Salomos Ordsprog 20

1 Vinen er en spotter, sterk drikk volder støi, og hver den som raver av den, blir ikke vis.

شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە.

2 Den redsel en konge vekker, er som løvens brøl; den som gjør ham vred, spiller sitt liv.

هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات.

3 Det er en ære for en mann at han holder sig borte fra trette, men enhver dåre viser tenner.

وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت.

4 Om vinteren vil den late ikke pløie, derfor søker han forgjeves efter grøde om høsten.

لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت.

5 Tankene i en manns hjerte er et dypt vann, men en forstandig mann drar det op.

پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت.

6 Mange mennesker roper høit, hver om sin kjærlighet; men hvem finner vel en trofast mann?

زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟

7 Den rettferdige vandrer i ustraffelighet; lykkelige er hans barn efter ham.

کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت.

8 En konge som sitter på sitt dommersete, sikter og skiller ut alt ondt med sine øine.

پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات.

9 Hvem kan si: Jeg har renset mitt hjerte, jeg er fri for min synd?

کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟

10 To slags vektstener og to slags mål - begge deler er en vederstyggelighet for Herren.

دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان.

11 Allerede den unge gutt viser ved sine gjerninger om hans ferd vil bli ren og rett.

تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە.

12 Øret som hører, og øiet som ser - Herren har skapt dem begge to.

گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە.

13 Elsk ikke søvn, forat du ikke skal bli fattig! Lukk dine øine op, så får du brød nok å ete.

حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە.

14 Dårlig, dårlig! sier kjøperen; men når han går bort, roser han sig.

کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات.

15 Det er nok gull og perler i mengde, men kyndige leber er en kostelig ting.

زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە.

16 Ta hans klær, han har gått i borgen for en annen, og ta pant av ham for fremmedes skyld!

ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە.

17 Brød vunnet ved svik smaker mannen søtt, men siden blir hans munn full av småsten.

بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو.

18 Planer får fremgang ved rådslagning; søk veiledning også når du fører krig!

پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە.

19 Den som går omkring som baktaler, åpenbarer hemmeligheter, og med den som er åpenmunnet, skal du ikke ha noget å gjøre.

دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە.

20 Den som banner sin far og sin mor, hans lampe skal slukne i belgmørke.

ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە.

21 En arv som en fra først av har revet til sig, blir til sist uten velsignelse.

میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت.

22 Si ikke: Jeg vil gjengjelde med ondt! Bi på Herren, og han skal frelse dig!

مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات.

23 To slags vektstener er en vederstyggelighet for Herren, og falsk vekt er noget ondt.

یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە.

24 Herren styrer mannens skritt; hvorledes skulde et menneske skjønne sin vei?

هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟

25 Det er farlig for et menneske at han i tankeløshet vier noget til Gud og først bakefter overveier sine løfter.

تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات.

26 En vis konge skiller ut de ugudelige og lar hjulet gå over dem.

پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت.

27 Menneskets ånd er en Herrens lampe; den ransaker alle lønnkammerne i hans indre.

چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش.

28 Miskunnhet og sanndruhet er en vakt om kongen, og han støtter sin trone ved miskunnhet.

خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت.

29 De unges pryd er deres kraft, og de gamles ære er de grå hår.

شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە.

30 Et tuktemiddel for de onde er buler og sår og slag, som trenger inn i hjertets indre.

برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون.