Salomos Ordsprog 22

1 Et godt navn er mere verdt enn stor rikdom; å være godt likt er bedre enn sølv og gull.

Jina jema huchaguliwa dhidi ya utajiri mwingi na fadhila ni bora kuliko fedha na dhahabu.

2 Rik og fattig møtes; Herren har skapt dem begge.

Watu matajiri na masikini wanafanana katika hili - Yehova ni muumba wao wote.

3 Den kloke ser ulykken og skjuler sig, men de uerfarne går videre og må bøte.

Mtu mwenye hekima huiona taabu na kujificha mwenyewe, bali mjinga huendelea mbele na huumia kwa ajili yake.

4 Lønn for saktmodighet og gudsfrykt er rikdom og ære og liv.

Thawabu ya unyenyekevu na kumcha Yehova ni utajiri, heshima na uzima.

5 Torner og snarer er der på den falskes vei; den som varer sitt liv, holder sig borte fra dem.

Miiba na mitego hulala katika njia ya wakaidi; yeye anayelinda maisha yake atakuwa mbali navyo.

6 Lær den unge den vei han skal gå! Så viker han ikke fra den, selv når han blir gammel.

Mfundishe mtoto njia inayompasa na wakati akiwa mzee hatayaacha mafundisho hayo.

7 Den rike hersker over de fattige, og låntageren blir långiverens træl.

Watu matajiri huwatawala watu masikini na mwenye kukopa ni mtumwa wa yule anayekopesha.

8 Den som sår urett, skal høste ondt, og med hans vredes ris skal det være forbi.

Yule anayepanda udhalimu atavuna taabu na fimbo ya hasira yake itanyauka.

9 Den som har et godt hjerte, blir velsignet fordi han gav den fattige av sitt brød.

Mwenye jicho la ukarimu atabarikiwa, maana anashiriki mkate wake pamoja na masikini.

10 Jag spotteren bort! Så går tretten med, og kiv og skam hører op.

Mfukuze mbali mwenye dhihaka, na ugomvi utaondoka, mashindano na matukano yatakoma.

11 Den som elsker hjertets renhet, og hvis tale er tekkelig, han har kongen til venn.

Anayependa moyo safi na mwenye maneno ya neema, atakuwa rafiki yake mfalme.

12 Herrens øine verner den forstandige, men han gjør den troløses ord til intet.

Macho ya Yehova huyaangalia maarifa, bali huyapindua maneno ya wadanganyifu.

13 Den late sier: Det er en løve der ute, jeg kunde bli drept midt på gaten.

Mtu mvivu husema, “Kuna simba mtaani! Nitauwawa sehemu za njia.”

14 Fremmed kvinnes munn er en dyp grav; den Herren er vred på, faller i den.

Kinywa cha malaya ni shimo lenye kina kirefu; hasira ya Yehova huchochewa dhidi ya yule anayetumbukia ndani yake.

15 Dårskap er bundet fast til den unges hjerte; tuktens ris driver den bort.

Upumbavu umefungwa katika moyo wa mtoto, lakini marudi ya fimbo huutoa.

16 Å undertrykke den fattige tjener bare til å øke hans gods; å gi til den rike volder ham bare tap.

Anayewanyanyasa watu masikini ili kuongeza mali yake, au kuwapa matajiri, atakuwa masikini.

17 Bøi ditt øre til og hør på vismenns ord og vend ditt hjerte til min kunnskap!

Tega sikio lako na usikilize maneno ya wenye busara na utumia moyo wako katika maarifa yangu,

18 For det er godt at du bevarer dem i ditt indre, og at de alle henger fast ved dine leber.

maana itakuwa furaha kwako kama utayaweka ndani yako, kama yote yatakuwa katika midomo yako.

19 Forat du skal sette din lit til Herren, lærer jeg dig idag, nettop dig.

Basi tumaini lako liwe kwa Yehova, ninayafundisha kwako leo- hata kwako.

20 Har jeg ikke skrevet for dig kjernesprog med råd og kunnskap

Sijakuandikia wewe misemo thelathini ya mafundisho na maarifa,

21 for å kunngjøre dig det som rett er, sannhets ord, så du kan svare dem som sender dig, med sanne ord?

kwa kukufundisha kweli katika maneno haya yenye uaminifu, ili uwe na majibu yenye kutegemewa kwa waliokutuma?

22 Røv ikke fra en fattig, fordi han er fattig, og tred ikke armingen ned i byporten!

Usimwibie masikini kwa sababu ni masikini, au kumponda kwenye lango,

23 For Herren skal føre deres sak, og han skal ta deres liv som tar noget fra dem.

maana Yehova ataitetea kesi yao, na atawaibia uzima wale waliowaibia masikini.

24 Hold dig ikke til venns med en som er snar til vrede, og gi dig ikke i lag med en hastig mann,

Usifanye urafiki na mtu mwenye kutawaliwa na hasira na wala usiambatane pamoja na mwenye hasira kali,

25 forat du ikke skal lære dig til å gå på hans veier og få satt en snare for ditt liv!

au utajifunza njia zake na utakuwa chambo kwa nafsi yako.

26 Vær ikke blandt dem som gir håndslag, dem som borger for gjeld!

Usiwe miongoni mwao wapigao mikono, mwenye kuahidi madeni.

27 Når du intet har å betale med, hvorfor skal de da ta din seng bort under dig?

Kama umekosa njia za kulipa, nini kitaweza kuzuia mtu kuchukua kitanda chako chini yako?

28 Flytt ikke det gamle grenseskjell som dine fedre har satt!

Usiondoe jiwe la mpaka la wahenga ambalo baba zako wameweka.

29 Ser du en mann som er duelig i sin gjerning - han kan komme til å tjene konger; han kommer ikke til å tjene småfolk.

Je umemwona mtu aliyeuwawa kwenye kazi yake? Atasimama mbele ya wafalme; hatasimama mbele ya watu wa kawaida.