Salomos Ordsprog 20

1 Vinen er en spotter, sterk drikk volder støi, og hver den som raver av den, blir ikke vis.

Waini tima nenea vahe'mofona azeri neginagi higeno, vahe'ma huhaviza hu kea nehigeno, aka timo'a vahe'mofona azeri negi nenkeno ke huhaviza nehuno hara hugahie. Waini ti neno neginagi hu vahe'mofona, agripina ama' antahi'zana omanegahie.

2 Den redsel en konge vekker, er som løvens brøl; den som gjør ham vred, spiller sitt liv.

Kinimofo arimpa akahe zamo'a, laionimo rankrafa hiankna hu'ne. Kini vahe'mofo azeri arimpa ahe'simofona, ahe frigahie.

3 Det er en ære for en mann at han holder sig borte fra trette, men enhver dåre viser tenner.

Haframa hu'zanku'ma mani kore huno agatere'zamo'a, ra agi erigahie. Hianagi neginagi vahe'mo'za ame hu'za hafra nehaze.

4 Om vinteren vil den late ikke pløie, derfor søker han forgjeves efter grøde om høsten.

Feru vahe'mo'ma hozama ante knare'ma mopama rekorino hozama ontesuno'a, hozama hamare knarera ne'zana ohamaregahie.

5 Tankene i en manns hjerte er et dypt vann, men en forstandig mann drar det op.

Vahe'mofo antahi'zamo'a tirukna huno me'neanagi, ama' antahi'zane vahe'mo'a ana tirupintira ana antahi'zana afi anaga netre.

6 Mange mennesker roper høit, hver om sin kjærlighet; men hvem finner vel en trofast mann?

Rama'a vahe'mo'za, tavesi negantone hugahazanagi, mago mago vahe'mo'za tamage hu'za kavesigantegahaze.

7 Den rettferdige vandrer i ustraffelighet; lykkelige er hans barn efter ham.

Fatgo avu'ava'ene ne'mo'a, mani fatgo huno nemanie. Agri mofavre zagamo'za, asomu erigahaze.

8 En konge som sitter på sitt dommersete, sikter og skiller ut alt ondt med sine øine.

Kini vahe'mo'ma keagama refako hunakura trate mani'neno, keaga refko huno havi avu'ava zana ke fore nehie.

9 Hvem kan si: Jeg har renset mitt hjerte, jeg er fri for min synd?

Nagu'amo'a fatgo higena, nagra agru hu'noankino nagripina kumira omane'ne huno iza hugahie?

10 To slags vektstener og to slags mål - begge deler er en vederstyggelighet for Herren.

Havige hu'za maka'zama refko hu'za kna'ama ke'zane, havige hu'za avamente refkoma osu'zanena Ra Anumzamo'a avesra huno agote'nezmante.

11 Allerede den unge gutt viser ved sine gjerninger om hans ferd vil bli ren og rett.

Mofavremofona avu'avate negenka, agri avu'avamo'a agru hu'neanki, fatgo mofavre mani'neanki hugahane.

12 Øret som hører, og øiet som ser - Herren har skapt dem begge to.

Tagesama me'neana keaga antahi'zane, tavuragama me'neana tavuma ke'za me'neankino, tarega'zana Ra Anumzamo museza tami'ne.

13 Elsk ikke søvn, forat du ikke skal bli fattig! Lukk dine øine op, så får du brød nok å ete.

Kagrama kavu'ma masetenka manizankuma kavesi kavesima haniana, kamuntera omanegosie. Kavu'ma omasesanana ne'zama nesana zamo'a rama'a megahie.

14 Dårlig, dårlig! sier kjøperen; men når han går bort, roser han sig.

Knare osu'ne! Knare osune! Huno mago'a zama mizama seku'ma himo'a nehie. Hianagi mizaseno kantegama nevuno'a, ana zankura knare'za erue huno rama'a musenke hume nevie.

15 Det er nok gull og perler i mengde, men kyndige leber er en kostelig ting.

Antahi'zama ami kemo'a, goline zago'amo'ma marerisa havea agetere'ne.

16 Ta hans klær, han har gått i borgen for en annen, og ta pant av ham for fremmedes skyld!

Onke'nenana vahe'mo'ma nofi'ma nehinkeno magomo apasegahue hanigenka, anamofo anakreku'a huvame hunka eri'negeno, ana nofi'ma hu'neazana eme apaseno. Savri a'mo'ma nofi'ma hanigeno'ma mago'mo apasegahuema hanigenka, aza hu'na apasentegahue huno kaminia zana erio.

17 Brød vunnet ved svik smaker mannen søtt, men siden blir hans munn full av småsten.

Kumzafa kave'mo'a haganentake hugahianagi, refuzufupe havemo kagipi aviteno kagi traga hiankna henka'a hugahie.

18 Planer får fremgang ved rådslagning; søk veiledning også når du fører krig!

Antahi'zana vahepinti eritenka eri'zama eri antahi'zana retro huo. Hagi knare antahi'zama mago'mofompinti'ma e'orinesunka hatera ovuo.

19 Den som går omkring som baktaler, åpenbarer hemmeligheter, og med den som er åpenmunnet, skal du ikke ha noget å gjøre.

Vahe zamagenkema hu vahe'mokizmi oku'zana hu ama nehaze. E'ina hu'negu vahe zamagenkema hu vahe enena tragotenka omanio.

20 Den som banner sin far og sin mor, hans lampe skal slukne i belgmørke.

Nerera nefama huhaviza huntesia vahe'mofona tavi'amo asu hanigeno kumazu hanimpi maniankna huno frigahie.

21 En arv som en fra først av har revet til sig, blir til sist uten velsignelse.

Arera afama ofri mani'nesigeno'ma erisinti haregahanema hu'nesia zama ame'ama huno erisia mofavremo'a, atuparega asimu'a omanegosie.

22 Si ikke: Jeg vil gjengjelde med ondt! Bi på Herren, og han skal frelse dig!

Kefo avu'ava'ma hugante'sagenka anahukna hu'na nona huzamantegahue osuo. Hagi avega antenegeno Ra Anumzamo kaza huno ana knazana erino.

23 To slags vektstener er en vederstyggelighet for Herren, og falsk vekt er noget ondt.

Mago'azama mizaseku'ma hanigeno kna'ama refako huno kezama (skel) erinteno refako hu so'e osu avu'ava zana, Ra Anumzamo'a avesra huno agonete.

24 Herren styrer mannens skritt; hvorledes skulde et menneske skjønne sin vei?

Vahe'mo'ma mika zama hiazana, Ra Anumzamoke azeri ante fatgo nehie. Inankna huno mago'a vahe'mo'a agra'ma nehia zana keno antahino hugahie?

25 Det er farlig for et menneske at han i tankeløshet vier noget til Gud og først bakefter overveier sine løfter.

Kagesa antahi ankeretenka Anumzamofontera huvempa huo. Ame'ama hunka huvempama hutesunka, henka'a anama hu'nesana kegu kagesa antahintahi nehunka kagraka'a kazeri haviza hugahane.

26 En vis konge skiller ut de ugudelige og lar hjulet gå over dem.

Ama' antahi'zane kini ne'mo'a kefo zamavu'zamava nehaza vahera witi hona'a hareno eriherahe hianka huno rezaganeno ke ama huteno, henka knanentake havenu witi'a refuzafupeankna huno knazana zamigahie.

27 Menneskets ånd er en Herrens lampe; den ransaker alle lønnkammerne i hans indre.

Ra Anumzamofo lampe tavi'mo'a, vahe'mofo kantu agu'afi ufreno mika kefo agu'agesama me'neana hakeno eri ama nehie.

28 Miskunnhet og sanndruhet er en vakt om kongen, og han støtter sin trone ved miskunnhet.

Kini ne'mo'ma vahe'mokizmima avesi nezamanteno knare avu'ava huzamantesiana, agra knare huno mani'neno, za'za kna kva eri'zantera manino vugahie.

29 De unges pryd er deres kraft, og de gamles ære er de grå hår.

Nehazave ramimofona hanave zamimo ra zamagia nezamie. Hianagi ranra vahera efe'zmazoka nege'za vahe'mo'za husga hunezmantaze.

30 Et tuktemiddel for de onde er buler og sår og slag, som trenger inn i hjertets indre.

Hazenkema hania vahe'ma knokeve'ma ami'zamo, kefo avu'ava zana ahenati netreno, agu'a azeri agru hugahie.