< हितोपदेश 3 >
1 हे मेरो छोरो, मेरा आज्ञाहरू नभुल्, र मेरा शिक्षाहरूलाई तेरो हृदयमा राख् ।
My son, don’t forget my teaching, but let your heart keep my commandments,
2 किनकि तिनले तेरो आयु लामो बनाउने छन्, र शान्ति ल्याउने छन् ।
for they will add to you length of days, years of life, and peace.
3 करारको विश्वसनीयता र भरोसाले तँलाई कहिल्यै नछोडून् । तिनलाई तेरो गलाको वरिपरि सँगसँगै बाँध् । तिनलाई तेरो हृदयको पाटीमा लेख् ।
Don’t let kindness and truth forsake you. Bind them around your neck. Write them on the tablet of your heart.
4 तब तैँले परमेश्वर र मानिसको दृष्टिमा निगाह पाउने छस्, र ख्याति कमाउने छस् ।
So you will find favour, and good understanding in the sight of God and man.
5 तेरो सारा हृदयले परमप्रभुमाथि भरोसा राख्, र तेरो आफ्नै समझशक्तिमा भर नपर् ।
Trust in the LORD with all your heart, and don’t lean on your own understanding.
6 तेरा सबै मार्गमा उहाँलाई उहाँलाई सम्झी र उहाँले तेरा मार्गहरू सोझा तुल्याउने हुनेछ ।
In all your ways acknowledge him, and he will make your paths straight.
7 तेरो आफ्नै दृष्टिमा बुद्धिमान् नबन् । परमप्रभुको भय मान्, र खराबीबाट फर्की ।
Don’t be wise in your own eyes. Fear the LORD, and depart from evil.
8 यो तेरो शरीरको लागि चङ्गाइ हुने छ, र तेरो देहको लागि ताजापन हुने छ ।
It will be health to your body, and nourishment to your bones.
9 तेरो धन-सम्पत्ति र तेरा सबै उब्जनीको अगौटे-फलले परमप्रभुको आदर गर् ।
Honour the LORD with your substance, with the first fruits of all your increase;
10 तब तेरा भन्डार कोठाहरू भरिने छन्, र तेरा भाँडाकुँडाहरू नयाँ दाखमद्यले चुलिएर पोखिने छन् ।
so your barns will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
11 हे मेरो छोरो, परमप्रभुको निर्देशनलाई तुच्छ नठान्, र उहाँको हप्कीलाई घृणा नगर् ।
My son, don’t despise the LORD’s discipline, neither be weary of his correction;
12 किनकि परमप्रभुले प्रेम गर्नुहुनेहरूलाई नै उहाँले अनुशासनमा राख्नुहुन्छ, जस्तो बुबालाई खुसी पार्ने छोरोलाई बुबाले व्यवहार गर्छ ।
for whom the LORD loves, he corrects, even as a father reproves the son in whom he delights.
13 बुद्धि प्राप्त गर्ने धन्यको हो । त्यसले समझशक्ति पनि पाउँछ ।
Happy is the man who finds wisdom, the man who gets understanding.
14 तैँले बुद्धिबाट प्राप्त गर्ने कुरो चाँदीबाट प्राप्त गर्ने कुरोभन्दा उत्तम हुन्छ, र यसको लाभ सुनभन्दा उत्तम हुन्छ ।
For her good profit is better than getting silver, and her return is better than fine gold.
15 बुद्धि गरगहनाभन्दा बहुमूल्य हुन्छ, र तैँले इच्छा गरेको कुनै पनि थोक त्यससित तुलना गर्न सकिँदैन ।
She is more precious than rubies. None of the things you can desire are to be compared to her.
16 बुद्धिको दाहिने हातमा दीर्घायु हुन्छ भने त्यसको देब्रे हातमा धन-सम्पत्ति र मान हुन्छन् ।
Length of days is in her right hand. In her left hand are riches and honour.
17 त्यसको मार्ग दयाको मार्ग हो, र त्यसका सबै बाटा शान्तिका छन् ।
Her ways are ways of pleasantness. All her paths are peace.
18 बुद्धिलाई पक्रनेहरूका लागि त्यो जीवनको रुख हो, र त्यसलाई समात्नेहरू खुसी हुन्छन् ।
She is a tree of life to those who lay hold of her. Happy is everyone who retains her.
19 बुद्धिले नै परमप्रभुले पृथ्वी बनाउनुभयो र समझशक्तिले उहाँले आकाशहरू स्थापना गर्नुभयो ।
By wisdom the LORD founded the earth. By understanding, he established the heavens.
20 उहाँको ज्ञानद्वारा गहिरा-गहिरा सागरहरू फुटेर निस्के, र बादलले तलतिर शीत झारे ।
By his knowledge, the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
21 हे मेरो छोरो, पक्का बुद्धि र समझशक्तिलाई जोगाइराख्, अनि तिनलाई तेरो नजरबाट जान नदे ।
My son, let them not depart from your eyes. Keep sound wisdom and discretion,
22 ती तेरो प्राणको निम्ति जीवन हुने छन्, र तेरो गलाको वरिपरि लगाउने स्नेहको गहना हुने छन् ।
so they will be life to your soul, and grace for your neck.
23 तब तँ आफ्नो मार्गमा सुरक्षितसाथ हिँड्ने छस्, र तेरो खुट्टा ठोक्किने छैन ।
Then you shall walk in your way securely. Your foot won’t stumble.
24 तँ पल्टँदा डराउने छैनस् । तँ पल्टँदा तँलाई मिठो निद्रा लाग्ने छ ।
When you lie down, you will not be afraid. Yes, you will lie down, and your sleep will be sweet.
25 दुष्टहरूबाट अकस्मात् आउने त्रास वा विपत्तिदेखि नडरा ।
Don’t be afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it comes;
26 किनकि परमप्रभु तेरो पक्षमा हुनुहुने छ, र उहाँले तेरो पाउलाई पासोमा पर्नदेखि जोगाउनुहुने छ ।
for the LORD will be your confidence, and will keep your foot from being taken.
27 तँ शक्तिमा रहुञ्जेलसम्म भलाइ गरिन योग्य भएकाहरूबाट त्यसलाई नरोक् ।
Don’t withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
28 तँसित रुपियाँ-पैसा हुँदा आफ्नो छिमेकीलाई यसो नभन्, “जाऊ, र फेरि आऊ अनि म भोली दिने छु ।”
Don’t say to your neighbour, “Go, and come again; tomorrow I will give it to you,” when you have it by you.
29 तेरो नजिकै बस्ने र तँमाथि भर पर्ने आफ्नो छिमेकीको हानि गर्ने योजना नबना ।
Don’t devise evil against your neighbour, since he dwells securely by you.
30 तँलाई कसैले हानि नपुर्याउँदा विनाकारण त्यससित तर्क-वितर्क नगर् ।
Don’t strive with a man without cause, if he has done you no harm.
31 हिंसात्मक व्यक्तिको ईर्ष्या नगर् वा त्यसको कुनै पनि मार्गलाई नछान् ।
Don’t envy the man of violence. Choose none of his ways.
32 किनकि कुटिल व्यक्ति परमप्रभुको लागि घृणित हुन्छ, तर सोझो व्यक्तिलाई उहाँले आफ्नो विश्वासमा ल्याउनुहुन्छ ।
For the perverse is an abomination to the LORD, but his friendship is with the upright.
33 दुष्टहरूको घरमा परमप्रभुको सराप पर्छ, तर धर्मीहरूको घरमा उहाँको आशिष् पर्छ ।
The LORD’s curse is in the house of the wicked, but he blesses the habitation of the righteous.
34 उहाँले गिल्ला गर्नेहरूलाई गिल्ला गर्नुहुन्छ, तर विनम्र मानिसहरूलाई उहाँले आफ्नो स्नेह देखाउनुहुन्छ ।
Surely he mocks the mockers, but he gives grace to the humble.
35 बुद्धिमान् मानिसहरू आदरको हकदार हुने छन्, तर मूर्खहरू तिनीहरूकै लाजमा पर्ने छन् ।
The wise will inherit glory, but shame will be the promotion of fools.