Salomos Ordsprog 26

1 Som sne om sommeren og som regn i høsttiden, slik høver ære for en dåre.

Som snø um sumaren og regn i skurden, so høver ikkje æra for ein dåre.

2 Som spurven i fart, som svalen i flukt, slik er det med en uforskyldt forbannelse - den rammer ikke.

Som sporven flaksar burt og svala flyg, so råkar ikkje grunnlaus forbanning.

3 Svepe for hesten, tømme for asenet, og kjepp for dårers rygg!

Svipa til hesten, taum til asnet, og ris til ryggen på dårar.

4 Svar ikke dåren efter hans dårskap, forat du ikke selv skal bli ham lik!

Svar ikkje dåren etter hans dårskap, so du ei skal verta lik han, du og!

5 Svar dåren efter hans dårskap, forat han ikke skal bli vis i egne øine!

Svara dåren etter hans dårskap, so han ei skal tykkja han sjølv er vis!

6 Den som sender bud med en dåre, han hugger føttene av sig, han må tåle slem medfart.

Føterne høgg han av seg, og vald fær han drikka, han som sender bod med ein dåre.

7 Visne henger benene på den lamme og likeså ordsprog i munnen på dårer.

Visne heng vanfør manns føter, so og ordtak i munnen på dårar

8 Lik den som legger sten i slyngen, er den som gir en dåre ære.

som å binda ein stein i slyngja, soleis er det å gjeva ein dåre æra.

9 Som en torn i en drukken manns hånd, slik er et ordsprog i dårers munn.

Som klungergrein i handi på drukken mann, so er ordtak i munnen på dårar.

10 En mester får alt i stand, men den som leier en dåre, er lik den som leier en som går forbi.

Som ein skyttar som sårar alle, so er den som leiger dåren og kvar som fer framum.

11 Lik hunden som vender tilbake til sitt eget spy, er en dåre som kommer igjen med sin dårskap.

Som hund som snur seg til si eigi spya, so er ein dåre som kjem att til narreskapen sin.

12 Ser du en mann som er vis i egne øine - det er mere håp for dåren enn for ham.

Ser du ein mann som tykkjer sjølv at han er vis, då er det større von for dåren enn for honom.

13 Den late sier: Det er en løve på veien, en løve i gatene.

Letingen segjer: «D’er villdyr på vegen, ei løva i gatorne.»

14 Døren dreier sig på sitt hengsel, og den late snur sig på sitt leie.

Døri snur seg på gjengi, og letingen snur seg i sengi.

15 Den late stikker sin hånd fatet; han gider ikke føre den tilbake til sin munn.

Stikk den late si hand i fatet, han evast med å ta ho upp til munnen att.

16 Den late er visere i egne øine enn syv som svarer med forstand.

Letingen tykkjest visare vera enn sju som gjev vituge svar.

17 Lik den som tar fatt i øret på en hund som løper forbi, er den som lar sig egge til vrede over en trette som ikke kommer ham ved.

Han triv i øyro på framumfarande hund, han som ryk upp i sinne for trætta som ikkje kjem han ved.

18 Lik en gal mann som kaster ut brandpiler og skyter og dreper,

Som ein galen som skyt med brennende pilar - drepande skot -

19 er en mann som har sveket sin venn og så sier: Jeg spøker jo bare!

so er ein mann som svik sin næste og segjer: «Eg gjorde det berre på gaman.»

20 Når det er forbi med veden, slukner ilden, og når det ingen øretuter er, stilles trette.

Når veden tryt, so sloknar elden, er baktalar burte, stoggar striden.

21 Som kull blir til glør, og som ved nærer ild, slik voldes kiv av en trettekjær mann.

Som kol vert til gløder og ved til eld, so kveikjer kranglaren kiv.

22 En øretuters ord er som velsmakende retter, og de trenger ned i hjertets indre.

Baktalar-ord er som lostemat, dei glid so godt ned i livet.

23 Lik et lerkar som er overdratt med bly-glette, er brennende leber sammen med et ondt hjerte.

Som sylv-glasering på skålbrot er brennande lippor når hjarta er vondt.

24 Med sine leber skaper den hatefulle sig til, men i sitt indre gjemmer han svik.

Med lipporne skaper ein uven seg til, men inni seg gøymer han svik.

25 Når han gjør sin røst blid, så tro ham ikke! For der er syv vederstyggeligheter i hans hjerte.

Gjer han seg blidmælt, tru honom ei, for sju slag styggedom bur i hans hjarta.

26 Den hatefulle skjuler sig i svik, men hans ondskap blir åpenbar i forsamlingen.

Hatet dyl seg i svik, men lyt syna sin vondskap i folkemugen.

27 Den som graver en grav, skal falle i den, og den som velter en sten op, på ham skal den rulle tilbake.

Den som grev ei grav, skal stupa nedi, den som velter ein stein, skal få han yver seg att.

28 En løgnaktig tunge hater dem som den har knust, og en falsk munn volder fall.

Den falske tunga hatar deim som ho hev krasa, og den sleipe munnen fører til fall.