Mak 9
1 Mach, Jisasɨv ndɨŋ mbanave kamar. Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi kehamb ahevakarɨndari amar. Han aŋkarɨpɨr ohɨransɨnd ahevakarɨndari amar. Avɨz hanaveaŋg mban ñɨmŋgɨmbɨri hamb mbɨ mamah re, mbɨ han wandɨramŋgi amar.
| عیسی به شاگردان خود فرمود: «یقین بدانید که در اینجا کسانی ایستاده‌اند که تا آمدن قدرتمند ملکوت خدا را نبینند، نخواهند مرد.» |
2 Yuŋk ansɨ hamb we mach raz, mach Jisasɨv Pita Jems Jonɨh ŋɨmbi aparɨma mbɨhawar mɨŋ handɨh mpahɨrawaromar. Ave undɨmajɨvam mbon ikumun ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Ave sezɨr undɨmapam hamb werer ñɨmŋgɨzand, Jisasɨnd yupɨr hamb enta emŋgon ahevakarɨmar.
| شش روز بعد، عیسی پطرس و یعقوب و یوحنا را برداشت و آنان را بر فراز کوهی بلند، به خلوت برد. در آنجا، ظاهر عیسی در مقابل چشمان ایشان دگرگون شد |
3 Yupɨr hɨrahɨr mbɨkɨr hamb raka okam emamp ahevakarɨmar. Ave okam mɨŋ ñɨmar. Wɨram emŋga isupɨr mbanand yupɨr hɨrahɨr usuzɨnd hamb imɨn han omanenta usɨz imɨn okam mbanamb Jisasɨnd imɨn okam emamp mahevakarɨmɨr.
| و لباسش درخشان و بسیار سفید شد، چنانکه هیچ‌کس بر روی زمین نمی‌تواند لباسی را آنقدر سفید بشوید. |
4 Avɨz Elaijav Mosesmen ahevɨkɨrorɨmŋgɨz, Jisasɨnd sezɨr hamb wamŋgɨz mbɨ Jisasmen ya kah ñɨhɨrɨmŋgɨmar.
| آنگاه ایلیا و موسی ظاهر شدند و با عیسی به گفتگو پرداختند. |
5 Mach, sezɨr undɨmapam han we ezandɨkŋahambi ntahoror ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Avɨz Pitav ya hanave kah han mɨwam. Ave mbɨ Jisasɨh mbanave kamar. Anɨŋzɨŋ entand, arɨ mban ñɨrɨŋ han imbɨrun amar. Arɨ imbɨr oram oram undɨmapam asɨmɨrɨŋ amar. Emŋga amakɨr emŋga Mosesɨnd emŋga Elaijand amar.
| پطرس شگفت‌زده گفت: «استاد، چه خوب است ما اینجا هستیم! بگذار سه سایبان بسازیم، یکی برای تو، یکی برای موسی، و یکی دیگر هم برای ایلیا.» |
| پطرس این حرف را زد تا چیزی گفته باشد، چون نمی‌دانست چه بگوید و همه از ترس می‌لرزیدند. |
7 Mach, yambaka emŋga hamb ahevakare rapɨr han asɨramamar. Avɨz ya emŋga hamb yambaka mbanand uncha haŋ mbanave kamar. Mban ihɨnd nor, nzɨ ndɨndɨvon rin amar. Amɨ mbɨkɨr ya njɨhambar amar.
| اما در همان حال، ابری بالای سرشان سایه افکند و ندایی از آن در رسید که «این است پسر عزیز من؛ به او گوش فرا دهید.» |
8 Ave pams haŋon Jisasɨnd sezɨr hamb enarorɨŋge ovɨherɨmŋgɨmar. Kɨrɨm mbɨ wɨram emŋgaŋg mɨwamŋgɨm. Jisasɨv mbon ikumun ndɨŋmen ñɨmar.
| ایشان بلافاصله به اطراف نگاه کردند، ولی جز عیسی کسی را ندیدند. |
9 Mach, mbɨ aparɨma han erere ŋketaimŋgɨmar. Az Jisasɨv ndɨŋ erokare kamar. Hanɨhan mban wamŋgɨn han wɨram emŋga kamŋgɨmɨn wem Wɨramɨnd Nor hamb me ekwaŋg mɨnsaŋ ŋaiahandari amar.
| هنگامی که از کوه پایین می‌آمدند، عیسی به ایشان دستور داد تا دربارۀ آنچه دیده‌اند به کسی چیزی نگویند تا زمانی که پسر انسان پس از مرگ زنده شود. |
10 Az mbɨ ya han mbɨndɨŋ mpɨ unchaŋ hɨrañɨmŋgɨmar. Ave mbon mbon mbanave kamŋgɨmar. Ya mban mbɨ me mɨnsaŋ ekwaŋg ŋaiahandari han, han utɨman arɨmŋgɨmar.
| آنان نیز اطاعت نمودند، ولی اغلب دربارهٔ آن ماجرا با یکدیگر گفتگو می‌کردند و در این فکر بودند که منظور عیسی از «زنده شدن» چه بوده است. |
11 Ave Jisasɨh mbanave kamŋgɨmar. Utɨndɨv wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamb mbanave kamŋganj amar. Elaijav mboz aiz arar kamŋganj arɨmŋgɨmar.
| سپس از عیسی پرسیدند: «چرا علمای دین یهود اصرار دارند که قبل از ظهور مسیح، ایلیای نبی باید دوباره ظهور کند؟» |
12 Az Jisasɨv mbɨndɨŋ ya enore mbanave kamar. Ya mban mɨŋun amar. Elaijav mboz ai hanɨhan ekwaŋg mɨŋam omanenta sɨndari amar. Kɨrɨm yaya Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ entaŋ ñi han nzɨhanave ñɨz, Wɨramɨnd Nor hamb pɨrɨvɨr ohɨra kɨvah ŋaz, wɨram hamb ndɨn ŋambiŋgwi kɨvah sɨndɨramŋgi amar.
| عیسی پاسخ داد: «البته که اول ایلیا می‌آید تا همه چیز را آماده کند. ولی در مورد پسر انسان، در کتب مقدّس چه نوشته شده است؟ نوشته شده که او عذاب خواهد کشید، و با خفت و خواری با او رفتار خواهند کرد. |
13 Kɨrɨm nzɨ andɨŋ kin amar. Elaijav ndɨh air amar. Ave wɨram hamb mbɨndɨŋ njɨhiŋon mpehɨromŋgɨj amar. Mach, mbɨ ndɨnɨh enta endɨraparam sɨmŋgɨr han haremamp ya Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta unchaŋ ñɨz ndɨndɨv mpamar amar.
| اما من به شما می‌گویم، همان‌طور که نوشته شده، ایلیا آمده است، و با او بسیار بدرفتاری کردند.» |
14 Mach, Jisasɨv sezɨr undɨmapamen ai sezɨr emŋgemŋgaŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Ahevɨkɨrore wamŋgɨz wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb ndɨŋ ondɨhore ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Ave wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamb ndɨŋmen amɨherɨmŋgɨmar.
| وقتی نزد بقیۀ شاگردان رسیدند، دیدند عدهٔ زیادی دور آنها جمع شده‌اند و چند تن از علمای دین نیز با ایشان بحث و گفتگو می‌کنند. |
15 Wɨram akŋ anchɨ akŋ mbanamb wamŋgɨz Jisasɨv aimar. Mbɨ aiz pams haŋon ntamŋgɨmar. Mbɨ nte ndɨn pɨŋ aŋɨraŋɨr we, ndɨn rapɨrɨnt eŋgwamŋgɨmar.
| جماعت به‌مجرد اینکه عیسی را دیدند، غرق در حیرت شدند، و شتابان دویدند تا او را تحیّت گویند. |
16 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ mbanave amarɨmar. Amɨ utɨndɨv ndɨŋmen ya amɨherɨmŋgɨn amar.
| عیسی پرسید: «دربارهٔ چه بحث می‌کنید؟» |
17 Avɨz wɨram emŋga hamb wɨram akŋ anchɨ akŋɨnd uhɨmɨŋ ñɨmar hamb mbɨ Jisasɨh ya mbanave kamar. Anɨŋzɨŋ entand, itɨ kɨvah hamb ihɨnd norɨnd karupɨr aŋkwinchi ndɨnɨŋ ñɨñmbɨri amar. Handɨv nzɨ ndɨn nan pɨŋ hɨraiin amar.
| مردی از آن میان جواب داد: «استاد، پسرم را به اینجا آوردم تا او را شفا دهید. او نمی‌تواند حرف بزند چون اسیر یک روح پلید است. |
18 Itɨ kɨvah mbanamb ndɨnɨh hanaveon aŋkarɨpɨr kɨvah ŋaj avav ndɨn ŋaŋaŋ isaŋ avɨzɨŋgaj amar. Avɨzand karempa hamb karupɨr mbɨkɨrɨŋ ahevakarɨj avav mbɨ mbɨkɨr ampar ivɨharar kaj amar. Avɨzand yupɨr mbɨkɨr hamb mɨŋamun aŋkarɨpɨr raj amar. Ave nzɨ sezar amakɨr amarɨŋ itɨ kɨvah mban kiaŋgwɨmŋgɨzaŋg, kɨrɨm nend amar. Ndɨŋ aŋkarɨpɨr mah amar.
| هرگاه روح پلید پسرم را می‌گیرد، او را بر زمین می‌کوبد و دهانش کف می‌کند و دندانهایش به هم می‌خورند و بدنش مثل چوب خشک می‌شود. از شاگردانت خواهش کردم روح پلید را از او بیرون کنند، ولی نتوانستند.» |
19 Jisasɨv ya mban njɨhame, wɨram akŋ anchɨ akŋ han kamar. Eee, amɨ wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb njɨhi aŋkarɨpɨr mɨnjɨhamŋgɨm amar. Nzɨ andɨŋmen yuŋk war nzɨhanave mbahon ñɨndarin amar. Nzɨ yuŋk war nzɨhanave amandɨŋ kɨr akŋɨndarin amar. Amɨ nor kehan yan pɨŋ mbanaŋ hɨraivar amar.
| عیسی فرمود: «ای مردم بی‌ایمان! تا کی رفتار شما را تحمل کنم؟ او را نزد من بیاورید.» |
20 Mach, mbɨ nor kehan ndɨn pɨŋ hɨraimŋgɨmar. Avɨz itɨ kɨvah hamb Jisasɨh we, pams haŋon nor kehan sɨz itɨkɨrɨmun nte arazɨpazawɨmar. Ave nor mbanamb isaŋ aŋkɨrame enarambarɨmar. Karempa hambez karupɨr mbɨkɨrɨŋ ahevakarɨmar.
| پس او را آوردند؛ اما به محض اینکه چشمش به عیسی افتاد، روح پلید او را تکان سختی داد و بر زمین زد. پسر می‌غلتید و دهانش کف می‌کرد. |
21 Avɨz Jisasɨv wanɨrɨh mbanave amarɨmar. Mbɨkɨr mahoror kɨvah hamb yuŋk nzɨhanave ñi amar. Az wanɨrɨv kamar. Mbɨ sai aŋkwɨron ñɨzand ahevakarɨmar amar.
| عیسی از پدر او پرسید: «از کی چنین شده است؟» جواب داد: «از کودکی. |
22 Itɨ kɨvah mbanamb hanaveon ŋaŋaŋ pɨrɨtɨm insɨŋ yambɨŋ avɨzɨŋganj avav ndɨn mamta orɨŋɨn arar ranj amar. Amɨ imbɨr ramɨn amar. Amɨ arɨŋ akŋɨn ñi arɨŋ hɨrawɨv amar.
| روح پلید بارها او را در آب و آتش انداخته تا نابودش کند. به ما رحم کن و اگر می‌توانی او را شفا بده.» |
23 Avɨz Jisasɨv ndɨnɨh kamar. Utɨndɨv mbanave kan, amɨ imbɨr ramɨn arar kan amar. Kɨrɨm amɨ njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhame hanɨhan upi mban mɨŋamun imbɨr ramɨn amar.
| عیسی فرمود: «اگر می‌توانم؟! اگر ایمان داشته باشی همه چیز برایت امکان خواهد داشت.» |
24 Az pams haŋon wanɨrɨv aware kamar. Nzɨ njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamin amar. Kɨrɨm njɨhi aŋkarɨpɨr ihɨnd han tɨm nor amar. Amɨ yan hɨrawɨv amar.
| پدر فوری با صدای بلند جواب داد: «بلی، ایمان دارم؛ کمکم کن تا ایمانم بیشتر شود.» |
25 Mach, Jisasɨv waz wɨram akŋ anchɨ akŋ ohɨron mbanamb aŋɨrɨmbɨrɨmbɨr ndɨŋ pɨŋ ikwɨm aimŋgɨmar. Az mbɨ itɨ kɨvah han ya aŋkarɨpɨr ke kamar. Nzɨ nan aŋkarɨpɨr kin amar. Nan itɨ kɨvah karupɨr aminjinjɨnd, njemɨn inchɨrɨmbɨmbɨnd, amɨ nor mbanan erere etov amar. Ave ekwaŋg ndɨn unchaŋ ŋgwevomɨn amar.
| چون عیسی دید جمعیت زیادتر می‌شود، به روح پلید نهیب زده، گفت: «ای روح کر و لال، به تو می‌گویم از این پسر بیرون برو و دیگر داخل او نشو!» |
26 Avɨz itɨ kɨvah mbanamb kwa hɨrɨzɨnd awarɨmar. Mbɨ raz nor mbanamb nte asu asai razand ndɨn erere etomar. Avɨz nor mbanamb me ñɨwamar. Az osa anchɨ hamb we kamŋgɨmar. Mbɨ ndɨh mi arɨmŋgɨmar.
| روح پلید نعره‌ای زد و بار دیگر پسر را تکان داد و از او خارج شد. پسر غش کرد و مانند مرده بی‌حرکت بر زمین افتاد. مردم به یکدیگر گفتند: «مُرد!» |
27 Kɨrɨm Jisasɨv omanaka mbɨkɨr han ŋe ndɨn ŋambiahaz aŋkwañɨmar.
| اما عیسی دست او را گرفت و بلند کرد. پسر، صحیح و سالم بر پاهای خود ایستاد. |
28 Mach, Jisasɨv we oramɨŋ ahevohe mbɨkɨr sezɨrmen mbon ikumun ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Ave mbɨ ndɨn amarɨmŋgɨmar. Arɨ utɨndɨv itɨ kɨvah mban kiaŋgwɨ mah rarɨŋ arɨmŋgɨmar.
| بعداً وقتی عیسی در خانه تنها بود، شاگردانش در خلوت از او پرسیدند: «چرا ما نتوانستیم روح پلید را از وجود پسر بیرون کنیم؟» |
29 Avɨz ndɨŋ kamar. Arɨ Yakŋ Ohɨrah ahaz orɨmah re, itɨ kɨvah kehand han mɨkiaŋgwɨndɨram amar.
| عیسی فرمود: «این نوع روح پلید جز با دعا بیرون نمی‌رود.» |
30 Mach ave, Jisasɨv mbɨ sezɨrmen aiampɨra han erere isupɨr Galili uhɨmɨŋun omŋgɨmar. Avav Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrɨh ya sɨkanj. Handɨv mbɨ ndɨŋ erokare kamar. Amɨ wɨram emŋgavaŋg kamŋgɨmɨn amar. Jisasɨv mbah handɨh ñɨñmbɨri arar kamŋgɨmɨn amar. Ave mbɨ ndɨŋ kamar. Wɨramɨnd Nor han wɨram kɨrand oman insɨŋ ŋgamɨndɨramŋgi amar. Ave ndɨn mamta orɨmŋgɨz mandari amar. Mbɨ ndɨn mamta orɨŋgamɨndɨramŋgiaŋg, kɨrɨm mbɨ watɨm yuŋk undɨmapam haŋ ekwaŋg ŋaiahandari amar.
| عیسی از آنجا به جلیل رفت و سعی کرد از نظر مردم دور بماند، |
| تا بتواند وقت بیشتری را با شاگردانش صرف کند و ایشان را تعلیم دهد. او به ایشان می‌گفت: «پسر انسان را به دست مردم تسلیم خواهند کرد و او را خواهند کشت. اما پس از سه روز زنده خواهد شد.» |
32 Avɨz mbɨ ya mbanand ondo han mɨwamŋgɨrɨm. Handɨv mbɨ ndɨn amarɨŋɨn arar ezandɨkŋɨmŋgɨmar.
| ولی منظور او را نفهمیدند و می‌ترسیدند بپرسند. |
33 Mach ave, Jisasɨv mbɨ sezɨrmen aiampɨra Kaperneamɨŋ omŋgɨmar. Ave sezɨrɨv mbon mbon empasamɨŋ yaŋam amɨherɨmŋgɨmar. Uñɨman wɨram arɨŋɨnd anɨŋnsar mɨŋ arɨmŋgɨmar. Mach, mbɨ Kaperneamɨŋ ahevɨkɨrore oramɨŋ ahevomŋgɨz Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrɨh amarɨmar. Amɨ utɨman yaya empasamɨŋ kamŋgɨndɨŋgɨn amar. Avɨz mbɨ ya mah ñɨmŋgɨmar.
| سپس به کَفَرناحوم رسیدند. وقتی به خانه‌ای وارد شدند که بنا بود در آنجا بمانند، عیسی از ایشان پرسید: «در بین راه با هم چه می‌گفتید؟» |
| ایشان خجالت می‌کشیدند جواب دهند، زیرا در بین راه بحث و گفتگو می‌کردند که کدام یک از ایشان از همه بزرگتر است. |
35 Mach, Jisasɨv ŋkañi mbɨkɨr sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj han oreŋge kamar. Wɨram emŋgav anɨŋnsar ñɨŋɨn are, mbɨ wɨram kɨra emŋgemŋgand kwɨŋ ñɨz amar. Handɨv mbɨ wɨram osa anchɨnd ntɨŋ ŋaŋɨnd hamb ñɨndari amar.
| پس عیسی نشست و آنها را دور خود جمع کرد و گفت: «هر که می‌خواهد اول باشد، باید آخر همه و خدمتگزار همه باشد.» |
36 Ave Jisasɨv nor emŋga han ŋe uhɨmɨŋun ŋgame ŋambiahe eŋkwarɨmbɨñɨmar. Ave ndɨŋ kamar.
| سپس کودکی را به میان آورد و او را در آغوش گرفت و گفت: |
37 Wɨram emŋga hamb yan njɨhame nor emŋga han hɨrawi, mbɨ yanez hɨrawɨndari amar. Ave wɨram yan hɨrawɨndari hamb, mbɨ yanɨŋam mɨhɨrawɨndɨram amar. Yakŋ Ohɨrav yan kaz aimanjin han, wɨram kehamb ndɨnez hɨrawɨndari amar.
| «هر که به خاطر من چنین کودکی را بپذیرد، در واقع مرا پذیرفته است، و هر که مرا بپذیرد، نه فقط مرا، بلکه فرستندۀ مرا نیز پذیرفته است.» |
38 Mach, Jonɨmb Jisasɨh kamar. Anɨŋzɨŋ entand, arɨ warɨŋand wɨram emŋga hamb itɨ kɨvah akŋ han amakɨr ensaŋ kiaŋgworaŋgwɨr amar. Kɨrɨm ndɨn wɨram arɨŋɨnd mah amar. Handɨv arɨ ndɨnɨh chonj ŋgamɨrɨŋ amar.
| یوحنا، به او گفت: «استاد، مردی را دیدیم که به نام تو ارواح پلید را از مردم بیرون می‌کرد؛ ولی ما به او گفتیم که این کار را نکند چون از گروه ما نبود.» |
39 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ ndɨn chonj ŋgamŋgɨmɨn amar. Wɨram emŋga ihɨnd ensaŋ ntɨŋ aŋkarɨpɨr ŋaŋɨnd hamb, mbɨ yan pams ya kɨvah mɨkandɨram amar.
| عیسی فرمود: «مانع او نشوید، چون کسی که به اسم من معجزه‌ای می‌کند، مخالف من نیست. |
40 Wɨram arɨŋ enta kɨvah sɨmah randari kehamb ndɨn arɨŋɨnd ahambɨr amar.
| کسی که بر ضد ما نیست، با ما است. |
41 Nzɨ andɨŋ ya mɨŋun kin amar. Wɨram emŋgav andɨŋ waz amɨ Kraisɨnd untɨm ñɨmŋgɨn han, mbɨ yandɨv re njɨhame andɨŋ yamb nand eŋgwandari amar. Uŋkɨ osa anchɨ hɨrawaw han Yakŋ Ohɨrav ndɨn eŋgwandari amar.
| اگر کسی به شما حتی یک لیوان آب بدهد، فقط به خاطر اینکه به مسیح تعلق دارید، بدون شک بی‌پاداش نخواهد ماند. |
42 Jisasɨv mbahon mbanave kamar. Sai nor emŋgav yandɨv njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamɨz, wɨram emŋgav raz sai nor mbanamb enta kɨvahɨŋ aŋkɨramaz, han enta imbɨr mah amar. Wɨram kɨra hamb nsɨham ohɨra han ŋe wɨram kehand ŋkwɨntɨr haŋ vɨhe, utɨm yambɨŋ avɨzɨŋgwɨmŋgɨz mbɨ eran yamb ne maz amar. Han imbɨr amar.
| ولی اگر کسی باعث شود یکی از این کودکان که به من ایمان دارند، ایمانش را از دست بدهد، برای او بهتر است که یک سنگ بزرگ دور گردنش آویخته و به دریا انداخته شود. |
43 Mach, amakɨr oman hamb nan enta kɨvah sɨzɨndɨv raŋɨnj han, mach amakɨr oman ŋkiŋg han akoke avɨzuv amar. Ave amɨ oman ŋkɨpam ñi kɨpɨr icha ipɨra ñɨñɨnd han ŋandɨran amar. Han imbɨr amar. Ave amɨ oman undɨmajɨnsɨnd ñɨn, nan Yakŋ Ohɨrav sam pɨrɨtɨm kɨvah kwevɨrɨ mah raj mbɨkɨr ensa Gehenna haŋ avɨzumɨnj amar. Han imbɨr mah amar. (Geenna g1067)
| «اگر دستت باعث لغزش تو می‌شود، آن را قطع کن، زیرا بهتر است با یک دست به حیات وارد شوی، تا اینکه با دو دست به دوزخ بروی، جایی که آتش آن هرگز خاموش نمی‌شود. (Geenna g1067) |
| جایی که کِرم آنها نمی‌میرد و آتش خاموشی نمی‌پذیرد. |
45 Mach, amakɨr andam hamb nan enta kɨvah sɨzɨndɨv raŋɨnj han, han akokav amar. Ave amɨ andam ŋkɨpam ñi kɨpɨr icha ipɨra ñɨñɨnd han ŋandɨran amar. Han imbɨr amar. Ave amɨ andam undɨmajɨnsɨnd ñɨn nan Yakŋ Ohɨrav Gehennaŋ avɨzumɨnj amar. Han imbɨr mah amar. (Geenna g1067)
| و اگر پایت باعث لغزش تو می‌شود، آن را قطع کن و دور انداز، زیرا بهتر است با یک پا به حیات وارد شوی، تا اینکه با دو پا به دوزخ انداخته شوی. (Geenna g1067) |
| جایی که کِرم آنها نمی‌میرد و آتش خاموشی نمی‌پذیرد. |
47 Mach, amakɨr ampɨn hamb nan enta kɨvah sɨzɨndɨv raŋɨnj han, mach ampɨn ŋkiŋg han ŋatɨwe avɨzuv amar. Amɨ ampɨn ŋkɨpam ñi amɨ Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi haŋ ahevondɨran amar. Han imbɨrun amar. Ave amɨ ampɨn undɨmajɨnsɨnd ñɨn, nan Yakŋ Ohɨrav Gehennaŋ avɨzumɨnj amar. Han imbɨr mah amar. (Geenna g1067)
| «اگر چشمت باعث لغزش تو می‌گردد، آن را از حدقه درآور، زیرا بهتر است با یک چشم وارد ملکوت خدا شوی تا اینکه با دو چشم به دوزخ انداخته شوی. (Geenna g1067) |
48 Aiampɨra kehan kwɨmuñ hamb mbɨndɨŋ yupɨr han namŋgɨj hamb, mbɨ mɨkwevɨrɨndɨramŋgɨm amar.
| جایی که کرمهای بدن‌خوار هرگز نمی‌میرند و آتش، هیچگاه خاموش نمی‌شود. |
49 Yakŋ Ohɨrav wɨram akŋ anchɨ akŋ han pɨrɨtɨmɨŋ avair wandari han osa anchɨ hamb unsa han utɨmɨŋ ondo mparɨwamŋgɨj haremamp amar.
| «زیرا هر کس با آتش نمکین و آزموده خواهد شد. |
50 Utɨm han imbɨrpamun amar. Kɨrɨm utɨm unɨm hamb kwevɨrɨz, amɨ nzɨhanave ramŋgɨn utɨm hamb ekwaŋg unɨm ñɨndari amar. Hanaveonaŋg utɨm unɨm emampaŋg amon amon mpɨ uchɨñ ñɨmbar amar.
| «نمک خوب است، اما اگر طعم و خاصیتش را از دست بدهد، چگونه می‌توان طعم و خاصیتش را به آن برگرداند؟ پس شما نیز در میان خود خاصیت نمک را داشته باشید و با هم در صلح و صفا زندگی کنید.» |
