< Markus 14 >
1 Men to dager derefter var det påske og de usyrede brøds høitid. Og yppersteprestene og de skriftlærde søkte råd til å gripe ham med list og slå ham ihjel;
Gavili gakona magono gavili kuhika Mselebuko wa Pasaka na Mselebuko wa kulya mabumunda gangali ngemeku. Vakulu va kuteta na Vawula va Malagizu valondayi njila ya kumkamula Yesu cha mfiyu na kumkoma.
2 for de sa: Ikke på høitiden, forat det ikke skal bli opstyr blandt folket.
Nambu vakajova, “Tikotoka kukita chenicho lukumbi lwa mselebuko, ndava vandu yati vikita chitututu.”
3 Og mens han var i Betania, i Simon den spedalskes hus, og satt til bords, da kom en kvinne som hadde en alabaster-krukke med ekte kostelig nardussalve, og hun brøt alabaster-krukken i sønder og helte den ut over hans hode.
Yesu avili ku Betania kunyumba ya Simoni mweavi na mabudi. Peavili pameza kulya chakulya, mau mmonga mweavili na kachupa kadebe kaganga ka alabasta kamahuta geginungalilayi neju, mahuta geginungalila bwina gegatenganizwi kwa nado, akabwela. Akayidindula chupa yila, na kumyitila Yesu mahuta gala kumutu.
4 Men der var nogen som blev vrede ved sig selv og sa: Hvad skal denne spille av salven være til?
Vandu vangi vevavi penapo vayomiswi na chitendu chila vakajijovela, “Ndava kyani kuyagisa waka mahuta geginungalila bwina?
5 Denne salve kunde jo være solgt for mere enn tre hundre penninger og gitt til de fattige. Og de talte strengt til henne.
Mahuta ago ngagagulisiwi kwa mashonga gamahele, ngavapewili vangangu!” Vakamywangila mau yula.
6 Men Jesus sa: La henne være i fred! Hvorfor gjør I henne fortred? hun har gjort en god gjerning mot mig.
Nambu Yesu akavajovela, “Mumleka! Ndava ya kyani mukumung'aha? Anikitili nene lijambu labwina.
7 For de fattige har I alltid hos eder, og når I vil, kan I gjøre vel mot dem; men mig har I ikke alltid.
Vangangu muvinawu magono goha, muhotola kuvatangatila lukumbi lwolwoha lwa mwigana. Nambu nene yati nivya lepi na nyenye lukumbi lwoha.
8 Hun gjorde det hun kunde; hun salvet forut mitt legeme til min jordeferd.
Mwene akitili chaehotwili. Alongolili kuniyitila mahuta geginungalila muhiga yangu anitendelekili kwakona kuzikiwa kwangu palongolo.
9 Sannelig sier jeg eder: Hvor som helst evangeliet forkynnes i all verden, skal også det hun gjorde omtales til minne om henne.
Chakaka nikuvajovela, pamulima woha Lilovi la Bwina yati likokoswa, chitendu ichi cheakitili yati chiluwuliwa kwa kumkumbuka mdala uyu.”
10 Og Judas Iskariot, en av de tolv, gikk til yppersteprestene for å forråde ham til dem.
Kangi Yuda Isikalioti, mmonga wa vawuliwa kumi na vavili vala, akahamba kwa vakulu va kuteta ndava ya kumgotola Yesu.
11 Men da de hørte det, blev de glade og lovte å gi ham penger; og han søkte leilighet til å forråde ham.
Vakulu va kuteta pevayuwini malovi genago, vahekalili, vayidakilini kumpela mashonga. Ndi, Yuda akatumbula kulonda lukumbi lwa kumgotola Yesu.
12 Og på den første dag av de usyrede brøds høitid, da de slaktet påskelammet, sa hans disipler til ham: Hvor vil du vi skal gå og gjøre i stand, så du kan ete påskelammet?
Ligono la kutumbula kwa Mselebuko wa Mabumunda yangali ngemeku, lukumbi lwa kuhinja mwanalimbelele wa Pasaka, vawuliwa vaki vakamkota, “Ugana tikakutendelekelayi koki chakulya cha Pasaka?”
13 Da sendte han to av sine disipler avsted og sa til dem: Gå inn i byen, og der skal møte eder en mann som bærer en krukke vann; følg ham,
Hinu, Yesu avatumili vawuliwa vaki vavili akavajovela, “Muhambayi kumuji, kwenuko yati mkumkolela mgosi mmonga agegili chihulu cha manji. Mumlanda
14 og der hvor han går inn, skal I si til husbonden: Mesteren sier: Hvor er mitt herberge, der jeg kan ete påskelammet med mine disipler?
mbaka munyumba yeiyingila, mkamjovelayi mkolo nyumba, ‘Muwula ikota, chivi koki chumba cha vayehe penilya Pasaka pamonga na vawuliwa vangu?’
15 Og han skal vise eder en stor sal, som står ferdig med benker og hynder, og der skal I gjøre det i stand for oss.
Mwene yati akuvalangisa chumba chivaha kunani ya kugolofa chechitendelekiwi. Mtendekelayi mwenumo.”
16 Og disiplene gikk avsted og kom inn i byen og fant det således som han hadde sagt dem; og de gjorde i stand påskelammet.
Hinu, vawuliwa vakawuka, vakahamba kumuji, vakakolela kila chindu chivi bwina ngati Yesu cheavajovili. Ndi vakatendelekela chakulya cha Pasaka.
17 Og da det var blitt aften, kom han med de tolv.
Payavili kimihi, Yesu ahikili penapo pamonga na vawuliwa vaki kumi na vavili.
18 Og mens de satt til bords og åt, sa Jesus: Sannelig sier jeg eder: En av eder skal forråde mig, den som eter med mig.
Pevalyayi pamonga, Yesu akajova, “Chakaka nikuvajovela, mmonga winu mweilya pamonga na nene, yati akunigotola.”
19 Da begynte de å bedrøves og en for en å si til ham: Det er da vel ikke mig?
Penapo vawuliwa vaki vakatumbula kuviniswa mitima, vakatumbula kumkota mmonga mmonga, “Wu, ndi nene?”
20 Han sa til dem: Det er en av de tolv, den som dypper sammen med mig i fatet.
Yesu akavajovela, “Ndi mmonga winu pagati yinu nyenye kumi na vavili, mweijwiga libumunda pamonga na nene munkeve.
21 Menneskesønnen går bort, som skrevet er om ham; men ve det menneske ved hvem Menneskesønnen blir forrådt! Det hadde vært godt for det menneske om han aldri var født.
Chakaka Mwana wa Mundu yati ifwa ngati Mayandiku Gamsopi chegijova. Nambu alachikolela mundu yula mweakumgotola Mwana wa Mundu! Mbanga kwa mundu mwenuyo ngati ngavelekiwi lepi!”
22 Og mens de åt, tok han et brød, velsignet og brøt det, gav dem og sa: Ta det! Dette er mitt legeme.
Pevalyayi, Yesu akatola libumunda, akamsengusa Chapanga, akalimetula na kuvapela vawuliwa vaki akajova, “Mtola, yeniyi, ndi higa yangu.”
23 Og han tok en kalk, takket og gav dem; og de drakk alle av den.
Kangi akatola chikombi cha divayi, akamsengusa Chapanga, akavapela voha vanywelili divayi muchikombi chila.
24 Og han sa til dem: Dette er mitt blod, paktens blod, som utgydes for mange.
Akavajovela, “Yeniyi ndi ngasi yangu yeyilangisa lilaganu la Chapanga kwa vandu vaki, ngasi yeyiyitika ndava ya kulekekesa mabudilu ga vandu vamahele.
25 Sannelig sier jeg eder: Jeg skal ikke mere drikke av vintreets frukt før den dag jeg skal drikke den ny i Guds rike.
Chakaka nikuvajovela, ninywa lepi kavili divayi mbaka ligono lila peninywa kavili mu Unkosi wa Chapanga.”
26 Og da de hadde sunget lovsangen, gikk de ut til Oljeberget.
Kangi vakayimba lunyimbu lwa kumsengusa Chapanga, vakawuka, vakahamba ku Chitumbi cha Mizeituni.
27 Og Jesus sa til dem: I skal alle ta anstøt; for det er skrevet: Jeg vil slå hyrden, og fårene skal adspredes.
Yesu akavajovela vawuliwa vaki, “Mwavoha nyenye yati mwitila na kunileka nene, mu Mayandiku Gamsopi Chapanga ijova, ‘Yati nikumkoma mdimaji, na mambelele yati gipechengana.’
28 Men når jeg er opstanden, vil jeg gå i forveien for eder til Galilea.
Nambu nikayukayi, yati nikuvalongolela ku Galilaya.”
29 Da sa Peter til ham: Om enn alle tar anstøt, vil dog ikke jeg gjøre det.
Petili akamjovela, “Hati ngati voha yati vakukuleka, nene katu nikukuleka lepi!”
30 Og Jesus sa til ham: Sannelig sier jeg dig: Idag, i denne natt, før hanen har galt to ganger, skal du fornekte mig tre ganger.
Yesu akamjovela, “Chakaka nikujovela, kilu iyi, kwakona lijogolo langakokoleka mala zivili, yati ukunibela mala zidatu kuvya unimanyili lepi.”
31 Men han blev ved sitt og sa: Om jeg så skal dø med dig, vil jeg ikke fornekte dig. Det samme sa de alle.
Nambu Petili akakangamala kujova, “Hati ngati yikunigana nifwa pamonga na veve, katu yati nikukuleka lepi!” Vawuliwa voha vakajova mewawa.
32 Og de kom til et sted som heter Getsemane; og han sa til sine disipler: Sett eder her mens jeg beder!
Hinu, vakahika kulidimba lelikemelewa Gesemane. Yesu akavajovela vawuliwa vaki, “Mtama apa lukumbi penikumuyupa Chapanga.”
33 Og han tok Peter og Jakob og Johannes med sig, og begynte å forferdes og engstes,
Kangi akavatola Petili na Yakobo na Yohani. Akatumbula kuviniswa mtima na kung'ahika neju.
34 og han sier til dem: Min sjel er bedrøvet inntil døden; bli her og våk!
Akavajovela, “Niviniswa mtima neju hati papipi kufwa. Mtama na muvya mihu.”
35 Og han gikk et lite stykke frem, falt ned på jorden og bad at denne stund måtte gå ham forbi, om det var mulig,
Akahamba palongolo padebe akajitaga cha kukupama pahi, akamuyupa Chapanga, kuvya ngati yihotoleka, lukumbi ulo lwa mang'ahiso lumupitila kutali.
36 og han sa: Abba, Fader! alt er mulig for dig; ta denne kalk fra mig! Dog, ikke hvad jeg vil, men hvad du vil!
Akajova, “Dadi wangu, kwa veve mambu goha gihotoleka. Uniwusilayi chikombi ichi cha mang'ahiso. Nambu lepi ngati chenigana nene, nambu cheugana wamwene.”
37 Og han kom og fant dem sovende, og sa til Peter: Simon, sover du? Var du ikke i stand til å våke én time?
Kangi akawuya kwa vawuliwa vadatu vala akavakolela vagonili. Hinu, akamkota Petili, “Simoni, wu, ugonili? Uhotwi lepi kuvya mihu hati lukumbi ludebe?”
38 Våk og bed, forat I ikke skal komme i fristelse! Ånden er villig, men kjødet er skrøpelig.
Kangi akavajovela, “Muvyai mihu na kumuyupa Chapanga mkotoka kuyingila mukulingiwa. Mpungu ugana, nambu higa yitotokela.”
39 Og atter gikk han bort og bad, og sa de samme ord.
Akahamba kumuyupa Chapanga kavili akawuyila malovi galagala.
40 Og da han kom igjen, fant han dem atter sovende; for deres øine var tunge, og de visste ikke hvad de skulde svare ham.
Peavawuyili vawuliwa vaki avakolili vagonili kavili. Ndava mihu gavi na lugono. Vamanyi lepi chakumyangula.
41 Og han kom tredje gang og sa til dem: I sover altså og hviler eder! Det er nok; timen er kommet; se, Menneskesønnen overgis i synderes hender;
Peabwelili mala ya datu akavajovela, “Mwakona mwigona na kupumulila? Hinu yikoli! Lukumbi luhikili! Mwana wa Mundu igotolewa kwa vandu vevambudila Chapanga.
42 stå op, la oss gå! Se, han er nær som forråder mig.
Muyimuka, tihambi. Mlolayi yula mweakunigotola ahegalili.”
43 Og straks, mens han ennu talte, kom Judas, en av de tolv, og med ham fulgte en hop med sverd og stokker; de kom fra yppersteprestene og de skriftlærde og de eldste.
Yesu peavi akona ijova, Yuda mmonga wa kumi na vavili vala, akabwela pamonga na msambi wa vandu wewavili na mapanga na vibonga. Vandu venavo vatumwili na vakulu va kuteta, Vawula va Malagizu na vagogo.
44 Men han som forrådte ham, hadde gitt dem et tegn og sagt: Den jeg kysser, ham er det; grip ham og før ham sikkert bort!
Yuda, yula mweamgotwili Yesu, avapelili ulangisu msambi wa vandu wula, “Kuvya yula mwenikumjambusa cha kumkumbatila, ndi mumkamula na mumpeleka kuni avi muulonda.”
45 Og da han kom, gikk han straks bort til ham og sa: Rabbi! og kysset ham.
Yuda peahikili ndu amuhambalili Yesu akamjovela, “Muwula!” Kangi akamjambusa cha kumkumbatila.
46 Men de la hånd på ham og grep ham.
Hinu vandu vala vakamkamula Yesu na kumkunga.
47 Men en av dem som stod der, drog sitt sverd, og slo til yppersteprestens tjener og hugg øret av ham.
Mmonga mweayimili pamonga na Yesu, akaholomola upanga waki, akamdumula likutu mvanda wa Mteta Mkulu.
48 Og Jesus tok til orde og sa til dem: I er gått ut som mot en røver med sverd og stokker for å gripe mig;
Yesu akamjovela, “Wu, mbwelili na mapanga na vibonga kunikamula ngati kuvya nene mnyagaji?
49 daglig var jeg hos eder og lærte i templet, og I grep mig ikke; men dette er skjedd forat skriftene skal opfylles.
Magono goha navi pamonga na nyenye, niwula ku Nyumba ya Chapanga, nambu mwanikamwili lepi. Nambu hinu yikugagana Mayandiku Gamsopi gatimilayi.”
50 Da forlot de ham alle sammen og flydde.
Penapo vawuliwa voha vakamleka na kutila.
51 Og en ung mann fulgte ham med et linklæde kastet om sitt bare legeme, og de grep ham;
Kwavili na msongolo mmonga mweamlandayi Yesu awalili chikwinda. Vene valingili kumkamula.
52 men han slapp linklædet og flydde naken bort.
Nambu mwene akalema, akachileka chikwinda chila, akajumba waka.
53 Og de førte Jesus til ypperstepresten, og der kom alle yppersteprestene og de eldste og de skriftlærde sammen.
Hinu, vampeliki Yesu kunyumba ya Mteta Mkulu, penapo ndi pevakonganiki pamonga vakulu va kuteta voha na vagogo na Vawula va Malagizu.
54 Og Peter fulgte ham langt bakefter like inn i yppersteprestens gård, og han satt der sammen med tjenerne og varmet sig ved ilden.
Petili amlandili Yesu chapatali, akayingila muluvanja lwa nyumba ya Mteta Mkulu. Akatama pamonga na valonda kuyota motu.
55 Men yppersteprestene og hele rådet søkte vidnesbyrd mot Jesus, forat de kunde drepe ham, men de fant ikke noget.
Vakulu va kuteta na libanji loha valondai lilovi la kumtakila Yesu muni vahotola kumkoma, nambu valipati lepi.
56 For mange vidnet falsk mot ham, men deres vidnesbyrd stemte ikke overens.
Vandu vamahele vajovili gaudese ndava ya Yesu, nambu malovi gavi gayidakilini lepi.
57 Da stod nogen op og vidnet falsk mot ham og sa:
Kangi vandu vangi vakayima kujova udese ndava ya Yesu, vakajova,
58 Vi har hørt ham si: Jeg vil bryte ned dette tempel som er gjort med hender, og på tre dager bygge et annet, som ikke er gjort med hender.
“Tete tamuyuwini ijova, ‘Nene yati nigwisa Nyumba ya Chapanga iyi yeyijengiwi na vandu, na mu magono gadatu yati nijenga yingi yangajengewa na vandu.’”
59 Og enda stemte ikke deres vidnesbyrd overens.
Nambu pamonga na ago, malovi gavi gayidikilini lepi.
60 Da stod ypperstepresten op midt iblandt dem og spurte Jesus: Svarer du intet på det som disse vidner mot dig?
Hinu, Mteta Mkulu akayima pagati yavi akamkota Yesu, “Wu, wiyangula lepi lilovi, vandu venava vakukutakila kyani?”
61 Men han tidde og svarte intet. Atter spurte ypperstepresten ham og sa til ham: Er du Messias, den Velsignedes Sønn?
Nambu mwene agunili, ajovili lepi lilovi hati limonga. Mkulu wa kuteta akamkota kavili, “Veve ndi Kilisitu, Mwana wa Chapanga Mmotisa?”
62 Jesus sa: Jeg er det, og I skal se Menneskesønnen sitte ved kraftens høire hånd og komme med himmelens skyer.
Yesu akayangula, “Ena, ndi nene. Kavili yati mukumlola Mwana wa Mundu atamili upandi wa kulyelela cha Bambu yula mweavi na makakala. Ibwela kuhumila mumahundi ga kunani kwa Chapanga!”
63 Da sønderrev ypperstepresten sine klær og sa: Hvad skal vi mere med vidner?
Penapo ndi Mteta Mkulu akapapula nyula zaki, akajova, “Tigana lepi kuyuwana malovi gangi ndava ya mundu uyu!
64 I har hørt gudsbespottelsen; hvad tykkes eder? De dømte ham alle å være skyldig til døden.
Mumyuwini cheakumliga Chapanga! Nyenye mjova wuli?” Voha vamganili akomiwa.
65 Og nogen gav sig til å spytte på ham og tildekke hans ansikt og slå ham med knyttet neve og si til ham: Spå! Og tjenerne tok imot ham med stokkeslag.
Hinu, vangi pagati yavi vakatumbula kumuhunyila mata, vakamgubika pamihu vakamtova na kumjovela, “Lotelayi, ndi yani mweakutovili!” Hati valonda vakamtola, vakampamanda.
66 Og mens Peter var nede i gårdsrummet, kom en av yppersteprestens tjenestepiker,
Petili peavi akona muluvanja lwa nyumba, mtumisi mmonga wa chidala wa Mteta Mkulu abwelili.
67 og da hun så Peter varme sig, så hun på ham og sa: Også du var med denne nasareer, Jesus.
Peamuweni Petili iyota motu, amlolili, akamjovela, “Hati veve wavili pamonga na Yesu wa ku Nazaleti.”
68 Men han nektet det og sa: Jeg hverken vet eller forstår hvad du mener. Og han gikk ut i forgården, og hanen gol.
Nambu Petili akabela, “Kwali, nakuchimanya cheujova!” Petili akawuka akahamba pamlyangu wa kuyingilila. Penapo ndi lijogolo likakokoleka.
69 Og piken fikk se ham, og begynte igjen å si til dem som stod der: Dette er en av dem.
Muhengaji mdala yula, peamuwene kavili Petili, akatumbula kangi kuvajovela vandu vevavi penapo, “Mundu uyu ndi mmonga wavi.”
70 Men han nektet det atter. Og litt efter sa atter de som stod der, til Peter: Du er sannelig en av dem; du er jo en galileer.
Nambu Petili akabela kavili. Mwanakandahi, vandu vevayimili penapo vamjovili Petili, “Chakaka veve ndi mmonga wavi, muni veve mewawa ndi mundu wa ku Galilaya.”
71 Men han gav sig til å forbanne sig og sverge: Jeg kjenner ikke det menneske I taler om.
Nambu Petili akatumbula kujova, “Nipewa likoto ngati nijova udese! Nilapa nimmanyili lepi mundu uyu mwemukumuluwula.”
72 Og straks gol hanen annen gang. Da kom Peter det ord i hu som Jesus hadde sagt til ham: Før hanen har galt to ganger, skal du fornekte mig tre ganger. Og han tok det til hjerte og gråt.
Bahapo lijogolo likakokoleka mala ya pavili. Petili akumbwiki Yesu cheamjovili, “Kwakona lijogolo langakokoleka yati ukunibela mala zidatu.” Petili akajitaga pahi na kuvemba.