Valumi 9
1 Nijova chakaka, nene ndi mundu wa Kilisitu, nijova lepi udese. Mutima wangu wilongoswa na Mpungu Msopi ulangisa chakaka njwe nene nijova lepi udese.
Niĩ ngwaria ũhoro-wa-ma ndĩ thĩinĩ wa Kristũ, ti maheeni ndĩraaria, o nayo thamiri yakwa nĩyo mũira wakwa thĩinĩ wa Roho Mũtheru,
2 Nigana kujova naha, nivii ngolongondi na mvinisu wangamalika mumtima wangu
atĩ ndĩ na kĩeha kĩnene na ruo rwa ngoro rũtarathira.
3 ndava ya valongo vangu vaisilaeli vandu va likabila langu. Ngati kuvya kwa njombi yavi, nganiyidakili likoto na kulekanganiswa na Kilisitu.
Nĩgũkorwo ingĩendire niĩ mwene nyiitwo nĩ kĩrũmi na nyingatwo ndigithanio na Kristũ handũ-inĩ ha ariũ na aarĩ a Ithe witũ acio a rũrĩrĩ rwitũ kĩũmbe,
4 Vena ndi vandu va ku Isilaeli ndi vevahaguwili na Chapanga vavyai vana vaki, avalangisi ukulu waki. Akalagana nawu, akavapela Malagizu gaki, namuna ya kumuyupa mwene na malaganu gaki.
nĩo andũ a Isiraeli. O nĩo Ngai aatuire ciana ciake; na nĩo maikaraga na riiri wake, na no-o matuĩtwo andũ a kĩrĩkanĩro, na a kwamũkĩra watho, na a kũhooyaga hekarũ-inĩ, o na ningĩ nĩo merĩirwo ciĩranĩro.
5 Vene ndi vajukulu va vagogo va Vaebulania, namwene Kilisitu, mu umundu waki, ahumili mu lukolo lwavi. Chapanga mweitalalila goha alumbaliwayi magono goha gangali mwishu! Ena. (aiōn g165)
Ningĩ maithe maitũ marĩa ma tene maarĩ a kĩruka kĩu, nake Kristũ aarĩ wa rũciaro rwao ha ũhoro wa mwĩrĩ, o we Ngai ũrĩa wathaga maũndũ mothe, ũrĩa ũgoocagwo nginya tene! Ameni. (aiōn g165)
6 Nijova lepi lilaganu la Chapanga ling'anamwiki, muni lepi vandu voha va Isilaeli ndi vandu va Chapanga.
Ũguo ti kuuga atĩ kiugo kĩa Ngai nĩkĩagĩte kũhinga. Nĩgũkorwo ti andũ othe arĩa maciarĩirwo Isiraeli marĩ andũ a Ngai a ma.
7 Ndi lepi vajukulu voha va Ibulahimu ndi vana va Chapanga. Nambu Chapanga mjovili Ibulahimu, “Chiveleku chaku yati vihumalila kwa Izaki.”
O na ningĩ ti othe ciana cia Iburahĩmu, o na gũtuĩka nĩ a rũciaro rwake. No rĩrĩ, eerirwo atĩrĩ, “Rũciaro rũrĩa rũgeetanio nawe rũkoima harĩ Isaaka.”
8 Ndava muni vala vevavelekiwi chihiga, vene lepi vana va Chapanga, nambu vala vevavelekiwi kwa lealagini nawu Chapanga ndi yati vikemelewa vana va Ibulahimu.
Ũguo nĩ ta kuuga atĩrĩ, ti ciana iria iciarĩtwo na njĩra ya ndũire ingĩtuĩka ciana cia Ngai, no nĩ ciana cia kĩĩranĩro ituuagwo cia mbeũ ya Iburahĩmu.
9 Muni Chapanga avikili lilaganu ili, “Lukumbi lweluganikiwa yati niwuya, na mwene Sala yati iveleka mwana mgosi.”
Nĩgũkorwo kĩĩranĩro kĩoigĩte atĩrĩ: “Ihinda rĩrĩa rĩamũre rĩakinya nĩngacooka, nake Sara nĩakagĩa kaana ga kahĩĩ.”
10 Lepi ago ndu, mewa nambu Lebeka ababili vana mapaha kwa dadi mmonga, mwenuyo ndi gogo witu Izaki.
Na to ũguo wiki, o nacio ciana cia Rebeka ciarĩ cia ithe o ũmwe, na nĩwe ithe witũ Isaaka.
11 Nambu, hati kwakona mapaha vangavelekewa amala vangahotola kumanya lijambu loloha labwina amala lihakau, muni mpangu wa Chapanga wa kuhagula lilolekanayi,
No rĩrĩ, ciana icio cia mahatha itanaciarwo, o na itekĩte ũndũ o na ũrĩkũ mwega kana mũũru, nĩguo mũbango ũrĩa Ngai aathugundĩte wa gwĩthuurĩra andũ ũhinge:
12 Chapanga amjovili Lebeka, “Mwana mvaha yati akumhengela mbena waki.” Ndi uhagula wa Chapanga wihuvalila namuna cheikemela mwene, lepi uhagula wa mundu.
ti na ũndũ wa ciĩko iria mekĩte, no nĩ ũndũ wa wendi wa ũcio wĩtanaga, nĩerire Rebeka atĩrĩ, “Ũrĩa mũkũrũ nĩagatungatĩra ũrĩa mũnini.”
13 Ngati chegijova Mayandiku Gamsopi, “Namganili Yakobo, nambu namhakalili Esau.”
O ta ũrĩa kwandĩkĩtwo atĩrĩ: “Nĩndendire Jakubu, no ngĩrega Esaũ.”
14 Hinu, tijova wuli? Wu, Chapanga ihamula lepi cheyiganikiwa? Hati padebe!
Tũkiuge atĩa nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio? Ngai no atuanĩre ũndũ ũtarĩ wa kĩhooto? Kũroaga gũtuĩka ũguo!
15 Muni amujovili Musa, “Yati nikumuhengela lipyana mundu yoyoha mwenigana kumuhengela lipyana, yati nivya mbwina kwa mundu mwenigana kumkitila ubwina.”
Nĩgũkorwo erire Musa atĩrĩ, “Nĩndĩiguagĩra tha ũrĩa ndenda kũiguĩra tha, na ngacaĩra ũrĩa ndenda gũcaĩra.”
16 Hinu, goha genago gihuvalila lipyana la Chapanga, ndi lepi ukangamala wa mundu amala cheigana mundu.
Tondũ ũcio-rĩ, ũndũ ũcio nduonekaga nĩ ũndũ wa wendi wa mũndũ, kana nĩ ũndũ wa kĩyo gĩake, no nĩ ũndũ wa tha cia Ngai.
17 Muni Mayandiku Gamsopi gijova naha Falao, “Nakukitili wa nkosi wa ku Misili muni nilangisayi makakala gangu kupitila veve, na liina langu limanyikanayi pamulima woha.”
Nĩgũkorwo Maandĩko-inĩ Firaũni erĩtwo atĩrĩ: “Ndagũtũũgĩririe nĩ ũndũ wa gĩtũmi gĩkĩ kĩũmbe, nĩguo nyonanie hinya wakwa thĩinĩ waku, na nĩguo rĩĩtwa rĩakwa rĩhunjio thĩ yothe.”
18 Ndava yeniyo, Chapanga akumuhengela lipyana mundu yoyoha mweigana kumuhengela lipyana, na akagana kumkita mundu avyai na mtima unonopa akumkita avyai mewa.
Nĩ ũndũ ũcio Ngai aiguagĩra tha mũndũ ũrĩa enda kũiguĩra tha, na akoomia ngoro ya ũrĩa enda kũũmia.
19 Pangi ukunikota, “Ngati naha, ndava kyani Chapanga ijova vandu vabudili? Yani mweihotola kuubesa uganu wa Chapanga?”
Ũmwe wanyu ahota kũnjũũria atĩrĩ: “Ngai atũire atũtuagĩra mahĩtia nĩkĩ? Tondũ nũũ ũngĩkĩhota kũregana na ũrĩa Ngai ekwenda?”
20 Nambu veve ndi wayani mweukumkota Chapanga? Wu, chiviga chihotola kumkota muwumba chiviga, “Ndava kyani uniwumbili chenichi?”
No wee-rĩ, ũkĩrĩ ũ mũndũ ũyũ nĩguo ũcookanĩrie na Ngai? “Kĩndũ kĩrĩa kĩombirwo-rĩ, no kĩũrie ũcio wakĩũmbire, ‘Wanyũmbire ũũ nĩkĩ?’”
21 Muwumba viviga ihotola kuhengela ludaka cheigana na kuwumba viviga vivili kwa ludaka lulalula, chimonga kwa lihengu utopesa na chingi kwa lihengu langali utopesa.
Githĩ mũũmbi wa nyũngũ ndarĩ na kĩhooto gĩa kũhũthĩra rĩũmba o ũrĩa angĩenda; kĩenyũ kĩmwe kĩa rĩũmba rĩu athondeke indo imwe cia kũhũthĩrwo na njĩra ya gũtĩĩka na ingĩ nĩ ũndũ wa mahũthĩro ma ndũire?
22 Chenichi ndi cheyavili kwa Chapanga. Chapanga aganili kulangisa ligoga laki na makakala gaki. Nambu avasindimalili neju, vandu vala vevaganikiwi kuhamuliwa na ligoga laki, venavo ndi vevaganikiwi kuyongomeswa.
Ĩ kũngĩkorwo Ngai, tondũ nĩathuurĩte kuonania mangʼũrĩ make na kũmenyithania hinya wake, nĩakirĩrĩirie mũno arĩ na wetereri mũnene andũ arĩa mahaana to indo icio cia kũrakarĩrwo, o icio ciahaarĩirio kwanangwo?
23 Namwene aganili kulangisa ukulu waki, weatiyitili kwitu vetaganikiwi kupokela lipyana laki, tete vetitendelekewi kuhuma kadeni tipokela ukulu waki.
Ĩ kũngĩkorwo ekaga ũguo nĩgeetha atũme ũingĩ wa riiri wake ũmenyeke nĩ arĩa mahaana ta indo iria akaiguĩra tha, arĩa aahaarĩirie o mbere matuĩke a kũgaya riiri ũcio,
24 Muni tete ndi vala vetikemiliwi, lepi kuhuma pagati ya Vayawudi ndu nambu kuhuma kwa vandu vangali Vayawudi.
na nĩo ithuĩ, ithuĩ arĩa eetire, na to arĩa moimĩte kũrĩ Ayahudi, no nĩ kuuma o na kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ?
25 Ngati Chapanga cheajovili muchitabu cha Hosea mweavi mlota wa Chapanga, “Vala vevavi, ‘lepi vandu vangu.’ Yati nikuvakemela, ‘Vandu vangu.’ Na vala venanga vagana, ‘yati nikuvagana.’ Vandu vangu yati mwene lepi ‘mganu wangu’
O ta ũrĩa oigĩte Ibuku-inĩ rĩa Hosea, atĩrĩ: “Andũ arĩa matarĩ akwa nĩo ngeeta ‘andũ akwa’; nake mũndũ-wa-nja ũcio ũtarĩ mwende nĩwe ngeeta ‘mwendwa wakwa.’”
26 Kangi pandu pala pemwajoviwi, ‘Nyenye lepi vangu,’ Penapo mwikemelewa, ‘Vana va Chapanga mweavili mumi.’”
na ningĩ, “Nĩgũgatuĩka atĩ, o handũ harĩa meerĩirwo atĩrĩ, ‘Inyuĩ mũtirĩ andũ akwa,’ no ho mageetĩrwo ‘ariũ a Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo’.”
27 Mewawa Isaya mweavi mlota wa Chapanga, avaywangili vandu va Isilaeli pala peajovili, “Hati ngati vandu vamahele ngati msavati wa kunyanja, nambu vevisanguliwa ndi vadebe ndu,
Naguo ũhoro ũkoniĩ Isiraeli, Isaia nĩanĩrĩire, akiuga atĩrĩ: “O na gũtuĩka andũ a Isiraeli maigana ta mũthanga wa iria-inĩ-rĩ, no matigari mao makaahonoka.
28 ndava muni, BAMBU yati iyumbatika kukita uhamula waki kwa vandu va mulima woha.”
Nĩgũkorwo Mwathani nĩagatuĩra andũ a gũkũ thĩ ciira o narua, na aũkinyie mũthia.”
29 Ngati Isaya chealongolili kujova, ngaakotoka, “BAMBU mweavi na makakala ngaatileki lepi, vangi va chiveleku cha Isilaeli, voha ngatifwili ngati vandu va Sodoma, ngatiwanangini ngati vandu va Gomola.”
Na o ta ũrĩa Isaia oigĩte o mbere ũndũ ũcio ũtanakinya, atĩrĩ: “Tiga Mwathani Mwene-Hinya-Wothe aatũtigĩirie njiaro-rĩ, ithuĩ tũngĩatuĩkire ta Sodomu, na tũhaane o ta Gomora.”
30 Hinu tijova kyani? Vandu vangali Vayawudi vahengili lepi chindu muni valolekanayi vabwina palongolo ya Chapanga, nambu mu sadika Chapanga avakitili vabwina palongolo yaki,
Tũkiuge atĩa ha ũhoro ũcio? Atĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ, arĩa mataathingatire ũthingu, nĩmagĩire naguo, ũthingu ũrĩa ũgĩĩagwo naguo na ũndũ wa gwĩtĩkia;
31 Nambu vandu va Isilaeli vevalondili Malagizu muni vakitiwayi vabwina palongolo ya Chapanga, nambu vayipatili lepi.
no atĩ andũ a Isiraeli, arĩa maathingatire watho wa ũthingu-rĩ, matiigana kũgĩa na watho ũcio.
32 Ndava kyani? Ndava vahuvalili matendu gavi pahala pa kuhuvalila sadika. Ndi vakajikuvala “paliganga la kukuvala.”
Maagire kũgĩa naguo nĩkĩ? Tondũ matiaũthiingatire na njĩra ya wĩtĩkio, no maũcaririe na njĩra ya gwĩka maũndũ. O nao nĩmahĩngirwo nĩ “ihiga rĩrĩa rĩhĩnganaga”.
33 Ngati chegijova Mayandiku Gamsopi, “Lola, nivika liganga ku Siyoni, lenilo yati likuvakita vandu vajikuvala, yati nivika litalau lelikuvakita vandu vagwayi, nambu mundu yoyoha mweakumsadika ikola lepi soni.”
O ta ũrĩa kwandĩkĩtwo: “Atĩrĩrĩ, kũu Zayuni nĩnjigĩte ihiga rĩrĩa rĩtũmaga andũ mahĩngwo, na ngaiga rwaro rwa ihiga rũrĩa rũtũmaga magũe, nake mũndũ ũrĩa ũmwĩhokete ndarĩ hĩndĩ agaaconorithio.”
