Matendu 27
1 Pevamali kuvika mpangu wa lugendu lwa tete kuhamba Italia, Pauli pamonga na vafungwa vangi vagotoliwi pahi pa ulonda wa Juliasi mweavi Mkulu wa msambi wa manjolinjoli pagati ya chikundi chechikemelewa “Chikundi cha Augusti.”
Hachi kuzumi zenwe kuti tuswanera ku zuhira kwa Itali, chiva vika Paulusi ni vamwi vambatiti mwi kamaiso yo muyendisi yavali kusupwa Juliyasi we chisole cha Agustini.
2 Tayingili muwatu wewahuma ku Adilamito wewavedukila mumbwani ya miji ya Asia. Kangi tawukili pamonga na mkolonjinji wa Makedonia kuhuma Tesalonike liina laki Alistako.
Chitwe chira muchisepe chizwa kwa Adiramatiyaumu, icho chichi vali kukatuka cha marizo a Asiya. Cwale chitwa yenda kwi wate. Arisitichesi wa kwa Mateselonika ava yendi naswe.
3 Chilau yaki tahikili kumbwani ya Sidoni. Juliasi amhengili lipyana Pauli kwa kumyidakila avalola vankozi vaki na kupata vindu vyaaganili.
Izuva lichilira chitwa kafweka hamuleñi wa Sidoni, uko Juliyasi avaka pangi hande Paulusi ke chishemo ni kumu zuminina kuti a yende kuvali kani vakwe kuti aka wane ipavalero yavo.
4 Kuhuma kwenuko, tagendili mumhana mwa chisiwa cha Kuplo ndava ya kuyepa mpungu wewabuma kuhuma kulongolo yitu.
Kuzwa aho, tuva yendi kwi wate ni kuka zuhira kuzimbuka chi oli cha Cypurusi icho civali ku wumbitwe ku luhuho, kakuti luhuho luvali kutu lwisa.
5 Kangi takupwiki nyanja ya upandi wa Kilikia na Pamfulia, tahikili Mula muji wa Lukia.
Hachitu zuhite kuluta menzi ena hafuhi ni Chilisiya ni Pamiliya, chitweza kwa Myra, muleneñi wa Lyicia.
6 Penapo Mkulu wa msambi yula, aukolili watu wewihuma ku Alekisandalia na kuhamba ku Italia, ndi akatiyingisa mugati.
Uko, muyendisi ava wani chisepe chizwa kwa Alexandiria icho chivali kuya kwa Itali. Chatu vika muchili.
7 Tagendili mbolimboli mulukumbi lwa magono gamahele cha kutyalatyala neju tahikili papipi na muji wa Nido. Ndava ya mpungu wewatikang'ayi kuhuma kulongolo ndi tikahamba lumonga upandi wa Kilete kuhamba pandu pa yeyikemiwa Salimone.
Hachitu zuhite cho kulyehisa chama zuva mangi mi kumamani chitwa kasika cho vukavo he mbali ni Cnidusi, luhuho kena luva tuzuminini kuyenda mweyina inzira. Chitwa zuha kumbali ni marizo a Crete, kumbali ni Salmone.
8 Tapitili mumhana ya mbwani kwa kutyalatyala na kuhika pandu pepikemelewa “Bandali ya Bwina,” Papipi na muji wa Lasea.
Chitwa zuha kumbali ni marizo cho vukavo, kusikira hatwiza kusika hachivaka chimwi chi supwa Mawulu Hande, china he mbali ni muleneñi wa Lasea.
9 Lukumbi lwamahele lwamali kupita, hati magono ga kujihinisa chakulya gamaliki. Hinu vayogwipi neju lugendu lwa muwatu. Pauli akavajovela malovi aga.
Chitu vali kuhindite i nako nde, inako yo kulinyima zilyo ya Majuda nayo chiyi va hitilire, mi chikuvali kwi zite vukavo kuku zuha. Cwale Paulusi chava laya,
10 “Mwavagosi, nihololela kuvya lugendu lwitu yati wivya na mang'ahiso na kuyagisa lepi ndava ya ndwika na watu ndu, nambu mewa na wumi witu.”
ni kuti, “Vakwame, Ni vwene kuti chisepe chitu swanera kuhinda muchive ni nkolofalo ni shiyehero ahulu, isiñi vulyo ye zibya ni chisepe, kono mane vulyo ni vuhalo bwetu.”
11 Nambu Mkulu wa manjolinjoli yula akasadika neju malovi ga mgendesa watu na ga mkolo watu, kuliku malovi ga Pauli.
Kono muyendisi ava tekerezi ahulu kumu kulwana ni ku mwine we chisepe kuhita kuzintu inzo zavali ku wamba Paulusi.
12 Hinu ndava bandali yeniyo yavi lepi nafwasi ya bwina kutama lukumbi lwa mbepu. Ndi vamahele pagati yavi vayidakilini kuwuka penapo na kuhamba mbaka Foinike ngati yihotoleka na kutama kwenuko mkulukumbi lwa mbepu. Bandali ya Kilete yeyihamba kwelihumila lilanga na kusini kwelitipama lilanga.
Kakuti irizo kena livena hande kuti twi kale hateni muma liha, vungi bwa vantu vavena mo chiva yerezwa kuzuha kuzwa ho, mwendi chomukwa wumwi mutu wole kukasika kumuleneñi wa Phoenix, kuti tuke kale kwateni maliha. Phoenix irizo lina mwa Crete, mi lilorere kwa mbowera wiko ni mutulo upa.
13 Hinu, mpungu wa bwina pawatumbwili kubuma, vene vakahololela kuvya mpangu wavi wihotoleka, hinu vakahuta nanga vakatumbula lugendu kuni vigendesa watu papipi na mbwani ya Kilete.
Ihuho lizwa kumbali yokuchi monso halu tanga kuhunga che konzo, vazuhi chiva nahana kuti chiva wana chivavali kusaka. Cwale chiva tatuva mandinda ni kuzuhira kuya Crete, kumbali ni riso.
14 Kwakona vangahika patali, mpungu ukali weukemiwa “Mpungu Eulokilo.” Watumbwili kubuma kuhuma muchisiwa.
Kono hakuhita kavaka zana liñungwa lye huho, linsupiwa Ihuho lyo kwiyaza lye Chimonso, chilya tanga ku dama hetu kuzwa mwishirya lye chioli.
15 Mpungu waukang'ili watu, wene wahotwili lepi kukangamala nawu, ndi taulekili mpungu uyikang'ayi.
Aho chisepe hachiza kuwondwa kumutwi mi kena chivali kuwola ku zuhira kulolera ihuho, chitwa siya kululi mi chilwa tu timba.
16 Na petapitayi pachisiwa chidebe chechikemiwa Kauda, tatyalityali nambu tahotwili kuukunga mtumbwi wa watu.
Tuva tiyiri kwi mbali ni minzunde yo kwimbali ye kawoli zana kasupwa Cauda; mi chovukavo tuva woli kuvavalera mato o vuhalo.
17 Vanalihengu va muwatu pevamali kuyigisa mtumbwi wula mugati, ndi vakaukunga nyosi kwa makakala. Vayogwipi kukwama pa lilundu la masavati ga papipi na mbwani ya ku Libya, vakahelesa nyosi na kuleka watu wikang'iswa na mpungu.
Hachi va katwire, vava severisi mihara yateni kusumina mutwi we chisepe. Vavali kutiyite kuti mutu tirire mwiseke lya Syrtisi, mi chiva sumununa hihara ye chisepe mi tuva vuviswa vulyo.
18 Mpungu na manji gatimbungini na pachilau yaki, vakatumbula kutaga ndwika munyanja.
Tuva chimbolwa ku luhuho, cwale havusa vazuhi chiva tanga kuzindira zibya hanze.
19 Na ligono la datu vakatumbula kutaga vindu vya watu kwa mawoko gavi vene.
Mwizuva lyo vutatu vazuhi chiva zindira hanze zisipi ze chisepe chamanza avo.
20 Mu magono gamahele valiwene lepi lilanga amala ndondo, mpungu na manji vyayendalili kutimbugana neju, kuhuvalila kwa kusanguka gavamaliki.
Cwale izuva ni nkani kana ziva muniki hewulu lyetu cha mazuva mangi, mi i huho ikando livali kusi dama hetu, kena kuvasina i sepo yo kuhazwa kwetu twense iva tumanini.
21 Pavatamili magono gamahele changalya, Pauli akayima pagati yavi akajova, “Vamtopeswa, mbanga kuvya muniyuwanili malovi gangu ga kuleka kuwuka Kilete, ngatiyepili mang'ahiso ago pamonga na kuyagisa vindu ivi.
Ha chiva hindite inako inde niva sali zilyo, linu Paulusi ava zimani mukati ka bazuhi ni kuwamba. “Vakwame, saka muswanera kuteka kwa ngu. mi nikusa zuha kuzwa kwa Crete, sina kwiza kuwana iyi kolofalo ni shiyehero.
22 Nambu hinu nivayupa mjikangamalisa mtima, muni kawaka hati mundu mmonga mweiyagisa wumi waki, nambu watu wene ndi wewiyaga.
Mi hanu nimi susu weza kuti mukole, kakuti ka kwina zumwi yate a siyeherwe vuhalo mukati kenu, kono mbwita fera i sinyehero ye chisepe.
23 Ndava muni golo kilu Mtumu wa kunani kwa Chapanga, kuhuma kwa Chapanga mwenikumuhengela, anihumalili,
Kakuli masiku a mana Iñiroyi lye Ireeza uko kuni wanika, uzo hape uni lapera - iñiroyi lyakwe lyeza kuzimana hembali name
24 akanijovela, ‘Pauli, kotoka kuyogopa! Yikukugana kuyima palongolo ya Nkosi wa ku Loma, Chapanga mwene yimganisi, ndi kwa ubwina waki akuvasangula wumi wa voha mulugendu lwinu.’
ni kuwamba, “Kanji u tiyi, Paulusi. Uswanera kuka zimana ha vusu bwa Caesar, mi vone, Ireeza mumuvuso wakwe waha kwako vonse vayenda nawe.
25 Hinu vamtopeswa, mjikamngamalisa mtima ndava muni nikumsadika Chapanga kuvya givya mewawa ngati chenijoviwi.
Cwale he, Vakwame, muve ni vundume, kakuli ni sepa Ireeza, kuti kaipangahale sina muya wambirwa kwangu.
26 Nambu yikutigana kutagwa kundumba ya chisiwa chimonga.”
Kono tuswanera kuzimana ha tuwoli tumwi.”
27 Ligono la kumi na mcheche kilu manji pagatumbwili kutimbugana tikanga'iswa kuni na kula munyanja ya Adilia. Pagati ya kilu vanalihengu muwatu vaholalili kuvya papipi na pandumba.
Hakwiza kusika masiku e kumi ni minwe yone, sina hatuvali kutimbirwe mweyi nzira ni kuti mwi wate lya Adriatic, mwinako yaha kati ka masiku va zuhi chivavali kuhupula kuti chivavali kusika he mbali ne rizo.
28 Vakalonda utali wa pahi wa nyanja kwa kuhelesa nyosi yeyakungiwi chindu chechitopa, vapatili utali wa mita alobaini. Na pavapimili kavili mwanakandahi vapatili utali wa mita selasini.
Chivahinda milumo ni kuwana makumi overe yo kutunga.
29 Ndava ya kuyogopa kukwama mumatalau ndi vakahelesa nanga mcheche za upandi mumbele mwa watu, vakamuyupa Chapanga kwicha kanyata.
Vava tiyite kuti muva chaise mumabwe, mi civa susa mabwe one kuchi sepe ni kulapera kuti kakusasani kwize chokuhwera.
30 Vanalihengu va muwatu, vaganili kutila ndi vamali kuhelesa mtumbwi wavi mumanji, vakongayi kuvya vihamba kulongolo kuhelesa nanga za muwatu.
Vazuhi vavali kusaka inzira yo kutiyira chisepe mi chiva sumunwina kato zana mwi wate, ni kupanga uvu vasaka ku zindira ikora mwi wate kuvusu vwe tusi.
31 Nambu Pauli amjovili Mkulu wa msambi yula pamonga na manjolinjoli vangi, “Vanalihengu ava ngati vitama lepi mugati ya watu, yati mwisanguliwa lepi.”
Kono Paulusi cha wambira muyendisi wa masole ni masole, “Mbwita ava vakwame chive kala mu chisepe, kase muwole ku hazwa.”
32 Penapo ndi manjolinjoli vala vakadumula nyosi zezakamwili mtumbwi wula, vakauleka uhamba na manji.
Cwale masole chiva kosola mihala ya kasepe zana ni kukasiya ka kuke.
33 Papipi na hamba kucha, Pauli akavayupa voha valyayi chakulya, “Lelu ndi ligono la kumi na mcheche vavili na wogoyi lukumbi lwoha ulo mwangalya chindu.
Cwale izuva halivali kuñatula, Paulusi chava kumbira vonse kuti valye zilyo, Chati, “Ili izuva de kumi ni minwe yo ne ni mulindire mi kamuli; kakwina chimwi chimwalya.
34 Hinu, nikuvayupa mlyayi chakulya muni mukuchigana muhotola kulama, Muni kawaka hati luyunju lumonga wa mitu yinu lweluyaga.”
Cwale ni mi kumbira kuti mulye chimwi, kakuti ichi cho kuhala kwenu; imi kakwina nanga lusuki lonke lwe mitwi yenu lwese luzove.”
35 Peamali kujova malovi ago, Pauli akatola libumunda, akamsengusa Chapanga palongolo yavi voha akametula akatumbula kulya.
Hacha manite kuwamba izi, cha hinda vuroto ni kulitumera kwe Ireeza havusu bwa vantu vonse. Mi cha chi jamona chikwa ni kutanga kulya.
36 Kangi voha vakasindimala mtima, navene mewa vakalya chakulya.
Imi vonse vava susuwezwa mi hape chiva hinda zilyo.
37 Mugati ya watu wula tavi vandu miya zivili na sabini na sita.
Tuvali kwina 276 vantu muchi sepe.
38 Pevamali kulya na kuyukuta kila mundu, ndi vapungwizi utopa kwa watu, kwa kutaga nganu munyanja.
Hachi vamanite kulya kwikuta, chiva zwisa zi lema muchisepe cho ku zindira zikwa zavo mumenzi.
39 Kwapachili, vanalihengu vala vaumanyili lepi mulima wula, ndi vayiwene ndumba yeyivi papipi na manji, vakajovesana vayegeka watu kwenuko ngati yihotoleka.
Hachili ñatwire inzuva, kena vava lemuhi icho chivaka, kono vavoni irizo ni kamba, mi chiva kandekisana kambe vawola kutwala chisepe hateni.
40 Ndi, vakadumula nanga na kuzileka munyanja, mewa vakahuta nyosi za kugendesela watu, kangi vakatola chitambala chimonga kulongolo kukinga mpungu, vakahamba kundumba.
Mi civa kosola mihara ikwete akori ni ku zisiya mwi wate. Mwi nako iswana chiva sumununa mihara akwete mapuranga oku sikululisa chisepe ni kuzimika i seiri ikando kuluhuho; mi chiva liva he rizo.
41 Nambu vahikili pamngonganu wa manji, na watu wakwamili, upandi wa kulongolo wajwigwimi mumasavati changali kunyugusika. Upandi wa mumbele wa watu watumbwili kudenyekana hipandi hipandi ndava kukang'wa na mpungu ga manji ga kutimbugana.
Kono chiveza hachi vaka aho mezi u kwimbali zovere avali kukopanera, mi chisepe chicha mina kuya hansi, ni tako lye chisepe chilya kakatira hateni ni kushala kusa woleka kuzwa ho ni kuchoka lyo kuvusu, kono chisepe chicha tanga kuñatoka vakeñi cha mandinda avali kukalihite.
42 Manjolinjoli vavi na mpangu wa kuvakoma vafungwa voha ndava ya kuyogopa kuvya vihotola kusambalila mbaka kundumba na kutila.
Mulero wa masole ubali okwihaya vasuminwa iri kuti kanji kuwaniki yo wola kusamba ni kulovoka.
43 Nambu Mkulu wa msambi yula aganili kumsangula Pauli, avabesili valeka mpangu wavi. Akalagiza vevimanya kusambalila vahumba kuhuma muwatu na kusambalila mbaka kundumba,
Kono mukulwana wa masole avali kusaka ku haza Paulusi, imi cha kanina muhupulo wavo; mi cha layera avo vavali kuwola kusamba kuti va chirukire mumezi ni kusambira kwi rizo.
44 na vevasigalili vajisangula kwa kukamulila mbau amala chipandi cha watu weudenyiki, ndi tavoha tahikili tavamumi kundumba.
Cwale vakwame vonse muve chilire, vamwi ha mapuranga, vamwi hanzimwi zintu zi chimboka zina muchisepe. Mweyi inzira chikwa wanika kuti tuvonse tuva kasiki hande herizo.
