हितोपदेश 23
1 तँ खानलाई शासकसित बस्दा तेरो सामु राखिएको खानेकुरालाई होसियारीपूर्वक अवलोकन गर् ।
Quando você se senta para comer com uma régua, considere diligentemente o que está diante de você;
2 तँ धेरै खाने खन्चुवा हो भने तेरो घाँटीमा चक्कु राख् ।
coloque uma faca em sua garganta se você é um homem dado ao apetite.
3 तिनको स्वादिष्ट खानेकुराको लालसा नगर्, किनकि यो झुटको खाना हो ।
Não deseje suas delicadezas, uma vez que são alimentos enganosos.
4 धन-सम्पत्ति कमाउन धेरै नघोट्टी । कहिले बन्द गर्ने भनी थाहा पाउन बुद्धिमानी बन् ।
Não se canse de ser rico. Em sua sabedoria, mostre contenção.
5 के यसमाथि तेरो आँखाको ज्योति चम्कन दिन्छस्? यो बितेर जाने छ, किनकि गरुडका झैँ यसका पखेटाहरू पलाउने छन् र यो आकाशमा उडेर जाने छ ।
Por que você põe seus olhos naquilo que não é? Pois certamente brota asas como uma águia e voa no céu.
6 दुष्ट आँखा भएको मानिसको भोजन नखा, र त्यसको स्वादिष्ट खानेकुराको लालसा नगर् ।
Não coma a comida daquele que tem um olho mesquinho, e não anseie por suas iguarias,
7 किनकि त्यो भोजनको मूल्य गिन्ती गर्ने मानिस हो । त्यसले भन्छ, “खाऊ र पिऊ ।” तर त्यसको हृदय तँसित हुँदैन ।
pois, como ele pensa sobre o custo, assim ele é. “Coma e beba!”, diz ele para você, mas seu coração não está com você.
8 तैँले खाएको थोरै खानेकुरा पनि तैँले बान्ता गर्ने छस्, र तैँले तेरो तारिफलाई त्यसै खेर जान दिनेछस् ।
Você vai vomitar o bocado que comeu e desperdiçar suas palavras agradáveis.
9 मूर्खले सुन्ने गरी नबोल्, किनकि त्यसले तेरा वचनहरूको बुद्धिलाई तुच्छ ठान्ने छ ।
Não fale nos ouvidos de um tolo, pois ele desprezará a sabedoria de suas palavras.
10 प्राचीन साँध-सिमानाको ढुङ्गो नहटा वा अनाथहरूको खेतबारी नमिच् ।
Não mova a antiga pedra limite. Não invadir os campos dos órfãos de pai,
11 किनभने तिनीहरूका उद्धारकर्ता शक्तिशाली हुनुहुन्छ, र उहाँले तेरो विरुद्धमा तिनीहरूको मुद्दा लड्नुहुने छ ।
para seu Defensor é forte. Ele defenderá seu caso contra você.
12 तेरो हृदयलाई अर्तीतिर लगा, र तेरा कानलाई ज्ञानका वचनहरूमा लगा ।
Aplique seu coração às instruções, e seus ouvidos às palavras do conhecimento.
13 बच्चाबाट अर्तीलाई नरोक्, किनकि तैँले त्यसलाई अनुशासनमा राखिस् भने त्यो मर्ने छैन ।
Não reter a correção de uma criança. Se você o punir com a vara, ele não morrerá.
Punish ele com a haste, e salvar sua alma do Sheol. (Sheol h7585)
15 हे मेरो छोरो, तेरो हृदय बुद्धिमानी छ भने मेरो हृदय पनि प्रसन्न हुने छ ।
Meu filho, se seu coração é sábio, então meu coração ficará contente, até mesmo o meu.
16 तेरो ओठले जे ठिक छ, त्यही बोल्दा मेरो अन्तस्करण रमाउने छ ।
Yes, meu coração se regozijará quando seus lábios falam o que é certo.
17 तेरो हृदयलाई पापीहरूको ईर्ष्या गर्न नदे, तर दिनैभरि परमप्रभुको भयमा लागिराख् ।
Não deixe que seu coração inveje os pecadores, mas sim temer Yahweh o dia todo.
18 निश्चय नै एउटा भविष्य छ, र तेरो आशा निराश हुने छैन ।
De fato, certamente há uma esperança futura, e sua esperança não será cortada.
19 हे मेरो छोरो, सुन् र बुद्धिमान् हो, अनि तेरो हृदयलाई सुमार्गमा लगा ।
Ouça, meu filho, e seja sábio, e mantenha seu coração no caminho certo!
20 मातेकाहरू वा धेरै मासु हुसर्नेहरूसित सङ्गत नगर्,
Não esteja entre os que bebem vinho em demasia, ou aqueles que se empanturram de carne;
21 किनकि मतवाला र घिचुवाहरू गरिब बन्छन्, र यस्तो लट्ठ्याइले तिनीहरूलाई झुत्रे बनाउँछ ।
para o bêbado e o glutão devem se tornar pobres; e sonolência os veste em trapos.
22 तँलाई जन्म दिने बुबाको कुरा सुन्, र तेरी आमा वृद्ध हुँदा उनलाई तुच्छ नठान् ।
Ouça seu pai que lhe deu a vida, e não despreze sua mãe quando ela for velha.
23 सत्यलाई किन्, र त्यसलाई नबेच् । बुद्धि, अर्ती र समझशक्तिलाई किन् ।
Compre a verdade, e não a venda. Obtenha sabedoria, disciplina e compreensão.
24 धर्मात्माको बुबा अत्यन्तै आनन्दित हुने छ, र बुद्धिमान् छोरोलाई जन्म दिने मानिस त्यसमा प्रसन्न हुने छ ।
O pai dos justos tem grande alegria. Quem quer que seja o pai de uma criança sábia se deleita com ele.
25 तेरा बुबा र आमा प्रसन्न होऊन्, अनि तँलाई जन्म दिने आनन्दित होऊन् ।
Deixe que seu pai e sua mãe fiquem felizes! Deixem que ela que os aborreceu se regozije!
26 हे मेरो छोरो, मलाई तेरो हृदय दे, र तेरा आँखाले मेरा मार्गहरू हेरून् ।
Meu filho, dá-me o teu coração; e deixar que seus olhos se mantenham em meus caminhos.
27 किनभने वेश्या एउटा गहिरो खाडल हो, र अनैतिक स्त्री एउटा साँघुरो इनार हो ।
Para uma prostituta é um poço profundo; e uma esposa desobediente é um poço estreito.
28 त्यो चोरझैँ ढुकिबस्छे, र त्यसले मानिसहरूका बिचमा विश्वासघातीहरूको सङ्ख्या बढाउँछे ।
Sim, ela está à espera como um ladrão, e aumenta os infiéis entre os homens.
29 कोसित कष्ट छ? कोसित शोक छ? कोसित कलह छ? कोसित गुनासो छ? कोसित विनाकारण चोट छ? कसका आँखा राताराता छन्?
Quem tem pesar? Quem tem tristeza? Quem tem problemas? Quem tem reclamações? Quem tem hematomas desnecessários? Quem tem olhos vermelhos?
30 तिनीहरूकै जो धेरै मद्य पिउँछन्, जसले मिश्रित मद्य पिउँछन् ।
Aqueles que ficam muito tempo no vinho; aqueles que vão em busca de vinho misto.
31 मद्य रातो हुँदा, कचौरामा त्यसको फिँज उठ्दा र त्यो सहजै उँधो जाँदा त्यसलाई नहेर् ।
Não olhe para o vinho quando ele está tinto, quando brilha no copo, quando a queda é suave.
32 अन्त्यमा त्यसले सर्पले झैँ डस्छ, र गोमनले झैँ विष हालिदिन्छ ।
In o final, ele morde como uma cobra, e venenos como uma víbora.
33 तेरा आँखाहरूले अनौठा कुराहरू देख्ने छन्, र तेरो मनले टेडा कुराहरू व्यक्त गर्ने छन् ।
Seus olhos verão coisas estranhas, e sua mente vai imaginar coisas confusas.
34 तँ महासमुद्रमा सुतिरहने व्यक्तिझैँ वा मस्तुलको डोरीको मास्तिर बस्नेझैँ हुने छ ।
Yes, você será como aquele que se deita no meio do mar, ou como aquele que está em cima do cordame:
35 तैँले भन्ने छस्, “तिनीहरू मलाई हिर्काए, तर मलाई चोट लागेन ।” तिनीहरूले मलाई पिटे, तर मलाई यसको अनुभूति भएन । म कहिले ब्युँझने छु? म अर्को चुस्की खोज्ने छु ।”
“Eles me bateram, e eu não fui ferido! Eles me bateram, e eu não sinto isso! Quando eu vou acordar? Posso fazer isso novamente. Vou procurar mais”.
