Salomos Ordsprog 24
1 Vær ikke misunnelig på onde mennesker, og ha ikke lyst til å være med dem!
Usiwaonee wivu watu waovu, usitamani ushirika nao;
2 For deres hjerte tenker bare på å ødelegge, og deres leber taler ulykke.
kwa maana mioyo yao hupanga mambo ya jeuri, nayo midomo yao husema juu ya kuleta madhara.
3 Ved visdom bygges et hus, og ved forstand blir det trygget,
Kwa hekima nyumba hujengwa, nayo kwa njia ya ufahamu huimarishwa
4 og ved kunnskap fylles kammerne med all slags kostelig og herlig gods.
kwa njia ya maarifa vyumba vyake hujazwa vitu vya thamani na vya kupendeza.
5 En vis mann er sterk, og en kyndig mann øker sin kraft.
Mtu mwenye hekima ana uwezo mkubwa, naye mtu mwenye maarifa huongeza nguvu,
6 Du skal søke veiledning når du fører krig; hvor det er mange rådgivere, er det frelse.
kwa kufanya vita unahitaji uongozi na kwa ushindi washauri wengi.
7 Visdom er for høi for dåren; i byporten lukker han ikke sin munn op.
Hekima i juu mno kwa mpumbavu, katika kusanyiko langoni hana lolote la kusema.
8 Den som tenker ut onde råd, blir kalt en renkesmed.
Yeye apangaye mabaya atajulikana kama mtu wa hila.
9 Dårskaps råd er synd, og en spotter er en vederstyggelighet blandt folk.
Mipango ya upumbavu ni dhambi, watu huchukizwa na mwenye dhihaka.
10 Viser du dig motløs på trengselens dag, så er din kraft ringe.
Ukikata tamaa wakati wa taabu, jinsi gani nguvu zako ni kidogo!
11 Frels dem som hentes til døden, og hold tilbake dem som føres skjelvende bort til retterstedet!
Okoa wale wanaoongozwa kwenye kifo; wazuie wote wanaojikokota kuelekea machinjoni.
12 Når du sier: Se, vi visste ikke noget om det, mon da ikke han skjønner det, han som veier hjertene, og han som gir akt på din sjel, mon ikke han vet det og gjengjelder enhver efter hans gjerninger?
Kama mkisema, “Lakini hatukujua lolote kuhusu hili,” je, yule apimaye mioyo halitambui hili? Je, yule awalindaye maisha yenu halijui hili? Je, hatamlipa kila mtu kulingana na aliyotenda?
13 Et honning, min sønn, for den er god, og fin honning er søt for din gane!
Ule asali mwanangu, kwa kuwa ni nzuri; asali kutoka kwenye sega ni tamu kwa kuonja.
14 Akt visdommen like så gagnlig for din sjel! Har du funnet den, så er det en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.
Ujue pia kwamba hekima ni tamu kwa nafsi yako, kama ukiipata, kuna matumaini kwako ya siku zijazo, nalo tumaini lako halitakatiliwa mbali.
15 Lur ikke som en ugudelig på den rettferdiges bolig, ødelegg ikke hans hjem!
Usivizie kama haramia afanyavyo ili kuyashambulia makao ya mwenye haki, wala usiyavamie makazi yake,
16 For syv ganger faller den rettferdige og står op igjen, men de ugudelige kastes over ende når ulykken kommer.
Kwa maana ingawa mtu mwenye haki huanguka mara saba, huinuka tena, lakini waovu huangushwa chini na maafa.
17 Når din fiende faller, må du ikke glede dig, og når han snubler, må ikke ditt hjerte fryde sig,
Usitazame kwa kufurahia adui yako aangukapo; wakati ajikwaapo, usiruhusu moyo wako ushangilie.
18 forat ikke Herren skal se det og mislike det, så han vender sin vrede fra ham.
Bwana asije akaona na kuchukia akaiondoa ghadhabu yake mbali naye.
19 La ikke din vrede optendes over de onde, bli ikke harm over de ugudelige!
Usikasirike kwa sababu ya watu wabaya wala usiwaonee wivu waovu,
20 For de onde har ingen fremtid, de ugudeliges lampe slukner.
kwa maana mtu mbaya hana tumaini la siku zijazo, nayo taa ya waovu itazimwa.
21 Frykt Herren, min sønn, og kongen! Med folk som setter sig op mot dem, må du ikke ha noget å gjøre;
Mwanangu, mche Bwana na mfalme, wala usijiunge na waasi,
22 for ulykken kommer brått over dem, og ødeleggelsen fra dem begge - hvem kjenner den?
kwa maana hao wawili watatuma maangamizi ya ghafula juu yao, naye ni nani ajuaye maafa wawezayo kuleta?
23 Også disse ordsprog er av vismenn: Dommeren bør ikke gjøre forskjell på folk.
Hii pia ni misemo ya wenye hekima: Kuonyesha upendeleo katika hukumu si vyema:
24 Den som sier til den skyldige: Du er uskyldig, ham vil folkeslagene forbanne, ham vil folkene ønske ondt over;
Yeyote amwambiaye mwenye hatia, “Wewe huna hatia,” Kabila zitamlaani na mataifa yatamkana.
25 men dem som straffer ham, skal det gå vel, og lykke og velsignelse skal komme over dem.
Bali itakuwa vyema kwa wale watakaowatia hatiani wenye hatia, nazo baraka tele zitawajilia juu yao.
26 Kyss på leber gir den som svarer med rette ord.
Jawabu la uaminifu ni kama busu la midomoni.
27 Fullfør din gjerning der ute og gjør den ferdig på marken! Siden kan du bygge ditt hus.
Maliza kazi zako za nje, nawe uweke mashamba yako tayari, baada ya hayo, jenga nyumba yako.
28 Vær ikke vidne mot din næste uten årsak! Eller skulde du gjøre svik med dine leber?
Usishuhudie dhidi ya jirani yako bila sababu, au kutumia midomo yako kudanganya.
29 Si ikke: Som han har gjort mot mig, således vil jeg gjøre mot ham; jeg vil gjengjelde enhver efter hans gjerninger.
Usiseme, “Nitamtenda kama alivyonitenda mimi; nitamlipiza mtu yule kwa kile alichonitendea.”
30 Jeg kom gående forbi en lat manns mark, et uforstandig menneskes vingård,
Nilipita karibu na shamba la mvivu, karibu na shamba la mizabibu la mtu asiye na akili,
31 og se, den var helt overgrodd med tistler; nesler skjulte dens bunn, og stengjerdet om den var revet ned.
miiba ilikuwa imeota kila mahali, ardhi ilikuwa imefunikwa na magugu, na ukuta wa mawe ulikuwa umebomoka.
32 Og jeg, jeg blev det var, jeg gav akt på det; jeg så det og tok lærdom av det:
Nikatafakari moyoni mwangu lile nililoliona, nami nikajifunza somo kutokana na niliyoyaona:
33 Sier du: La mig ennu sove litt, blunde litt, folde mine hender litt og hvile -
Bado kulala kidogo, kusinzia kidogo, bado kukunja mikono kidogo upate kupumzika:
34 så kommer armoden over dig som en landstryker, og nøden som en mann med skjold.
hivyo umaskini utakuja juu yako kama mnyangʼanyi, na kupungukiwa kutakujia kama mtu mwenye silaha.
