हितोपदेश 3
1 हे मेरो छोरो, मेरा आज्ञाहरू नभुल्, र मेरा शिक्षाहरूलाई तेरो हृदयमा राख् ।
Hijo mío, no te olvides de mi ley; guarda en tu corazón mis preceptos,
2 किनकि तिनले तेरो आयु लामो बनाउने छन्, र शान्ति ल्याउने छन् ।
porque te darán longevidad, (felices) años de vida y prosperidad.
3 करारको विश्वसनीयता र भरोसाले तँलाई कहिल्यै नछोडून् । तिनलाई तेरो गलाको वरिपरि सँगसँगै बाँध् । तिनलाई तेरो हृदयको पाटीमा लेख् ।
¡Que nunca la misericordia y la verdad se aparten de ti! Átalas a tu cuello, escríbelas en la tabla de tu corazón.
4 तब तैँले परमेश्वर र मानिसको दृष्टिमा निगाह पाउने छस्, र ख्याति कमाउने छस् ।
Así hallarás gracia y verdadera sabiduría a los ojos de Dios y a los ojos de los hombres.
5 तेरो सारा हृदयले परमप्रभुमाथि भरोसा राख्, र तेरो आफ्नै समझशक्तिमा भर नपर् ।
Confía en el Señor con todo tu corazón y no te apoyes en tu propia inteligencia.
6 तेरा सबै मार्गमा उहाँलाई उहाँलाई सम्झी र उहाँले तेरा मार्गहरू सोझा तुल्याउने हुनेछ ।
En todas tus empresas piensa en Él, y Él dirigirá tus caminos.
7 तेरो आफ्नै दृष्टिमा बुद्धिमान् नबन् । परमप्रभुको भय मान्, र खराबीबाट फर्की ।
No te creas sabio a tus ojos, teme a Dios, y huye del mal;
8 यो तेरो शरीरको लागि चङ्गाइ हुने छ, र तेरो देहको लागि ताजापन हुने छ ।
será medicina para tu cuerpo, y refrigerio para tus huesos.
9 तेरो धन-सम्पत्ति र तेरा सबै उब्जनीको अगौटे-फलले परमप्रभुको आदर गर् ।
Honra a Dios con tu hacienda, y con las primicias de todos tus frutos;
10 तब तेरा भन्डार कोठाहरू भरिने छन्, र तेरा भाँडाकुँडाहरू नयाँ दाखमद्यले चुलिएर पोखिने छन् ।
con eso se llenará de abundancia tus graneros, y tus lagares rebosarán de mosto.
11 हे मेरो छोरो, परमप्रभुको निर्देशनलाई तुच्छ नठान्, र उहाँको हप्कीलाई घृणा नगर् ।
No deseches, hijo mío, la corrección de Yahvé, ni tengas aversión cuando Él te reprenda.
12 किनकि परमप्रभुले प्रेम गर्नुहुनेहरूलाई नै उहाँले अनुशासनमा राख्नुहुन्छ, जस्तो बुबालाई खुसी पार्ने छोरोलाई बुबाले व्यवहार गर्छ ।
Pues Yahvé castiga a aquel a quien ama, como un padre al hijo en quien se complace.
13 बुद्धि प्राप्त गर्ने धन्यको हो । त्यसले समझशक्ति पनि पाउँछ ।
¡Dichoso el hombre que halló la sabiduría, el varón que ha adquirido la inteligencia!
14 तैँले बुद्धिबाट प्राप्त गर्ने कुरो चाँदीबाट प्राप्त गर्ने कुरोभन्दा उत्तम हुन्छ, र यसको लाभ सुनभन्दा उत्तम हुन्छ ।
Mejor es su adquisición que la de la plata; y más preciosos que el oro son sus frutos.
15 बुद्धि गरगहनाभन्दा बहुमूल्य हुन्छ, र तैँले इच्छा गरेको कुनै पनि थोक त्यससित तुलना गर्न सकिँदैन ।
Ella es más apreciable que las perlas; no hay cosa deseable que la iguale.
16 बुद्धिको दाहिने हातमा दीर्घायु हुन्छ भने त्यसको देब्रे हातमा धन-सम्पत्ति र मान हुन्छन् ।
En su diestra (trae) larga vida, en su siniestra riquezas y honores.
17 त्यसको मार्ग दयाको मार्ग हो, र त्यसका सबै बाटा शान्तिका छन् ।
Sus caminos son caminos deliciosos, y llenas de paz todas sus sendas.
18 बुद्धिलाई पक्रनेहरूका लागि त्यो जीवनको रुख हो, र त्यसलाई समात्नेहरू खुसी हुन्छन् ।
Es árbol de vida para los que echan mano de ella, y dichoso el que la tiene asida.
19 बुद्धिले नै परमप्रभुले पृथ्वी बनाउनुभयो र समझशक्तिले उहाँले आकाशहरू स्थापना गर्नुभयो ।
Por la sabiduría fundó Dios la tierra, y por la inteligencia estableció los cielos;
20 उहाँको ज्ञानद्वारा गहिरा-गहिरा सागरहरू फुटेर निस्के, र बादलले तलतिर शीत झारे ।
por su ciencia fueron abiertos los abismos; y destilan las nubes rocío.
21 हे मेरो छोरो, पक्का बुद्धि र समझशक्तिलाई जोगाइराख्, अनि तिनलाई तेरो नजरबाट जान नदे ।
Hijo mío, no se aparten ellas de tus ojos; guarda la sabiduría y la prudencia;
22 ती तेरो प्राणको निम्ति जीवन हुने छन्, र तेरो गलाको वरिपरि लगाउने स्नेहको गहना हुने छन् ।
pues serán vida para tu alma y adorno para tu cuello.
23 तब तँ आफ्नो मार्गमा सुरक्षितसाथ हिँड्ने छस्, र तेरो खुट्टा ठोक्किने छैन ।
Así seguirás confiado tu camino, y no vacilará tu pie.
24 तँ पल्टँदा डराउने छैनस् । तँ पल्टँदा तँलाई मिठो निद्रा लाग्ने छ ।
Te acostarás sin temor; y si te acuestas, tu sueño será dulce.
25 दुष्टहरूबाट अकस्मात् आउने त्रास वा विपत्तिदेखि नडरा ।
No tendrás que temer repentinos espantos, ni los ataques de los impíos cuando te acometieren;
26 किनकि परमप्रभु तेरो पक्षमा हुनुहुने छ, र उहाँले तेरो पाउलाई पासोमा पर्नदेखि जोगाउनुहुने छ ।
porque Yahvé estará a tu lado, y preservará tu pie de quedar preso.
27 तँ शक्तिमा रहुञ्जेलसम्म भलाइ गरिन योग्य भएकाहरूबाट त्यसलाई नरोक् ।
No niegues un beneficio al necesitado cuando esté a tu alcance el hacerlo.
28 तँसित रुपियाँ-पैसा हुँदा आफ्नो छिमेकीलाई यसो नभन्, “जाऊ, र फेरि आऊ अनि म भोली दिने छु ।”
No digas a tu prójimo: “Vete y vuelve, mañana te daré”, estando en tu poder el (atenderlo).
29 तेरो नजिकै बस्ने र तँमाथि भर पर्ने आफ्नो छिमेकीको हानि गर्ने योजना नबना ।
No maquines ningún mal contra tu prójimo mientras él vive tranquilamente contigo.
30 तँलाई कसैले हानि नपुर्याउँदा विनाकारण त्यससित तर्क-वितर्क नगर् ।
Jamás pleitees con nadie sin motivo, si no te ha hecho mal.
31 हिंसात्मक व्यक्तिको ईर्ष्या नगर् वा त्यसको कुनै पनि मार्गलाई नछान् ।
No envidies al hombre violento, ni sigas sus senderos.
32 किनकि कुटिल व्यक्ति परमप्रभुको लागि घृणित हुन्छ, तर सोझो व्यक्तिलाई उहाँले आफ्नो विश्वासमा ल्याउनुहुन्छ ।
Porque Yahvé detesta al perverso, pero tiene trato íntimo con los justos.
33 दुष्टहरूको घरमा परमप्रभुको सराप पर्छ, तर धर्मीहरूको घरमा उहाँको आशिष् पर्छ ।
Sobre la casa del malvado pesa la maldición de Yahvé, el cual bendice la morada del justo.
34 उहाँले गिल्ला गर्नेहरूलाई गिल्ला गर्नुहुन्छ, तर विनम्र मानिसहरूलाई उहाँले आफ्नो स्नेह देखाउनुहुन्छ ।
Se burla de los burladores, y da su gracia a los humildes.
35 बुद्धिमान् मानिसहरू आदरको हकदार हुने छन्, तर मूर्खहरू तिनीहरूकै लाजमा पर्ने छन् ।
La gloria es la herencia de los sabios, en tanto que los necios se acarrean ignominia.
