne min Guds navn!

Nisije nikawa na vingi vya kuzidi nikakukana na kusema, ‘Bwana ni nani?’ Au nisije nikawa maskini nikaiba, nami nikaliaibisha jina la Mungu wangu.

10 Baktal ikke en tjener for hans herre, forat han ikke skal banne dig, og du dra skyld over dig!

“Usimchongee mtumishi kwa bwana wake, asije akakulaani, ukapatilizwa kwalo.

11 Der er en ætt som banner sin far og ikke velsigner sin mor,

“Wako watu wale ambao huwalaani baba zao na wala hawawabariki mama zao;

12 en ætt som er ren i sine egne øine og dog ikke har tvettet sig for sitt eget skarn,

wale ambao ni safi machoni pao wenyewe kumbe hawakuoshwa uchafu wao;

13 en ætt - hvor stolte er ikke dens øine, og dens øielokk, hvor hever de sig ikke! -

wale ambao daima macho yao ni ya kiburi, ambao kutazama kwao ni kwa dharau;

14 en ætt hvis tenner er sverd, og hvis jeksler er kniver, som eter arminger ut av landet og fattige ut av menneskenes tall.

wale ambao meno yao ni panga na ambao mataya yao yamewekwa visu kuwaangamiza maskini katika nchi, na wahitaji kutoka miongoni mwa wanadamu.

15 Blodiglen har to døtre: Gi hit! Gi hit! Der er tre som aldri blir mette, fire som aldri sier: Nok!

“Mruba anao binti wawili waliao, ‘Nipe! Nipe!’ “Kuna vitu vitatu visivyotosheka kamwe, naam, viko vinne visivyosema, ‘Yatosha!’:

16 Det er dødsriket og det ufruktbare morsliv, jorden, som aldri blir mett av vann, og ilden, som aldri sier: Nok! (Sheol h7585)

Ni kaburi, tumbo lisilozaa, nchi isiyoshiba maji kamwe, na moto, usiosema kamwe, ‘Yatosha!’ (Sheol h7585)

17 Et øie som spotter far og forakter lydighet mot mor, det skal ravnene ved bekken hakke ut, og ørneunger skal ete det.

“Jicho lile limdhihakilo baba, lile linalodharau kumtii mama, litangʼolewa na kunguru wa bondeni, litaliwa na tai.

18 Det er tre ting som er mig for underlige, og fire som jeg ikke skjønner:

“Kuna vitu vitatu vinavyonishangaza sana, naam, vinne nisivyovielewa:

19 Ørnens vei på himmelen, ormens vei over stenen, skibets vei på havet og en manns vei til en jomfru.

Ni mwendo wa tai katika anga, mwendo wa nyoka juu ya mwamba, mwendo wa meli katika maji makuu ya bahari, nao mwendo wa mtu pamoja na msichana.

20 Slik bærer en horkvinne sig at: Hun eter og tørker sin munn og sier: Jeg har ikke gjort noget ondt.

“Huu ndio mwendo wa mwanamke mzinzi, hula akapangusa kinywa chake na kusema, ‘Sikufanya chochote kibaya.’

21 Under tre skjelver jorden, og under fire kan den ikke holde ut:

“Kwa mambo matatu nchi hutetemeka, naam, kwa mambo manne haiwezi kuvumilia:

22 under en træl når han blir konge, og en dåre når han blir mett av brød,

Mtumwa awapo mfalme, mpumbavu ashibapo chakula,

23 under en forsmådd kvinne når hun blir gift, og en tjenestepike når hun arver sin frue.

mwanamke asiyependwa aolewapo, naye mtumishi wa kike achukuapo nafasi ya bibi yake.

24 Det er fire som er små på jorden og allikevel overvettes vise:

“Vitu vinne duniani vilivyo vidogo, lakini vina akili nyingi sana:

25 Maurene er ikke noget sterkt folk, og enda lager de sin føde om sommeren;

Mchwa ni viumbe wenye nguvu ndogo, hata hivyo hujiwekea akiba ya chakula chao wakati wa kiangazi.

26 fjellgrevlingene er ikke noget kraftig folk, og enda bygger de sitt hus i berget;

Pelele ni viumbe vyenye uwezo mdogo hata hivyo hujitengenezea nyumba zao kwenye miamba.

27 gresshoppene har ingen konge, og enda drar de alle ut, skare efter skare;

Nzige hawana mfalme, hata hivyo huenda pamoja vikosi vikosi.

28 firfislen kan du gripe med hendene, og allikevel finnes den i kongelige palasser.

Mjusi anaweza kushikwa kwa mkono, hata hivyo huonekana katika majumba ya kifalme.

29 Det er tre som skrider vakkert frem, og fire som har en vakker gang:

“Viko vitu vitatu ambavyo vinapendeza katika mwendo wao, naam, vinne ambavyo hutembea kwa mwendo wa madaha:

30 Løven, som er en helt blandt dyrene, og som ikke vender om for nogen,

simba, mwenye nguvu miongoni mwa wanyama, asiyerudi nyuma kwa chochote;

31 hesten med gjord om lendene, bukken, og en konge i spissen for sitt folk.

jogoo atembeaye kwa maringo, pia beberu, naye mfalme pamoja na jeshi lake lililomzunguka.

32 Har du vært så uforstandig at du har ophøiet dig, eller har du tenkt på ondt, da legg hånden på din munn!

“Ikiwa umefanya upumbavu na ukajitukuza mwenyewe, au kama umepanga mabaya, basi funika mdomo wako na mkono wako.

33 For trykk på melk gir smør, og trykk på nese gir blod, og trykk på vrede gir trette.

Kwa maana kama vile kusukasuka maziwa hutoa siagi, na pia kule kufinya pua hutoa damu, kadhalika kuchochea hasira hutokeza ugomvi.”