Matteus 13
1 Samme dag gikk Jesus ut av huset og satte sig ved sjøen,
तिस्सी रोजे यीशु घरे ला निकली करी दरियाये दे बखे जाई बैठा।
2 og meget folk samlet sig om ham, så at han gikk ut i en båt og satte sig der; og alt folket stod på stranden.
कने उस बाल मती भरी भीड़ गिठी होई गेई, कने सै किस्तिया पर चढ़ी गिया, कने सारी भीड़ दरियाये दे बखे खड़ोई रेई।
3 Og han talte meget til dem i lignelser og sa: Se, en såmann gikk ut for å så,
कने उनी उना ने कहाणियां च मतियां सारियां गल्लां बोलियां, “दिखा, इक बी रांणे बाला बी रांणा निकलया।
4 og da han sådde, falt noget ved veien; og fuglene kom og åt det op.
रांदे बेले थोड़े बी रस्ते दे बखे पेई गे कने सै तां पंछियां आई करी चुगी ले।
5 Og noget falt på stengrunn, hvor det ikke hadde meget jord; og det kom snart op, fordi det ikke hadde dyp jord;
कने थोड़े बी पथरलिया जमिना पर पे जिथू उसयो जादा मिटी नी मिली, कने जादा मिटी नी होणे दिया बजा ला तौली लूंगी पै।
6 men da solen gikk op, blev det avsvidd, og da det ikke hadde rot, visnet det.
कने जालू खड़ी धुप पेई, तां सै फकुई गे, क्योंकि उना दियां जड़ा डुगियां नी थियां तां सै सुकी गे।
7 Og noget falt blandt torner, og tornene skjøt op og kvalte det.
कने थोड़े बी झिल्लां च पै, कने जालू झिल्ल बडुऐ तां उना से बी डकी ले।
8 Og noget falt i god jord; og det bar frukt, noget hundre fold, og noget seksti fold, og noget tretti fold.
पर थोड़े बी खरिया जमिना पर पे, कने सै बी लुंगे, कने मते सारे फल देणेबाले होए; केईयां सौ गुणा, केईयां सठ गुणा, केईयां ती गुणा।”
9 Den som har ører, han høre!
जिस बाल सुणने तांई कन्न न सै ध्यान लाईकरी गल्ला जो सुणे, कने इसा गल्ला जो समझी ले।
10 Og disiplene gikk til ham og sa: hvorfor taler du til dem i lignelser?
कने चेलयां यीशुऐ बखे आई करी पुछया, “तू उना ने कहाणिया च कजो गल्लां करदा है?”
11 Han svarte og sa til dem: Fordi eder er det gitt å få vite himlenes rikes hemmeligheter; men dem er det ikke gitt.
उनी जबाब दिता, “तुहांजो स्वर्गे दे राज्य दे भेदां जो समझणे दी समझ दितियो है, पर उना जो नी।
12 For den som har, ham skal gis, og han skal ha overflod; men den som ikke har, fra ham skal endog tas det han har.
जिस कुसी बाल सै समझणे दी इच्छा है, जड़ा परमेश्वर सिखांदा है, उसयो होर देणा, पर जड़ा समझणे दी इच्छा नी रखदा, कि मैं क्या सिखादां, तां सै जड़ा समझया है, परमेश्वरे से भी उसला लेई लेणा।”
13 Derfor taler jeg til dem i lignelser, fordi de ser og dog ikke ser, og fordi de hører og dog ikke hører og ikke forstår.
मैं उना ने कहाणिया च गल्लां इस तांई करदा है, कि सै दिखदे होए भी, नी दिखदे; कने सुणदे होए भी, नी सुणदे न; कने ना समझदे न।
14 Og på dem opfylles Esaias' spådom, som sier: I skal høre og høre og ikke forstå, og se og se og ikke skjelne;
कने उना दे बारे च यशायाह दी ऐ भविष्यवाणी पुरी होंदी है: “तुसां कन्ना ला सुणना तां है, पर समझणा नी है; कने हखी ला दिखणा ता है, पर कुछ मिलणा नी है।”
15 for dette folks hjerte er sløvet, og med ørene hører de tungt, og sine øine lukker de, forat de ikke skal se med øinene og høre med ørene og forstå med hjertet og omvende sig, så jeg kunde få læge dem.
“क्योंकि इना लोकां दा मन कठोर होई गिया है, कने सै कन्ना ला उच्चा सुणदे न, कने उना अपणिया हखी बंद करी लियां न; कुथी इयां ना हो कि सै हखी ला दिखन, कने कना ला सुणन कने मने ला समझन, कने अपणे पापां दा पश्चाताप करगे, कने मैं उना जो ठीक करे।”
16 Men salige er eders øine fordi de ser, og eders ører fordi de hører.
“पर धन्य न तुहाड़ियां हखी, क्योंकि सै दिखदियां न; कने तुहाड़े कन्न, कि सै सुणदे न।
17 For sannelig sier jeg eder: Mange profeter og rettferdige har attrådd å se det I ser, og har ikke fått se det, og å høre det I hører, og har ikke fått høre det.
क्योंकि मैं तुसां ने सच्च बोलदा है, कि मते परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले कने धर्मी चांदे थे कि जड़ियां गल्लां तुसां दिखदे न, दिखन, पर दिखियां नी; कने जड़ियां गल्लां तुसां सुणदे न, सुणन, पर सुणियां नी।”
18 Så hør da I lignelsen om såmannen:
हुण तुसां बी राणे बाले दी कहाणिया दा मतलब सुंणा:
19 Hver gang nogen hører ordet om riket og ikke forstår det, kommer den onde og røver det som er sådd i hans hjerte; dette er den som blev sådd ved veien.
“जड़ा कोई राज्य दा बचन सुणीकरी नी समझदा, उदे मने च जड़ा कुछ राया था, उसयो शैतान झट पट जादां कने उना दे मने ला बचन कडी दिन्दा है जड़ा उना सुणया था; ऐ सै ही बी है, जड़ा रस्ते दे बखे राया था।
20 Men den som blev sådd på stengrunn, det er den som hører ordet og straks tar imot det med glede;
कने जड़ा पथरिलिया जमिना च राया था, ऐ सै माणु न, जड़े बचना जो सुणीकरी उना जो झट खुशिया ने ग्रहण करी लेंदे न।
21 men han har ikke rot i sig, og holder bare ut til en tid; blir det trengsel eller forfølgelse for ordets skyld, da tar han straks anstøt.
पर परमेश्वर दे बचना जो मने दिया गहराईया च बदणा नी दिन्दे, उदे बाद जालू बचने दिया बजा ने उना पर कला क्लेश या परेशानी होंदी है, तां सै बचना ला पिच्छे हट्टी जांदे न।
22 Men den som blev sådd blandt torner, det er den som hører ordet, og verdens bekymring og rikdommens forførelse kveler ordet, og det blir uten frukt. (aiōn g165)
जड़े बी झिल्लां च पियो न, ऐ सै माणु न जिना बचन सुणया, पर सै संसारे दियां चिंता जो लेईकरी दुखी, कने संसारिक चिंजा दा लालच उना दे मने च रेंदा है, ऐ सब परमेश्वर दे बचन च रुकावट पांदा है। कने सै बचन उना तांई फायदेमंद नी होंदा। (aiōn g165)
23 Men den som blev sådd i den gode jord, det er den som hører ordet og forstår det; han bærer frukt, og en gir hundre fold, en seksti fold, en tretti fold.
कने जड़े बी खरिया जमिना पर रायो थे, ऐ सै माणु न, जड़े बचन सुणीकरी ग्रहण करदे न, कने फल दिन्दे न, कोई सौ गुणा, कोई सठ गुणा, कने कोई ती गुणा।”
24 En annen lignelse fremsatte han for dem og sa: Himlenes rike er å ligne med en mann som hadde sådd god sæd i sin aker;
यीशुऐ उना जो इक होर कहाणी सुणाई, “स्वर्गे दा राज्य उस माणुऐ सांई है जिनी अपणे खेतरे च खरा भी राया।
25 men mens folkene sov, kom hans fiende og sådde ugress blandt hveten, og gikk så bort.
पर जालू लोक सोआ दे थे तां उना दे दुशमण आई करी कणका बिच जंगली भी राई करी चली गे।
26 Men da strået skjøt op og satte aks, da kom også ugresset til syne.
जालू लूंगा निकलियाँ कने बेलां लगियां, तां जंगली दांणयां दियां लूंगा भी मिलणा लगियां।”
27 Da gikk husbondens tjenere til ham og sa: Herre! sådde du ikke god sæd i din aker? hvorfra kommer det da ugress i den?
इस गल्ला पर घरे दे नौकरां आई करी उसला बोलया, हे मालिक, तू क्या अपणे खेतरां च खरा भी नी लाया था? फिरी खेतरे च जंगली दांणे दे बूटे कुथु ला आऐ?
28 Han sa til dem: Det har en fiende gjort. Da sa tjenerne til ham: Vil du da vi skal gå og sanke det sammen?
उनी उना जो बोलया, ऐ कुसी दुशमणे दा कम्म है। नोकरां उसला बोलया, तेरी क्या मर्जी है, कि असां जाई करी जंगली बूटयां जो जड़ा ला पुटी देन?
29 Men han sa: Nei, forat I ikke også skal rykke op hveten når I sanker ugresset sammen.
उनी बोलया, नी, ऐसा मत करा इयां ना होऐ कि जंगली दांणे दे बूटयां जो जड़ा ला पुटदे बेले उना सोगी कणका दे बूटे भी पुटुई जान।
30 La dem begge vokse sammen inntil høsten, og når høsttiden kommer, vil jeg si til høstfolkene: Sank først ugresset sammen og bind det i bunter for å brenne det op; men samle hveten i min lade!
बडणे दीकर दोनो जो बडूणा दिया, कने बडणे दे बेले मैं बडणे बालयां ने बोलणा है, कि पेहले जंगली दांणे दे बूटयां जो बटोली करी फूंकणे तांई गढियां बन्नी लियां, कने कणका जो मेरे खेतरे च गठेरा।
31 En annen lignelse fremsatte han for dem og sa: Himlenes rike er likt et sennepskorn som en mann tok og sådde i sin aker;
उनी उना जो इक होर कहाणी सुणाई, “स्वर्गे दा राज्य इक राई दे दांणे सांई है, जिसयो कुनी माणुऐ लेईकरी अपणे खेतरां च राई दिता।
32 det er mindre enn alt annet frø; men når det vokser til, er det større enn alle maturter og blir til et tre, så himmelens fugler kommer og bygger rede i dets grener.
सै सारे बियां ला छोटा होंदा है, पर जालू सै बडा होई जांदा है तालू सै सारे साग पतयां ला भी बडा होंदा है; कने ऐसा रुख बणी जांदा है, कि अम्बरे दे पंछी आई करी उदिया डालियाँ पर घोंसले बणादे न।”
33 En annen lignelse sa han dem: Himlenes rike er likt en surdeig som en kvinne tok og skjulte i tre skjepper mel, til det blev syret alt sammen.
उनी इक होर कहाणी उना जो सुणाई, “स्वर्गे दा राज्य खमिरे (तराक) सांई है, जिसयो कुनी जनानिया लेईकरी तीन पसेरी आटे च मलाई दिता कने होंदे-होंदे सै सारा खमीर बणी गिया।”
34 Alt dette talte Jesus i lignelser til folket, og uten lignelser talte han ikke noget til dem,
ऐ सारियां गल्लां यीशुऐ कहाणिया दे जरिये लोकां ने बोलियां, कने जड़ा कुछ सै सिखांदा, सै कहाणिया ने ही सिखांदा था।
35 forat det skulde opfylles som er talt ved profeten, som sier: Jeg vil oplate min munn i lignelser, jeg vil utsi det som har vært skjult fra verdens grunnvoll blev lagt.
कि जड़ा बचन परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले बोलया था, सै पूरा होऐ: “मैं कहाणी बोलणे तांई अपणा मु खोलणा है: मैं उना गल्लां जो जड़ियां संसारे दे शुरू होणें ला गुप्त न उना जो सामणे लोंगा।”
36 Derefter lot han folket fare og gikk inn i huset. Og hans disipler gikk til ham og sa: Tyd oss lignelsen om ugresset i akeren!
तालू यीशु भिड़ा जो छडी करी घरे च आया, कने उदे चेलयां उदे बाल आई करी बोलया, “खतरे दे जंगली दांणे दी कहाणी समझाई दे।”
37 Han svarte og sa: Den som sår den gode sæd, er Menneskesønnen.
उनी उना जो जबाब दिता, “खरे भी रांणे बाला मैं माणुऐ दा पुत्र है।”
38 Akeren er verden; den gode sæd, det er rikets barn; men ugresset er den ondes barn;
खेतर संसारे दे लोक न, खरा बी राज्य दे लोक न, कने जंगली भी शैताने दे लोक न।
जिनी दुशमणे उना जो राया सै शैतान है; बडणा संसारे दा खात्मा हे: कने बडणे बाला स्वर्गदूत है। (aiōn g165)
40 Likesom da ugresset sankes og brennes op med ild, således skal det gå til ved verdens ende: (aiōn g165)
जियां जंगली दांणे दे बीऐ दे बूटे फुकणे तांई गठेरदे न, तियां ही संसारे दे खात्मे च होणा है। (aiōn g165)
41 Menneskesønnen skal utsende sine engler, og de skal sanke ut av hans rike alt det som volder anstøt, og dem som gjør urett,
मैं माणुऐ दे पुत्रे अपणे स्वर्गदूते जो भेजणा, कने उना उदे राज्य च सारियां पाप दियां बजां जो, कने बुरे कम्म करणे बालयां जो उखाड़ी देणा है।
42 og de skal kaste dem i ildovnen; der skal være gråt og tenners gnidsel.
कने स्वर्गदूतां उना जो अग्गी दे कुण्डे च पांणा, कने उना ओथु रोंणा कने दंद पीणे न।
43 Da skal de rettferdige skinne som solen i sin Faders rike. Den som har ører, han høre!
उस बेले धर्मियां अपणे पिता दे राज्य च सूरजे सांई चमकणा है। जिस बाल सुणने तांई कन्न न सै ध्यान लाईकरी गल्ला जो सुणे, कने इसा गल्ला जो समझी ले।
44 Himlenes rike er likt en skatt som var gjemt i en aker, og som en mann fant og skjulte, og i sin glede gikk han bort og solgte alt det han hadde, og kjøpte akeren.
“स्वर्गे दा राज्य खतरे च लुकयो खजाने सांई है, जड़ा कुसी माणुऐ जो मिलया है, कने उनी लुकाई रखया, खुशिया दे मारयो जाई करी उनी अपणा सारा कुछ बेची करी, कने उस खेतरे जो खरदी लिया।”
45 Atter er himlenes rike likt en kjøpmann som søkte efter gode perler,
“फिरी स्वर्गे दा राज्य इक व्यपारिये सांई है, जड़ा खरे मोतियाँ दिया तोपा च था।
46 og da han fant en kostelig perle, gikk han bort og solgte alt det han hadde, og kjøpte den.
जालू उसयो इक बड़ा भरी मेहंगा मोती मिला, तां उनी अपणा सारा कुछ बेची दिता, कने सै मोती खरीदी लिया।”
47 Atter er himlenes rike likt en not som kastes i havet og samler fisk av alle slags;
“फिरी स्वर्गे दा राज्य उस मच्छियां पकड़ने बाले बड्डे जाल्ले सांई है, जिसयो समुद्रे च पाया, कने सै हर तरा दियां मच्छियां जो बटोली लेई आया।
48 når den er blitt full, drar de den på land og setter sig ned og samler de gode sammen i kar, men de råtne kaster de bort.
कने जालू जाल्ल भरुई गिया, तां मछवारे जाल्ले जो खिंज्जी करी किनारे जो लेई आये, कने बेईकरी खरियाँ-खरियाँ मच्छियां जो भांडयां च पाया कने बेकार-बेकार सुटी दितियां।
49 Således skal det gå til ved verdens ende: Englene skal gå ut og skille de onde fra de rettferdige (aiōn g165)
संसारे दे अंत च इयां ही होणा है; स्वर्गदूते आई करी बुरे लोकां कने धर्मियां जो लग करणा, (aiōn g165)
50 og kaste dem i ildovnen; der skal være gråt og tenners gnidsel.
कने बुरे लोकां जो अग्गी दे कुण्डे च पांणा। ओथु उना रोंणा कने दंद पींणे न।”
51 Har I forstått alt dette? De sier til ham: Ja.
“तुसां क्या ऐ सारियां गल्लां समझी गे?” उना उसला बोलया, “हाँ।”
52 Da sa han til dem: Derfor er enhver skriftlærd som er oplært for himlenes rike, lik en husbond som bærer frem nytt og gammelt av det han har.
उनी उना ने बोलया, “तांई तां हर इक व्यवस्था जो सिखाणे बाला जड़ा स्वर्गे दे राज्य दा चेला बंणया है, उस ग्रहस्थ दे सांई है जड़ा अपणी पराणियां कने नोइयां चिजां जो अपणे भंडारे ला कडदा है जिथू सै दुजयां दिया मदद करणे तांई उना जो गठेरदा।”
53 Og det skjedde da Jesus hadde endt disse lignelser, da drog han bort derfra.
जालू यीशु सारी कहाणी बोली बैठा, तां ओथु ला चली गिया।
54 Og han kom til sitt hjemsted og lærte dem i deres synagoge, så de blev slått av forundring og sa: Hvorfra har denne mann slik visdom og slike kraftige gjerninger?
कने अपणे देशे च आई करी उना दे यहूदी जंज घर च उना जो ऐसा उपदेश देणा लगा; कने सै हेरान होईकरी बोलणा लग्गे, “कि इसयो ऐ अकल कने चमत्कारी कम्म करणे दी शक्ति कुथु ला मिली?
55 Er ikke dette tømmermannens sønn? heter ikke hans mor Maria, og hans brødre Jakob og Josef og Simon og Judas?
क्या ऐ तरखाणे दा जागत नी है? कने क्या इदिया माता दा ना मरियम कने इदे भाईयां दे ना याकूब कने यूसुफ कने शमौन कने यहूदा नी न?
56 Og hans søstre, er de ikke alle her hos oss? Hvorfra har han da alt dette?
कने क्या इदियां सारियां बेहणा साड़े बिच नी रेंदिया न? फिरी इनी ऐ सारा कुछ कुथु ला सिखया?”
57 Og de tok anstøt av ham. Men Jesus sa til dem: En profet blir ikke foraktet annensteds enn på sitt hjemsted og i sitt hus.
इयां उना उदिया बजा ला ठोकर खादी, पर यीशुऐ उना जो बोलया, “परमेश्वरे दा संदेश देणेबालयां दा अपणे ग्रां कने घरे छडी करी, उसयो हर कुथी इज्जत मिलदी है।”
58 Og han gjorde ikke mange kraftige gjerninger der, for deres vantros skyld.
कने उनी ओथु उना दे भरोसा नी करणे दिया बजा ला जादा अनोखे कम्म नी किते।
