Matteus 22
1 Og Jesus tok atter til orde og talte til dem i lignelser og sa:
Ug kanila misulti si Jesus pag-usab pinaagi sa mga sambingay, nga nag-ingon,
2 Himlenes rike er å ligne med en konge som gjorde bryllup for sin sønn.
"Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga naghimog kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki,
3 Og han sendte sine tjenere ut for å be de innbudne komme til bryllupet; men de vilde ikke komme.
ug nagsugo sa iyang mga ulipon sa pagtawag sa mga dinapitsa kombira sa kasal; apan nanagdumili sila sa pagtambong.
4 Atter sendte han andre tjenere ut og sa: Si til de innbudne: Se, jeg har gjort i stand mitt måltid: mine okser og mitt gjø-fe er slaktet, og alt er ferdig; kom til bryllupet!
Ug nagpaadto na usab siyag uban pang mga ulipon nga iyang giingnan, `Ingna ang mga dinapit, Tan-awa, nahikay ko na ang akong kombira, naihaw na ang akong mga baka ug ang akong mga nati nga pinatambok, ug andam na ang tanan; busa, pangadto na kamo sa kombira.'
5 Men de brydde sig ikke om det og gikk sin vei, den ene til sin aker, den annen til sitt kjøbmannskap;
Apan ang mga dinapit wala lang manumbaling niini ug nanglakaw hinoon sila, usa paingon sa iyang uma, ug usa paingon sa iyang patigayon,
6 og de andre tok fatt på hans tjenere, hånte dem og slo dem ihjel.
samtang ang uban nanagdakop sa iyang mga ulipon, ug ilang gidagmalan ug gipamatay sila.
7 Men kongen blev harm, og sendte sine krigshærer ut og drepte disse manndrapere og satte ild på deres by.
Ug ang hari nasuko, ug gipaadtoan niya sa iyang mga sundalo ug gipapatay ang maong mga mamumuno ug gipasunog ang ilang siyudad.
8 Derefter sier han til sine tjenere: Bryllupet er vel ferdig, men de innbudne var det ikke verd;
Ug siya miingon sa iyang mga ulipon, `Andam na ang kombira sa kasal, apan dili takus kadtong mga dinapit.
9 gå derfor ut på veiskjellene og be til bryllups så mange I finner!
Busa pangadto hinoon kamo sa kadalanan, ug bisan kinsay inyong ihibalag didto, dapita ninyo sila sa kombira.'
10 Så gikk da disse tjenere ut på veiene og fikk sammen alle dem de fant, både onde og gode, og bryllupshuset blev fullt av gjester.
Ug ang mga ulipon miadto sa kadalanan ug ilang gitigum ang tanan nga ilang gihibalag, mga dautan ug mga maayo; ug ang kombirahan sa kasal napuno sa mga dinapit.
11 Da nu kongen gikk inn for å se på dem som satt til bords, så han der en mann som ikke hadde bryllupsklædning på.
"Apan sa pagsulod sa hari aron sa pagtan-aw sa mga dinapit, nakita niya didto ang usa ka tawo nga wala magsul-ob ug bisti alang sa kombira sa kasal;
12 Og han sa til ham: Min venn! hvorledes er du kommet inn her og har ikke bryllupsklædning på! Men han tidde.
ug siya miingon kaniya, `Migo, naunsa ba nga misulod ka man dinhi nga wala magsul-ob ug bisti nga angay sa kasal?' Ug ang tawo wala makatingog.
13 Da sa kongen til tjenerne: Bind hender og føtter på ham og kast ham ut i mørket utenfor! Der skal være gråt og tenners gnidsel.
Ug ang hari miingon sa iyang mga sulogoon, `Gapusa ninyo siya sa tiil ug kamot, ug ilabay ninyo siya ngadto sa labawng kangitngitan sa gowa; didto ang mga tawo managpanghilak ug managkagot sa ilang mga ngipon.'
14 For mange er kalt, men få er utvalgt.
Kay daghan ang gipanagtawag apan diyutay ra ang pagapilion."
15 Da gikk fariseerne bort og holdt råd om hvorledes de kunde fange ham i ord.
Ug milakaw ang mga Fariseo ug nanagsabut sila kon unsaon nila sa pagbitik kang Jesus pinaagi sa iyang isulti.
16 Og de sendte sine disipler avsted til ham sammen med herodianerne og lot dem si: Mester! vi vet at du er sanndru og lærer Guds vei i sannhet, og ikke bryr dig om nogen, for du gjør ikke forskjell på folk;
Ug ilang gipaadtoan siya sa ilang mga tinun-an, kinuyogan sa mga Herodianhon, sa pag-ingon kaniya, "Magtutudlo, nasayud kami nga ikaw maminatud-on, ug nga ikaw sa minatuod nagatudlo sa dalan sa Dios, ug nga wala ka magsapayan sa tawo sanglit wala ka man magtan-aw sa panagway sa mga tawo.
17 Si oss da: Hvad tykkes dig? er det tillatt å gi keiseren skatt, eller ikke?
Busa tug-ani kami unsay imong paghunahuna niini. Uyon ba sa balaod ang pagbayad ug buhis kang Cesar, o dila ba?"
18 Men Jesus merket deres ondskap og sa: Hvorfor frister I mig, hyklere?
Apan si Jesus, sa naila niya ang ilang pagkamadinauton, miingon kanila "Mga maut, nganong inyo man akong sulayan?
19 Vis mig skattens mynt! De rakte ham da en penning.
Pakitai akog kuwarta nga igbubuhis." Ug ilang gidala kaniya ang kuwarta nga usa ka denario.
20 Og han sier til dem: Hvis billede og påskrift er dette?
Ug si Jesus miingon kanila, "Kang kinsa man kining dagway ug kining nahisulat?"
21 De sier til ham: Keiserens. Da sier han til dem: Gi da keiseren hvad keiserens er, og Gud hvad Guds er!
Sila mitubag nga nag-ingon, "Kang Cesar." Ug siya miingon kanila, "Nan, bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar, ug ang Dios sa mga butang nga iya sa Dios."
22 Og da de hørte det, undret de sig, og forlot ham og gikk bort.
Ug sa ilang pagkadungog niini, nahitingala sila; ug ilang gibiyaan siya ug nanglakaw sila.
23 Samme dag kom nogen sadduseere til ham, de som sier at det ikke er nogen opstandelse, og de spurte ham og sa:
Ug sa maong adlaw giadto siyag mga Saduceo, mga tawo nga nanag-ingon nga walay pagkabanhaw; ug gipangutana siya nila
24 Mester! Moses har sagt: Når en mann dør og ikke har barn, da skal hans bror gifte sig med hans hustru og opreise sin bror avkom.
nga nanag-ingon, "Magtutudlo, si Moises nag-ingon, `Kon ang usa ka lalaki mamatay nga walay anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan mangasawa sa balo ug magpaliwat ug mga anak alang sa iyang igsoon.'
25 Nu var det hos oss syv brødre; og den første giftet sig og døde, og da han ikke hadde avkom, efterlot han sin hustru til broren.
Karon, diha kanamoy pito ka mga magsoong lalaki; ang nahauna nagminyo ug unya namatay, ug tungod kay wala man siya mga anak, ang asawa niya gipangasawa sa iyang igsoon.
26 Likeså den annen og den tredje, like til den syvende.
Mao usab ang nahitabo sa ikaduha ug sa ikatulo, ug hangtud sa ikapito.
27 Men sist av alle døde kvinnen.
Tapus nilang tanan, ang babaye namatay usab.
28 Men i opstandelsen, hvem av de syv skal da få henne til hustru? for de har jo hatt henne alle sammen.
Nan, sa pagkabanhaw ni kinsa man sa pito maasawa siya? Kay silang tanan nakahupot man kaniya."
29 Men Jesus svarte og sa til dem: I farer vill fordi I ikke kjenner skriftene og heller ikke Guds kraft.
Apan kanila mitubag si Jesus nga nag-ingon, "Nangasayop kamo kay wala kamo makasabut sa kasulatan o sa gahum sa Dios.
30 For i opstandelsen hverken tar de til ekte eller gis de til ekte, men de er som Guds engler i himmelen.
Kay sa pagkabanhaw dili na sila magapangasawa o magapamana, kondili mahisama na sila sa mga manolunda didto sa langit.
31 Men om de dødes opstandelse, har I da ikke lest hvad som er sagt eder om den av Gud, som sier:
Ug mahitungod sa pagbanhaw sa mga patay, wala ba ninyo hibasahi ang gisulti kaninyo sa Dios nga nag-ingon,
32 Jeg er Abrahams Gud og Isaks Gud og Jakobs Gud? Han er ikke de dødes Gud, men de levendes.
`Ako mao ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Siya dili Dios sa mga patay, kondili sa mga buhi."
33 Og da folket hørte det, var de slått av forundring over hans lære.
Ug sa pagkadungog niini sa panon sa katawhan, nahitingala sila sa iyang pagpanudlo.
34 Men da fariseerne hørte at han hadde stoppet munnen på sadduseerne, kom de sammen;
Apan sa pagkadungog sa mga Fariseo nga napahilum niya ang mga Saduceo, sila nanagtapok.
35 og en av dem, en lovkyndig, spurte for å friste ham:
Ug usa kanila, nga batid sa kasugoan, may gipangutana kaniya aron sa pagsulay kaniya.
36 Mester! hvilket bud er det største i loven?
Miingon siya, "Magtutudlo, unsa man ang dakung sugo sa kasugoan?"
37 Han sa til ham: Du skal elske Herren din Gud av alt ditt hjerte og av all din sjel og av all din hu.
Ug si Jesus miingon kaniya, "Higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabutan.
38 Dette er det største og første bud.
Mao kana ang daku ug unang sugo.
39 Men det er et annet som er like så stort: Du skal elske din næste som dig selv.
Ug ang ikaduha sulosama ra, nga mao kini, Higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.
40 På disse to bud hviler hele loven og profetene.
Niining duha ka mga sugo nagasukad ang tibuok nga kasugoan ug ang mga profeta."
41 Men mens fariseerne var samlet, spurte Jesus dem:
Ug samtang nagkatapok ang mga Fariseo, kanila si Jesus may gipangutana,
42 Hvad tykkes eder om Messias? hvis sønn er han? De sier til ham: Davids.
nga nag-ingon, "Unsa may inyong paghunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa man siyang anak?" Sila mitubag kaniya, "Anak siya ni David."
43 Han sier til dem: Hvorledes kan da David i Ånden kalle ham herre, når han sier:
Siya miingon kanila, "Nan, ngano man lagi nga si David, dinasig sa Espiritu, nagtawag man kaniya nga Ginoo, sa iyang pag-ingon:
44 Herren sa til min herre: Sett dig ved min høire hånd, til jeg får lagt dine fiender under dine føtter!
`Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong too, hangtud igabutang ko ang imong mga kaaway diha sa ilalum sa imong mga tiil?
45 Kaller nu David ham herre, hvorledes kan han da være hans sønn?
Kon si David nagtawag kaniya nga Ginoo, unsaon man niya pagkahimong anak ni David?"
46 Og ingen kunde svare ham et ord, og heller ikke vågde nogen å spørre ham mere fra den dag.
Ug walay nakatubag kaniyag bisan usa na lang ka pulong, ug sukad niadtong adlawa wala nay nangahas pa sa paghimog mga pagpa-ngutana kaniya.
