Matteus 22
1 Jesus fortalte et nytt bilde for dem. Han sa:
Y RESPONDIENDO Jesús, les volvió á hablar en parábolas, diciendo:
2 ”Der Gud regjerer, blir det som i denne fortellingen: En konge forberedte en stor bryllupsfest for sønnen sin.
El reino de los cielos es semejante á un hombre rey, que hizo bodas á su hijo;
3 Han innbød mange gjester, og da forberedelsene var ferdige sendte han tjenere ut for å si til dem som var innbudt at tidspunktet var inne for å komme. Men alle takket nei.
Y envió sus siervos para que llamasen los llamados á las bodas; mas no quisieron venir.
4 Da sendte han andre tjenere for å si til dem:’Alt er klart, oksene og kalvene er slaktet. Skynd dere å komme!’
Volvió á enviar otros siervos, diciendo: Decid á los llamados: He aquí, mi comida he aparejado; mis toros y animales engordados son muertos, y todo está prevenido: venid á las bodas.
5 Men gjestene som han hadde bedt, var ikke interessert. Hver og en fortsatte med sitt, den ene med sin bondegård, den andre med sine forretninger.
Mas ellos no se cuidaron, y se fueron, uno á su labranza, y otro á sus negocios;
6 Noen grep til og med kongens tjenere, mishandlet og drepte dem.
Y otros, tomando á sus siervos, los afrentaron y los mataron.
7 Da ble kongen sint og sendte ut sin armé, henrettet morderne og brente ned byene deres.
Y el rey, oyendo [esto], se enojó; y enviando sus ejércitos, destruyó á aquellos homicidas, y puso fuego á su ciudad.
8 Så sa han til tjenerne sine:’Bryllupsfesten er ferdig, men de gjestene som jeg innbød, er ikke verd å få del i festen.
Entonces dice á sus siervos: Las bodas á la verdad están aparejadas; mas los que eran llamados no eran dignos.
9 Gå derfor ut på gatehjørnene og be alle dere ser, til bryllupet.’
Id pues á las salidas de los caminos, y llamad á las bodas á cuantos hallareis.
10 Tjenerne gjorde som han sa og tok med seg alle de kunne finne, både onde og gode, og festsalen ble fylt med gjester.
Y saliendo los siervos por los caminos, juntaron á todos los que hallaron, juntamente malos y buenos: y las bodas fueron llenas de convidados.
11 Da kongen kom innfor å hilse på gjestene, la han merke til en mann som ikke hadde på seg klær som passet for anledningen.
Y entró el rey para ver los convidados, y vió allí un hombre no vestido de boda.
12 ’Min venn’, spurte han,’hvordan kan du være her uten å ha på deg klær som passer for bryllupet?’ Men mannen kunne ikke svare.
Y le dijo: Amigo, ¿cómo entraste aquí no teniendo vestido de boda? Mas él cerró la boca.
13 Da sa kongen til tjenerne sine:’Bind hendene og føttene hans og kast ut i mørket utenfor. Der skal de gråte av angst og fortvilelse.’”
Entonces el rey dijo á los que servían: Atado de pies y de manos tomadle, y echadle en las tinieblas de afuera: allí será el lloro y el crujir de dientes.
14 Jesus avsluttet med disse ordene:”Mange er innbudt av Gud, men få takker ja og vil tilhøre ham.”
Porque muchos son llamados, y pocos escogidos.
15 Fariseerne gikk sin vei for å pønske ut en måte å få Jesus til å si noe som de kunne arrestere ham for.
Entonces, idos los Fariseos, consultaron cómo le tomarían en [alguna] palabra.
16 Til slutt sendte de noen av mennene sine sammen med kong Herodes sine tilhengere, og lot dem si til Jesus:”Mester, vi vet at du alltid er ærlig. Du sier rett ut det som er Guds vilje og lar deg ikke påvirke av noen.
Y envían á él los discípulos de ellos, con los Herodianos, diciendo: Maestro, sabemos que eres amador de la verdad, y [que] enseñas con verdad el camino de Dios, y [que] no te curas de nadie, porque no tienes acepción de persona de hombres.
17 Si oss nå om det er rett eller galt å betale skatt til den romerske keiseren. Hva mener du?”
Dinos pues, ¿qué te parece? ¿es lícito dar tributo á César, ó no?
18 Jesus visste hva de var ute etter.”Dere er falske mennesker som bare later som om dere er lydige mot Gud!” ropte han.”Hvorfor forsøker dere å lure meg?
Mas Jesús, entendida la malicia de ellos, [les] dice: ¿Por qué me tentáis, hipócritas?
19 Vis meg en mynt, samme typen som dere betaler skatt med.” De ga ham en romersk mynt,
Mostradme la moneda del tributo. Y ellos le presentaron un denario.
20 og han spurte dem:”Hvem sitt bilde er dette, og hvem sin signatur står under bildet?”
Entonces les dice: ¿Cúya es esta figura, y lo que está encima escrito?
21 ”Keiserens”, svarte de.”Da så”, sa han,”gi keiseren det som er hans. Men det som tilhører Gud, det skal dere gi til Gud.”
Dícenle: De César. Y díceles: Pagad pues á César lo que es de César, y á Dios lo que es de Dios.
22 Dette svaret overrasket dem i den grad at de gikk sin vei og lot ham være i fred.
Y oyendo esto, se maravillaron; y dejándole se fueron.
23 Samme dagen kom noen av saddukeerne til Jesus. De påstår at de døde ikke kan stå opp igjen, og derfor spurte de ham:
Aquel día llegaron á él los Saduceos, que dicen no haber resurrección, y le preguntaron,
24 ”Mester, Moses har sagt:’Dersom en mann dør barnløs, da skal hans bror gifte seg med enken og passe på at den døde får en sønn som kan arve ham.’
Diciendo: Maestro, Moisés dijo: Si alguno muriere sin hijos, su hermano se casará con su mujer, y despertará simiente á su hermano.
25 Nå hadde vi faktisk en familie blant oss med sju brødre. Den eldste av brødrene giftet seg og døde barnløs. Derfor giftet bror nummer to seg med enken.
Fueron pues, entre nosotros siete hermanos: y el primero tomó mujer, y murió; y no teniendo generación, dejó su mujer á su hermano.
26 Men han døde også barnløs. Da giftet bror nummer tre seg med henne. Slik fortsatte det til hun hadde vært gift med de alle sju.
De la misma manera también el segundo, y el tercero, hasta los siete.
27 Så døde også kvinnen til slutt.
Y después de todos murió también la mujer.
28 Hvem blir hun kona til når de døde står opp igjen? Alle sju har jo vært gift med henne!”
En la resurrección pues, ¿de cuál de los siete será ella mujer? porque todos la tuvieron.
29 Jesus svarte:”Dere tar helt feil, etter som dere verken forstår Skriften eller kjenner Guds kraft.
Entonces respondiendo Jesús, les dijo: Erráis ignorando las Escrituras, y el poder de Dios.
30 Når de døde står opp igjen, skal det ikke finnes noen som gifter seg. Alle kommer til å være som englene i himmelen.
Porque en la resurrección, ni los hombres tomarán mujeres, ni las mujeres maridos; mas son como los ángeles de Dios en el cielo.
31 Men når det gjelder de dødes oppstandelse, har dere aldri lest det Gud har sagt til dere i Skriften:
Y de la resurrección de los muertos, ¿no habéis leído lo que os es dicho por Dios, que dice:
32 ’Jeg er Abrahams, Isaks og Jakobs Gud’. Gud er ikke en gud for døde, men for de levende.”
Yo soy el Dios de Abraham, y el Dios de Isaac, y el Dios de Jacob? Dios no es Dios de muertos, sino de vivos.
33 Da folket hørte dette, ble de helt forundret over undervisningen hans.
Y oyendo esto las gentes, estaban atónitas de su doctrina.
34 Da fariseerne fikk høre at Jesus hadde stoppet munnen på saddukeerne, samlet de seg.
Entonces los Fariseos, oyendo que había cerrado la boca á los Saduceos, se juntaron á una.
35 En av dem, en skriftlærd, forsøkte å teste Jesus ved å stille spørsmål:
Y preguntó uno de ellos, intérprete de la ley, tentándole y diciendo:
36 ”Mester, hvilket er det viktigste av budene i Moseloven?”
Maestro, ¿cuál es el mandamiento grande en la ley?
37 Jesus svarte:”’Du skal elske Herren, din Gud, av hele ditt hjerte, av hele din sjel og av hele din forstand.’
Y Jesús le dijo: Amarás al Señor tu Dios de todo tu corazón, y de toda tu alma, y de toda tu mente.
38 Dette er det første budet og også det viktigste.
Este es el primero y el grande mandamiento.
39 Det nest viktigste ligner på det første:’Du skal elske dine medmennesker som deg selv.’
Y el segundo es semejante á éste: Amarás á tu prójimo como á ti mismo.
40 Disse to budene sammenfatter alt det som Gud har sagt i Moseloven og ved profetene.”
De estos dos mandamientos depende toda la ley y los profetas.
41 Mens fariseerne var samlet rundt Jesus, passet han på å stille dem et spørsmål:
Y estando juntos los Fariseos, Jesús les preguntó,
42 ”Hva mener dere om Messias, den lovede kongen? Hvem er han etterkommer av?” De svarte:”Han er etterkommer av kong David.”
Diciendo: ¿Qué os parece del Cristo? ¿de quién es Hijo? Dícenle: De David.
43 ”Hvorfor kaller da David ham’Herre’, når han snakker under innflytelse av Guds Ånd?” spurte Jesus.”David sa jo:
El les dice: ¿Pues cómo David en Espíritu le llama Señor, diciendo:
44 ’Gud sa til min Herre: Kom og sett deg på min høyre side for å regjere, til jeg har lagt dine fiender under føttene dine.’
Dijo el Señor á mi Señor: Siéntate á mi diestra, entre tanto que pongo tus enemigos por estrado de tus pies?
45 Mener dere virkelig at David skulle kalle en av sine etterkommere for Herre?”
Pues si David le llama Señor, ¿cómo es su Hijo?
46 Men de kunne ikke svare, og fra den dagen av våget ingen å stille flere spørsmål til Jesus.
Y nadie le podía responder palabra; ni osó alguno desde aquel día preguntarle más.
