Matteus 23
1 Senere talte Jesus til folket og disiplene og sa:
Wówczas Jezus zwrócił się do tłumu i do swoich uczniów:
2 ”Disse skriftlærde og fariseere ser det som oppgaven sin å forklare alle budene i Moseloven.
—Przywódcy religijni i faryzeusze zajęli miejsce samego Mojżesza.
3 Derfor skal dere lyde og følge det de sier, men ta dere i vare så dere ikke følger deres praktiske liv, for de snakker gjerne, men praktiserer slett ikke sine egne ord.
Dlatego postępujcie zgodnie z ich nauką, lecz nie bierzcie z nich przykładu. Bo nauczają, ale sami tego nie przestrzegają.
4 De stiller umulige krav mot dere, men gjør ikke noe for å hjelpe dere til å oppfylle dem.
Wymyślają bowiem niewykonalne obowiązki i narzucają je innym, a sami nie kiwną nawet palcem, aby im pomóc.
5 Alt de gjør, gjør de for å vise seg fram. De går omkring med ekstra brede bønneremmer på armene og setter lange minnedusker på kappene sine for å vise at de er lydige mot Gud.
To, co robią, czynią tylko na pokaz. Starają się pobożnie wyglądać—zakładają na ramiona szkatułki z tekstami modlitw i chodzą w szatach z długimi frędzlami.
6 De elsker å sitte på hedersplassene ved bordet under festmåltidene, og i gudstjenestene tar de plassene på fremste rekken.
Oczekują zaszczytnych miejsc na przyjęciach i w synagogach
7 De vil gjerne bli hilst med respekt på torget og bli kalt’mester’ av folket.
oraz wyrazów szacunku ze strony innych ludzi. Lubią, gdy inni zwracają się do nich: „nauczycielu”.
8 Men la aldri noen opphøye dere og kalle dere’mester’, for bare en er deres læremester. Dere er alle søsken og står på samme nivået.
Lecz wy nie pozwalajcie, by was tak nazywano. Macie tylko jednego Nauczyciela, a wy jesteście sobie równi jak bracia.
9 Kall heller ikke noen her på jorden for’Far’, for bare en er deres Far, og det er Gud i himmelen.
I do nikogo na ziemi nie zwracajcie się „ojcze”, bo macie tylko jednego Ojca, w niebie.
10 La ingen kalle dere’lærer’, for bare en er deres lærer, og det er Messias, den lovede kongen.
Nie pozwalajcie też, aby nazywano was „mistrzami”, gdyż macie tylko jednego Mistrza—Mesjasza.
11 Den som vil bli betydningsfull blant dere, må bli tjener for de andre.
Największy z was niech będzie waszym sługą.
12 Den som opphøyer seg selv, skal bli ydmyket, men den som ydmyker seg selv, skal bli opphøyet.”
Kto sam siebie wywyższa, zostanie poniżony. A kto się uniża, zostanie wywyższony.
13 Jesus fortsatte:”Ulykken skal ramme dere skriftlærde og fariseere, dere som er falske mennesker og bare later som om dere er lydige mot Gud. Dere hindrer andre fra å gjøre Guds vilje, slik at de ikke får tilhøre Guds eget folk. Selv kommer dere aldri til å bli regnet med blant dem.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Zamykacie ludziom dostęp do królestwa niebieskiego! Sami nie wchodzicie i innym nie pozwalacie wejść!
15 Ja, ulykken skal ramme dere, dere som bare later som om dere er lydige mot Gud! Dere kan reise over hav og land for å få noen til å tro på Gud, men etterpå gjør dere den arme stakkaren til et helvetes barn, dobbelt verre enn dere selv. (Geenna g1067)
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Obchodzicie cały świat, aby nawrócić jednego człowieka. A gdy już się tak stanie, robicie z niego syna piekła, dwa razy gorszego niż wy sami. (Geenna g1067)
16 Ulykken skal ramme dere, dere som er blinde ledere! Dere påstår at om noen sverger’ved Guds tempel’, ja, så betyr det ingenting, for den eden har dere lov til å bryte. Men om noen sverger’ved gullet i templet’ da er det forpliktende!
Marny wasz los, ślepi przewodnicy! Mówicie: „Kto przysięga na świątynię Bożą, do niczego nie jest zobowiązany. Ale kto składa przysięgę na złoto w świątyni, musi ją wypełnić”.
17 Blinde dårer! Hva er det viktigste, gullet, eller templet som tilhører Gud og derfor gjør gullet hellig?
Głupi ślepcy! Co jest ważniejsze: złoto czy świątynia, która uświęca złoto?
18 Dere sier også at om noen sverger’ved alteret’ da betyr det ingenting, men om noen sverger’ved gavene på alteret’ da er det forpliktende!
Twierdzicie też: „Przysięga na ołtarz do niczego nie zobowiązuje. Ale przysięga na dar na ołtarzu jest wiążąca”.
19 Blinde dårer! Hva er størst, gaven på alteret, eller alteret som tilhører Gud og derfor gjør gaven hellig?
Ślepcy! Co jest ważniejsze; dar czy ołtarz, który uświęca złożony na nim dar?
20 Når dere sverger’ved alteret’, sverger dere både ved alteret og ved alt som er på det.
Kto przysięga „na ołtarz”, przysięga na wszystko, co się na nim znajduje.
21 Når dere sverger’ved templet’, sverger dere både ved templet og ved den Gud som bor i det.
A kto przysięga „na świątynię”, przysięga na nią i na Boga, który w niej mieszka.
22 Når dere sverger’ved himmelen’, sverger dere ved Guds trone og ved Gud selv.
Ten zaś, kto przysięga „na niebo”, przysięga na tron Boży i na Tego, który na nim zasiada.
23 Ja, ulykken skal ramme dere, dere skriftlærde og fariseere, som bare later som om dere er lydige mot Gud. Dere gir Gud en tiendedel av den minste urt blant krydderplantene, som mynte, dill og karve, men dere bryr dere ikke om det som er langt viktigere: Rettferdighet, barmhjertighet og troskap. Visst skal dere gi Gud en tiendedel av alt, men ikke glem det som er det aller viktigste.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Skrupulatnie dajecie Bogu dziesiątą część swoich najdrobniejszych nawet dochodów, a lekceważycie to, co w Prawie Mojżesza jest najważniejsze: prawość, miłość i wiarę. A jednego i drugiego nie należy zaniedbywać!
24 Dere blinde ledere! Dere siler bort myggen, men svelger kamelene.
Ślepi przewodnicy! Odcedzacie komara, a połykacie wielbłąda.
25 Ulykken skal ramme dere, dere skriftlærde og fariseere, som bare later som om dere er lydige mot Gud! På utsiden er dere like sterilt rene som de beger og fat dere vasker så grundig før dere drikker og spiser av dem. Men innvendig stinker livet av griskhet og begjær.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Usilnie dbacie o zewnętrzną czystość naczyń, ale wasze brudne wnętrze aż się lepi od chciwości i pożądania.
26 Blinde fariseere! Se først til at dere får det rett med Gud på innsiden, for da vil også utsiden bli ren og fin.
Ślepy faryzeuszu! Oczyść najpierw wnętrze kubka, to i na zewnętrz będzie czysty!
27 Uykken skal ramme dere, dere skriftlærde og fariseere! Dere viser fram en fin fasade, men dere er som hvitmalte graver. De er vakre på utsiden, men innvendig er de fylt med skjelettene fra døde kropper, smuss og råttenskap.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Przypominacie odnowione grobowce—z zewnątrz piękne, a w środku pełne rozkładających się szczątków!
28 Dere gjør alt for at menneskene skal tro at dere følger Guds vilje, men i virkeligheten er dere fulle av falskhet og synd.
Robicie przed ludźmi wrażenie świętych, lecz w środku jesteście pełni obłudy i nieprawości!
29 Ja, ulykken skal ramme dere, dere skriftlærde og fariseere, som bare later som om dere er lydige mot Gud! Dere bygger monumenter over profetene som bar fram Guds budskap, og dere smykker gravene til dem som fulgte Guds vilje.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Stawiacie i zdobicie grobowce prorokom oraz innym ludziom, którzy kochali Boga,
30 Og dere sier:’Dersom vi hadde levd på forfedrenes tid, da ville vi aldri ha drept noen profeter.’
mówiąc: „Gdybyśmy my żyli w czasach naszych przodków, nie mordowalibyśmy proroków tak jak oni”.
31 Men når dere sier dette, medgir dere at dere er etterkommere til dem som myrdet profetene.
W ten sposób przyznajecie, że jesteście potomkami morderców.
32 Så fortsett bare med å gå i fotsporene til forfedrene deres, og gjør ferdig det de startet på!
Dorównajcie im!
Czy tacy podli ludzie mogą uniknąć kary piekła? (Geenna g1067)
34 Jeg sender dere profeter som bærer fram Guds budskap, og visemenn og lærere som forklarer Skriften for dere. En av dem kommer dere til å drepe og spikre fast til et kors. Andre kommer dere til å piske til blods i synagogene deres og forfølge fra by til by.
Wyślę do was proroków, mędrców i nauczycieli, ale jednych zabijecie, krzyżując ich, innych ubiczujecie w swoich synagogach i będziecie prześladować po miastach.
35 På grunn av dette skal dere få stå til rette for alle mordene på dem som fulgte Guds vilje, helt fra Abel til Sakarja, som var sønn til Barakia, han dere myrdet mellom templet og alteret.
Spadnie na was wina za przelaną krew wszystkich, którzy kochali Boga! Począwszy od prawego Abla, aż po Zachariasza, syna Barachiasza, którego zabiliście między ołtarzem a miejscem świętym.
36 Ja, jeg forsikrer dere at alle disse dommene skal ramme denne slekten som ikke vil tro.
Zapewniam was, że kara za to wszystko spadnie na głowy tego pokolenia.
37 Å, dere Jerusalems innbyggere, dere som dreper profetene og steiner andre som Gud sender til dere med budskapet sitt. Hvor ofte har jeg ikke ønsket å samle dere, som når en høne samler kyllingene sine under vingene, men dere lot meg ikke gjøre det.
Jerozolimo, Jerozolimo!—zawołał Jezus. —Zabijasz proroków i obrzucasz kamieniami Bożych posłańców! Ileż to razy chciałem przygarnąć twoje dzieci, tak jak kura, która pod skrzydłami chroni swoje pisklęta. Ale nie pozwoliłaś!
38 Nå får dere selv ta hånd om deres tempel som blir lagt øde.
Zbliża się czas, w którym twój dom opustoszeje.
39 Ja, jeg sier dere, nå får dere ikke se meg igjen før dere roper:’Vi ærer deg, du som er sendt av Herren.’”
Mówię wam: Nie zobaczycie Mnie do chwili, gdy zawołacie: „Błogosławiony, który przychodzi w imieniu samego Pana!”.
