२ राजाहरू 18
1 इस्राएलका राजा एलाहका छोरा होशियाको तेस्रो वर्षमा यहूदाका राजा आहाजका छोरा हिजकियाले राज्य गर्ने सुरु गरे ।
Israel gam’ah Hoshea leng chankal kum thum alhin in, Ahaz chapa Hezekiah in Judah gam’ah lengvai ahin hom pan’in ahi.
2 तिनले राज्य गर्न सुरु गर्दा तिनी पच्चिस वर्षका थिए । तिनले यरूशलेममा उनन्तिस वर्ष राज्य गरे । तिनकी आमाको नाउँ अबिया थियो । तिनी जकरियाकी छोरी थिइन् ।
Ama leng ahung chan chun akum somni le nga alhingtan ahi, chuleh Jerusalem’ah kum smni le ko lengvai anahom’in ahi. Anuchu Abijah, Zechariah chanu ahi.
3 आफ्ना पुर्खा दाऊदले गरेका सबै उदाहरणको अनुसरण गरेर परमप्रभुको दृष्टिमा जे ठिक थियो तिनले त्यही गरे ।
Amahin apu David bangin Pathen mitmun Pathen deilam jeng ana bollin ahi.
4 तिनले उच्च ठाउँहरू हटाए, ढुङ्गाका खम्बाहरू नष्ट पारे र अशेरा स्ताम्भहरू टुक्राटुक्रा पारिदिए । तिनले मोशाद्वारा निर्मित काँसाको सर्पलाई टुक्राटुक्रा पारे किनकि ती दिनमा इस्राएलका मानिसहरूले यसमा धूप बालिरहेका थिए । यसलाई, “नहूश्तान” भनिन्थ्यो ।
Aman Pathen neilouho doiphung ana sumangin doikhom jouse jong avobong sohkeijin, Asherah doikhum hojong aphulhun, Mose’n sum-eng gullim ana semjong chu ana suchip in ahi, ajeh chu Israelten hiche gullim kisem komahi kilhaina asem uva gimnamtui jong ahal uva alhut nam jiu ahi. Hiche sum-eng gullim chu Nehushtan tin ana kihe in ahi.
5 इस्राएलका परमप्रभु परमेश्वरमा हिजकियाको यस्तो विश्वास थियो ताकि यहूदाका सबै राजाहरूका माझमा तिनीभन्दा पछि कोही पनि तिनीजस्तो थिएन, न त तिनीभन्दा पहिलेका राजाहरूका माझमा नै कोही थियो ।
Hezekiah in Pakai Israel Pathen chu ana tahsan’in ahi. Ama masang hihen anung hijongle, Judah gam lengho lah’a ama tobang koima ana umpon ahi.
6 किनकि तिनी परमप्रभुमा लागिरहे । तिनले उहाँको अनुसरण गर्न छोडेनन् तर परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएका उहाँका आज्ञाहरू तिनले पालन गरे ।
Aman Pakai chu imalam jouse in kitah tah in ana juiyin, chuleh aman Pathen’in Mose anapeh thupeh hochu lhingtah in ana juiyin ahi.
7 त्यसैले परमप्रभु हिजकियासित हुनुभयो, र तिनी जहाँ गए तापनि तिनको उन्नति भयो । अश्शूरका राजाको विरुद्धमा तिनी बागी भए र उनको सेवा गरेनन् ।
Hijeh chun Pakaiyin ama chu ana umpi jing in, chuleh Hezekiah hi abolna atohna chan’ah alolhing in ahi. Amahin Assyria lengpa dounan kai pehding jong ana nompon ahi.
8 पलिश्तीहरूको देश गाजा र पहरेदार बस्ने धरहरादेखि किल्लाबन्दी गरिएको सहरसम्म त्यसको वरिपरिका सिमानाहरू तिनले जिते ।
Aman Philistinte chu Gaza chanle agamsung’u khoneopen apat khopi lenpen Gaza le akimvel kho kulpi kikaikhum khopi geijin ana jouvin ahi.
9 राजा हिजकियाको चौथो वर्ष, जुन इस्राएलका राजा एलाहका छोरा होशियाको सातौँ वर्षमा, अश्शूरका राजा शलमनेशेर सामरियाको विरुद्धमा आए र त्यसलाई घेरा हाले ।
Israel gam'a Hoshea lengpa vaihomkal kum sagi alhin in, Hezekiah lengvai hom kum alhin in, Assyria lengpa Shalmaneser chun Samaria khopi ahin um’in ahi.
10 तिन वर्षको अन्त्यमा अर्थात् हिजकियाको छैटौँ वर्षमा, जुन इस्राएलका राजा होशियाको नवौँ वर्षमा, तिनीहरूले त्यसलाई कब्जा गरे । यसरी सामरियालाई कब्जा गरियो ।
Kum thum nungin, Israel lengpa Hoshea lengchan kal kum ko alhin chuleh Hezekiah lengchan kal kum gup alhin in, Samaria khopi chu pangjou talouvin alhutan ahi.
11 यसरी अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई बन्दी बनाएर अश्शूरमा लगे, र तिनीहरूलाई हलहमा, गोजानको हाबोर नदीको किनारमा र मादीहरूका सहरहरूमा बसाले ।
Hichephat chun Assyria lengpan Israelte chu Assyria gam Halah mun’ah sohchang’in akoitan ahi. Hichehi Medes khopi sung Gozan munna Habon vadung pang ahi.
12 तिनीहरूले परमप्रभु आफ्ना परमेश्वरको आवाज नसुनेको तर परमप्रभुका दास मोशाले दिएका उहाँको करारका सबै आज्ञालाई उल्लङ्घन गरेका हुनाले उहाँले यसो गर्नुभयो । तिनीहरूले त्यसलाई सुन्न र पालन गर्न इन्कार गरे ।
Ajeh chu amahon Pakai a Pathen’u thupeh ajuinom pouvin, chuti sangin Pakai toh akitepnao asukeh’un, Pakai lhacha Mose in danho le anit diuva athupeh ho ana nitnom pouvin ahi.
13 तब राजा हिजकियाको चौधौँ वर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीबले यहूदाका किल्लाबन्दी गरिएका सबै सहरहरूमा आक्रमण गरे र तिनलाई कब्जा गरे ।
Hezekiah lengpa leng chankal kum som le li alhin in, Assyria lengpa Sennacherib ahungkon’in Judah khopi kulpi kigensa khopi hojouse chu ahin nokhum in, abonin alatan ahi.
14 त्यसैले यहूदाका राजा हिजकियाले लाकीशमा बसिरहेका अश्शूरका राजालाई यसो भनेर समाचार पठाए, “मैले तपाईंलाई चोट पुर्याएको छु । मबाट पछि हट्नुहोस् । तपाईंले ममाथि जस्तो भारी बोकाउनुहुन्छ, म बोक्नेछु ।” अश्शूरका राजाले यहूदाका राजा हिजकियाबाट दस टन चाँदी र एक टन सुन माग गरे ।
Hezekiah lengpan Lachish munna um Assyria lengpa kom’a hitihin thu athot’in, “Keiman kabol kheltai, gal bol na ngah a nakinungle kit poupouleh, ijat hijongleh nangin na-ngeh chan kai pejeng tange,” ati. Assyria lengpan kinopto thei lhonna dingin dangka ton somle khat chuleh sana ton khat angeh’in ahi.
15 त्यसैले हिजकियाले परमप्रभुको मन्दिर र राजदरबारका भण्डारहरूमा पइएका सबै चाँदी दिए ।
Hijat suhbulhit nading in, Hezekiah lengpan Pakai houin’a dangka kikoi jouse leh leng inpi’a sumle pai jouse jong achomkhom’in ahi.
16 त्यसपछि हिजकियाले परमप्रभुको मन्दिरका ढोकाहरू र तिनले सुनको जलप लगाएका खम्बाहरूबाट सुन काटेर निकाले । तिनले उक्त सुन अश्शूरका राजालाई दिए ।
Hezekiah lengpan Pakai houin kot tomna’a ananei sana hochu akhoh lhan chuleh kot khom ho chunga kiloi sana hojong chu akhoh lhan Assyria lengpa chu apetan ahi.
17 तर अश्शूरका राजाले तार्तान र रबसरिस अनि आफ्ना प्रधान सेनापतिलाई एउटा ठुलो सेनाको साथमा लाकीशबाट यरूशलेममा राजा हिजकियाकहाँ पठाए । तिनीहरू बाटोमा यात्रा गरे र यरूशलेम बाहिर आइपुगे । तिनीहरू धोबीको खेतमा जाने माथिल्लो पोखरीको कुलोनेरको बाटोमा आए र त्यहाँ रोकिए ।
Ahijing vang'in Assyria lengpan asepai lamkai lenpen patoh, galmunna lamkaipa ahin asepai lamkaiho pipui chunga apipuipa chutoh Lachish akonin, sepai tamtah toh Jerusalem’a Hezekiah lengpa toh kimaito dingin asollin ahi. Assyria mite hin sahlang twikulla twikilhutna pang chuleh pon kisopna mun na kithunglutna lamlen kom’a chun adingun ahi.
18 जब तिनीहरूले राजा हिजकियालाई बोलाएका थिए, तब, राजदरबारका निरिक्षक हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, र सचिव शेब्ना अनि लेखापाल आसापका छोरा योआ तिनीहरूलाई भेट्न गए ।
Amahon Hezekiah lengpa chu kimupi dingin akouvun ahileh amaho toh kimu toding anoija natong ho Hilkiah chapa Eliakim, leng inpia vaihompa, thutanna munna lekhasun pu Shebna chuleh lengte thusim chinpa Asaph chapa Joah hocheng chu ana sollin ahi.
19 त्यसैले ती प्रधान सेनापतिले अश्शूरका सम्राट महाराजाले हिजकियालाई के भनेका थिए त्यो भनिदिन भने, “तिम्रो दृढताको स्रोत के हो?
Hiche jouchun, Assyria lengpa noija lamkai pipuipa chun Hezekiah thuthot ana neiyin, “Hichehi Assyria leng lenpa amatah kamcheng ahi, ‘Koipen natahsan a, koipen nakisonpi hitia hi lung olmo lou hella naum ham?” ati.
20 युद्धका गर्न मित्रहरू र शक्ति छन् भनेर तिमी व्यर्थका कुरा मात्र बोल्छौ । तिमीले कसमाथि भरोसा गरिरहेका छौ जसको कारणले तिमीले मेरो विरुद्धमा विद्रोह गर्नुपर्यो?
“Nangin thu homkeova hi sepai galsat thepna le athahat na ho akhel thei dia natasah ham? Koipen chunga naki-ngaiya keima nei dou jeng ham?
21 हेर, मिश्रदेशको यो चिरा परेको निगालोको टेक्ने लौरोमा तिमी भरोसा गर्छौ, तर कुनै मानिसले यसमा शिर अडायो भने, यो त्यसको हातैमा टाँसिन्छ र त्यसलाई छेडिदिन्छ । आफूमाथि भरोसा गर्ने हरेकको निम्ति मिश्रदेशका राजा फारो त्यस्तै हो ।
Ole Egypt chunga nakisonpi ham? Egypt chunga nakingai ahileh hiche Egypt khu peng tenggol natahsa gih in atouchip’a nakhut asuhvang tobangbep hiding ahi. Egypt lengpa Pharaoh hi kingaina thei hilou hel ahi,” ati.
22 तर तिमी मलाई भन्छौ, 'हामी परमप्रभु हाम्रा परमेश्वरमाथि भर पर्छौं,' भने, के उहाँ नै होइन जसका उच्च ठाउँहरू र वेदीहरू हिजकियाले हटाइदिए, अनि यहूदा र यरूशलेमलाई भनेका छन्, 'तिमीहरूले यरूशलेममा यस वेदीको सामु आराधना गर्नुपर्छ'?
“Ahin nangin kakom’a, Keiho Pakai ka Pathen uva kingai kahi nati diu ahi, ahinla Amachu Hezekiah in noise tah’a anabol hilouham? Judah gam le Jerusalem mite Jerusalem maicham phungseh a bou Pathen houdia seipeh a, Pakai doiphung jouse le maicham ho sumang pa Hezekiah hilou ham?” ati.
23 त्यसकारण अब मेरा मालिक अश्शूरका राजाबाट म तपाईंलाई राम्रो प्रस्ताव राख्न चाहन्छु । तपाईंले घोडचढीहरू पाउनुभयो भने, म तपाईंलाई दुई हजार घोडाहरू दिनेछु ।
“Keima naseipeh uvinge! KaPakaipa Assyria lengpa hitoh kinoptona bol lhon’in, nangin mi naneijou dingleh sakol sangni na penge.
24 मेरा मालिकका सेवकहरूमध्ये सबैभन्दा तल्लो एउटा कप्तानको पनि तपाईं कसरी विरोध गर्न सक्नुहुन्छ? तपाईंले रथहरू र घोडचढीहरूको लागि मिश्रदेशमा भरोसा गर्नुगर्नुपर्छ ।
Hitobang sepai honlhomcha khat’a hi, kapupa sepaihon ahatmopen jeng jonghi nachou-ngam ding hinam? Egypt sakol kangtalai holeh kangtalai touthem hotoh kitho jongle chun i-nalo ding ham?
25 के परमप्रभुविना यस ठाउँको विरुद्धमा लडाइँ गर्न र यसलाई नाश गर्न म आएको हुँ र? परमप्रभुले मलाई भन्नुभयो, “यस देशलाई आक्रमण गर र नाश गर ।”
Tua hi ipimong mong nagel ham, nagam kahin nokhum’u jong hi, Pakaiyin eihin sollu ahi nahet lou u-ham? Gamsung khu ganokhum’unlang gasumang’un tia, Pakai amatah chun eiseipeh lou uva nagel uham?” ati.
26 तब हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, शेब्ना र योआले प्रधान सेनापतिलाई भने, “कृपा गरी तपाईंका दासहरूसित आरमेइक भाषामा बोल्नुहोस् किनकि हामी त्यो बुझ्छौँ । कृपया पर्खालमा खडा भएका मानिसहरूले सुन्ने गरी हामीसित यहूदाका भाषामा नबोल्नुहोस् ।”
Hichun Hilkiah chapa Eliakim, Shebna le Joah chun Syria gal lamkai pipuipa kom’achun, “Lungset tah in keiho kom’ah Aramaic paovin neiseipeh’un, hichu keihon jong phaten apao chu kahe nauve. Hebrew paovin neiseipeh hih un, ajeh chu pal chung’a mipi hohin jakha get unte,” atiuve.
27 तर प्रधान सेनापतिले तिनीहरूलाई भने, “के मेरा मालिकले तिमीहरूका मालिक र तिमीहरूलाई मात्र यो कुरा भन्नलाई मलाई पठाउनुभएको हो र? के पर्खालमा बस्ने यी मानिसहरूलाई पनि होइन र, जसले तिमीहरूसँगै तिनीहरूका आफ्नै दिसा र पिसाब खानुपर्नेछ?”
Ahinlah sepai lamkai pipui Sennacherib chun ahin donbut’in, “KaPakai pauvin hiche thuhi napupau leh nangho chengseh jah dinga eiseisah uva nagellu ham? Mijousen ajah ding hi aman adei ahi. Ajeh chu hiche khopi hi kalah tenguleh amaho jong nangho toh thohgim thadiu ahi. Genthei jeh'a gilkel behseh tengle a-eh anehdiu chuleh dangchah behseh teng le ajun’u adondiu ahi.
28 तब प्रधान सेनापति खडा भएर तिनले यहूदीहरूको भाषामा चर्को सोरमा यसो भने, “अश्शूरका सम्राट, महाराजाको कुरा सुन ।
Hichun sepai lamkai pipuipa chun pal chunga um mipiho hetdingin Hebrew paovin asap in asap thon, Assyria leng lenpa thupeh hi ngaijun,
29 राजा भन्नुहुन्छ, 'हिजकियाले तिमीहरूलाई धोका नदिओस् किनकि उसले तिमीहरूलाई मेरो शक्तिबाट छुटकारा दिन सक्ने छैनन् ।
“Lengpan aseichu hiche ahi, Hezekiah chu kilhep lhahsah hih un. Aman itinama jongleh keima thaneina-a konin nahuhdoh joupou vinte.
30 हिजकियाले तिमीहरूलाई यसो भन्दै परमप्रभुमाथि भरोस गर्न नलगाओस्, 'निश्चय नै परमप्रभुले हामीलाई छुटकारा दिनुहुनेछ, र यो सहर अश्शूरका राजाको हातमा पर्नेछैन ।'
Aman nangho Pakai tahsan dingin kilhep lhahsah hihun, Pakaiyin eihuhdoh teidiu ahi, hiche tehohi Assyria lengpa khutna lutlou helding ahi atiu chu tahsan hih un.
31 हिजकियाको कुरा नसुन, किनकि अश्शूरका राजा यसो भन्नुहुन्छ, 'मसित सम्झौता गर र मकहाँ आओ । तब तिमीहरू हरेकले आफ्नै दाखबारी र भद्राक्षाको बोटबाट खान पाउने छ, र आफ्नै कुवाको पानी पिउन पाउनेछ ।
Hezekiah thusei tahsan hih un, Assyria lengpan nangho napehnom’u kitepna chu hichehi ahi. Keitoh chamna sem’un, khopi kelkot hi hong’unlang hung potdoh’un. Achutileh nanghon nalengpithei’u leh nathei chang’u nakinehdiu, chuleh na tuikul uva nakidondiu ahi.
32 अनाज र नयाँ दाखमद्य, अन्न र दाखबारी, भद्राक्षका रुखहरू र मह भएको देश अर्थात् तिमीहरूको आफ्नै देशजस्तो एउटा देशमा मैले तिमीहरूलाई नलगेसम्म तिमीहरूले यसो गर्नेछौ, ताकि तिमीहरू बाँच्नेछौ र मर्नेछैनौ ‘परमप्रभुले हामीलाई छुटकारा दिनुहुनेछ’ भनी हिजकियाले तिमीहरूलाई फकाउन खोज्दा कुरा उसको नसुन ।
Chutengleh keiman nangho hiche tobang gamchom khatna kapohlut diu, changphat nale lengpithei phatna changlhah leh lengpithei phatna, olive thingle khoiju lonna munna kapuilut ding nahiuve. Thina sang’in hinkho kilhen joh un! Hezekiah in Pakaiyin eihuhdoh diu ahi atia nalhep lhah got’u chu tahsan hih un,
33 के कुनै जातिका देवताहरूले तिनीहरूलाई अश्शूरका राजाको हातबाट छुटकारा दिएका छन् र?
Koipen nam apathen’un Assyria lengpa khut’a ahuhdoh nahetkhah uvem?
34 हमात र अर्पादका देवताहरू कहाँ छन्? सपर्बेम, हेना र हेना र इव्वाका देवताहरू कहाँ छन्? के तिनीहरूले सामरियालाई मेरो हातबाट छुटकारा दिएका छन्?
Hamath khopi le Arpad khopi teni pathen in ipi abolthei beh am? geldoh un, chuleh Sephervaim khopi, Hena khopi leh Ivvah khopi teho pathen ipi atohdoh beham? Koi pathen in kathahat na a kona Samariah ahuhdoh beham?
35 देशहरूका सबै देवतामध्ये के कुनै देवताले मेरो शक्तिबाट आफ्नो देशलाई छुटकारा दिएको छ र? कसरी परमप्रभुले मेरो शक्तिबाट यरूशलेमलाई छुटकारा दिन सक्छ र?”
Itobang nammite Pathen in kathaneina akona amite ahuhdoh beh am? Achutile ipi pentah chun Pakaiyin Jerusalem hi ka khut akona ahhuhing jou dia nagelsah mong’u ahidem?
36 तर मानिसहरू मौन रहे र जवाफ दिएनन् किनकि राजाले आज्ञा दिएका थिए, “तिनलाई जवाफ नदिनू ।”
Ahinlah mipite chu Hezekiah in, “Thipbeh un donbut hih un,” tia thu apeh dungjuijun athipbeh un, koimacha apaopoh aumpou vin ahi.
37 तब राजदरबारका निरिक्षक हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, सचिव शेब्ना र लेखापाल आसापका छोरा योआले आ-आफ्ना लुगा च्यातेर हिजकियाकहाँ आए, र प्रधान सेनापतिले भनेका कुराहरू तिनलाई बताइदिए ।
Hijou chun leng inpia vaihompa Hilkiah chapa Eliakim thutanna'a lekhasun Shebna chuleh thusimbu chingpa Asaph chapa Joah chu Hezekiah kom’ah acheuvin lungimtah in asangkhol abot-eh un, hiti chun lengpa kimupin acheuvin, Assyria sepai lamkai pipuipa thusei chu aseipeh tauvin ahi.
