Salomos Ordsprog 15
1 Mildt svar stiller harme, men et sårende ord vekker vrede.
Mildt svar døyver harm, men eit kvast ord vekkjer vreide.
2 De vises tunge gir god kunnskap, men dårenes munn lar dårskap strømme ut.
Tunga åt vismenner gjev god kunnskap, men narreskap gøyser or munnen på dårar.
3 Herrens øine er allesteds, de ser både efter onde og efter gode.
Allstad hev Herren augo sine, dei ser etter vonde og gode.
4 En saktmodig tunge er et livsens tre, men en falsk tunge sårer hjertet.
Linnmælt tunga er livsens tre, men range tunga gjev hjartesår.
5 Dåren forakter sin fars tukt, men den som akter på tilrettevisning, er klok.
Ein uviting vanvyrder far sin’s age, men den som agtar på refsing, vert klok.
6 I den rettferdiges hus er det meget gods, men den ugudeliges inntekt blir til ødeleggelse for ham.
Rettferdig manns hus eig stor rikdom, men d’er ugreida med ugudleg manns inntekt.
7 De vises leber strør ut kunnskap, men dårenes sinn er ikke rett.
Vismanns-lippor strår ut kunnskap, men so er ei med dårehjarta.
8 De ugudeliges offer er en vederstyggelighet for Herren, men de opriktiges bønn er ham til velbehag.
Gudløysings offer er ei gruv for Herren, men bøn frå ærlege han likar godt.
9 Den ugudeliges vei er en vederstyggelighet for Herren, men den som jager efter rettferdighet, elsker han.
Gudløysings veg er ei gruv for Herren, men han elskar den som renner etter rettferd.
10 Hård straff rammer den som forlater den rette sti; den som hater tilrettevisning, skal dø.
Hard refsing fær den som gjeng ut av vegen, den som hatar age, skal døy.
11 Dødsriket og avgrunnen ligger åpne for Herren, hvor meget mere da menneskenes hjerter! (Sheol h7585)
Helheim og avgrunn ligg i dagen for Herren, kor mykje meir då menneskje-hjarto. (Sheol h7585)
12 En spotter liker ikke å bli irettesatt; til de vise går han ikke.
Spottaren likar ikkje at ein lastar honom, til vismenner gjeng han ikkje.
13 Et glad hjerte gjør åsynet lyst, men hjertesorg bryter motet ned.
Gladværugt hjarta gjer andlitet ljost, men modet vert brote i hjartesorg.
14 Den forstandiges hjerte søker kunnskap, men dårers munn farer bare med dårskap.
Vitug manns hjarta søkjer kunnskap, men dåremunn fer berre med narreskap.
15 Alle den ulykkeliges dager er onde, men et glad hjerte er et stadig gjestebud.
Alle ein armings dagar er vonde, men den glade i hjarta hev gjestebod alltid.
16 Bedre er lite med Herrens frykt enn en stor skatt med uro.
Betre er lite med otte for Herren enn eigedom stor med uro attåt.
17 Bedre er en rett grønt med kjærlighet enn en fet okse med hat.
Betre ei nista av kål med kjærleik til enn gjødde uksen med hat attåt.
18 En hissig mann vekker trette men den langmodige stiller kiv.
Brålyndt mann valdar trætta, men den toluge stiller kiv.
19 Den lates vei er som en tornehekk, men de opriktiges vei er ryddet.
Vegen for letingen er som eit klungergjerde, men stigen er brøytt for dei ærlege.
20 En vis sønn gleder sin far, men et uforstandig menneske forakter sin mor.
Ein vis son gjer far sin gleda, men eit dårlegt menneskje vanvyrder mor si.
21 Dårskap er en glede for den som er uten forstand; men en forstandig mann går rett frem.
Dårskap er gleda for vitlaus mann, men ein vitug mann gjeng beint fram.
22 Planer blir til intet uten rådslagning; men hvor det er mange rådgivere, har de fremgang.
Råder vert til inkjes utan rådleggjing, men med mange rådgjevarar kjem dei i stand.
23 En mann gleder sig når hans munn kan gi svar, og hvor godt er ikke et ord i rette tid!
Mannen gled seg når munnen kann svara, og eit ord i rette tid, kor godt det er!
Den vituge gjeng livsens veg uppetter, for han vil sleppa burt frå helheimen der nede. (Sheol h7585)
25 Herren river ned de overmodiges hus, men enkens markskjell lar han stå fast.
Herren riv huset ned for dei ovmodige, men for enkja let han merkesteinen standa.
26 Den ondes råd er en vederstyggelighet for Herren, men milde ord er rene for ham.
Vonde tankar er ei gruv for Herren, men milde ord er reine.
27 Den som jager efter vinning, setter sitt hus i ulag, men den som hater gaver, skal leve.
Den vinnekjære fær sitt hus i ulag, men den som hatar mutor, han skal liva.
28 Den rettferdige tenker i sitt hjerte på hvorledes han skal svare, men de ugudeliges munn lar onde ting strømme ut.
Rettferdig tenkjer i sitt hjarta korleis han skal svara, men gudlause let vondskap gøysa ut or munnen.
29 Herren er langt borte fra de ugudelige, men de rettferdiges bønn hører han.
Langt er Herren burte frå dei gudlause, men bøni frå rettferdige han høyrer.
30 Øinenes lys gleder hjertet; godt budskap gir benene marg.
Ljos i augo hjarta gled, tidend god gjev merg i beini.
31 Den hvis øre hører på tilrettevisning til livet, dveler gjerne blandt vise.
Det øyra som høyrer på rettleiding til livet, held seg gjerne med vismenn i lag.
32 Den som ikke vil vite av tukt, forakter sitt liv, men den som hører på tilrettevisning, vinner forstand.
Den som vandar age, vanvyrder si sjæl, den som høyrer på rettleiding, vinn seg vit.
33 Herrens frykt er tukt til visdom, og ydmykhet går forut for ære.
Otte for Herren er age til visdom, og fyre æra gjeng andmykt.
