Valumi 1
1 Nene Pauli niyandika balua iyi, mtumisi wa Kilisitu Yesu, mwenikemeliwi kuvya mtumi na kuhaguliwi na Chapanga, kwa lihengu la kuvakokosela vandu Lilovi la Bwina.
Ri Pablo patanil re ri Jesucristo, sikꞌital apanoq rech kux jun taqoꞌn, tzijol re ri utz laj taq tzij rech ri Dios.
2 Penapo kadeni, Chapanga avahaidili vandu Lilovi la Bwina lenili, mu njila ya vamlota vaki ngati cheyiyandikwi mu Mayandiku Gamsopi.
Ri ubꞌim loq ojer xuqujeꞌ kitzijom loq ri qꞌalajisal taq utzij ri Dios pa ri tyoxalaj taq tzꞌibꞌatalik.
3 Lilovi la Bwina lenili likumvala Mwana wa Chapanga, BAMBU witu Yesu Kilisitu, muhiga avelekiwi mu lukolo lwa nkosi Daudi.
We utz laj tzij katzijon chrij ri Ukꞌojol ri Dios, Jesucristo Rijaꞌl ri David pa ri tyoꞌjal,
4 Nambu kuuvala wumi waki chimpungu wa Mpungu Msopi ajilangisi kwa makakala gaki kuvya Mwana wa Chapanga kwa kuyuka kwaki.
pa ri Uxlabꞌal ri katyoxirisanik, xqꞌalajisaxik chi are Ukꞌojol ri Dios, jeriꞌ rumal xkꞌastaj chikixoꞌl ri kaminaqibꞌ. Are waꞌ ri Jesucristo ri Ajawxel.
5 Mu njila yaki, nene nipewili ubwina wa Chapanga kuvya mtumi, muni ndava ya Kilisitu nivalongosayi vandu va milima yoha vasadikayi na kuyidakila.
Xa rumal rech areꞌ, xuqujeꞌ rumal rech ri ubꞌiꞌ, xyaꞌtaj ri sipanik rech taqoꞌn chaqe rech kujkwinik keꞌqataqchiꞌj konojel ri tinimit ri e kꞌo cho ri uwachulew xa jeriꞌ keniman che ri kojobꞌal.
6 Nyenye ndi pagati ya vandu venavo vevitama ku Loma, muhaguliwi muvyai vandu vaki Yesu Kilisitu.
Chikixoꞌl taq we tinimit riꞌ, ix kꞌo ix, ri ixusikꞌim apanoq ri Jesucristo.
7 Hinu nikuvayandikila mwavoha nyenye mwemwitama ku Loma ndi Chapanga akuvagana, akavahagula muvyai vandu vaki. Nikuvaganila uteke na ubwina kuhuma kwa Chapanga Dadi witu na BAMBU witu Yesu Kilisitu.
Kintzꞌibꞌaj we wuj riꞌ chiꞌwe ix, ri sibꞌalaj ixuloqꞌ ri Dios ri ix kꞌo pa ri tinimit Roma, ri ix sikꞌital apanoq rech kixux tyoxalaj taq winaq. Are ri Dios ri qaTat xuqujeꞌ ri Ajawxel Jesucristo, cheyoꞌw toqꞌobꞌ xuqujeꞌ jaꞌmaril chiꞌwe.
8 Nitumbula kumsengusa Chapanga wangu mu njila ya Yesu Kilisitu ndava yinu mwavoha, ndava sadika yinu yiyuwaniki na vandu voha va pamulima.
Nabꞌe, kintyoxin rumal iwe che ri nuDios pa Jesucristo, rumal cher utz kabꞌan chutzijoxik ri ikojobꞌal pa ronojel ri uwachulew.
9 Nikumhengela Chapanga, kwa mtima wangu woha kwa kukokosa Lilovi la Bwina la Mwana waki, mwene amanyili kuvya nijova chakaka kuvya nikuvakumbuka
Qas karil ri Dios ri kinpatanij rukꞌ ronojel wanimaꞌ, xuqujeꞌ kintzijoj ri utz laj utzij ri uKꞌojol, chi qas kixnaꞌtaj wi chwe ronojel qꞌij.
10 lukumbi lwoha nikumuyupa mwene. Nikumuyupa Chapanga akaganayi, anihotosa nihotola kuvagendelela.
Ronojel qꞌij kinta che ri Dios chi we are rayibꞌal ukꞌuꞌx Areꞌ, chuya bꞌe chwe kineꞌ chiꞌsolixik.
11 Muni ninogela neju kuvalola na kuhanganila pamonga njombi yeakuvapela Mpungu Msopi muni avakangamalisa.
Sibꞌalaj kurayij wanimaꞌ kixeꞌnwilaꞌ rech jeriꞌ kinbꞌij chiꞌwe jas ubꞌanik ri sipanik pa ri Uxlabꞌixel xa jeriꞌ kikꞌamawaꞌj ichuqꞌabꞌ.
12 Chenijova apa tavoha tikangamalisanayi, sadika yangu yivakangamalisa nyenye, na sadika yinu yinikangamalisa nene.
Rech jeriꞌ kaqataqchiꞌla qibꞌ chiqajujunal pa ri xa jun qakojobꞌal.
13 Valongo vangu, nigana mumanyai kuvya naganili pamahele kuvagendelela, nambu mbaka hinu nibesiwi. Nigana kupata gabwina pagati yinu nyenye vandu mwemukumsadika Kilisitu ngati chenapatili pagati ya vandu vangali Vayawudi.
Wachalal, kawaj kiwetaꞌmaj chi man inkwininaq taj ixnusolim, pune jeriꞌ nurayim isolixik rech keꞌnkꞌama loq we ri iwachinik, jacha ta ne ri ix ikꞌamom loq iwe kukꞌ ri winaq ri man aꞌj Israel taj.
14 Nivii na lihengu la kuvakokosela vandu voha vevavili na uyovelu yabwina na vana matendu yihakau, vevachenjili na vayimu.
In kꞌo pa kꞌasaj iwukꞌ iwonojel ta kꞌu kꞌo iwetaꞌmabꞌal ta kꞌu maj iwetaꞌmabꞌal, we ix aj Grecia o pune man ix aj Grecia taj.
15 Hinu nene ninogela neju kulikokosa Lilovi la Bwina mewawa nyenye mwemwitama ku Loma.
Qas kurayij na kꞌuꞌx kintzijoj ri utz laj tzij chiꞌwe ix ri kixel pa ri tinimit Roma.
16 Nikuliwonela lepi soni Lilovi la Bwina, ndava lina makakala ga Chapanga ga kumsangula kila mundu mweisadika, kutumbula kwa Vayawudi kangi kwa vangali Vayawudi mewawa.
Qas tzij man kinkꞌixibꞌej taj uqꞌalajisaxik ri utz laj tzij rumal are ukwinem ri Dios rech jeriꞌ kekolotaj konojel ri kekojonik: nabꞌe na ri winaq aꞌj Israel kꞌa te riꞌ ri winaq ri man aꞌj Israel taj.
17 Muni Lilovi la Bwina lilangisa hotohoto Chapanga cheakuvayidakila vandu vavyai vabwina kwaki. Kwa njila ya kusadika kutumbula utumbukanu mbaka mwishu. Ngati cheyiyandikwi mu Mayandiku Gamsopi, “Mundu mweakitiwi kuvya mbwina palongolo ya Chapanga yati itama kwa sadika.”
Pa ri utz laj tzij kaqꞌalajisax wi chi ri usukꞌal ri Dios kukꞌut ribꞌ rumal kojobꞌal xuqujeꞌ pa kojobꞌal: Jetaq ri kubꞌij ri Tzꞌibꞌatalik ri sukꞌ rumal kojobꞌal kakꞌasiꞌ na.
18 Chapanga amanyisi ligoga laki kuhuma kunani kwa Chapanga kwa kumbudila na uhakau woha wa vandu, vene kwa uhakau wavi vakuudiva uchakaka ukoto kumanyikana.
Qas tzij wi, ri royawal ri Dios kape chilaꞌ pa ri kaj kukꞌut ribꞌ pa kiwiꞌ konojel ri winaq ri kakiqꞌatej rukꞌ etzelal ri qas tzij.
19 Ndava muni, gala gegikita Chapanga amanyikana kwavi gavi hotohoto, muni Chapanga mwene agalangisi kwavi.
Ri rajawaxik ketaꞌmax che ri Dios sibꞌalaj qꞌalaj, jeriꞌ rumal cher tzi are ri Dios xkꞌutuw chikiwach ri winaq.
20 Kutumbula Chapanga peawumbili mulima, makakala gaki ga magono goha gangali mwishu na uchapanga waki, chewimanyikana hotohoto hati ngati uloleka lepi kwa mihu. Nambu vandu vihotola kuulola kwa vindu vyeawumbili Chapanga. Hinu vandu vavi lepi na chindu chakujikengelela! (aïdios g126)
Jeriꞌ rumal cher are xtiktaj loq ri uwachulew, ri jastaq ri man kilitaj taj che ri Dios, ri ukwinem ri maj umajitajik loq xuqujeꞌ maj ukꞌisik xuqujeꞌ ri kuxik ri Areꞌ, xilitajik pa ronojel ri xutiko, rech jeriꞌ maj jun kubꞌij chi man retaꞌm taj uwach ri Dios. (aïdios g126)
21 Pamonga vammanyili Chapanga, nambu vakumlumba lepi na kumsengusa, pahali paki, maholo gavi gauyimu na mitima yavi yisopiwi chitita.
Pune xketaꞌmaj uwach ri Dios, man xkiya taj uqꞌij ri Dios jetaq ri taqal che, xane xesach pa taq ri kichomanik ri maj kutayij, xuqujeꞌ xqꞌeqar ri kanimaꞌ.
22 Vimeka kuvya vachenjili nambu vayimu.
Pune kakibꞌij chi kꞌo ketaꞌmabꞌal xuꞌx kꞌut e kon taq winaq.
23 Vileka kumulumba Chapanga mweifwa lepi, na pahali paki vakuhilumba himong'omong'o yeyiwanangana na mundu mweifwa, ngati videge amala hinyama amala vingokoko yeyikwava.
Xkikꞌex ri ujuluwem ri Dios ri man kakam taj, choch ri upalaj ri achi ri kamel, xuqujeꞌ kipalaj taq aꞌwaj ri kerapinik, ri kajibꞌ kichakalibꞌal xuqujeꞌ ri kakijururej kibꞌ cho ri uwachulew.
24 Ndava yeniyo, Chapanga avalekili valandayi mnogo uhakau wa mitima yavi na kukitilana mambu ga soni muhiga zavi.
Rumal riꞌ xejach rumal ri Dios pa taq ri itzel taq kichomabꞌal rech ri kanimaꞌ ri kuꞌkꞌam bꞌik pa ri makunem kukꞌ taq achyabꞌ xuqujeꞌ ixoqibꞌ, jeriꞌ xkitukij ri kityoꞌjal chi kijujunal.
25 Vakuung'anamusa uchakaka wa Chapanga kuvya udese, vakuvigundamila na kuvihengela vindu vyeviwumbiwi pahala pa Chapanga, vakumlumba lepi muwumba mwene mweiganikiwa kulumbiwa magono goha gangali mwishu! Ena. (aiōn g165)
Xkikꞌex ri qas tzij re ri Dios cho ri bꞌanoj tzij, xeꞌkiqꞌijilaꞌj xuqujeꞌ xeꞌkipatanij ri e jastaq ri xa e tiktalik, man xkiqꞌijilaꞌj taj ri Dios ri xetikowik, areꞌ ri Dios yaꞌtal uqꞌij chibꞌe qꞌij saq. (aiōn g165)
26 Ndava vikita genago, Chapanga avalekili valandayi mnogo wavi uhakau wa soni. Hati vadala valekili kugona na vagosi ngati cheyiganikiwa pahala paki vinogelana vene kwa vene.
Rumal ri xkibꞌano, ri Dios xuꞌjach pa ri kꞌixibꞌal ubꞌanik. Ri ixoqibꞌ xkikꞌex ri yaꞌtal ubꞌanik cho ri man yaꞌtal taj ubꞌanik.
27 Na vagosi mewawa, valekili kugona na vadala ngati cheyiganikiwa, badala yaki vinogelana vene kwa vene. Vagosi kwa vagosi vikitilana mambu ga soni, ndava yeniyo vakujiletela vene kuhamuliwa kwa uhakau wavi wevahengili.
Xuqujeꞌ ri achyabꞌ xkitzaq ubꞌanik ri riqoj ibꞌ rukꞌ ri ixoq, are xkichapleꞌj ubꞌanik mak achyabꞌ kukꞌ kech taq achyabꞌ xkibꞌan ri kꞌixibꞌal ubꞌanik, xuqujeꞌ xkikꞌamawaꞌj pa ke wi ri qꞌatoj tzij ri taqal chike.
28 Ndava muni vandu avo vabelili kuvika muluhala lwavi uchakaka wa kummanya Chapanga, namwene avalekili valanda luhala lwavi luhakau, vakitili gala gegabesiwi kukitiwa.
Xuqujeꞌ xkichomaj chi man taqal taj kakikoj pa kwenta ri retaꞌmabꞌal ri Dios, rumal riꞌ ri Dios xuꞌjach pa ri tontoꞌil rech jeriꞌ xkibꞌano ri man taqal taj kakibꞌano.
29 Vandu venavo vamemili uhakau woha, uhakau na uhutulu mnogo kuyola vindu wihu na ukomaji na luhonda na udese na kuhenga matendu gahakau na kuheha,
Xkibꞌan ronojel uwach makaj, jiqꞌjatem, xuqujeꞌ tontoꞌil. Xenoj che tiꞌtatem, kamisanik, kojoj taq chꞌoꞌj, subꞌunik, etzelal, xuqujeꞌ tzijtaꞌlik.
30 na kuvakupakisa vayavi na vevakumuyomela Chapanga na veviliga na vevakujilumba na vevimeka na viyidakilana kukita gahakau na vala vevibela kuvayidakila vala vevavaveliki,
E bꞌanal taq tzij, uꞌkꞌulel ri Dios, man kakinimaj ta kibꞌ. Kakibꞌan nimal, kakinimarisaj kibꞌ e wokol taq etzelal, man keꞌkinimaj taj ri kitat kinan.
31 vayimu na vilanda lepi lilaganu lavi na vakuvagana lepi vandu na vakuvahengela lepi lipyana vandu vangi.
Maj ketaꞌmabꞌal, man sukꞌ taj ri kakibꞌano, man kꞌo taj kinaꞌoj, man je ta kenoꞌjin winaq.
32 Vamanyili ngati malagizu ga Chapanga gijova vandu vevikita vindu ngati ivi viganikiwa kufwa, nambu vikita vindu vyenivyo ndi lepi vindu ivyo ndu, ndi mewawa vakuvayidakila vevikita vindu vyenivyo.
Qas iwetaꞌm ri kubꞌij ri sukꞌ laj utaqanik ri Dios, ri jewaꞌ kenoꞌjinik taqal chike kekamik; jeriꞌ rumal man xwi ta jeriꞌ kenoꞌjinik, xane kakibꞌij chike ri jeriꞌ kenoꞌjinik chi utz ri tajin kakibꞌano.
