< Mak 8 >
1 Mach haŋonaŋg, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb ekwaŋg ai aŋkwezawi ñɨhɨrɨmŋgɨmar. Mbɨ unsa mah apar. Handɨv Jisasɨv mbɨkɨr sezɨr han oreŋgɨz aimŋgɨmar. Aimŋgɨz ndɨŋ kamar.
En aquellos días otra vez, cuando había una gran multitud de gente y no tenían comida, él llamó a sus discípulos y les dijo:
2 Wɨram akŋ anchɨ akŋ mbanamb yanɨmen rapɨr undɨmapam ñɨmŋgɨndɨŋgi amar. Ave irɨh mbɨ unsa mah apar ñɨhɨrɨmŋgi amar. Handɨv nzɨ ndɨŋ waŋ yan akŋɨn ahi amar.
Tengo piedad de esta gente, porque han estado conmigo tres días, y no tienen comida;
3 Nzɨ ndɨŋ kaŋ, mbɨndɨŋ oramɨŋ we unsandɨv mamŋgɨz, mbɨndɨŋ ampɨn hamb eraher awɨz empasamɨŋ aŋkɨramandɨramŋgi amar. Hanaveaŋg ui taŋɨpɨr ohɨra aimŋgɨndɨŋgi amar.
Y Si los regreso a sus casas sin comida, se desmayaran por el cansancio en el camino; y algunos de ellos han venido de lejos.
4 Mach, sezɨrɨv mbɨŋ ndɨn kamŋgɨmar. Isupɨr mbanan wɨram mah arɨmŋgɨmar. Arɨ eŋka han nzɨhandɨh ŋe wɨram akŋ anchɨ akŋ mban eŋkwanarɨŋ ndɨŋ mpɨkarɨndari arɨmŋgɨmar.
Y sus discípulos dijeron en respuesta: ¿Cómo será posible obtener suficiente pan para estos hombres aquí en un lugar desolado?
5 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ amarɨmar. Amɨ eŋka han nzɨhanave hɨrañɨmŋgɨn amar. Az ndɨn kamŋgɨmar. Ahins arɨmŋgɨmar.
Y él formuló la pregunta: ¿Cuánto pan tienes? Y ellos dijeron: Siete panes.
6 Mach, Jisasɨv kaz wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb isaŋ ŋgarɨwɨmŋgɨmar. Avɨz Jisasɨv eŋka ahins mban ŋe ñaŋ sɨhawarohe were Yakŋ Ohɨrah ya imbɨr eŋgwamar. Ave mbɨ eŋka mban ŋaŋepev mbɨkɨr sezɨr hamb wɨram akŋ anchɨ akŋ mban eŋkwanamŋgɨz are ndɨŋ eŋgwamar. Eŋgwaz mbɨ wɨram akŋ anchɨ akŋ han kɨrɨm eŋkwanamŋgɨmar.
E hizo que el pueblo se sentara en la tierra; y tomó los siete panes, y habiendo alabado, les dio el pan partido a sus discípulos para que lo repartieran entre ello.
7 Mach, mbɨ oma uŋguŋg hanaveaŋg hɨrañɨmŋgɨmar. Avɨz Jisasɨv han ŋe Yakŋ Ohɨrah ya imbɨr eŋgwe sezɨr eŋgwaz hanez eŋkwanamŋgɨmar.
Y tenían algunos peces pequeños; y bendiciendolos, los hizo que los distribuyeran a la gente de la misma manera.
8 Avɨz mbɨ namŋgɨz ndɨŋ mpɨkarɨmar. Ave unsa ekeka han aŋkwezawi iŋkimpiñ ohɨra ahins haŋ mpamŋgɨz torɨmar.
Y tomaron la comida, y comieron suficiente hasta llenarse; y tomaron siete cestas llenas de los pedazos que les sobró.
9 Wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb ñɨmŋgɨmar han 4,000 emamp. Ave Jisasɨv ndɨŋ kaz kɨrɨm omŋgɨmar.
Y había como cuatro mil personas, y Jesús los despidió a su casa.
10 Mach, Jisasɨv sezɨrmen utɨŋg unchaŋ ŋkwetohe isupɨr Dalmanutand handɨh omŋgɨmar.
Y subió a la barca con sus discípulos enseguida, y entró a la región de Dalmanuta.
11 Mach, wɨram untɨm Farisind hamb ai Jisasmen ya amɨherɨmŋgɨmar. Jisasɨv ntɨŋ aŋkarɨpɨr pamuh han mbɨramɨz are, Yakŋ Ohɨrav ndɨn kaz mbɨ ntɨŋ Yakŋ Ohɨrand ŋaj oh o nend arɨmŋgɨmar. Han waŋɨn are ndɨn ondo mpamŋgɨmar.
Y saliendo los Fariseos, le hicieron preguntas, pidiéndole una prueba como señal del cielo.
12 Avɨz Jisasɨv wɨr aŋkarɨpɨr ohɨra ŋaz mbɨkɨr mpɨ hamb kɨr ohɨra ñɨmar. Ave mbɨ kamar. Utɨndɨv osa anchɨ irɨh ñɨmŋgɨmbɨri mbanamb ntɨŋ aŋkarɨpɨr han waŋɨn are kamŋgi amar. Andɨŋ mɨŋun kin amar. Ntɨŋ aŋkarɨpɨr hamb mbɨramɨz Yakŋ Ohɨrav yan kaz nzɨ Yakŋ Ohɨrand ntɨŋ ŋajin han, han amɨ mɨwandɨramŋgɨm amar. Nendon amar.
Y él estaba muy triste de espíritu, y dijo: ¿Por qué esta generación está buscando una señal? de verdad, les digo, no se dará ninguna señal a esta generación.
13 Mach ave, mbɨ ndɨŋ erere utɨŋg unchaŋ ŋkwuhi yamb ohɨra ondɨhondɨh ŋkiŋgɨŋ evahetomar.
Y él se fue de ellos, y otra vez subió a la barca y se fue al otro lado.
14 Mach, sezɨrɨv njɨhi eraher awi eŋka han mɨhɨraimŋgɨm. Mbɨndɨŋ eŋka pamuh hamb utɨŋg handɨh ñɨmar.
Y no habían pensado en obtener pan; y solo tenían una torta de pan con ellos en el bote.
15 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ ya aŋkarɨpɨr kamar. Njɨhambar amar. Amɨ yis wɨram untɨm Farisind Herotɨnd han omanenton wehɨrɨvar amar. f
Y él les dijo: Tengan cuidado estén alerta contra la levadura de los fariseos y la levadura de Herodes.
16 Az sezɨrɨv mbon mbon kamŋgɨmar. Arɨ eŋka mah raz handɨv mbɨ ya mban ki toh arɨmŋgɨmar.
Y decían el uno al otro: No tenemos pan.
17 Mach, Jisasɨv mbɨndɨŋ ya kamŋgɨmar mban ndɨh wamar. Ave ndɨŋ mbanave kamar. Utɨndɨv ya mbanan amon amon kamŋgɨn, arɨ eŋka mah arar kamŋgɨn amar. Amɨ omanenta mɨwamŋgɨrɨm oh a amar. Andɨŋ njɨhi mah oh a amar. Az handɨv amandɨŋ njɨhi hamb moyakam oh a amar.
Y Jesús, al oírlos, les dijo: ¿Por qué discuten entre ustedes que no tienen pan? ¿Todavía no ven, y todavía no está claro para ustedes? son sus corazones tan duros?
18 Andɨŋ ampɨn mbah, kɨrɨm amɨ hanɨhan han mɨwamŋgɨrɨm oh a amar. Andɨŋ njemɨn mbah, kɨrɨm amɨ ya han mɨnjɨhamŋgɨrɨm oh a amar. Amɨ njɨhi eraher awɨmŋgɨn toh amar.
Tienen ojos, y no ven? y teniendo oídos, ¿no oyen? y no tienen memoria?
19 Eŋambɨr han nzɨ eŋka oman ŋkɨpam han ŋaŋepev 5,000 wɨram han eŋkwanen amar. Az amɨ unsa ekeka han iŋkimpiñ han nzɨhanave mpamŋgan amar. Az kamŋgɨmar. Oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj arɨmŋgɨmar.
Cuando repartía pan de los cinco panes entre los cinco mil, ¿cuántas canastas llenas de trozos de pan sobraron? Ellos le dijeron: Doce.
20 Mach, ekwaŋg han nzɨ eŋka ahins han ŋaŋepev 4,000 wɨram akŋ anchɨ akŋ han eŋkwanen amar. Az amɨ unsa ekeka han iŋkimpiñ ohɨra han nzɨhanave mpamŋgan amar. Az ndɨn kamŋgɨmar. Ahins arɨmŋgɨmar.
Y cuando reparti los siete panes entre los cuatro mil, ¿cuántas canastas llenas recogieron? Y ellos le dijeron: Siete.
21 Az Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ utɨndɨv omanenta wamah ramŋgɨrɨn amar.
Y él les dijo: ¿Todavía no está claro para ustedes?
22 Mach, Jisasɨv sezɨrmen we aiampɨra Betsaidaŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Avɨz osa anchɨ hamb wɨram emŋga ampɨn kɨvahɨnsɨnd han Jisasɨnd pɨŋ hɨraimŋgɨmar. Ave mbɨ Jisasɨv mbɨkɨr omanaka ndɨn insɨŋ ŋgamɨz are mbahon mbahon amarɨmŋgɨmar.
Y vinieron a Betsaida. Y le llevaron a un hombre ciego, pidiéndole que le pusiera las manos encima.
23 Mach, Jisasɨv wɨram ampɨn kɨvahɨnsɨnd mban oman uŋkɨri aiampɨra injambɨrɨŋ hɨrahevomar. Hɨrahevohe ampɨn mbɨkɨr han mpɨñ atazivɨmar. Ave mbɨ mbɨkɨr omanaka han ndɨn insɨŋ ŋgamɨmar. Ave ndɨn mbanave amarɨmar. Amɨ hanɨhan han wan oh o nend amar.
Y tomó por la mano al ciego, y salió con él fuera de la ciudad; y cuando le puso saliva en los ojos y le había puesto las manos encima, dijo: ¿Ves algo?
24 Ave wɨram mbanamb ñaŋ were kamar. Nzɨ wɨram hanaveaŋg win amar. Kɨrɨm waŋand mbɨ ai emamp ndand omŋgi aimŋgi amar.
Y al levantar la vista, dijo: Veo hombres; Los veo como árboles, caminando.
25 Az Jisasɨv mbɨkɨr omanaka han ekwaŋg mbɨkɨr ampɨnɨŋ ŋgamɨmar. Avɨz wɨram mbanamb aŋkarɨpɨron werɨz, mbɨkɨr ampɨn hamb imbɨrun ñɨmar. Ave mbɨ hanɨhan akŋ han ovɨherɨzand, mbɨkɨr werer hamb imbɨrun ahevakarɨmar.
Luego volvió a poner sus manos sobre sus ojos; y mirando con fuerza, pudo ver y vio todas las cosas con claridad.
26 Mach, Jisasɨv ndɨn kamar. Amɨ amakɨr oramɨŋ ov amar. Amɨ aiampɨra uhɨmɨŋ omɨn amar.
Y lo envió a su casa, diciendo: No vayas a la ciudad.
27 Mach ave, Jisasɨv sezɨrmen ŋondɨrahe aiampɨra akŋ Sisaria Filipai ikwɨm handɨh omŋgɨmar. Ave mbɨ empasamɨŋ mbɨkɨr sezɨrɨh mbanave amarɨmar. Osa anchɨ hamb yanɨh uñɨman oh arar kamŋgɨj amar.
Y salió Jesús con sus discípulos a los pueblos alrededor de Cesarea de Filipo; y en el camino hizo una pregunta a sus discípulos, diciendo: ¿Quién dicen los hombres que soy yo?
28 Az mbɨ ndɨn mbanave kamŋgɨmar. Hanaveaŋg nan Jonɨh wɨram osa anchɨ han yambɨŋ ŋazɨkŋirɨŋgwɨŋgw ŋambiahahɨnd hamb arɨmŋgɨj arɨmŋgɨmar. Hanaveaŋg nan Elaija arɨmŋgɨj arɨmŋgɨmar. Mach, hanaveaŋg nan wɨram Yakŋ Ohɨrand ya injambɨr ahe kahɨnd hamb arɨmŋgɨj arɨmŋgɨmar.
Y respondieron, Juan el Bautista; y otros, Elías; pero otros, uno de los profetas.
29 Avɨz Jisasɨv sezɨrɨh amarɨmar. Amon han yanɨh uñɨman arar kamŋgɨn amar. Az Pitav ndɨn mbanave kamar. Nan wɨram Yakŋ Ohɨrav mbɨkɨr osa anchɨ ekwaŋg ŋɨmbɨmbɨndɨv uyɨŋgwamɨmar hamb amar.
Y él les preguntó: Y ustedes ¿quién dicen que soy? Pedro dijo en respuesta: Tú eres el Cristo.
30 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ erokare kamar. Amɨ wɨram emŋgemŋga han yandɨv kamŋgɨmɨn amar.
Y les ordenó que no le dijeran esto a nadie.
31 Mach, Jisasɨv ondo ake sezɨrɨh ya han mbanave sɨkamar. Yakŋ Ohɨrand njɨhi hamb mbanave ñɨmar amar. Wɨramɨnd Nor hamb pɨrɨvɨr ohɨra ŋandari amar. Az wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand, wɨram anɨŋnsar kɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, mach wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamb, mbɨ Wɨramɨnd Nor mapɨŋ ame ndɨn mamta orɨndɨramŋgi amar. Avɨz watɨm yuŋk undɨmapam haŋ ekwaŋg ŋaiahandari amar.
Y enseñándoles, él dijo que el Hijo del hombre tendría que sufrir mucho, y ser aborrecido por los que están en autoridad, los principales sacerdotes y los escribas, y ser muerto, y después de tres días resucitará.
32 Mbɨ ndɨŋ ya han omanenton kampɨhe kaz, Pitav Jisasɨh ya aŋkarɨpɨr ke kamar. Amɨ ya han kamɨn amar.
Y él dijo esto abiertamente. Y Pedro lo llevó del brazo aparte, y lo estaba reprendiendo.
33 Avɨz Jisasɨv enarɨŋge sezɨr mbɨkɨr han wehɨre, Pitah ya aŋkarɨpɨr ke kamar. Amɨ Satan haremamp amar. Amɨ ihɨnd mapɨŋ ov amar. Amɨ Yakŋ Ohɨrand njɨhi mɨmpehɨrorɨm amar. Nend amar. Amɨ wɨramɨnd njɨhiŋam mpehɨrorɨn amar.
Pero él, volviéndose, y viendo a sus discípulos, dijo bruscamente a Pedro: Quítate de mi camino, Satanás, porque tu mente no está en las cosas de Dios, sino en las de los hombres.
34 Ave Jisasɨv osa anchɨ han sezɨr mbɨkɨr hanez oreŋgɨz, ai awakŋɨmŋgɨmar. Aimŋgɨz Jisasɨv ndɨŋ mbanave kamar. Wɨram emŋgav yan mpehɨroŋɨn are, mbɨ mbɨkɨr njɨhi ŋambiŋgwi ai oŋkɨrand mbɨkɨr han orambi, yan mpehɨroz amar.
Y volviéndose a la multitud con sus discípulos, les dijo: Si alguno quiere venir en pos de mí, renuncie a sí mismo, a todos los deseos de la carne, y tome su cruz, y ven en pos de mí.
35 Wɨram emŋgav kɨpɨr mbɨkɨr han aŋkarɨpɨr ŋambɨñɨz, kɨpɨr mbɨkɨr hamb kwevɨrɨndari amar. Kɨrɨm wɨram emŋgav yandɨv mach Yakŋ Ohɨrand ya imbɨrɨndɨv mbɨkɨr kɨpɨr han ererɨz, mbɨkɨr kɨpɨr hamb imbɨrun ñɨndari amar.
Quien tenga el deseo de guardar su vida, la perderá; y quienquiera que entregue su vida por mí y las buenas nuevas, lo salvara.
36 Wɨram emŋgav hanɨhan akŋ isupɨr mbanand han ŋaz mach raz, kɨrɨm kɨpɨr mbɨkɨr hamb kwevɨrɨz, hanɨhan akŋ mbanamb ndɨnɨh nzɨhanave hɨrawɨmɨr amar.
¿Qué beneficio tiene un hombre si consigue todo el mundo y pierde su vida?
37 Handɨv wɨramb utɨmanɨŋ uŋkɨ eŋgwe kɨpɨr mbɨkɨr han ekwaŋg ŋandari amar.
¿Y que daría un hombre a cambio de su vida?
38 Osa anchɨ irɨh ñɨmŋgɨmbɨri mbanamb, mbɨ Yakŋ Ohɨrah mapɨŋ eŋgwe enta kɨvah kɨvah endɨraparam sɨmŋgɨj amar. Osa anchɨ emŋga mbɨndɨŋ hamb yandɨv mach ihɨnd yandɨv ampi ake ñɨmɨr amar. Mach, njɨmɨnj han Wɨramɨnd Nor hamb mpamɨnd ohɨra wanɨrɨnd ñɨñmbɨri hamb mbɨ Yakŋ Ohɨrand mapɨŋ akŋ hamen aindɨramŋgi amar. Aimŋgɨz, osa anchɨ Wɨramɨnd Norɨndɨv ampi akah kehand, mbez ndɨŋ ampi akandari amar.
Cualquiera que se avergüence de mí y por mis palabras en esta generación falsa y malvada, el Hijo del Hombre se avergonzará de él, cuando venga en la gloria de su Padre con los santos ángeles.