Apostlenes-gjerninge 7
1 Ypperstepresten sa da: Er dette sant?
大祭司が言った，「これらのことはそのとおりなのか」。
2 Han svarte: Brødre og fedre! Hør på mig: Herlighetens Gud åpenbarte sig for vår far Abraham mens han var i Mesopotamia, før han hadde bosatt sig i Karan,
彼は言った，「兄弟たち，また父たちよ，聞いてください。わたしたちの父祖アブラハムがハランに住む前，まだメソポタミアにいた時に，栄光の神が彼に現われて，
3 og sa til ham: Dra ut fra ditt land og fra din slekt, og gå til det land som jeg vil vise dig!
こう言われました。『あなたの土地，またあなたの親族から出て，わたしがあなたに示す土地に行きなさい』。
4 Så drog han ut fra kaldeernes land og bosatte sig i Karan. Og derfra lot Gud ham efter farens død flytte til dette land som I nu bor i;
それで彼はカルデア人の土地から出て，ハランに住みました。彼の父が死んだのち，神はそこから，あなた方が今住んでいるこの土地へ，彼を移されました。
5 men han gav ham ikke arvelodd der, enn ikke en fotsbredd; og han lovte å gi ham det til eie, og hans ætt efter ham, enda han ikke hadde barn.
ここでは何の相続財産も，そうです，足の踏み場となるほどのものさえもお与えになりませんでした。ここを所有物として彼に，また彼の後でその子孫に与えると約束されましたが，その時には彼にはまだ子供がいなかったのです。
6 Og Gud talte således: Hans ætt skal bo i utlendighet i et fremmed land, og de skal holde den i trældom og mishandle den i fire hundre år;
神はこのように語られました。彼の子孫は見知らぬ土地で異国人として住み，四百年のあいだ奴隷にされ，虐待されるだろう，と。
7 og det folk som de skal træle under, vil jeg dømme, sa Gud, og derefter skal de dra ut derfra og tjene mig på dette sted.
『彼らを奴隷にする民族を，わたしは裁くだろう』と神は言われました。『そしてそののち，彼らは出て来て，この場所でわたしに仕えるだろう』。
8 Og han gav ham omskjærelsens pakt; og så fikk han sønnen Isak, og omskar ham på den åttende dag, og Isak fikk sønnen Jakob, og Jakob blev far til de tolv patriarker.
神は彼に割礼の契約を与えられました。こうして，アブラハムはイサクの父となり，八日目に彼に割礼を施しました。イサクはヤコブの父となり，ヤコブは十二人の族長たちの父となりました。
9 Og patriarkene bar avind mot Josef og solgte ham til Egypten; og Gud var med ham
「この族長たちは，ヨセフに対するねたみに動かされ，彼をエジプトに売りました。神は彼と共におられ，
10 og fridde ham ut av alle hans trengsler, og gav ham nåde og visdom for Faraos, egypterkongens øine; og han satte ham til høvding over Egypten og hele sitt hus.
そのあらゆる苦難から彼を救い出し，エジプトの王ファラオの前で彼に好意と知恵を与えられました。ファラオは彼に，エジプトと王の家全体を治めさせたのです。
11 Så kom det hungersnød over hele Egyptens land og Kana'an, og stor trengsel, og våre fedre fant ikke føde.
さて，エジプトとカナンの全土にききんが起こり，大きな苦難が臨みました。わたしたちの父祖たちは食物を見つけることができなくなりました。
12 Men da Jakob fikk høre at det var korn i Egypten, sendte han våre fedre dit første gang;
しかし，ヤコブはエジプトに穀物があると聞いて，わたしたちの父祖たちを最初に遣わしました。
13 og annen gang blev Josef gjenkjent av sine brødre, og Josefs byrd kom til Faraos kunnskap.
二度目の時，ヨセフのことがその兄弟たちに知らされ，ヨセフの一族のことがファラオに明らかにされました。
14 Da sendte Josef bud og kalte til sig sin far Jakob og hele sin slekt, fem og sytti sjeler.
ヨセフは人を遣わして，その父ヤコブ，また親族全体，すなわち七十五人の魂を呼び寄せました。
15 Så drog Jakob ned til Egypten, og han døde, han og våre fedre,
ヤコブはエジプトに下って行き，やがて彼自身もわたしたちの父祖たちも死にました。
16 og de blev ført til Sikem og lagt i den grav som Abraham kjøpte for en kjøpesum i sølv av Hemors barn i Sikem.
そして彼らはシェケムに持ち帰られ，アブラハムが銀を支払ってシェケムのハモルの子らから買っておいた墓に横たえられました。
17 Efter som nu tiden nærmet sig da det løfte skulde opfylles som Gud hadde gitt Abraham, tok folket til og blev mannsterkt i Egypten,
「一方，神がアブラハムに誓われた約束の時が近づくにつれ，民はエジプトで殖え広がってゆき，
18 inntil det fremstod en annen konge over Egypten, som ikke kjente Josef;
ついにヨセフのことを知らない別の王が現われました。
19 han fór med svik mot vårt folk, og ved mishandling tvang han våre fedre til å sette sine nyfødte barn ut, så de ikke skulde holdes i live.
この王はわたしたちの同族に対して悪巧みをし，わたしたちの父祖たちを虐げ，無理やりにその赤子たちを捨てさせ，生かしておけないようにしました。
20 På den tid blev Moses født, og han var fager for Gud; han blev i tre måneder fostret i sin fars hus,
そうした時にモーセが生まれましたが，非常に美しい子でした。彼は三か月の間，自分の父の家で養われました。
21 og da han var blitt utsatt, tok Faraos datter ham op, og fostret ham og tok ham i sønns sted.
捨てられた時，ファラオの娘が彼を拾い上げ，彼を自分の子として育てました。
22 Og Moses blev oplært i all egypternes visdom, og han var mektig i ord og gjerninger.
モーセはエジプト人のあらゆる知恵を教え込まれました。彼は言葉にも業にも強力な者でした。
23 Men da han var blitt firti år gammel, fikk han i sinne å se til sine brødre, Israels barn,
しかし，四十歳になった時，自分の兄弟たち，すなわちイスラエルの子らのもとを訪ねようという気持ちがその心に起こりました。
24 og da han så en lide urett, kom han ham til hjelp og hevnet den som blev mishandlet, og slo egypteren ihjel.
彼らのうちの一人が不当に苦しめられているのを見て，その人をかばい，エジプト人を打ち殺して，虐げられていたその人のためにあだを討ちました。
25 Han tenkte da at hans brødre skulde forstå at Gud gav dem frelse ved hans hånd; men de forstod det ikke.
自分の手によって神が兄弟たちを救出しようとしておられることを，彼らが理解してくれるものと思っていたのですが，彼らは理解しませんでした。
26 Den næste dag kom han til dem mens de trettet, og han formante dem til å holde fred, han sa: I menn! I er brødre; hvorfor gjør I hverandre urett?
「次の日，彼はけんかをしている人たちのところに現われて，彼らを仲直りさせようとして言いました，『君たちは兄弟同士ではないか。なぜ互いに傷つけ合うのか』。
27 Men han som gjorde sin næste urett, støtte ham fra sig og sa: Hvem har satt dig til høvding og dommer over oss?
しかし，隣人を傷つけていた者が彼を押しのけて言いました，『だれがお前を支配者や裁判官として我々の上に立てたのか。
28 Vil du kanskje slå mig ihjel, som du igår slo ihjel egypteren?
昨日あのエジプト人を殺したように，わたしを殺そうと思っているのか』。
29 Men Moses flyktet for dette ords skyld, og blev en utlending i Midians land og fikk der to sønner.
この言葉を聞いてモーセは逃げ，ミディアンの地で居留者となり，二人の子の父となりました。
30 Og da firti år var til ende, åpenbarte en engel sig for ham i berget Sinais ørken i en brennende tornebusk.
「四十年が満ちた時，シナイ山の荒野において，燃える茂みの炎の中で，主のみ使いが彼に現われました。
31 Da Moses så det, undret han sig over synet; men da han gikk bort for å se på det, kom en røst fra Herren:
これを見て，モーセはその光景を不思議に思いました。よく見ようとして近づくと，主の声が彼に臨みました。
32 Jeg er dine fedres Gud, Abrahams og Isaks og Jakobs Gud. Men Moses skalv av redsel, og vågde ikke å se på det.
『わたしはあなたの父祖たちの神，すなわち，アブラハムの神，イサクの神，ヤコブの神だ』。モーセはおののいて，もはや見ようとはしませんでした。
33 Og Herren sa til ham: Løs skoene av dine føtter! for det sted du står på, er hellig jord.
主は彼に言われました，『あなたの足のサンダルを脱ぎなさい。あなたが立っている場所は聖なる地なのだ。
34 Jeg har grant sett hvor mitt folk blir mishandlet i Egypten, og deres sukk har jeg hørt, og jeg er steget ned for å utfri dem. Og nu, kom, la mig sende dig til Egypten!
わたしは，エジプトにいるわたしの民の苦難を確かに目にし，彼らのうめきを聞いた。それで，彼らを救い出すために下って来たのだ。さあ，行きなさい。わたしはあなたをエジプトに遣わそう』。
35 Denne Moses som de fornektet, idet de sa: Hvem har satt dig til høvding og dommer? ham sendte Gud til å være både høvding og redningsmann ved den engels hånd som åpenbarte sig for ham i tornebusken.
「このモーセ，すなわち，『だれがお前を支配者や裁判官としたのか』と言って彼らが拒んだ人を，神は，茂みの中で彼に現われたみ使いの手によって，支配者また救出者として遣わされたのです。
36 Han var den som førte dem ut, idet han gjorde undergjerninger og tegn i Egyptens land og i det Røde Hav og i ørkenen i firti år.
この人が，エジプトにおいても，紅海においても，また荒野での四十年間においても，不思議な業としるしを行ないながら，彼らを導き出したのです。
37 Han er den Moses som sa til Israels barn: En profet, likesom mig, skal Gud opreise eder av eders brødre.
これこそ，イスラエルの子らに，『わたしたちの神なる主は，わたしを起こされたように，あなた方の兄弟たちの中からあなた方のために一人の預言者を起こされるだろう』と言った，あのモーセなのです。
38 Han er den som i menigheten i ørkenen var med den engel som talte til ham på Sinai berg, og med våre fedre, han som mottok levende ord for å gi oss dem.
これこそ，荒野での集会において，シナイ山で彼に語りかけたみ使いやわたしたちの父祖たちと共にいて，生ける託宣を受け，それをわたしたちに伝えた人なのです。
39 Ham vilde våre fedre ikke være lydige, de støtte ham fra sig, og vendte sig i sitt hjerte til Egypten, og de sa til Aron:
わたしたちの父祖たちは彼に対して従順ではなく，かえって彼をはねのけ，心の中でエジプトに引き返し，
40 Gjør oss guder som kan dra foran oss! for denne Moses som førte oss ut av Egyptens land vi vet ikke hvad det er blitt av ham.
アロンにこう言いました。『わたしたちの前を行く神々を造ってください。わたしたちをエジプトの地から導き出したあのモーセについては，彼がどうなったか分からないからです』。
41 Og de gjorde en kalv i hine dager og bar frem offer til avgudsbilledet, og de gledet sig over sine henders verk.
彼らはそのころに子牛を造り，その偶像に犠牲をささげ，自分たちの手の業のうちで喜びました。
42 Men Gud vendte sig bort, og overgav dem til å dyrke himmelens hær, som skrevet er i profetenes bok: Israels hus! gav I mig vel slaktoffer og andre offer i firti år i ørkenen?
一方，神は背を向け，彼らが天の軍勢に仕えるままにされました。預言者たちの書にこう書かれているとおりです。 『イスラエルの家よ，あなた方は荒野にいた四十年の間に，ほふられた獣と犠牲とをわたしにささげたことがあったか。
43 Nei, I bar med eder Moloks telt og guden Remfans stjerne, de billeder som I gjorde for å tilbede dem, og jeg vil flytte eder bort hinsides Babylon.
あなた方が担ぎ上げたのは，モロクの幕屋，あなた方の神レファンの星，崇拝するために自分で造った像だった。わたしはあなた方をバビロンのかなたに運び去るだろう』。
44 Våre fedre hadde i ørkenen vidnesbyrdets telt, således som den som talte til Moses, bød ham å gjøre det efter det forbillede han hadde sett;
「わたしたちの父祖たちには，荒野に証明の幕屋がありました。それは，モーセに語った方が，彼の見たままの形に従って造るようにと命じられたとおりのものでした。
45 dette tok våre fedre i arv, og førte det med Josva inn i de hedningers eiendomsland som Gud drev bort for våre fedre, inntil Davids dager.
わたしたちの父祖たちもこれを受け継いで，神がわたしたちの父祖たちの面前から追い払われた諸国民の所有地に入る時，ヨシュアと共にそれを持ち込み，ダビデの日々に及びました。
46 Han fant nåde hos Gud, og bad om at han måtte finne et bosted for Jakobs Gud.
ダビデは神のみ前で好意を受け，ヤコブの神のために住まいを設けたいと願いました。
47 Men Salomo bygget ham et hus.
しかし，ソロモンが神のために家を建てました。
48 Men den Høieste bor ikke i hus som er gjort med hender, således som profeten sier:
ですが，いと高き方は手で造った神殿の中には住まわれません。預言者が言っているとおりです。
49 Himmelen er min trone, og jorden en skammel for mine føtter; hvad hus vil I bygge mig, sier Herren, eller hvor er det sted jeg skal hvile på?
『天はわたしの王座，地はわたしの足台。あなた方はわたしのためにどんな家を建てるのか』と，主は言われる。『あるいは，わたしの休む場所とはどこか。
50 Har ikke min hånd gjort alt dette?
これらのすべてのものは，わたしの手が造ったものではないか』。
51 I hårde halser og uomskårne på hjerte og ører! I står alltid den Hellige Ånd imot, som eders fedre, således også I.
「強情で，心にも耳にも割礼を受けていない人たちよ。あなた方はいつも聖霊に抵抗しています！ あなた方の父祖たちが行なったとおりに，あなた方も行なっているのです。
52 Hvem av profetene forfulgte ikke eders fedre? De drepte dem som forut forkynte at den rettferdige skulde komme, han som I nu har forrådt og myrdet,
預言者たちの中で，あなた方の父祖たちが迫害しなかった人がいるでしょうか。彼らは，義なる方の到来を予告した人たちを殺し，あなた方は今や，その方を裏切る者，また殺す者となりました。
53 I som mottok loven gitt ved engler og ikke har holdt den!
あなた方は，み使いたちの定めた律法を受けたのに，それを守らなかったのです！」
54 Men da de hørte dette, stakk det dem i deres hjerter, og de skar tenner mot ham.
さて，これを聞くと，人々は心を刺され，彼に向かって歯ぎしりをした。
55 Men han var full av den Hellige Ånd og skuet ufravendt op mot himmelen, og han så Guds herlighet, og Jesus stå ved Guds høire hånd,
しかし，彼は聖霊に満たされ，天をじっと見つめ，神の栄光と，神の右に立っているイエスを見て，
56 og han sa: Nu ser jeg himlene åpne, og Menneskesønnen stå ved Guds høire hånd!
こう言った，「ご覧なさい，わたしには，天が開けて，人の子が神の右に立っておられるのが見えます！」
57 Da skrek de med høi røst og holdt for sine ører, og stormet alle som en inn på ham
すると，人々は大声で叫んで，耳をふさぎ，彼に向かっていっせいに突進した。
58 og drev ham ut av byen og stenet ham; og vidnene la sine klær av sig ved en ung manns føtter som hette Saulus.
彼を町の外に投げ出して，石打ちにした。証人たちは，自分の外衣をサウロという名の若者の足もとに置いた。
59 Og de stenet Stefanus, mens han bad og sa: Herre Jesus, ta imot min ånd!
彼らがステファノを石打ちにしている間，彼は叫んで言った，「主イエスよ，わたしの霊をお受けください！」
60 Og han falt på kne og ropte med høi røst: Herre, tilregn dem ikke denne synd! Og som han hadde sagt dette, sov han inn.
ひざまずいて，大声で叫んだ，「主よ，この罪を彼らに負わせないでください！」 こう言ってから，眠りについた。
