मत्ती 10
1 येशूले आफ्ना बाह्र जना चेलालाई एकै ठाउँमा बोलाउनुभयो र तिनीहरूलाई अशुद्ध आत्माहरू धपाउने अधिकार दिनुभयो अनि हर प्रकारका रोग र बिमारीहरूलाई निको पार्ने अधिकार पनि दिनुभयो ।
AND having called unto him his twelve disciples, he gave them authority over unclean spirits, to cast them out, and to cure every disease, and every malady.
2 यी बाह्र जना प्रेरितका नाम यस प्रकार छ । पहिलो, सिमोन (जसलाई उहाँले पत्रुस पनि भनेर बोलाउनुहुन्थ्यो), र तिनका भाइ अन्द्रियास; जब्दियाका छोरा याकूब, र तिनका भाइ यूहन्ना;
Now these are the names of the twelve apostles; The first, Simon, who is called Peter, and Andrew his brother; James son of Zebedee, and John his brother;
3 फिलिप र बारथोलोमाइ; थोमा र कर उठाउने मत्ती, अल्फयसका छोरा याकूब र थेदियस;
Philip, and Bartholomew; Thomas, and Matthew the tax-gatherer; James son of Alpheus, and Lebbeus, whose surname is Thaddeus;
4 सिमोन कनानी र यहूदा इस्करियोत, जसले येशूलाई पक्राइदिने थियो ।
Simon the Cananite, and Judas Iscariot, who also betrayed him.
5 यी बाह्रै जनालाई येशूले बाहिर पठाउनुभयो । उहाँले तिनीहरूलाई निर्देशन दिनुभयो र भन्नुभयो, “गैरयहूदीहरू बस्ने कुनै पनि ठाउँमा नजाओ, र सामरीहरूको कुनै पनि सहरमा प्रवेश नगर ।”
These twelve did Jesus send forth, commanding them, saying, Go not into the way of the Gentiles, and into any city of the Samaritans enter not:
6 यसको सट्टा, इस्राएलको घरानाको हराएको भेडाकहाँ जाओ ।
but go rather to the sheep that are lost of the house of Israel.
7 अनि जसै तिमीहरू जान्छौ, ‘स्वर्गको राज्य नजिकै आइसकेको छ’ भनी प्रचार गर ।
And as ye go, preach, saying, The kingdom of heaven is approaching.
8 रोगीहरूलाई निको पार, मरेकाहरूलाई जीवित बनाओ, कुष्ठरोगीहरूलाई शुद्ध पार र भूतात्माहरूलाई धपाओ । तिमीहरूले सित्तैँमा पाएका छौ, सित्तैँमा देओ ।
Heal the sick, cleanse the lepers, raise the dead, cast out devils: freely ye have received, freely give.
9 तिमीहरूका थैलीमा कुनै पनि सुन, चाँदी वा पित्तल नबोक ।
Provide neither gold, nor silver, nor brass in your purses,
10 तिमीहरूका यात्राको निम्ति झोला वा फाल्तु दौरा वा जुत्ता वा लौरो नबोक, किनकि खेतालाले आफ्नो भोजन पाउनुपर्छ ।
nor a scrip for the journey, nor two coats, nor sandals, nor stick: for the workman is worthy of his food.
11 तिमीहरू जुनसुकै सहर वा गाउँमा प्रवेश गर्छौ, त्यहाँ को योग्यको छ भनी पत्ता लगाओ र नगइन्जेलसम्म तिमीहरू त्यहीँ बस ।
And into whatsoever city or village ye enter, enquire who in it is worthy; and there abide till ye depart.
12 जब तिमीहरू घरमा पस्छौ, तब त्यसलाई अभिवादन गर ।
And when ye come into a family, salute it:
13 यदि त्यो घर योग्यको छ भने, तिमीहरूको शान्ति त्यसमाथि आओस् । तर यदि त्यो योग्यको छैन भने, तिमीहरूका शान्ति तिमीहरूकहाँ नै फर्केर आओस् ।
and if the family shall be deserving, your peace shall come upon it: and if it be not deserving, your peace shall return to you.
14 जसले तिमीहरूलाई ग्रहण गर्दैन वा तिमीहरूका वचन सुन्दैन, तिमीहरू त्यस सहर वा गाउँबाट निस्केर जाँदा, तिमीहरूका खुट्टाबाट धुलो टकटक्याइदेओ ।
And whosoever shall not receive you, nor attend to your discourses, go out of that house, or city, and shake off the dust of your feet.
15 साँच्चै म तिमीहरूलाई भन्दछु, न्यायको दिनमा त्यस सहरको भन्दा सदोम र गमोराको इन्साफ बढी सहनीय हुन्छ ।
Verily I say unto you, It shall be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city.
16 हेर, म तिमीहरूलाई ब्वाँसाहरूका बिचमा भेडाझैँ पठाउँदै छु । यसकारण, सर्पझैँ चनाखो र ढुकुरझैँ सोझो होओ ।
Behold, I send you forth as sheep in the midst of wolves: be ye therefore prudent as serpents, and harmless as doves.
17 मानिसहरूदेखि होसियार बस! तिनीहरूले तिमीहरूलाई परिषद्हरूमा सुम्पिदिनेछन् र तिनीहरूले आफ्ना सभाघरहरूमा तिमीहरूलाई कोर्रा लगाउनेछन् ।
But be on your guard against men: for they will deliver you up to the sanhedrim, and scourge you in their synagogues.
18 अनि शासकहरू र राजाहरू र अन्यजातिहरूका निम्ति गवाहीको रूपमा मेरो खातिर तिमीहरू तिनीहरूका सामु ल्याइनेछौ ।
And ye shall be brought before rulers and kings for my sake, for a testimony against them and the heathen.
19 जब तिनीहरूले तिमीहरूलाई सुम्पिदिनेछन्, तब तिमीहरूले कसरी वा के बोल्ने भन्ने विषयमा चिन्ता नगर, किनकि तिमीहरूलाई बोल्नुपर्ने कुरा सोही घडी दिइनेछ ।
But when they shall deliver you up, be under no anxiety what ye shall say; for it shall be given you in that very hour what ye should speak:
20 किनकि बोल्ने तिमीहरू होइनौ, तर तिमीहरूमा बोल्नुहुने तिमीहरूका पिताका आत्मा हुनुहुन्छ ।
for it is not you who are speaking, but the Spirit of your Father which is speaking in you.
21 दाजुले भाइलाई मृत्युको निम्ति पक्राइदिनेछ, र बुबाले आफ्नो छोरालाई । छोराछोरीहरू आफ्ना बुबा-आमाका विरुद्धमा उठ्नेछन् र मृत्युका निम्ति तिनीहरूलाई सुम्पिदिनेछन् ।
Then brother shall surrender brother to death, and the father the son; and children shall rise up against parents, and cause them to be put to death.
22 मेरो नाउँको खतिर तिमीहरू सबैबाट घृणित हुनेछौ । तर जसले अन्तिम घडीसम्म सहन्छ, त्यस व्यक्तिको उद्धार हुनेछ ।
And ye shall be hated of all men for my name’s sake: but he that endureth to the end, that man shall be saved.
23 जब तिनीहरूले यस सहरमा तिमीहरूलाई सताउँछन्, अर्को सहरमा भाग, किनकि साँच्चै म तिमीहरूलाई भन्दछु, मानिसका पुत्र नआउञ्जेलसम्म तिमीहरू इस्राएलका सहरहरू पनि घुमिसकेका हुनेछैनौ ।
But when they shall persecute you in one city, flee unto another: for verily I say unto you, Ye shall not complete your circuit through the cities of Israel before the Son of man comes.
24 चेला आफ्नो गुरुभन्दा श्रेष्ठ हुँदैन, न त नोकर आफ्नो मालिकभन्दा ठुलो हुन्छ ।
The disciple is not superior to his teacher, nor the servant above his master.
25 चेला आफ्नो गुरु र नोकर आफ्नो मालिकजस्तो हुनु नै उसको निम्ति पर्याप्त हुन्छ । यदि तिनीहरूले घरका मालिकलाई नै बालजिबुल भनेका छन् भने, तिनीहरूले उनका घरानालाई झन् कति बढी बदनाम गर्लान्!
It is sufficient if the disciple be as his teacher, and the servant as his master. If they have called the master of the family Beelzebub, how much more his domestics?
26 त्यसकारण, तिनीहरूसँग नडराओ, किनकि कुनै कुरा पनि ढाकिएको छैन जुन प्रकट हुनेछैन, र कुनै कुरा पनि लुकाइएको छैन जुन थाहा हुनेछैन ।
However, fear them not: for there is nothing concealed, which shall not be discovered; nor hid, which shall not be known.
27 जे म तिमीहरूलाई अँध्यारोमा भन्दछु, त्यो उज्यालोमा भनिदेओ र जे तिमीहरूले आफ्नो कानमा मधुर रूपमा सुन्छौ, त्यो घरको धुरीबाट घोषणा गर ।
What I say unto you in the dark, publish in the light: and what ye hear whispered into the ear, proclaim upon the roofs.
28 तिनीहरूसँग नडराओ जसले शरीरलाई मार्दछन्, तर आत्मालाई मार्न सक्दैनन् । बरु, आत्मा र शरीर दुवैलाई नरकमा नष्ट गर्न सक्नुहुनेसँग डराओ । (Geenna g1067)
And be not afraid of those who kill the body, and cannot kill the soul: but fear him rather who is able to destroy both soul and body in hell. (Geenna g1067)
29 के सानो सिक्कामा दुईवटा भङ्गेरा बिक्दैनन् र? तापनि तिमीहरूका पिताको इच्छाविना तीमध्ये एउटा पनि भुइँमा खस्दैन ।
Are not two sparrows sold for a farthing? and one of them shall not fall to the ground without your Father.
30 तर तिमीहरूका शिरका केशहरू पनि गन्ती भएका छन् ।
But even the hairs of your head are all numbered.
31 नडराओ । तिमीहरू धेरै भङ्गेराभन्दा बढी मूल्यवान् छौ ।
Fear not, therefore, ye are of more value than many sparrows.
32 यसकारण, जसले मलाई मानिसहरूका सामुन्ने ग्रहण गर्दछ, म पनि उसलाई स्वर्गमा हुनुहुने मेरा पिताको सामु ग्रहण गर्नेछु ।
Every one therefore who shall make confession of me before men, of him will I also make confession before my Father who is in heaven.
33 तर जसले मानिसहरूका सामुन्ने मलाई इन्कार गर्दछ, म पनि उसलाई स्वर्गमा हुनुहुने मेरा पिताको सामु इन्कार गर्नेछु ।
But whosoever shall disown me before men, him will I also disown before my Father who is in heaven.
34 म पृथ्वीमा शान्ति ल्याउन आएँ भनी विचार नगर । म शान्ति ल्याउन होइन, तर तरवार चलाउन आएँ ।
Think not that I am come to bring peace to the earth: I came not to bring peace, but a sword.
35 किनकि म मानिसलाई उसको पिताको विरुद्ध र छोरीलाई उसकी आमाको विरुद्ध र बुहारीलाई उसकी सासूको विरुद्ध गराउन आएँ ।
For I came to set a man at variance against his father, and the daughter against her mother, and the daughter-in-law against her mother-in-law.
36 मानिसका शत्रुहरू उसको आफ्नै घरानाभित्रका हुनेछन् ।
And the enemies of a man shall be those of his own house.
37 जसले मलाई भन्दा आफ्नो बुबा वा आमालाई प्रेम गर्छ, त्यो मेरो निम्ति योग्यको हुँदैन । र जसले आफ्नो छोरा वा छोरीलाई मलाई भन्दा बढी प्रेम गर्छ, ऊ मेरो निम्ति योग्यको हुँदैन ।
He that loveth father or mother more than me, is not worthy of me: and he that loveth son or daughter more than me, is not worthy of me.
38 जसले आफ्नो क्रुस उठाएर मेरो पछि लाग्दैन, ऊ मेरो निम्ति योग्यको हुँदैन ।
And he that taketh not up his cross, and followeth after me, is not worthy of me.
39 जसले आफ्नो जीवन भेट्टाउँछ, उसले त्यो गुमाउनेछ । तर जसले मेरो खतिर आफ्नो जीवन गुमाउँछ, उसले जीवन पाउनेछ ।
He that preserveth his life shall lose it: and he that loseth his life for my sake shall preserve it.
40 जसले तिमीहरूलाई स्वागत गर्दछ, उसले मलाई स्वागत गर्दछ र जसले मलाई स्वागत गर्दछ, उसले मलाई पठाउनुहुनेलाई पनि स्वागत गर्दछ ।
He that receiveth you receiveth me, and he that receiveth me receiveth him that sent me.
41 जसले अगमवक्तालाई तिनी अगमवक्ता भएको कारणले स्वागत गर्दछ, उसले अगमवक्ताको इनाम पाउनेछ । अनि जसले धर्मी मानिसलाई तिनी धर्मी भएको कारणले स्वागत गर्दछ, उसले धर्मी मानिसको इनाम पाउनेछ ।
He that receiveth a prophet in the name of a prophet, shall receive the reward of a prophet; and he that receiveth a righteous man in the name of a righteous man, shall receive the reward of a righteous man.
42 जसले यी सानाहरूमध्ये कसैलाई चेला भएको कारणले एक कचौरा चिसो पानी मात्र पनि पिउन देला, साँच्चै म तिमीहरूलाई भन्दछु, उसले कुनै रीतिले आफ्नो इनाम गुमाउनेछैन् ।
And whosoever shall give to one of these little ones, if but a cup of cold water to drink, in the name of a disciple, verily I say unto you, he shall in no wise lose his reward.
