< Mak 9 >
1 Mach, Jisasɨv ndɨŋ mbanave kamar. Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi kehamb ahevakarɨndari amar. Han aŋkarɨpɨr ohɨransɨnd ahevakarɨndari amar. Avɨz hanaveaŋg mban ñɨmŋgɨmbɨri hamb mbɨ mamah re, mbɨ han wandɨramŋgi amar.
イエスは彼らに言われた。「まことに、あなたがたに告げます。ここに立っている人々の中には、神の国が力をもって到来しているのを見るまでは、決して死を味わわない者がいます。」
2 Yuŋk ansɨ hamb we mach raz, mach Jisasɨv Pita Jems Jonɨh ŋɨmbi aparɨma mbɨhawar mɨŋ handɨh mpahɨrawaromar. Ave undɨmajɨvam mbon ikumun ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Ave sezɨr undɨmapam hamb werer ñɨmŋgɨzand, Jisasɨnd yupɨr hamb enta emŋgon ahevakarɨmar.
それから六日たって、イエスは、ペテロとヤコブとヨハネだけを連れて、高い山に導いて行かれた。そして彼らの目の前で御姿が変わった。
3 Yupɨr hɨrahɨr mbɨkɨr hamb raka okam emamp ahevakarɨmar. Ave okam mɨŋ ñɨmar. Wɨram emŋga isupɨr mbanand yupɨr hɨrahɨr usuzɨnd hamb imɨn han omanenta usɨz imɨn okam mbanamb Jisasɨnd imɨn okam emamp mahevakarɨmɨr.
その御衣は、非常に白く光り、世のさらし屋では、とてもできないほどの白さであった。
4 Avɨz Elaijav Mosesmen ahevɨkɨrorɨmŋgɨz, Jisasɨnd sezɨr hamb wamŋgɨz mbɨ Jisasmen ya kah ñɨhɨrɨmŋgɨmar.
また、エリヤが、モーセとともに現われ、彼らはイエスと語り合っていた。
5 Mach, sezɨr undɨmapam han we ezandɨkŋahambi ntahoror ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Avɨz Pitav ya hanave kah han mɨwam. Ave mbɨ Jisasɨh mbanave kamar. Anɨŋzɨŋ entand, arɨ mban ñɨrɨŋ han imbɨrun amar. Arɨ imbɨr oram oram undɨmapam asɨmɨrɨŋ amar. Emŋga amakɨr emŋga Mosesɨnd emŋga Elaijand amar.
すると、ペテロが口出ししてイエスに言った。「先生。私たちがここにいることは、すばらしいことです。私たちが、幕屋を三つ造ります。あなたのために一つ、モーセのために一つ、エリヤのために一つ。」
実のところ、ペテロは言うべきことがわからなかったのである。彼らは恐怖に打たれたのであった。
7 Mach, yambaka emŋga hamb ahevakare rapɨr han asɨramamar. Avɨz ya emŋga hamb yambaka mbanand uncha haŋ mbanave kamar. Mban ihɨnd nor, nzɨ ndɨndɨvon rin amar. Amɨ mbɨkɨr ya njɨhambar amar.
そのとき雲がわき起こってその人々をおおい、雲の中から、「これは、わたしの愛する子である。彼の言うことを聞きなさい。」という声がした。
8 Ave pams haŋon Jisasɨnd sezɨr hamb enarorɨŋge ovɨherɨmŋgɨmar. Kɨrɨm mbɨ wɨram emŋgaŋg mɨwamŋgɨm. Jisasɨv mbon ikumun ndɨŋmen ñɨmar.
彼らが急いであたりを見回すと、自分たちといっしょにいるのはイエスだけで、そこにはもはやだれも見えなかった。
9 Mach, mbɨ aparɨma han erere ŋketaimŋgɨmar. Az Jisasɨv ndɨŋ erokare kamar. Hanɨhan mban wamŋgɨn han wɨram emŋga kamŋgɨmɨn wem Wɨramɨnd Nor hamb me ekwaŋg mɨnsaŋ ŋaiahandari amar.
さて、山を降りながら、イエスは彼らに、人の子が死人の中からよみがえるときまでは、いま見たことをだれにも話してはならない、と特に命じられた。
10 Az mbɨ ya han mbɨndɨŋ mpɨ unchaŋ hɨrañɨmŋgɨmar. Ave mbon mbon mbanave kamŋgɨmar. Ya mban mbɨ me mɨnsaŋ ekwaŋg ŋaiahandari han, han utɨman arɨmŋgɨmar.
そこで彼らは、そのおことばを心に堅く留め、死人の中からよみがえると言われたことはどういう意味かを論じ合った。
11 Ave Jisasɨh mbanave kamŋgɨmar. Utɨndɨv wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamb mbanave kamŋganj amar. Elaijav mboz aiz arar kamŋganj arɨmŋgɨmar.
彼らはイエスに尋ねて言った。「律法学者たちは、まずエリヤが来るはずだと言っていますが、それはなぜでしょうか。」
12 Az Jisasɨv mbɨndɨŋ ya enore mbanave kamar. Ya mban mɨŋun amar. Elaijav mboz ai hanɨhan ekwaŋg mɨŋam omanenta sɨndari amar. Kɨrɨm yaya Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ entaŋ ñi han nzɨhanave ñɨz, Wɨramɨnd Nor hamb pɨrɨvɨr ohɨra kɨvah ŋaz, wɨram hamb ndɨn ŋambiŋgwi kɨvah sɨndɨramŋgi amar.
イエスは言われた。「エリヤがまず来て、すべてのことを立て直します。では、人の子について、多くの苦しみを受け、さげすまれると書いてあるのは、どうしてなのですか。
13 Kɨrɨm nzɨ andɨŋ kin amar. Elaijav ndɨh air amar. Ave wɨram hamb mbɨndɨŋ njɨhiŋon mpehɨromŋgɨj amar. Mach, mbɨ ndɨnɨh enta endɨraparam sɨmŋgɨr han haremamp ya Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta unchaŋ ñɨz ndɨndɨv mpamar amar.
しかし、あなたがたに告げます。エリヤはもう来たのです。そして人々は、彼について書いてあるとおりに、好き勝手なことを彼にしたのです。」
14 Mach, Jisasɨv sezɨr undɨmapamen ai sezɨr emŋgemŋgaŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Ahevɨkɨrore wamŋgɨz wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb ndɨŋ ondɨhore ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Ave wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamb ndɨŋmen amɨherɨmŋgɨmar.
さて、彼らが、弟子たちのところに帰って来て、見ると、その回りに大ぜいの人の群れがおり、また、律法学者たちが弟子たちと論じ合っていた。
15 Wɨram akŋ anchɨ akŋ mbanamb wamŋgɨz Jisasɨv aimar. Mbɨ aiz pams haŋon ntamŋgɨmar. Mbɨ nte ndɨn pɨŋ aŋɨraŋɨr we, ndɨn rapɨrɨnt eŋgwamŋgɨmar.
そしてすぐ、群衆はみな、イエスを見ると驚き、走り寄って来て、あいさつをした。
16 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ mbanave amarɨmar. Amɨ utɨndɨv ndɨŋmen ya amɨherɨmŋgɨn amar.
イエスは彼らに、「あなたがたは弟子たちと何を議論しているのですか。」と聞かれた。
17 Avɨz wɨram emŋga hamb wɨram akŋ anchɨ akŋɨnd uhɨmɨŋ ñɨmar hamb mbɨ Jisasɨh ya mbanave kamar. Anɨŋzɨŋ entand, itɨ kɨvah hamb ihɨnd norɨnd karupɨr aŋkwinchi ndɨnɨŋ ñɨñmbɨri amar. Handɨv nzɨ ndɨn nan pɨŋ hɨraiin amar.
すると群衆のひとりが、イエスに答えて言った。「先生。おしの霊につかれた私の息子を、先生のところに連れてまいりました。
18 Itɨ kɨvah mbanamb ndɨnɨh hanaveon aŋkarɨpɨr kɨvah ŋaj avav ndɨn ŋaŋaŋ isaŋ avɨzɨŋgaj amar. Avɨzand karempa hamb karupɨr mbɨkɨrɨŋ ahevakarɨj avav mbɨ mbɨkɨr ampar ivɨharar kaj amar. Avɨzand yupɨr mbɨkɨr hamb mɨŋamun aŋkarɨpɨr raj amar. Ave nzɨ sezar amakɨr amarɨŋ itɨ kɨvah mban kiaŋgwɨmŋgɨzaŋg, kɨrɨm nend amar. Ndɨŋ aŋkarɨpɨr mah amar.
その霊が息子に取りつきますと、所かまわず彼を押し倒します。そして彼はあわを吹き、歯ぎしりして、からだをこわばらせてしまいます。それでお弟子たちに、霊を追い出してくださるようにお願いしたのですが、お弟子たちにはできませんでした。」
19 Jisasɨv ya mban njɨhame, wɨram akŋ anchɨ akŋ han kamar. Eee, amɨ wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb njɨhi aŋkarɨpɨr mɨnjɨhamŋgɨm amar. Nzɨ andɨŋmen yuŋk war nzɨhanave mbahon ñɨndarin amar. Nzɨ yuŋk war nzɨhanave amandɨŋ kɨr akŋɨndarin amar. Amɨ nor kehan yan pɨŋ mbanaŋ hɨraivar amar.
イエスは答えて言われた。「ああ、不信仰な世だ。いつまであなたがたといっしょにいなければならないのでしょう。いつまであなたがたにがまんしていなければならないのでしょう。その子をわたしのところに連れて来なさい。」
20 Mach, mbɨ nor kehan ndɨn pɨŋ hɨraimŋgɨmar. Avɨz itɨ kɨvah hamb Jisasɨh we, pams haŋon nor kehan sɨz itɨkɨrɨmun nte arazɨpazawɨmar. Ave nor mbanamb isaŋ aŋkɨrame enarambarɨmar. Karempa hambez karupɨr mbɨkɨrɨŋ ahevakarɨmar.
そこで、人々はイエスのところにその子を連れて来た。その子がイエスを見ると、霊はすぐに彼をひきつけさせたので、彼は地面に倒れ、あわを吹きながら、ころげ回った。
21 Avɨz Jisasɨv wanɨrɨh mbanave amarɨmar. Mbɨkɨr mahoror kɨvah hamb yuŋk nzɨhanave ñi amar. Az wanɨrɨv kamar. Mbɨ sai aŋkwɨron ñɨzand ahevakarɨmar amar.
イエスはその子の父親に尋ねられた。「この子がこんなになってから、どのくらいになりますか。」父親は言った。「幼い時からです。
22 Itɨ kɨvah mbanamb hanaveon ŋaŋaŋ pɨrɨtɨm insɨŋ yambɨŋ avɨzɨŋganj avav ndɨn mamta orɨŋɨn arar ranj amar. Amɨ imbɨr ramɨn amar. Amɨ arɨŋ akŋɨn ñi arɨŋ hɨrawɨv amar.
この霊は、彼を滅ぼそうとして、何度も火の中や水の中に投げ込みました。ただ、もし、おできになるものなら、私たちをあわれんで、お助けください。」
23 Avɨz Jisasɨv ndɨnɨh kamar. Utɨndɨv mbanave kan, amɨ imbɨr ramɨn arar kan amar. Kɨrɨm amɨ njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhame hanɨhan upi mban mɨŋamun imbɨr ramɨn amar.
するとイエスは言われた。「できるものなら、と言うのか。信じる者には、どんなことでもできるのです。」
24 Az pams haŋon wanɨrɨv aware kamar. Nzɨ njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamin amar. Kɨrɨm njɨhi aŋkarɨpɨr ihɨnd han tɨm nor amar. Amɨ yan hɨrawɨv amar.
するとすぐに、その子の父は叫んで言った。「信じます。不信仰な私をお助けください。」
25 Mach, Jisasɨv waz wɨram akŋ anchɨ akŋ ohɨron mbanamb aŋɨrɨmbɨrɨmbɨr ndɨŋ pɨŋ ikwɨm aimŋgɨmar. Az mbɨ itɨ kɨvah han ya aŋkarɨpɨr ke kamar. Nzɨ nan aŋkarɨpɨr kin amar. Nan itɨ kɨvah karupɨr aminjinjɨnd, njemɨn inchɨrɨmbɨmbɨnd, amɨ nor mbanan erere etov amar. Ave ekwaŋg ndɨn unchaŋ ŋgwevomɨn amar.
イエスは、群衆が駆けつけるのをご覧になると、汚れた霊をしかって言われた。「おしとつんぼの霊。わたしが、おまえに命じる。この子から出て行きなさい。二度と、はいってはいけない。」
26 Avɨz itɨ kɨvah mbanamb kwa hɨrɨzɨnd awarɨmar. Mbɨ raz nor mbanamb nte asu asai razand ndɨn erere etomar. Avɨz nor mbanamb me ñɨwamar. Az osa anchɨ hamb we kamŋgɨmar. Mbɨ ndɨh mi arɨmŋgɨmar.
するとその霊は、叫び声をあげ、その子を激しくひきつけさせて、出て行った。するとその子が死人のようになったので、多くの人々は、「この子は死んでしまった。」と言った。
27 Kɨrɨm Jisasɨv omanaka mbɨkɨr han ŋe ndɨn ŋambiahaz aŋkwañɨmar.
しかし、イエスは、彼の手を取って起こされた。するとその子は立ち上がった。
28 Mach, Jisasɨv we oramɨŋ ahevohe mbɨkɨr sezɨrmen mbon ikumun ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Ave mbɨ ndɨn amarɨmŋgɨmar. Arɨ utɨndɨv itɨ kɨvah mban kiaŋgwɨ mah rarɨŋ arɨmŋgɨmar.
イエスが家にはいられると、弟子たちがそっとイエスに尋ねた。「どうしてでしょう。私たちには追い出せなかったのですが。」
29 Avɨz ndɨŋ kamar. Arɨ Yakŋ Ohɨrah ahaz orɨmah re, itɨ kɨvah kehand han mɨkiaŋgwɨndɨram amar.
すると、イエスは言われた。「この種のものは、祈りによらなければ、何によっても追い出せるものではありません。」
30 Mach ave, Jisasɨv mbɨ sezɨrmen aiampɨra han erere isupɨr Galili uhɨmɨŋun omŋgɨmar. Avav Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrɨh ya sɨkanj. Handɨv mbɨ ndɨŋ erokare kamar. Amɨ wɨram emŋgavaŋg kamŋgɨmɨn amar. Jisasɨv mbah handɨh ñɨñmbɨri arar kamŋgɨmɨn amar. Ave mbɨ ndɨŋ kamar. Wɨramɨnd Nor han wɨram kɨrand oman insɨŋ ŋgamɨndɨramŋgi amar. Ave ndɨn mamta orɨmŋgɨz mandari amar. Mbɨ ndɨn mamta orɨŋgamɨndɨramŋgiaŋg, kɨrɨm mbɨ watɨm yuŋk undɨmapam haŋ ekwaŋg ŋaiahandari amar.
さて、一行はそこを去って、ガリラヤを通って行った。イエスは、人に知られたくないと思われた。
それは、イエスは弟子たちを教えて、「人の子は人々の手に引き渡され、彼らはこれを殺す。しかし、殺されて、三日の後に、人の子はよみがえる。」と話しておられたからである。
32 Avɨz mbɨ ya mbanand ondo han mɨwamŋgɨrɨm. Handɨv mbɨ ndɨn amarɨŋɨn arar ezandɨkŋɨmŋgɨmar.
しかし、弟子たちは、このみことばが理解できなかった。また、イエスに尋ねるのを恐れていた。
33 Mach ave, Jisasɨv mbɨ sezɨrmen aiampɨra Kaperneamɨŋ omŋgɨmar. Ave sezɨrɨv mbon mbon empasamɨŋ yaŋam amɨherɨmŋgɨmar. Uñɨman wɨram arɨŋɨnd anɨŋnsar mɨŋ arɨmŋgɨmar. Mach, mbɨ Kaperneamɨŋ ahevɨkɨrore oramɨŋ ahevomŋgɨz Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrɨh amarɨmar. Amɨ utɨman yaya empasamɨŋ kamŋgɨndɨŋgɨn amar. Avɨz mbɨ ya mah ñɨmŋgɨmar.
カペナウムに着いた。イエスは、家にはいった後、弟子たちに質問された。「道で何を論じ合っていたのですか。」
彼らは黙っていた。道々、だれが一番偉いかと論じ合っていたからである。
35 Mach, Jisasɨv ŋkañi mbɨkɨr sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj han oreŋge kamar. Wɨram emŋgav anɨŋnsar ñɨŋɨn are, mbɨ wɨram kɨra emŋgemŋgand kwɨŋ ñɨz amar. Handɨv mbɨ wɨram osa anchɨnd ntɨŋ ŋaŋɨnd hamb ñɨndari amar.
イエスはおすわりになり、十二弟子を呼んで、言われた。「だれでも人の先に立ちたいと思うなら、みなのしんがりとなり、みなに仕える者となりなさい。」
36 Ave Jisasɨv nor emŋga han ŋe uhɨmɨŋun ŋgame ŋambiahe eŋkwarɨmbɨñɨmar. Ave ndɨŋ kamar.
それから、イエスは、ひとりの子どもを連れて来て、彼らの真中に立たせ、腕に抱き寄せて、彼らに言われた。
37 Wɨram emŋga hamb yan njɨhame nor emŋga han hɨrawi, mbɨ yanez hɨrawɨndari amar. Ave wɨram yan hɨrawɨndari hamb, mbɨ yanɨŋam mɨhɨrawɨndɨram amar. Yakŋ Ohɨrav yan kaz aimanjin han, wɨram kehamb ndɨnez hɨrawɨndari amar.
「だれでも、このような幼子たちのひとりを、わたしの名のゆえに受け入れるならば、わたしを受け入れるのです。また、だれでも、わたしを受け入れるならば、わたしを受け入れるのではなく、わたしを遣わされた方を受け入れるのです。」
38 Mach, Jonɨmb Jisasɨh kamar. Anɨŋzɨŋ entand, arɨ warɨŋand wɨram emŋga hamb itɨ kɨvah akŋ han amakɨr ensaŋ kiaŋgworaŋgwɨr amar. Kɨrɨm ndɨn wɨram arɨŋɨnd mah amar. Handɨv arɨ ndɨnɨh chonj ŋgamɨrɨŋ amar.
ヨハネがイエスに言った。「先生。先生の名を唱えて悪霊を追い出している者を見ましたが、私たちの仲間ではないので、やめさせました。」
39 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ ndɨn chonj ŋgamŋgɨmɨn amar. Wɨram emŋga ihɨnd ensaŋ ntɨŋ aŋkarɨpɨr ŋaŋɨnd hamb, mbɨ yan pams ya kɨvah mɨkandɨram amar.
しかし、イエスは言われた。「やめさせることはありません。わたしの名を唱えて、力あるわざを行ないながら、すぐあとで、わたしを悪く言える者はないのです。
40 Wɨram arɨŋ enta kɨvah sɨmah randari kehamb ndɨn arɨŋɨnd ahambɨr amar.
わたしたちに反対しない者は、わたしたちの味方です。
41 Nzɨ andɨŋ ya mɨŋun kin amar. Wɨram emŋgav andɨŋ waz amɨ Kraisɨnd untɨm ñɨmŋgɨn han, mbɨ yandɨv re njɨhame andɨŋ yamb nand eŋgwandari amar. Uŋkɨ osa anchɨ hɨrawaw han Yakŋ Ohɨrav ndɨn eŋgwandari amar.
あなたがたがキリストの弟子だからというので、あなたがたに水一杯でも飲ませてくれる人は、決して報いを失うことはありません。これは確かなことです。
42 Jisasɨv mbahon mbanave kamar. Sai nor emŋgav yandɨv njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamɨz, wɨram emŋgav raz sai nor mbanamb enta kɨvahɨŋ aŋkɨramaz, han enta imbɨr mah amar. Wɨram kɨra hamb nsɨham ohɨra han ŋe wɨram kehand ŋkwɨntɨr haŋ vɨhe, utɨm yambɨŋ avɨzɨŋgwɨmŋgɨz mbɨ eran yamb ne maz amar. Han imbɨr amar.
また、わたしを信じるこの小さい者たちのひとりにでもつまずきを与えるような者は、むしろ大きい石臼を首にゆわえつけられて、海に投げ込まれたほうがましです。
43 Mach, amakɨr oman hamb nan enta kɨvah sɨzɨndɨv raŋɨnj han, mach amakɨr oman ŋkiŋg han akoke avɨzuv amar. Ave amɨ oman ŋkɨpam ñi kɨpɨr icha ipɨra ñɨñɨnd han ŋandɨran amar. Han imbɨr amar. Ave amɨ oman undɨmajɨnsɨnd ñɨn, nan Yakŋ Ohɨrav sam pɨrɨtɨm kɨvah kwevɨrɨ mah raj mbɨkɨr ensa Gehenna haŋ avɨzumɨnj amar. Han imbɨr mah amar. (Geenna )
もし、あなたの手があなたのつまずきとなるなら、それを切り捨てなさい。不具の身でいのちにはいるほうが、両手そろっていてゲヘナの消えぬ火の中に落ち込むよりは、あなたにとってよいことです。 (Geenna )
45 Mach, amakɨr andam hamb nan enta kɨvah sɨzɨndɨv raŋɨnj han, han akokav amar. Ave amɨ andam ŋkɨpam ñi kɨpɨr icha ipɨra ñɨñɨnd han ŋandɨran amar. Han imbɨr amar. Ave amɨ andam undɨmajɨnsɨnd ñɨn nan Yakŋ Ohɨrav Gehennaŋ avɨzumɨnj amar. Han imbɨr mah amar. (Geenna )
もし、あなたの足があなたのつまずきとなるなら、それを切り捨てなさい。片足でいのちにはいるほうが、両足そろっていてゲヘナに投げ入れられるよりは、あなたにとってよいことです。 (Geenna )
47 Mach, amakɨr ampɨn hamb nan enta kɨvah sɨzɨndɨv raŋɨnj han, mach ampɨn ŋkiŋg han ŋatɨwe avɨzuv amar. Amɨ ampɨn ŋkɨpam ñi amɨ Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi haŋ ahevondɨran amar. Han imbɨrun amar. Ave amɨ ampɨn undɨmajɨnsɨnd ñɨn, nan Yakŋ Ohɨrav Gehennaŋ avɨzumɨnj amar. Han imbɨr mah amar. (Geenna )
もし、あなたの目があなたのつまずきを引き起こすのなら、それをえぐり出しなさい。片目で神の国にはいるほうが、両目そろっていてゲヘナに投げ入れられるよりは、あなたにとってよいことです。 (Geenna )
48 Aiampɨra kehan kwɨmuñ hamb mbɨndɨŋ yupɨr han namŋgɨj hamb, mbɨ mɨkwevɨrɨndɨramŋgɨm amar.
そこでは、彼らを食ううじは、尽きることがなく、火は消えることがありません。
49 Yakŋ Ohɨrav wɨram akŋ anchɨ akŋ han pɨrɨtɨmɨŋ avair wandari han osa anchɨ hamb unsa han utɨmɨŋ ondo mparɨwamŋgɨj haremamp amar.
すべては、火によって、塩けをつけられるのです。
50 Utɨm han imbɨrpamun amar. Kɨrɨm utɨm unɨm hamb kwevɨrɨz, amɨ nzɨhanave ramŋgɨn utɨm hamb ekwaŋg unɨm ñɨndari amar. Hanaveonaŋg utɨm unɨm emampaŋg amon amon mpɨ uchɨñ ñɨmbar amar.
塩は、ききめのあるものです。しかし、もし塩に塩けがなくなったら、何によって塩けを取り戻せましょう。あなたがたは、自分自身のうちに塩けを保ちなさい。そして、互いに和合して暮らしなさい。」