Yohani 12
1 Magono sita kwakona mselebuko wa Pasaka, Yesu ahikili ku Betania kweatamayi Lazalu, mundu yula mweamyukisi.
Feꞌe hela fai nee dei fo fai Paska, ma Yesus se rema sia kambo Betania. Lasarus se leo sia naa. Lasarus naa, naeni atahori mana mateꞌ fo Yesus tao nasodꞌa baliꞌ a.
2 Kwenuko vamtendelakili chakulya cha kimihi, Malita akavya kuvahengela. Lazalu avi mmonga wa vala vevatamili pameza pamonga na Yesu.
Basa ma ara dode-nasu de Yesus se ra tetembaꞌ ro se. Marta mana lole-lau mei a. Lasarus endoꞌ naꞌabꞌue no Yesus sia mei a.
3 Kangi Maliya akatola libotolo la pinga la mahuta geginungalila bwina, gegatenganizwi kwa mkongo wa nado, gegiguliswa kwa mashonga gamahele, akamnyala Yesu mumagendelu na kuhungula kwa mayunju gaki. Nyumba yoha yikanungalila mahuta gala.
Boe ma Maria haꞌi nala mina maꞌameniꞌ mafelit boto esa. De naꞌandandaliꞌ neu Yesus ein. Boe ma ana ose Yesus ein nendiꞌ langga fulun. De maꞌafo meni ndule ume a rala.
4 Nambu Yuda Isikalioti mmonga wa vawuliwa vaki kumi na vavili vala ndi mweabweli kumng'anamukila Yesu, akajova,
Te Yesus ana mana tunggan esa, naran Yudas Iskariot, dei fo mana seo hendi Yesus a, olaꞌ nae,
5 Ndava kyani mahuta ago gaguliswi lepi kwa hipandi miya zidatu ya madini ga feza, vapewayi vangangu.
“Woi! Taꞌo bee de ana nda seo mina maꞌameniꞌ ia sa? Huu felin baꞌu onaꞌ atahori sa nggadꞌin too esa. Malole lenaꞌ seo e, fo doin fee neu atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra!”
6 Ajovili genago lepi ndava ya lipyana kwa vangangu, nambu avi mvika kahaku ka mashonga. Na pamahele ayivayi mashonga gegavikwayi mu kahaku kala muni avi mhiji.
Tao-tao te, Yudas olaꞌ naꞌo naa, nda huu eni sue atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra sa. Te, huu eni, naꞌo. Ana dadꞌi Yesus se mana toꞌu doin, te ana akaꞌ loi doiꞌ sia mamana mbedaꞌ doiꞌ a.
7 Nambu Yesu akajova, “Mkoto kumung'aha mau mwenuyu! Muleka agavika ndava ya ligono la kunizika.
Te Yesus nataa nae, “Hela inaꞌ a tao taꞌo naa. Huu ana mbedaꞌ mina maꞌameniꞌ ia, fo sadia memaꞌ fee Au ao-sisi ngga fo raꞌoi Au.
8 Vangangu yati mwivya nawu magono goha, nambu mwivya lepi na nene magono goha.”
Atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra sia ro hei rakandooꞌ a sia taladꞌa mara. Te Au nda hambu o nggi ukundoo sa.”
9 Vayawudi vamahele vayuwini kuvya Yesu avi ku Betania. Vakahika kwenuko lepi ndava ya kumlola Yesu ndi ndava ya kumlola Lazalu mweayukiswi na Yesu.
Atahori Yahudi hetar bubꞌuluꞌ rae, Yesus sia kambo Betania. De ara rema rae rita E. Ara o rema rae rita Lasarus boe. Huu ara rena oi, Yesus tao nasodꞌa baliꞌ Lasarus mia mamaten ena.
10 Hinu Vamteta vakulu mewawa vayidakilini kumkoma lazalu.
Te malangga agama ra malangga nara ola-olaꞌ sangga dalaꞌ rae tao risa Lasarus boe.
11 Ndava ya kuyukiswa kwa Lazalu Vayawudi vamahele vavabelili vachilongosi wavi, vakamsadika Yesu.
Huu atahori Yahudi hetar rena soꞌal Lasarus dudꞌuin, de ara ramahere Yesus. Ara nda nau rena atahori Yahudi ra malangga nara sa ena.
12 Chilau yaki, msambi uvaha wa vandu vevabwelili kumselebuko vakayuwana Yesu avi munjila kubwela pa Yelusalemu.
Mbilaꞌ neu ma, atahori hetar mana rema tungga fefeta Paska sia kota Yerusalem, rena rala rae, Yesus nae nema sia naa boe.
13 Hinu vakatola matutu ga mavali, vakawuka kuhamba kumpokela, vakajova kwa lwami luvaha. “Chapanga alumbiwa! Amotisiwa mwenuyo mweibwela kwa liina la Bambu. Amotisiwa Nkosi wa Isilaeli.”
De ara reu beta palma rooꞌ fo simbo rendiꞌ neu Yesus neneman, onaꞌ Eni atahori monaen. Boe ma ara nggasi randaa rae, “Hosana! Hai koa-kio Lamatualain! Huu Lamatualain natudꞌu rala malolen neu Israꞌel ra Manen, mana nema nendi Lamatualain naran!”
14 Yesu akapewa mwana lipunda, akakwela panani yaki ngati chegijova Mayandiku Gamsopi.
Boe ma Yesus hambu banda keledei tenaꞌ esa, de Ana sae neu ata. Naa onaꞌ nenesuraꞌ sia Lamatualain Susura Meumaren nae,
15 “Vandu va muji wa Siyoni mkotoka kuyogopa! Ulola, Nkosi waku ibwela. Akweli mwana lipunda!”
“Hei atahori kota Yerusalem, afiꞌ mimitau, o! Hei atahori kota ‘Sion’ ia, mete sia naa dei! Huu hei Manem nema ena! Ana nema sae keledei tenaꞌ esa.”
16 Vawuliwa vaki nakumanya mambu ago, nambu Yesu peamali kupewa ukulu, ndi vakamanya kuvya gala gamali kuyandikwa kumvala mwene, kuvya vandu vamkitili genago.
Leleꞌ naa, Yesus ana mana tungga nara nda rahine dalaꞌ ia ra sosoan sa. Te dei fo, leleꞌ Ana nasodꞌa baliꞌ mia mamaten, ma Lamatualain soꞌu nanaru E, dei de ara rasanedꞌa dala-dalaꞌ fo Lamatualain Susura Meumaren suraꞌ soꞌal Eni. Ara o rasanedꞌa atahori ia ra tatao nara mbali E boe.
17 Msambi wa vandu vala vevavi pamonga na Yesu ligono leamkemili Lazalu kuhuma mulitinda, amyukisi. Vavajovili vandu mambu gala gegahumalili.
Leleꞌ Yesus tao nasodꞌa baliꞌ Lasarus mia mamaten, ma noꞌe nala e dea nema mia rates a, hambu atahori hetar raꞌabꞌue ro Yesus. Dadꞌi ia na, ara dui-bꞌengga leli soꞌal saa fo dalahulun ara mete ritaꞌ a.
18 Ndava ya yeniyo msambi wa vandu ukahamba kumpokela, muni vayuwini kuvya akitili chinamtiti chenicho.
Naa de atahori hetar rema soru Yesus deka-deka no Yerusalem, huu ara rena rae, Ana tao manadadꞌi-manaseliꞌ ra ena.
19 Hinu Vafalisayu vakakotana vene kwa vene, “Wu, mwilola? Nakuhotola kukita chochoha! Mlolayi, vandu voha va mulima vakumlanda.”
De atahori Farisi ra ola-olaꞌ rae, “Cii! Mita dei! Basa atahori sia raefafoꞌ ia sebꞌo-mue fo rae tungga E! Dei fo neu mateꞌen, hita mana susa! Mete ma taꞌo naa, na, hita tae tao taꞌo bee fai?”
20 Kwavi na Vagiliki vadebe pagati ya vandu vala vevahikili ku Yelusalemu kumfugamila lukumbi lwa mselebuko wa pasaka.
Hambu atahori Yunani hira o rema sia kota Yerusalem ramaloloꞌ ro atahori laen ra, fo rae tungga fefeta Paska sia naa. Ara rae beꞌutee neu Lamatualain sia naa boe.
21 Venavo vamhambili Filipi, mkolonjinji wa Betisaida mweavili pamulima wa Galilaya, vakajova “Mtopeswa tete tigana kumlola Yesu.”
Boe ma ara rema randaa ro Filipus, mana nema mia kambo Betsaida sia profinsi Galilea. Ara roꞌe rae, “Aꞌa! Hai mae mindaa mo Yesus.”
22 Filipi akahamba kumjovela Andelea, voha vavili vakahamba kumjovela Yesu.
Basa de Filipus neu nafadꞌe Anderias. Boe ma ruꞌa se reu olaꞌ ro Yesus.
23 Yesu akavajovela, “Saa ya Mwana wa Mundu kupewa ukulu yihikili.”
De Yesus nafadꞌe ruꞌa se nae, “Au fai ngga nema ena. Dadꞌi Au musi mate dei, dei fo Lamatualain soꞌu nananaru Au. Naa tebꞌeꞌ! Ata taꞌasasamaꞌ no fini esa. Mete ma hita sela are fini dekeꞌ esa, na, ana musi noe sia rae rala, dei fo ana mori, fo nabuna-naboa hetar. Huu mete ma nda taꞌo naa sa, eni dadꞌiꞌ a are dekeꞌ esa taꞌo a naa ena.
24 Chakaka nikujovela, mbeyu ya nganu yisigalila kuvya mbeyu ndu, mbaka yigwai muludaka na kufwa. Ngati yikafwayi ndi yimela na kupambika mbeyu yamahele.
25 Mundu yoyoha mweakuugana wumi waki yati akuuyagisa, nambu mundu yoyoha mweakuuyomela wumi waki pamulima apa, akuuvika wumi wa magono goha gangali mwishu. (aiōnios g166)
Atahori nda mana taoafiꞌ neu Lamatualain hihiin sa, huu sue naseliꞌ masodꞌan sia raefafoꞌ ia, dei fo masodꞌaꞌ naa noe hendi e. Te atahori mana nahehere fee masodꞌan sia raefafoꞌ ia, dei fo hambu masodꞌa ndoo-tetuꞌ nda mana basaꞌ a sa. (aiōnios g166)
26 Mundu mweigana kunihengala yikumgana kunilanda, mewa pala penivya nene, ndi peivya mtangatila wangu. Mundu akanihengelayi nene Dadi wangu yati akumtopesa.
Atahori mana nau mete-seꞌu Au, eni musi tungga Au nakandoo. Naeni de, Au sia bee, na, Au atahori dedenu nggara sia naa boe. Huu mete ma hambu atahori mete-seꞌu Au, dei fo Ama ngga sia sorga fee hadꞌa-hormat neu e boe.”
27 “Hinu mpungu wangu uvagaya, nijova wuli? ‘Dadi unisangulayi na lukumbi lwenulo?’ Nambu ndava ya genago nibwelili muni nipitilayi lukumbi ulu lwa mang'ahiso.
Yesus tute oꞌolan nae, “Au umedꞌa rala ngga susa. Te Au ae taꞌo bee fai? Au musi oꞌe ae, ‘Amaꞌ! Mboꞌiꞌ Au, naa fo au afiꞌ mate leleꞌ ia,’ do? Hokoꞌ! Au nda oꞌe taꞌo naa sa, huu Ana denu Au uma, fo mate.
28 Dadi, ugubukula ukulu waku.” Penapo lwami lukajova kuhuma kunani kwa Chapanga, “Nimali kuugubukula ukulu wangu na yati nikuugubukula kavili.”
Dadi Au oꞌe, taꞌo ia: ‘Amaꞌ. Hela neu, Au tunggaꞌ a Amaꞌ hihiin, naa fo basa atahori soꞌu rananaru Amaꞌ naran.’” Boe ma haraꞌ esa mia lalai a nae, “Au soꞌu unanaru nara Ngga ena. Ma Au ae soꞌu unanaru seluꞌ fai.”
29 Msambi wa vandu vevayimili penapo vayuwini lwami lula, nambu vangi vavi vakajova, mbulumu na vangi vakajova “Mtumu wa kunani kwa Chapanga alongili naku!”
Basa ma atahori mana rambariiꞌ sia naa ra, rena haraꞌ naa, boe ma rae, “Naa! Lalai a ndukurulu!” Hambu atahori ruma fai rae, “Hokoꞌ! Lamatualain aten esa mia sorga ola-olaꞌ no E.”
30 Nambu Yesu akavajovela, “Malovi gemuyuwini lepi ndava ya nene, nambu ndava ya nyenye.
Te Yesus nafadꞌe nae, “Haraꞌ naa faꞌ ra, soaꞌ neu nggi, nda soaꞌ neu Au sa.
31 Hinu ndi lukumbi lwa vandu va mulima uwu kuhamuliwa, Setani mweavi chilongosi wa mulima uwu yati ivingiwa.
Leleꞌ ia, atahori sia raefafoꞌ ia musi rataa mbali Lamatualain, fo Ana naꞌetuꞌ dedꞌeat nara. Ana nae use-oi hendi mana tao deꞌulakaꞌ mana toꞌu parendaꞌ sia raefafoꞌ ia.
32 Nene peniyinuliwa panani kuhuma pamulima yati kila mmonga yati ihutika kwangu.”
Dei fo leleꞌ atahori londa Au sia hau ngganggeꞌ, dei fo Au nore basa atahori fo ramahere Au.”
33 Ajovili genago kulangisa lifwa leifwa.
(Eni oꞌolan taꞌo naa, fo natudꞌu dei fo Eni mate no dalaꞌ onaꞌ bee.)
34 Hinu, msambi wa vandu wula ukamyangula “Tete tijoviwi na malagizu gitu kuvya Kilisitu yati ilama magono goha. Hinu uhotola wuli, kujova yikumgana Mwana wa Mundu kuyinuliwa? Mwana wa mundu mwenuyo ndi yani?” (aiōn g165)
Basa ma, atahori mana sia naa ra ratane rae, “Hai parna rena mia Lamatualain Hohoro-lalanen nae, dei fo Kristus nasodꞌa nakandoo. Naa, Kristus no Atahori Matetuꞌ naa, ona esaꞌ, to? Dadꞌi taꞌo bee de malangga nae, ‘Dei fo ara londa Atahori Matetuꞌ a sia hau ngganggeꞌ a?’ Atahori Matetuꞌ naa, seka?” (aiōn g165)
35 Yesu akavajovela, “Lumuli lwakona na nyenye mu lukumbi luhupi. Mgenda kwakona muvi nalu lumuli lwenulo muni chitita chikoto kuvakolela, muni mweigenda muchitita angamanya kweihamba.
Boe ma Yesus nataa nae, “Nda dooꞌ sa te, Au manggarelo ngga nda naronda sia nggi sa ena. Dadꞌi leleꞌ Au feꞌe sia, ama musi misodꞌa no matetuꞌ, naa fo deꞌulakaꞌ afiꞌ tatana nala manggareloꞌ mana sia rala mara. Huu atahori mana laoꞌ sia maꞌahatuꞌ a, nda bubꞌuluꞌ nae eni neu sia bee sa boe.
36 Lukumbi muvi na lumuli mwasadiki lumuli lwenulo muni mpata kuvya vandu va lumuli.” Peamali kujova malovi genago, Yesu akawuka mwene na kuhamba kujifiya patali na vandu.
Leleꞌ Au manggarelo ngga, feꞌe sia, hei musi mimihere Au, naa fo hei dadꞌi atahori mana nasodꞌa sia manggareloꞌ a, bubꞌuluꞌ hei mii sia bee.” Yesus olaꞌ basa onaꞌ naa, ma Ana dinggoꞌ hela atahori naa ra, fo Eni bisa mesaꞌ ne.
37 Nambu pamonga Yesu ahengili gachinamtiti goha palongolo yavi, vene vamsadiki lepi.
Mae Yesus tao manadadꞌi-manaseliꞌ hetar sia atahori hetar matan ena o, ara nda nau ramahere E sa.
38 Hinu malovi geajovili Isaya mweavili mlota wa Chapanga gakatimalila. “Bambu, yani mweasadiki ujumbi witu? Na uhotola wa Bambu agubukuliwi yani?”
Naa onaꞌ Lamatualain mana ola-olan, Yesaya, parna olaꞌ memaꞌ nae, “Lamatuaꞌ e! Nda hambu atahori ramahere hai oꞌolam sa! Onaꞌ mae Lamatuaꞌ mutudꞌu koasa ma ena o, te atahori ra nda rita saa-saa sa boe!”
39 Mewa vangahotola kusadika ndava Isaya ajovili kavili,
Naa de atahori Yahudi ra ruma nda bisa ramahere Lamatualain leleꞌ ia sa, onaꞌ Yesaya suraꞌ sia mamanaꞌ laen nae,
40 “Chapanga agakoywisi mihu gavi Avahimwisi luhala lwavi. Vakoto kulola kwa mihu gavi. Vakoto kumanya kwa luhala lwavi. Nambu vakoto kuniwuyila. Muni nivalamisa.”
“Lamatualain tao rala nara nda dudꞌuꞌa ralaꞌ sa, naa fo ara nda bisa rita saa sa boe. Ana hela rala nara boe manggateeꞌ, fo ara afiꞌ rahine no matetuꞌ. Hela se taꞌoꞌ a naa ena, fo ara afiꞌ heoꞌ baliꞌ sangga Au fai, ma Au o sudꞌi boe uꞌuhahaiꞌ se fai.”
41 Isaya ajovili ndava auwene ukulu wa Yesu na kujova ndava ya Yesu.
Yesaya olaꞌ taꞌo naa, huu ana nita Yesus manaselin ena, de ana dui memaꞌ soꞌal Yesus.
42 Pamonga na ago, vachilongosi vamahele va Vayawudi vamsadiki Yesu. Nambu ndava ya kuvayogopa Vafalisayu nakujova hotohoto. Vayogwipi kuvingiwa munyumba za kukonganekela Vayawudi.
Onaꞌ mae taꞌo naa o, atahori hetar ramahere Yesus. Nda akaꞌ atahori biasa ra sa, te hambu atahori Yahudi ra malangga nara ruma o ramahere E boe. Te ara nda rataa Yesus sia atahori hetar matan sa, huu ara ramatau, afiꞌ losa atahori Farisi ra use-oi hendi se dea reu mia ume hule-oꞌeꞌ ra.
43 Ndava muni vachilongosi avo vaganili kukwihiwa na vandu kuliku kukwihiwa na Chapanga.
Malangga naa ra nda taoafiꞌ itaꞌ mae Lamatualain nae koa se do hokoꞌ sa, huu ara hii lenaꞌ simbo kokoat mia atahori.
44 Kangi Yesu akajova, kwa lwami luvaha, “Mundu mweakunisadika nene, akunisadika lepi namwene ndu, mewawa akumsadika yula mweanitumili nene.
Basa ma Yesus olaꞌ nahereꞌ nae, “Atahori mana namahere Au a, ana nda namahere neu akaꞌ Au mesaꞌ nggo sa, te ana o namahere neu Mana denu Au a.
45 Mweakunilola nene mewawa akumlola yula mweanitumili.
Huu mete ma atahori sa nita Au, na, ana o nita Mana denu Au a boe.
46 Nene nibwelili pamulima muni nivyayi lumuli, mundu yoyoha mweakunisadika akotoka kusigalila muchitita.
Au uma fo dadꞌi onaꞌ manggareloꞌ sia raefafoꞌ ia. Naa fo basa atahori mana ramahere Au a nda rasodꞌa sia maꞌahatuꞌ a sa.
47 Mundu yoyoha mweiyuwana malovi gangu, na akugahengela lepi, nene nikumuhamula lepi. Muni nibweli hee ndava ya kuvahamula vandu va mumulima nambu kuvasangula.
Mete ma atahori esa rena Au Dedꞌea-oꞌola ngga, te nda tao tungga sa, na, Au nda uꞌetuꞌ eni huku-dokin sa. Huu Au raefafoꞌ uma ia, nda ae uma uꞌetuꞌ atahori ra huku-dokin sa, te Au ae fee masoi-masodꞌaꞌ neu atahori mia sala-kilu nara.
48 Yula mweakunibela nene, mweangayidakila malovi gangu avi naku wa kumuhamula. Malovi ga Yesu yati gakuvahamula vandu ligono la mwishu.
Te basa atahori nda mana simbo Au sa, ma nda nau rena Dedꞌea-oꞌola Ngga sa, eni mana nggero-furin sia ena. Huu mete ma losa fai mateteꞌen, Dedꞌea-oꞌola ngga fo Au olaꞌ itaꞌ ra, dei fo mana naꞌetuꞌ atahori mataꞌ naa ra huku-dokin.
49 Nene nakujova kwa uhotola wangu namwene, nambu Dadi mweanitumili ndi mweanijovela nijova kyani na cheyiganikiwa kuvajovela vandu.
Huu Au nda parna olaꞌ endiꞌ akaꞌ Au mesaꞌ nggo nara Ngga sa. Te Au olaꞌ endiꞌ Ama ngga sia sorga naran. Huu Eni, mana denu Au. Ma Eni mana parenda fo Au musi olaꞌ saa.
50 Nene nimanyili kuvya mihilu yaki yileta wumi wa magono goha gangali mwishu. Hinu nene nijova gala ndu geanilagizi Dadi kujova.” (aiōnios g166)
Au o bubꞌuluꞌ ae, Eni parendan nendi masodꞌa ndoo-tetuꞌ nda mana basaꞌ sa. Naa de Au oꞌola ngga tungga matetuꞌ no saa fo Ama ngga denu Au olaꞌ.” (aiōnios g166)
