Matei 21
1 Yesu na vawuliwa vaki pavahegelili, ku Yelusalemu na kuhika Betifage kuchitumbi cha Mizeituni ndi akavatuma vawuliwa vaki vavili,
們臨近耶路撒冷，來到靠近橄欖山的貝特法革時，耶穌就打發兩個門徒，
2 akavajovela, “Muhamba pachijiji cha palongolo yinu yati mwikolela lipunda na mwana waki vakungiwi, muvawopola muniletelayi nene.
對他們說：「你們往對面的村莊裏去，立時會看見一匹栓的母驢，和跟牠在一起的驢駒。解開，給我牽來，
3 Ngati mundu akavakota chochoha, mumjovela, ‘Bambu akumgana,’ Bahapo yati akuvalekela.”
如果有人對你們說什麼，你們就說：主要用牠們。他們就會立刻放牠們來」
4 Mambu ago gahengiki muni malovi geajovili Mlota wa Chapanga gatimilayi,
這事發生，是為應驗先知所說的：
5 “Ujovela muji wa Siyoni, Lola, Nkosi waku akukubwelela! Mngolongondi na akweli panani ya lipunda, mwana wa lipunda hinyama yeyigega ndwika.”
「你們應向熙雍女子說：看，你的君王來到你這裏，溫和地騎在一匹驢上，一匹母驢的小驢駒上。」
6 Mewa vawuliwa vaki vakahamba na kukita ngati chevalagaziwi na Yesu.
門徒就去，焄耶穌吩咐他們的做了。
7 Vamletili lipunda na mwana waki, vakavayambatisa nyula panani yavi, na Yesu akatama panani yaki.
他們牽了母驢和驢來，把外衣搭在牠們的身上，扶耶穌坐在上面。
8 Msambi uvaha wa vandu vadandisi nyula zavi munjila na vangi vadumwili matutu ga mikongo na kudandasa munjila.
很多群眾，自己的外衣舖在地上，還有些人從樹上砍下樹枝來，撒在路上。
9 Msambi wa vandu vevamlongolili na vevamulandili vala vakajova kwa lwami luvaha. “Ulumbiwa Mwana wa Daudi! Amotisiwa mwenuyo mweibwela paliina la Bambu! Chapanga alumbiwa kunani!”
前行後隨的群眾喊說：「賀三納於達味之子！因上主之名而來的，當受讚頌！賀三納於至上之天。」
10 Yesu peavi mukuyingila ku Yelusalemu, muji woha wakenyemwiki. Vandu vakotanayi, “Mwenuyu ndi yani?”
當耶穌進入耶路撒冷的時候，全城哄動，說：「這人是誰？ 」
11 Vandu vangi pagati ya msambi wula vakayangula, “Mwenuyu ndi Yesu mlota wa Chapanga, kuhuma ku Nazaleti muji wa Galilaya.”
群眾說：「這是加利肋亞納匝肋的先知耶穌。」
12 Yesu ayingili paluvanja lwa Nyumba ya Chapanga na kuvavinga vandu voha, vevagulisa na kugula vindu pala, azing'anambwisi meza za vabadilisha mashonga. Pamonga na vigoda vya vagulisa ngunda.
耶穌進了聖殿，把一切在聖殿內的商人顧客趕出去，把錢莊的桌子和賣鴿子的凳子推翻
13 Akavajovela “Yiyandikwi mu Mayandiku Gamsopi, ‘Nyumba yangu yati yikemiwa nyumba ya kumyupila Chapanga.’ Nambu nyenye muyikitili kuvya libokoselu la vanyagaji.”
向他們說：「經上記載：『我的殿宇，因稱為祈禱之所。』你們竟把它做成了賊窩。」
14 Vangalola na vachindamile vamhambili Yesu pa Nyumba ya Chapanga, mwene avalamisi.
在聖殿仕的瞎子和瘸子來到衪跟前，衪都治好了他們。
15 Nambu Vamteta vakulu va Chapanga na vawula va malagizu vamemili ligoga ndava ya kulola mambu gabwina geahengili Yesu, mewa vana vevajovayi kwa lwami luvaha mu Nyumba ya Chapanga, “Ulumbiwa Mwana wa Daudi.”
司祭長及經師見了衪所行的奇事，又聽見了孩子們在聖殿內喊說：「賀三納於達味之子！」就大發忿怒，
16 Vakamjovela, “Wu, wiyuwana vana ava chevijova?” Yesu akavayangula, “Ena, niyuwana! Wu, mwangasoma mu Mayandiku Gamsopi? Mumilomo ya vana vadebe na vang'enya ndi ujipatili ulumba kamili.”
對耶穌說：「你聽見他們所說的嗎！」耶穌對他們說：「是的，你們從未讀過：『你由嬰兒和吃奶者的口中，備受讚美』這句話嗎？ 」
17 Kangi Yesu akavaleka, akawuka pamuji wenuwo, akahamba ku Betania akagona kwenuko.
於是便離開他們走出城外，到伯達尼去，在那裏過夜。
18 Chilau yaki lukela Yesu peavi mukuwuya kumuji wenuwo, njala yamvinili.
早晨，衪回城時，餓了，
19 Auwene mkongo wa mtini mumuhana ya njila, ndi auhambalili, nambu akolili lepi chindu mumkongo wula nga mahamba gene, ndi aupeli likoto akaujovela gakotoka kupambika matunda kutumbula lelu hati magono goha! Bahapo mkongo wula wanyalili. (aiōn g165)
見路旁有棵無花樹，就走到跟前，但在樹上除了葉子外，什麼也沒找到，就對它說：「你永遠不再結果子了！」那無花果樹立即枯乾了。 (aiōn g165)
20 Vawuliwa pavauweni vakakangaswa na lijambu lenilo vakajova, “Ndava kyani mkongo wa mtini unyalili chighafula?”
門徒一見就驚異說：「怎麼這無花果樹立即枯乾了？」
21 Yesu akavayangula, “Nikuvajovela chakaka, ngati mwisadika changali mtahu, yati mwihotola lepi ndu kuhenga ago, nambu hati kuchijovela chitumbi, ‘Utupuka apa, na ukujitaga munyanja,’ Yati yivya mewa.
耶穌回答他們說：「我實在告訴你們：你們如果有信德，不疑惑，不但能對無花果樹做這件事，既使你們對這座山說：起來，投到海中！也必要實現。
22 Na chochoha chemwiyupa kwa kumuyupa Chapanga, mwakasadika yati mwipata.”
不論你們在祈禱時懇求什麼，只要信，就必獲得。」
23 Yesu ayingili mu Nyumba ya Chapanga kuwula, hinu peavi mukuwula. Vamteta vakulu na vagogo va vandu vamkotili “Wihenga mambu genago kwa uhotola woki? Ndi yani mweakupeli uhotola wenuwo?”
衪進了聖殿，正教訓人時，司祭長和民間的長老來到衪跟前說：「你憑什麼權柄作這些事？ 誰給了你這種權柄？ 」
24 Yesu akavayangula, “Nene yati nikuvakota likotesi limonga, na ngati muniyangwili ndi nene yati nikuvajovela nihenga mambu aga kwa uhotola woki.
耶穌回答說：「我也問你們一句話：你們若答覆我，我就告訴你們：我憑什麼權作這些事。
25 Wu, uhotola wa Yohani Mbatizaji wahumili koki? Wu, wahumili kunani kwa Chapanga amala wahumili kwa vandu?” Nambu vakajovesana vene kwa vene, “Tikajova, ‘Wahumili kunani kwa Chapanga? Yati akutikota, ndava kyani nakusadika?’
若翰的洗禮，是從哪裏來的？是從天上來的？ 還是從人間來的？ 」他們心中思量說：「如果我們說，是從天上來的，衪必對我們說：你們為什麼不信他？
26 Na ngati tijovili, gahumili kwa vandu, tiyogopa msambi wa vandu muni voha viyidakila kuvya Yohani ndi mlota wa Chapanga.”
如果我們說：是從人來的，我們害怕民眾，因為眾人都以若翰為一位先知。
27 Hinu vamyangwili, “Nakumanya!” Namwene Yesu akavajovela na nene nikuvajovela lepi, nihenga mambu aga kwa uhotola woki.
他們便耶穌說：「我們不知道。」耶穌也對們們說：「我也不告訴你們：我憑什麼權柄做道些事。
28 “Nyenye mwihololela wuli, mundu mmonga avili na vasongolo vavili. Akatumbula kumjovela yula wa kutumbula, mwana vangu lelu uhamba kumgunda wangu wa mizabibu ukahenga lihengu.
你們以為怎樣？ 從前有一個人，有兩個兒子，他對第一個說：孩子！ 你今天到葡萄園裏去工作吧！
29 Msongolo yula akamyangula, ‘Mbwitu,’ Nambu mwanakandahi ang'anamwisi maholo gaki, akahamba kuhenga lihengu.
他回答說：我去。但他卻沒有去。
30 Yula dadi akamjovela mwana wa pili galagala. Namwene akayidakila ena Dadi, Nambu nakuhamba.
他對第二個也說了同樣的話，第二個卻回答說：我不願意。但後來悔悟過來，而又去了。
31 Wu, yani pagati ya vavili venavo mweahengili maganu ga dadi waki?” Vakamyangula, “Mwana wa utumbula yula.” Hinu, Yesu akavajovela, “Nikuvajovela chakaka vatola kodi na vakemi yati vakuvalongolela kuyingila muunkosi wa Chapanga.”
兩人中哪一個履行了夬父親的意願？ 」他們說：「後一個。」耶穌對他們說：「我實告訴你們：稅吏和娼妓要在你們以先進入天國，
32 Muni Yohani abwelili kwinu na kuvalangisa njila ya kumganisa Chapanga, nyenye nakuyisadika, nambu vatola kodi na vakemi vamsadiki. Hati pamonga na kugalola genago goha, nambu nyenye nakumuwuyila Chapanga na kumsadika.
因為若翰來到你們道裏履行了正義，你們仍不相信他。稅吏和娼妓倒相信了；至於你們，見了後，仍不悔悟去相信他。」
33 Yesu akajova, “Myuwana luhumu lungi,” Mundu mmonga mkolo nyumba alimili mgunda wa mizabibu, akatindisila luwumba, na kugima chiliva cha kuminyila divayi na akajenga mnala. Kangi avakodisi valimaji, akahamba mulima wa kutali.
你們再聽一個比喻吧！從前有一個家主，培植了一個葡萄園，周圍圍上籬笆，園內掘了一個榨酒池，築了一個守望台，把它租給園戶，就離開了本國。
34 Lukumbi lwa kubena pwalahikili, ndi avatumili vatumisi vaki kwa valimaji vala, muni vakatola lilundu laki la mabenu.
快到收果子的時節，他打發僕人到園戶那裏去收果子。
35 Nambu valimaji vala vavakamwili vatumisi venavo, mmonga vakamtova na yungi vakamkoma, na yungi vakamtova na maganga.
園戶拿住了僕人，將一個鞭打了，將一個殺了，將另一個用石頭砸死了。
36 Kangi mkolo mgunda akavatuma vatumisi vangi vamahele neju kuliku vala va kutumbula. Hinu valimajii vala vakavahengela mewawa.
他再打發一些僕人去，人數比以前還多；園戶也一樣對待了他們，
37 Pamwishu ndi amtumili mwana waki, muni aholalili kuvya. Chakaka yati vakumutopesa mwana vangu.
最後他打發他的兒子到他們那去，說：他們會尊敬我的兒子。
38 Nambu valimaji vala pevamuwene mwana waki, vakajovesana vene kwa vene, mwenuyu ndi mhali waki, timkoma muni mgunda wenuwu tihala tete!
但園戶一看見是兒子，就此說：這是繼承人；來，我們殺掉他，我們就能得到他的產業。
39 Hinu, vakamkamula na kumtaga kuvala ya mgunda wa mizabibu, ndi vakamkoma.
於是他們拿住他，把他推到園外殺了。
40 Kangi Yesu akavakota “Hinu mkolo mgunda wa mizabibu paibwela yati akuvakita kyani valimaji vala?”
那麼當葡萄園的主人來時，他要怎樣處置那此些園戶呢？」
41 “Vene vakamyangula, yati akuvakoma valimaji venavo na mgunda wula yati akuvapela valimaji vangi vevakumpela lilundu laki la mabenu lukumbi lwa kubena.”
他們回答說：「要兇惡地消滅那些兇惡的人，把葡萄園另租給按時給他繳納出產的園戶。」
42 Yesu akavajovela, “Wu, mwangasoma mu Mayandiku Gamsopi?” Liganga levabeli vakujenga, hinu ndi liganga likulu la kukamulila nyumba Bambu ndi mweahengili lijambu lenili, ndi la kukangasa neju kwitu!
耶穌對他們說：「匠人棄而不用的石頭，反而成了屋角的基石；那是上主的所行所為，在我們眼中，神妙莫測』的這句經文，你們沒有讀過嗎？
43 Ndava muni nikuvajovela, “Unkosi wa Chapanga yati uwusiwa kwinu na yati vipewa vandu va mulima wungi vala vevihenga gegakumganisa Chapanga.”
為此我對你們說：天主的國，必由你們中奪去，而交給果子的外邦人。
44 Yeyoha mweigwilila paliganga lenilo yati idenyekana hipandi hipandi na yeyoha mwelikumgwilila yati likumuyaga nyiminyimi.
跌在這石頭上的，必被撞碎；這石頭落在誰身上，必要把他壓踤」
45 Ndi vamteta vakulu na Vafalisayu pevayuwini miluhumu ya Yesu ndi vamanyalili kuvya akuvajova vene.
司祭長和法利賽人聽了衪的這些比喻，覺出衪是指著他們說的，
46 Vene pevalondili njila ya kumkamula, vayogwipi msambi wa vandu muni vene vammanyili kuvya mwene ndi mlota wa Chapanga.
就想逮住衪；但害怕民眾，因為他們以耶穌為一位先知。
